21 juni 2010
Diamantmuseum presenteert HarT voor HarD
Expo gewijd aan "onbekend-is-onbemind" juweeltype: Vlaamse Harten
(27/6-21/9/2010 -
----------
Tot dusver zijn Vlaamse harten niet ten gronde bestudeerd. Waren ze in de 19de eeuw nog immens populair, dan zijn ze nu grotendeels in de vergetelheid geraakt. Het Antwerpse Diamantmuseum beschikt over een belangrijke collectie van deze specifieke juweeltjes en verdiepte zich de afgelopen maanden in dit boeiend fenomeen. Vlaamse harten zijn een curiosum in het juwelenlandschap. Dit komt vooral omdat niet exact geweten is hoe en wanneer ze precies zijn ontstaan.
Vlaams Hart-Drieledige hanger-DiaMu
Vlaams Hart - 3-ledige hanger
Copyright: Diamantmuseum/Stephen Mattues
Het juweeltype ging in de 19de eeuw door als een volksjuweel, verbonden met lokale, maar weinig of niet gedocumenteerde tradities en gewoonten. Hierdoor ontbreekt het niet alleen aan bronnenmateriaal om het verhaal van dit uniek juweeltype te reconstrueren; vaak spreken de diverse bronnen elkaar ook tegen. Met het onderzoek is daarom getracht om het verhaal van de Vlaamse harten aan de hand van stellingen te onderbouwen, in de hoop dat anderen zich uitgedaagd voelen om verder onderzoek te doen naar hun ongekende verleden. De stellingen zijn samen met de belangrijkste onderzoeksresultaten gebundeld in een uitgebreider persdossier, dat u (gratis) kunt bekomen via email naar
Campagnebeeld HarTvoor HarD-DiaMu
Campagnebeeld HarT voor HarD Copyright: Diamantmuseum
De exacte herkomst van Vlaamse harten is niet bekend, maar wel geweten is dat dit juweeltype populair was in de 19de eeuw in Antwerpen: een stelling die extra te onderbouwen is via o.a.de slijpwijzen van diamant, de zilververvaardiging en de merken van zilversmeden zoals Coetermans en Suerickx, vaklui die hoofdzakelijk werkzaam waren in Antwerpen, Mechelen en omstreken. Maar het merendeel van de harten uit het onderzoek is wel ongemerkt. Of Vlaamse hartjes aanvankelijk als religieus juweel ter verering van Maria werden vervaardigd, is weinig plausibel. Het juweeltype lijkt evenwel 'religieus' geïnspireerd door de symboliek rond Maria, temeer omdat in Antwerpen de Mariatraditie in de 19de eeuw een hoogtepunt bereikte. Als stadspatrones werd (en wordt) Maria al sinds 1124 in Antwerpen aanbeden om bescherming in tijden van epidemie en misoogsten. Populair & betaalbaar getuige ook de imitaties!
Vlaamse harten kenden een massaproductie, wat hun populariteit verklaart. Het waren met symboliek overladen en betaalbare sieraden, die in grote getale werden aangemaakt en gecommercialiseerd. Vandaar dat ze vandaag de dag nog vrij veel worden aangetroffen. Tijdens het vooronderzoek zijn er ook harten vervaardigd uit niet-edele materialen aangetroffen, én zelfs bezet met strass: glas met een reflecterende folie aan de paviljoenzijde. Zulke imitaties onderstrepen de populariteit van de Vlaamse harten en duiden op het feit dat niet iedereen zich een echt hart kon permitteren.
Praktische info
wanneer:
van 27 juni tot 21 september 2010
waar:
Diamantmuseum Provincie Antwerpen, Kon. Astridplein 19-23, 2018 Antwerpen
Bereikbaar via openbaar vervoer: per trein want gelegen naast het Centraal Station, per tram via lijnen 2, 3, 5, 6, 10,11, 12, 15 & 24 (Diamant); per bus via lijnen 1, 16, 17, 18, 23, 27, 28, 31, 35, 37 en alle streeklijnen (F. Rooseveltplaats of Centraal Station)