Persbericht
datum:
25 juni 2010
Expositie 'De eerste kustbewoners' in Museon
ontdek het geheim onder een vinexwijk op Parkpop!
In het Museon in Den Haag is de permanente tentoonstelling De eerste kustbewoners te zien. De vinexlocatie Ypenburg, het zuidoostelijke stadsdeel van de gemeente Den Haag, was gedurende een aantal eeuwen het woongebied van de prehistorische mens. Deze plek lag toen aan de kust en bestond uit lage duinen in een getijdengebied. De Steentijdmens leefde hier op de grens van zoet en zout water, van droog en nat land. Door graafwerkzaamheden werd een grafveld ontdekt met daarin de resten van 42 personen, zowel vrouwen, mannen als kinderen. Al gauw bleek dat het om mensen ging die hier hadden geleefd in de tijd van de Hunebedbouwers, zo'n 3500 jaar geleden. In deze vaste presentatie wordt het accent gelegd op het werk van de verschillende specialisten binnen de archeologie, maar ook de kennis van andere vakdisciplines, zoals landschapsmicromorfologie (zeer gedetailleerd bodemonderzoek) en bouwhistorie worden benut. De expositie toont moderne archeologische onderzoekstechnieken en geeft een beeld van het leven in die tijd.
Museon op Parkpop
Op zondag 27 juni wordt er tijdens de jubileumeditie van het Haagse Parkpop speciale aandacht besteed aan De eerste kustbewoners. Onder de naam MuseonTour geeft het Museon een voorproefje van enkele tentoonstellingen uit de programmering. In een speciaal samengestelde opgravingssite, die in samenwerking met het Nederlands Forensisch Instituut tot stand is gekomen, is te zien hoe (forensisch) archeologisch onderzoek wordt uitgevoerd. MuseonTour is te vinden op het festivalterrein New Horizons tussen 12.00 en 17.00 uur.
Onderzoek en reconstructie van de skeletten
Eén van de disciplines houdt zich bezig met het menselijk botmateriaal. Daarbij wordt eerst vastgesteld hoe compleet een skelet is en dan of het om een man of een vrouw gaat. De botten van een man zijn meestal groter en ruwer dan van een vrouw. Dat komt omdat mannen over het algemeen grotere spieren hebben. Die spieren zitten op bepaalde plekken aan het bot. Op die plekken zitten richeltjes of soms hele knobbels. Hoe groter de knobbel of randjes, hoe groter de kans dat het een man is geweest. De schedel en het bekken zijn de plaatsen waar je dat het beste kan zien. Daarna worden de botten onderzocht op onder andere ouderdom, lengte en ziektes. Botten waarop specifieke ziekteverschijnselen zijn geconstateerd zoals misvormingen in de gewrichten zijn in één van de laboratoria in de nieuwe zaal te zien en de botspecialist vertelt daarbij over zijn onderzoek. Van drie van de opgegraven skeletten zijn reconstructies gemaakt. Zij zijn te zien in de nieuwe expositie: een man, een vrouw en een kind. Vooral het reconstrueren van een gezicht is een vak apart. Er wordt eerst een mal gemaakt van de schedel. Het uiterlijk wordt bepaald door kenmerken van de schedel. Het vet- en spierweefsel wordt bepaald op grond van wetenschappelijk vastgestelde standaarden. Zo is de dikte van spieren en de huid voor mannen, vrouwen en kinderen zeer verschillend. De ogen worden voor een groot deel met de hand gemaakt, zo worden de irissen met de hand geschilderd.
Huizen
Er werden ook sporen van huizen van deze Steentijdmensen teruggevonden. Deze sporen zien er voor een leek uit als vlekken in het landschap, maar bij nadere bestudering kan er veel uit worden geconcludeerd, al blijft het een lastige klus om vast te stellen welke sporen tot een huisplattegrond kunnen worden gerekend. Archeologen kijken dan vooral naar de plaats, vorm, kleur en samenstelling en maken zo een selectie van sporen die tot een huisplattegrond kunnen worden gerekend. De grootte en de diepte van een paalspoor zijn belangrijk om vast te stellen wat de dragende functie is geweest. Er wordt gezocht naar de onderlinge samenhang in de ruimtelijke opbouw. Uit al die gegevens wordt vastgesteld wat de constructie van het 'skelet' van het huis was. In dit geval werd een bouwhistoricus gevraagd om een reconstructie van het gebouw te maken.
Meer onderzoek
Naast de bovengenoemde terreinen van onderzoek binnen de archeologie zijn er nog veel meer en daar wordt ook aandacht aan besteed. Onderzoek naar het gebruik van natuur- en vuursteen: met behulp van speciaal microscopisch onderzoek kan worden vastgesteld waar bepaalde gereedschappen voor werden gebruikt. Uit onderzoek naar het aardewerk weten we hoe de potten werden gemaakt en door onderzoek van de aankoeksels (etensresten) aan het aardewerk en door zaden- en pollenonderzoek weten we wat ze aten. Het onderzoek aan het dierlijk botmateriaal laat zien wat er nog meer op het menu van de steentijdmens stond. Ontdek het zelf!
Samenwerking
De eerste kustbewoners is tot stand gekomen in samenwerking met de afdeling Archeologie van de dienst Stadsbeheer van de gemeente Den Haag, de gemeente Rijswijk, Buitenplaats Ypenburg en Hazenberg Archeologie. Met dank aan Maja d'Hollosy.
Museon
Het Museon is een interactief museum voor cultuur en wetenschap met een educatieve missie en een interdisciplinaire benadering. Het Museon wil mensen inspireren om de wereld te ontdekken en met respect te behandelen.
Openingstijden:
dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur, gesloten op maandag (behalve in de schoolvakanties - alle regio's..
Toegangsprijzen:
Kinderen t/m 3 jaar: gratis / kinderen 4 t/m 11 jaar: ¤ 4,- / jeugd 12 t/m 18 jaar: ¤ 6,- / volwassenen: ¤¤ 8,50 / 65+ Pashouders: ¤ 7,- . Museumkaart geldig. Grroepskorting voor groepen van meer dan 20 personen mogelijk.
Voorzieningen:
Het Museon is toegankelijk voor bezoekers met een rolstoel. In de omgeving is voldoende parkeergelegenheid, ook voor bussen.
Museon
Stadhouderslaan 37
2517 HV Den Haag
tel. 070 - 33 81 338
i