Stichting FOM 5 juli 2010

Nikhef genereert spin-off

Uitlijning-monitoringsysteem wordt commercieel product

Het RASNIK-systeem (Red Alignment System NIKhef), dat door Nikhef voor wetenschappelijk onderzoek in de deeltjesversneller op CERN ontworpen is, heeft sinds kort een eerste commerciële toepassing. Op 30 juni zijn vier commerciële RASNIK-systemen van Sensiflex, een spin-off bedrijf van Nikhef, door hun eerste klant, Fugro, een dienstverlener van geotechnische ingenieursdiensten, in bedrijf genomen. De systemen moeten in de Rotterdamse Weena tunnel verschuivingen tussen naburige betonnen tunnelbakken met grote nauwkeurigheid monitoren. Figuur 1. RASNIK 1
vergroten Figuur 1. RASNIK 1
Installatie van vier RASNIK systemen van het Nikhef spin-off bedrijf Sensiflex in de Rotterdamse Weena tunnel
Figuur 2. RASNIK 2
vergroten Figuur 2. RASNIK 2
Een van de RASNIK-systemen wordt geïnstalleerd. Het Amsterdam Center for Entrepreneurship @ Science Park, net als Nikhef gevestigd op het Science Park te Amsterdam, heeft haar studenten verschillende businessplannen laten schrijven om voor RASNIK een geschikte toepassing in de markt te vinden. Hieruit is Sensiflex ontstaan als spin-off bedrijf van Nikhef. Sensiflex ontwikkelt meetapparatuur om minimale verzakkingen te registeren van bijvoorbeeld constructies in de bouw. Dit revolutionaire systeem kan door Sensiflex goedkoper worden geproduceerd dan soortgelijke producten van andere aanbieders. Bovendien levert het preciezere metingen op (tot 1 micrometer nauwkeurigheid in 3 dimensies) en is veel compacter. Sensiflex verwacht met dit product een ware revolutie op deze markt. In de afgelopen periode is in samenwerking met Fugro een toegepaste testfase in de Rotterdamse metrotunnel succesvol afgerond. Fugro is de eerste klant van Sensiflex en op 30 juni 2010 zijn de eerste vier RASNIK-systemen geplaatst in de nieuwe Weena tunnel van Rotterdam.

Nikhef ontwikkelde het RASNIK-systeem in de jaren negentig om de positie van detectordelen in het ATLAS experiment voortdurend nauwkeurig te meten. ATLAS is een van de vier grote experimenten bij de nieuwe deeltjesversneller, de Large Hadron Collider (LHC) op CERN, Genève, Zwitserland. In het ATLAS experiment wordt de energie van deeltjes bepaald uit de kromming van de gemeten deeltjes-sporen. Die kromming zelf wordt gemeten door op drie punten langs het deeltjes-spoor plaatsgevoelige detectoren te installeren. Deze methode vereist een uiterst precieze kennis van de positionering van de detectoren. Dit is exact wat Nikhefs RASNIK systeem levert. Hiertoe wordt een lens aan de middendetector gekoppeld, een (pixel) video sensor aan de buitendetector, en een 'object' in de vorm van een verlicht gecodeerd masker aan de binnendetector. De lens projecteert zo een scherp beeld van het masker op de videosensor. Als de middendetector verplaatst dan verschuift het beeld op de sensor. Door deze verschuiving te registreren kunnen gegevens over de uitlijning van de detectoren verzameld worden. Zo kan de kromming van een deeltjesspoor nauwkeurig bepaald worden. CERN heeft de afgelopen drie jaar al 8000 RASNIK-systemen succesvol in gebruik.

Over Nikhef
Het Nationaal instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) verricht onderzoek op het gebied van (astro)deeltjesfysica. Het Nikhef is een samenwerkingsverband tussen de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en vier universiteiten: de Radboud Universiteit in Nijmegen, de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit in Amsterdam. Nikhef is gevestigd op Science Park Amsterdam.

Meer informatie
Willem Dorresteijn, directeur Sensiflex, www.sensiflex.eu, telefoon (020) 525 78 88

Vanessa Mexner, Wetenschapsvoorlichting Nikhef, www.nikhef.nl, (020) 592 50 75