Ondanks onzekerheden beduidend positiever sentiment op vastgoedbeleggings- markt
Woningsector nog steeds populair bij particuliere beleggers
Amsterdam, 5 juli 2010 - Jones Lang LaSalle presenteert vandaag het Capital Markets Bulletin 2010 in combinatie met de achtste editie van het jaarlijkse onderzoek naar het beleggingsbeleid van de Nederlandse Professionele Particuliere Belegger. Het totale beleggingsvolume voor direct Nederlands vastgoed bedroeg in 2009 E 5,2 miljard, een afname van 45 procent ten opzichte van 2008. Bovendien ligt dit ruim onder het langjarige gemiddelde van E 6,5 miljard. In 2009 namen particuliere beleggers in totaal ruim 50 procent van het totale beleggingsvolume voor hun rekening, wat neer komt op een bedrag van E 2,8 miljard. Dit is een daling van ruim 10 procent ten opzichte van de E 3,2 miljard van 2008.
Eric de Clercq Zubli, Managing Director van Jones Lang LaSalle: "De Europese beleggingsmarkt liet eind vorig jaar een duidelijke opleving zien. Ook op de Nederlandse beleggingsmarkt lijkt het dieptepunt voorbij. In het eerste half jaar van 2010 werd voor circa E 2,4 miljard belegd op de Nederlandse vastgoedbeleggingsmarkt, een stijging van maar liefst 45 procent vergeleken met dezelfde periode in 2009, wat overigens een zeer zwak eerste halfjaar was. Voor heel 2010 verwachten we daarom een stijging van het beleggingsvolume van 'slechts' 10 tot 15 procent, waarmee het totale volume onder de E 6 miljard uitkomt. Het sentiment is onmiskenbaar positiever, ondanks de tegenstrijdige signalen over de economische ontwikkelingen, beschikbaarheid van krediet en de vraag vanuit vastgoedgebruikers. Het herstel op de vastgoedbeleggingsmarkt voltrekt zich langzaam vanwege onder andere de geplande overheidsbezuinigingen, onrust op de financiële markten door de schuldencrisis, strengere eisen die aan banken worden gesteld en risico-averse beleggers ten aanzien van secundaire beleggingsproducten. De polarisatie op de vastgoedmarkt zal de komende twee jaar bovendien doorzetten en zorgen voor een verdere opwaartse druk op prijzen van hoogwaardig vastgoed met langjarige huurcontracten, en een neerwaartse prijsaanpassing voor secundair of leegstaand vastgoed."
Marijn Snijders, Chairman Jones Lang LaSalle Nederland, geeft een toelichting op de ontwikkelingen op de particuliere beleggingsmarkten: "Sinds 2009 zien we dat professionele particuliere beleggers zich, naast de winkelsector, meer dan voorheen richten op de woningsector. Particuliere beleggers die nu kiezen voor de woningmarkt, zijn de winnaars van de komende tien jaar. De leegstand in de woningportefeuilles is met 3,7 procent nog nooit zo laag geweest. Bovendien is de productie van woningen in het eerste kwartaal van 2010 gehalveerd ten opzichte van 2009 en staat daarmee op een zeer laag peil. Particuliere beleggers kiezen met name voor de onderkant van de woningmarkt, waar de huren maximaal E 900,- per maand bedragen. Juist in dit segment zal de markt als eerste aantrekken. Door de keuze voor dit segment kan de particuliere belegger een belangrijke rol spelen in het verbeteren van de liquiditeitspositie van woningcorporaties. Voorwaarde is versoepeling van de strikte eisen die de wet stelt aan kopers van woningen boven de huurliberalisatiegrens."
Highlights uit het rapport
. In 2009 werd in totaal E 1,65 miljard in Nederlandse kantoren belegd. Dit kwam overeen met 32 procent van het totale beleggingsvolume. De tophuren op de kantorenmarkt zijn in Amsterdam, Utrecht en Den Haag stabiel gebleven. De tophuur in Eindhoven is het afgelopen kwartaal gedaald en in Rotterdam is deze licht naar boven bijgesteld.
. Op de kantorenmarkt wordt voor de tweede helft van 2010 meer interesse van beleggers verwacht. De belangstelling zal zich met name richten op langjarig verhuurd prime vastgoed op goede locaties, waardoor de aanvangsrendementen voor dit segment verder aanscherpen. Voor een stijging van de tophuren lijkt het nog te vroeg.
. In het eerste kwartaal van 2010 kwam het winkelbeleggingsvolume uit op E 395 miljoen. Dit is 35 procent van het totale beleggingsvolume in commercieel vastgoed en ligt daarmee boven dat van investeringen in kantoren. In de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Maastricht en Utrecht zijn de tophuurprijzen voor solitaire winkelruimte in het vierde kwartaal licht gestegen en stabiel gebleven in het eerste kwartaal van 2010.
. In het eerste kwartaal van 2010 werd E 127 miljoen belegd op de Nederlandse bedrijfsruimtemarkt, dit is circa 11 procent van het totale beleggingsvolume. De tophuurprijzen op de bedrijfsruimtemarkt blijven onder neerwaartse druk staan. Deze markt kenmerkt zich door een beperkt aanbod en een terugkerende vraag naar kwalitatief goed en langjarig verhuurd vastgoed. Door schaarste aan dit type product is de verwachting dat de aanvangsrendementen in de tweede helft van 2010 licht aanscherpen en lijkt er een einde te zijn gekomen aan de negatieve waardeontwikkeling van bedrijfsmatig vastgoed.
. In vergelijking met 2009 verwachten de Nederlandse professionele particuliere beleggers minder vastgoed aan te kopen en meer te verkopen. Daarbij is de woningmarkt, gevolgd door de winkelmarkt, de meest favoriete sector voor het doen van aankopen. De kantoren- en bedrijfsruimtesector zijn beduidend minder aantrekkelijk.
. Bij particuliere beleggers ligt de verwachting ten aanzien van het aankoopvolume in 2010 lager dan in 2009. In 2010 verwacht 5 procent voor meer dan E 50 miljoen aan vastgoed te kopen. De verwachte verkooprange ligt voor 2010 lager dan in 2009.
. Voor de particuliere belegger zijn de belangrijkste redenen om te investeren in duurzaam vastgoed: het creëren van waardevastheid, het imago, de tevredenheid en productiviteit van de huurder en de concrete vraag vanuit de huurder naar duurzaam vastgoed. De particuliere belegger ziet het verduurzamen van kantoorvastgoed als het meest kansrijk als het gaat om het creëren van meerwaarde. Woningen en bedrijfsmatig vastgoed komen op plaats twee en drie. Verduurzaming van winkelvastgoed wordt vooralsnog gezien als relatief minst kansrijk.
. De Europese schuldencrisis dreigt het prille herstel van de financiële sector te ondermijnen en kan leiden tot een nieuwe terugval van de economie. Bovendien zijn er meer onzekerheden en financiële risico's aanwezig. Dit heeft effect op de vastgoedbeleggingsmarkt, waarvan het herstel langzaam en onevenwichtig zal zijn. Desondanks is het sentiment op de belangrijkste vastgoedmarkten duidelijk positiever dan een jaar geleden. De uitdaging voor vastgoedbeleggingspartijen ligt in het kunnen omgaan met de continu veranderende marktomstandigheden en alom aanwezige marktrisico's.
Over Jones Lang LaSalle
Jones Lang LaSalle (NYSE: JLL), is een financiële en professionele
dienstverlener gespecialiseerd in vastgoed. De wereldwijde expert teams
bieden geïntegreerde vastgoeddiensten aan klanten die continu op zoek zijn
naar toegevoegde waarde door het bezit, het gebruik of het investeren in
vastgoed. Met een omzet van meer dan $ 2.5 miljard in 2009, biedt de
organisatie brede geïntegreerde vastgoed- en investment management
expertise aan eigenaren, gebruikers en beleggers op lokaal, regionaal en
mondiaal niveau in 60 verschillende landen en vanuit 750 kantoren
wereldwijd. Jones Lang LaSalle is marktleider op het gebied van vastgoed-
en corporate facility management services met wereldwijd een
vastgoedportefeuille van meer dan 1,6 miljard m2. LaSalle Investment
Management, het onderdeel van het bedrijf dat investment management
activiteiten voor haar rekening neemt, behoort tot één van 's wereld
grootste investment management bedrijven ter wereld. Zij beheren een totaal
vermogen van circa US$ 40 miljard. Voor meer informatie kijk op onze
website www.joneslanglasalle.com