Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
juiste ritme volgen
Afgifte stresshormoon moet juiste ritme volgen
Publicatiedatum: 1 juli 2010 | NIEUWSBERICHT
Aandachtsgebieden: Patiënt en zorg, Research
Het hormoon cortisol helpt stessvolle situaties het hoofd te bieden.
Ongeveer ieder uur geven de bijnieren een dosis van dit stresshormoon
af. De hoeveelheid cortisol in het bloed varieert daardoor sterk. Maar
juist dit ritmische patroon is erg belangrijk, ontdekte Angela
Sarabdjitsingh. Vandaag promoveert zij op haar onderzoek in het Leids
Universitair Medisch Centrum (LUMC).
Als het normale, piekvormige patroon van cortisolafgifte verandert komt
dat de stressreactie niet ten goede. Dat ligt aan het eiwit waarop
cortisol aangrijpt, de glucocorticoyid receptor, ontdekte Angela
Sarabdjitsingh. Door een afgevlakte hoeveelheid cortisol treden er
veranderingen op in de gevoeligheid van deze receptor. De receptor komt
onder meer voor in de hersenen, waardoor veranderingen in psyche en
gedrag het gevolg kunnen zijn.
Depressie
Een aantal eerdere ontdekkingen is in lijn met dit onderzoek. Zo is bij
depressieve patiënten aangetoond dat het normale piekenpatroon van
cortisolafgifte is aangetast. Gedacht wordt dat sommige medicijnen
tegen depressiviteit werken doordat ze de ritmische afgifte van
cortisol helpen versterken. Andere behandelingen met medicijnen die
ingrijpen op de hormonen zouden ook zo veel mogelijk de natuurlijke
afgifte moeten volgen, denkt Sarabdjitsingh. "Bij veel therapieën,
zoals voor groeistoornissen, wordt dat al gedaan. Maar waarschijnlijk
is het bij alle hormonen belangrijk om een ritmisch karakter na te
bootsen voor een optimaal therapeutisch effect met zo min mogelijk
bijwerkingen. Behandelingen met chemische varianten van cortisol,
glucocorticoyiden, worden onder andere toegepast bij ziekten als reuma
en astma, omdat cortisol het immuunsysteem remt. Ook bij psychische
aandoeningen worden ze vaak voorschreven.
Stresssysteem van knaagdieren
Sarabdjitsingh deed haar onderzoek bij ratten, die een iets ander
stresshormoon hebben, corticosteron. "Maar het stesssysteem van
knaagdieren lijkt verder heel sterk op dat van mensen", aldus de
promovenda. Angela Sarabdjitsingh promoveert op donderdag 1 juli op
haar proefschrift Glucocorticoid pulsatility - implications for brain
functioning bij prof. dr. E.R. de Kloet (LUMC) en prof. dr. S.L.
Lightman (University of Bristol, UK).