De Voorzitter van de Tweede Kamer Parnassusplein 5 der Staten-Generaal 2511 VX Den Haag Postbus 20018 T 070 340 79 11 F 070 340 78 34 2500 EA DEN HAAG www.rijksoverheid.nl
Ons kenmerk DLZ/SFI-U-3006695
Bijlagen
Uw brief Datum 25 juni 2010
Betreft: Handhaving subsidieplafond pgb's per 1 juli 2010
Geachte voorzitter,
Maandelijks ontvangt het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
van het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) cijfers over de lopende
verplichtingen op grond van de subsidieregeling persoonsgebonden budget (pgb).
Met deze middelen worden budgethouders in de gelegenheid gesteld om zelf zorg
in te kopen. Deze cijfers laten een substantiële overschrijding zien van de
beschikbare AWBZ-middelen en vormen voor het kabinet de aanleiding
maatregelen te nemen om de uitgaven van deze subsidieregeling te beheersen.
Via deze brief wordt u hierover geïnformeerd.
De rapportages eerder dit jaar lieten ook al een overschrijding zien op het totaal
voor pgb's beschikbare subsidiebedrag 2010 van 2.113,- mln.. Op basis van
deze eerdere rapportages is in overleg met het Ministerie van Financiën en het
CVZ telkens besloten het subsidieplafond op te hogen. Op deze wijze is de
pgb-regeling steeds opengehouden voor nieuwe budgethouders. Het gevolg van
deze afspraak is dat de zorgkantoren tot 1 juli 2010 nieuwe budgethouders
kunnen toelaten.
Forse overschrijding subsidieplafond
De meest recente CVZ-rapportage over de uitputting van het subsidieplafond tot
en met ultimo april laat een forse overschrijding van het plafond zien. Het CVZ
raamt een tekort eind dit jaar van ruim 300 mln. In eerdere rapportages dit jaar
viel dit verwachte tekort nog lager uit én was nog sprake van een zogenaamd
instabiel beeld, mede als gevolg van de jaarovergang. Hierdoor was het resultaat
ultimo 2010 eerder nog niet goed te voorspellen. Dit feit heb ik nadrukkelijk laten
meewegen bij mijn besluit om tot op heden toestemming te geven door te gaan
met het toelaten van nieuwe budgethouders. De ervaring leert dat de meest
recente cijfers ultimo april een goede voorspeller zijn voor het te verwachten
resultaat voor ultimo 2010. De door het CVZ geprognosticeerde overschrijding
bedraagt bijna 15% van het beschikbare subsidiebedrag en is dusdanig fors dat
het kabinet zich gezien de financiële problematiek van het land en de zorg in het
bijzonder- genoodzaakt ziet het CVZ te verzoeken het subsidieplafond (conform de
regelgeving) te handhaven. Het handhaven van het plafond per 1 juli betekent dat
het probleem met circa 100 mln. wordt beperkt.
Pagina 1 van 3
Ons kenmerk
Ik hecht zeer aan de keuzevrijheid voor de cliënt voor pgb dan wel zorg in natura. DLZ/SFI-U-3006695
Echter heeft het kabinet bij het overleg over de begrotingsvoorbereiding 2011
helaas geen financiële ruimte gevonden het plafond in 2010 nogmaals op te
hogen, om de subsidieverlening voor nieuwe budgethouders ook de rest van het
jaar 2010 te continueren.
Oorzaken overschrijding
Het pgb is de afgelopen jaren in populariteit fors gegroeid. Bij de introductie pgb
nieuwe stijl in 2003 was er nog sprake van ruim 50.000 budgethouders, inmiddels
maken meer dan 120.000 budgethouders gebruik van de subsidieregeling pgb.
In eerste instantie maakten vooral lichamelijk gehandicapten en mensen met een
chronische ziekte gebruik van een pgb. De laatste jaren zien we dat ook andere
groepen AWBZ-cliënten gebruik gaan maken van een pgb, met name jeugd en
mensen met psychiatrische problemen. Als gevolg van deze toegenomen
populariteit is in het verleden meerdere malen besloten om gedurende het jaar
het subsidieplafond te verhogen om alle pgb-aanvragen te kunnen blijven
honoreren.
Als gevolg van de pakketmaatregel begeleiding was de verwachting dat vanaf
2009 het aantal budgethouders en het daarmee gemoeide pgb-budget zou gaan
afnemen. De CIZ-monitor van de pakketmaatregel heeft betrekking op
extramurale cliënten. Deze laat zien dat een groot aantal AWBZ-cliënten geen
begeleiding meer krijgt. Dit zou zich ook in een lager aantal budgethouders met
begeleiding moeten vertalen en een daling van het benodigde subsidiebedrag tot
gevolg moeten hebben. Deze verwachte daling zien we echter niet in de cijfers
van het CVZ terug. We zien dat het aantal indicaties afgegeven door de Bureaus
Jeugdzorg weinig verschilt met de situatie ten tijde van voor de pakketmaatregel.
Verder is de uitstroom van budgethouders uit de regeling als gevolg van de
pakketmaatregel lager dan verwacht en de instroom hoger dan geraamd.
Bijvoorbeeld kan hierbij worden gedacht aan verblijfsgeindiceerden die in plaats
van een opname kiezen voor een pgb. Ook is er sprake van een toename van de
functie Tijdelijk Verblijf en zien we de dagtarieven voor pgb stijgen.
Gevolgen handhaven subsidieplafond
Als gevolg van de verwachte forse overschrijding van het kader pgb 2010 heeft
het kabinet besloten om per 1 juli 2010 tot in ieder geval eind dit jaar geen
nieuwe instroom van budgethouders meer toe te staan. Uitgaande van een
gemiddelde netto instroom van circa 1.500 budgethouders per maand zou deze
maatregel gevolgen kunnen hebben voor circa 9.000 potentiële budgethouders.
Voor de goede orde: voor diegenen die nu een pgb ontvangen verandert er niets.
Alleen mensen die voor het eerst een pgb aanvragen kunnen dit jaar geen pgb
meer ontvangen. Deze maatregel betekent dat het aantal budgethouders in de
loop van dit jaar door de beperking van de instroom en de reguliere uitstroom
gaat dalen, waardoor het tekort beperkt blijft tot de overschrijding die zich tot en
met 30 juni 2010 voordoet. Aan het CVZ is toegezegd dat het subsidieplafond zal
worden verhoogd met dit tekort.
Helaas is gebleken dat het besluit per 1 juli 2010 het plafond te handhaven niet
kan worden voorkomen en noodzakelijk is om de financiële problematiek 2010 Pagina 2 van 3
enigszins te redresseren. Voor de bestaande budgethouders heeft deze maatregel Ons kenmerk
geen gevolgen. Dit geldt ook voor bestaande budgethouders die in 2010 voor een DLZ/SFI-U-3006695
herindicatie in aanmerking komen; zij houden hun (hogere) pgb totdat zij deze
eventueel uit eigen beweging beëindigen. Nieuwe pgb-aanvragers kunnen kiezen
voor plaatsing op een pgb-wachtlijst of voor zorg in natura, dat wil zeggen dat zij
de zorg rechtstreeks krijgen van de (thuiszorg)instelling. Het zorgkantoor kan
voor de cliënt bemiddelen in het verkrijgen van de geïndiceerde zorg. Naar
verwachting zullen niet alle wachtende budgethouders in afwachting van hun pgb
hun zorg in natura gaan afnemen.
Uit een analyse van het profiel van de budgethouders blijkt dat deze maatregel
vooral potentiële jeugdige budgethouders raakt, die geïndiceerd zijn voor
begeleiding. Het gaat dan vooral om meer flexibele vormen van begeleiding en
tijdelijk verblijf (toezicht op school, naschoolse opvang en logeeropvang in
alternatieve circuit).
Om de structurele doorwerking van het geprognosticeerde tekort ultimo 2010 aan
te pakken worden door dit kabinet een aantal pgb (gerelateerde) maatregelen
voorbereid, welke in de concept begroting 2011 zullen worden gepresenteerd.
Tot slot wil ik nog vermelden dat ik het pgb als een alternatief blijf zien voor zorg
in natura. Vanwege specifieke financiële problemen bij de pgb's ben ik nu helaas
wel genoodzaakt maatregelen te nemen.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Pagina 3 van 3
---- --