VU medisch centrum
Hoogleraar jeugdgezondheidszorg Remy HiraSing
`Houd kinderen gezond'
28 juni 2010
`De meeste kinderen worden gezond geboren. Het is de kunst om die
gezondheid te koesteren en te verbeteren.' Remy HiraSing is de eerste
hoogleraar jeugdgezondheidszorg in Nederland. En hoewel hij zich ging
specialiseren tot jeugdarts om in zijn geboorteland Suriname te gaan
werken, is dat er tot nu toe nog niet van gekomen. `Er valt ook hier
veel te doen.'
Een loopbaan kan soms wonderlijk
verlopen. Toen Remy HiraSing wilde gaan studeren aan de geneeskundige
school in Suriname werd deze net opgeheven. Dus trok hij naar Nederland
om in Leiden zijn kandidaats te doen. Daarna weer terug naar Suriname
waar hij zijn artsexamen haalde. In het laatste jaar werkte hij
zelfstandig op de eerste hulp en in een districtsziekenhuis. 'In
Suriname is het gebruikelijk dat je de investering die het land in je
heeft gedaan, terugbetaalt', verduidelijkt HiraSing. In 1976 begon hij
in het OLVG in Amsterdam aan zijn opleiding tot kinderarts. Het was de
tijd van de gezinshereniging. Veel vrouwen en kinderen uit Turkije en
Marokko trokken naar Nederland. 'Ze spraken de taal niet, woonden in
verschrikkelijke woningen. De kinderen hadden ernstige ziektes en
stoornissen, ook dingen die we hier niet meer zagen zoals tbc,
hersenvliesontsteking, kinkhoest, ondervoeding. Ik had toen veel aan
mijn ervaring uit Suriname.'
'In 1980 veranderde alles. Ik was politiek actief geweest en
dus was het niet erg verstandig om terug te gaan naar Suriname.'
In 1980 was de opleiding voltooid, de verhuizing naar Suriname
voorbereid en toen grepen de militairen de macht. 'Alles veranderde. Ik
was - net als de meeste studenten in die tijd - politiek actief geweest
en dus was het niet erg verstandig om terug te gaan.' HiraSing ging
werken bij de GGD in Hoorn en volgde de opleiding jeugdgezondheidszorg
- dat kon later altijd van pas komen. 'Ik heb toen gezien wat ik nog
meer zou kunnen betekenen voor de kinderen in Suriname. Ze gaan daar
dood omdat ze niet gevaccineerd zijn, of gewoon vanwege veelvuldig
braken en diarree. Door een actieve jeugdgezondheidszorg kun je dat
voorkomen. De consultatiebureaus en schoolartsendiensten zijn bakens in
de wijk voor gezondheid. Vergelijk dat eens met de kinderen in Suriname
die met eiwitondervoeding in het ziekenhuis werden opgenomen. We
zorgden dat ze weer wat opknapten, maar na drie maanden moesten ze weer
worden opgenomen. Logisch, ze kregen door armoede niet het juiste
voedsel. Toen heb ik gemerkt dat het belangrijker is om kinderen gezond
te houden dan te wachten tot ze ziek zijn. En dat is de kracht van de
jeugdgezondheidszorg, van de public health benadering. Die kijkt veel
breder: naar de omgeving, naar opleiding, naar hygiëne. Het is
bovendien veel goedkoper om voeding te betalen voor die kinderen dan om
de drie maanden een ziekenhuisopname.'
Bedplassen
Om ook anderen te overtuigen van het belang van een goede
jeugdgezondheidszorg richtte HiraSing zich op de wetenschappelijke
onderbouwing van het vak. Eerst bij de GGD, later bij TNO in Leiden en
ten slotte bij sociale geneeskunde afdeling jeugdgezondheidszorg en het
EMGO+-instituut van VUmc. 'En dan merk je dat er ook in Nederland nog
wel wat te regelen is.' Hij zette een website op over bedplassen. In
2002 volgde het kenniscentrum overgewicht (KCO), dat in opdracht van
het ministerie van VWS een masterplan ontwierp om dit ernstige
volksgezondheidsprobleem aan te pakken. Vervolgers heeft het KCO voor
de werkers in de jeugdgezondheidszorg expertmeetings over overgewicht,
en stelde een signaleringsprotocol op. 'Overgewicht zie je overal, maar
door onze aanpak is het in Nederland minder erg.'
'We mogen trots zijn op ons hechte netwerk
van de jeugdgezondheidszorg'
Ook op andere thema's scoort Nederland goed. Denk bijvoorbeeld aan de
hoge vaccinatiegraad van minimaal 95%. Een ander succes is de preventie
van wiegendood. Het Nederlandse advies om baby's op de rug te laten
slapen vindt inmiddels internationaal navolging. Het aantal
sterfgevallen is in korte tijd teruggelopen van 200 naar 30 tot 20 per
jaar. De resultaten van screening middels de hielprik mogen er ook
zijn. Belandden vroeger kinderen met een schildklierafwijking
levenslang in inrichtingen vanwege een zeer lage IQ, nu kan 90% van hen
door vroegtijdige opsporing en behandeling een gewone schoolopleiding
volgen. 'Al deze resultaten hebben we bereikt door het hechte netwerk
van de jeugdgezondheidszorg. Andere landen komen zich bij ons
informeren. Daar mogen we trots op zijn.'
VUmc is het eerste UMC dat in zijn onderwijsprogramma structureel
aandacht besteedt aan jeugdgezondheidszorg. HiraSing legt de laatste
hand aan het basisboek over jeugdgezondheidszorg. Een bron van
informatie voor tweedejaars studenten in het blok 'Van baby tot
jongvolwassenen', maar ook voor de specialisatie van jeugdartsen. 'Ik
hoop dat andere universiteiten volgen. Jeugdgezondheidszorg is zo'n
breed terrein, in mijn eentje is het amper meer te doen.'
Wilma Mik
bron: Synaps