2010Z09037
Vragen van het lid Spekman (PvdA) aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
over het onderzoek van FNV Jong waaruit blijkt dat de jeugdwerkloosheid niet wordt
verholpen met de Wet WIJ. (Ingezonden 2 juni 2010)
1
Bent u bekend met het bericht dat volgens onderzoek van FNV Jong blijkt dat de
jeugdwerkloosheid niet verholpen wordt met de Wet Investeren in Jongeren (WIJ)? 1)
Antwoord 1
Ja. Dat bericht verbaast niet. De pretentie van de WIJ was en is niet om jeugdwerkloosheid te
voorkomen. Waar er een tekort aan werk is zal de wet dat niet wijzigen. De WIJ is er op
gericht te voorkomen dat jongeren een uitkering krijgen als er wel werk voor ze is dan wel dat
ze beter een opleiding kunnen volgen.
2
Wat is uw reactie op het bericht dat slechts een kwart van de werkloze jongeren die zich wel
melden bij de gemeente een baan of opleiding aangeboden krijgt?
Antwoord 2
De WIJ is ingevoerd per 1 oktober 2009. Deze wet geeft gemeenten een instrument in handen
om te investeren in de participatie van jongeren en daarmee afhankelijkheid van een uitkering
te voorkomen. De wet is in een eerste periode alleen van toepassing op nieuwe jongeren die
een beroep doen op de gemeente voor ondersteuning. Per 1 juli 2010 eindigt voor die
jongeren die op 30 september 2009 recht op algemene bijstand op grond van Wet werk en
Bijstand hadden het overgangsrecht. Vanaf dat moment vallen zij ook onder de WIJ. Dit
betekent dat pas vanaf het derde kwartaal 2010 een beeld van het gehele bestand van de WIJ
zichtbaar gaat worden. Het is daarom te vroeg om nu al uitspraken te doen over de werking
van de WIJ. Overigens dient te worden opgemerkt dat genoemde conclusie uit het onderzoek
van FNV Jong gebaseerd is op een zeer beperkte steekproef en daarmee niet als representatief
kan worden aangemerkt.
De WIJ wordt, conform het amendement Spekman, binnen twee jaar na inwerkingtreding
geëvalueerd. Voor 1 oktober 2011 zal de evaluatie naar het parlement worden gezonden.
Het kabinet vertrouwt erop dat gemeenten, uitvoeringsinstanties en sociale partners zich al die
tijd blijven inspannen om jongeren om de arbeidsmarkt te krijgen en houden.
Los van het FNV onderzoek, kan het kabinet melden, dat het in lijn met de beleidsvrijheid
voor gemeenten in de WIJ is dat niet alle jongeren die zich melden ook daadwerkelijk een
leer-werkaanbod krijgen. Voor sommige jongeren is het beter om terug te gaan naar regulier
onderwijs. Ook zijn er jongeren die na melding bij de gemeente er de voorkeur aan geven om
zelf - bijvoorbeeld via het uitzendbureau - naar werk te zoeken. Hierdoor zal het aantal
jongeren dat daadwerkelijk een werkleeraanbod krijgt, lager liggen dan het aantal jongeren
dat zich meldt bij de gemeente.
3
Wat gaat u eraan doen zodat werkloze jongeren wel een leer- of werkaanbod krijgen?
4
Welke actie gaat u ondernemen om ervoor te zorgen dat werkloze jongere wel een stage of
leerwerkplek krijgen aangeboden, gegeven de conclusie van de FNV dat een deel van de
jongeren thuis zit omdat ze geen stage of leerwerkplek krijgen?
Antwoord 3 en 4
De verantwoordelijkheid van het aanbieden van een leer-werkaanbod ligt primair bij de
gemeenten. Het Rijk faciliteert de gemeenten daarbij op allerlei manieren, onder meer door
vooruitlopend op de inwerkingtreding van de WIJ in juni 2009 een handreiking over de
uitvoering van de WIJ aan de gemeenten beschikbaar te stellen.
Het kabinet heeft behalve de invoering van de WIJ in 2009 ook extra maatregelen genomen
om de gevolgen van de crisis voor jongeren aan te pakken. Voor de uitvoering van het
Actieplan Jeugdwerkloosheid heeft het kabinet in de jaren 2009 t/m 2011 250 mln aan extra
middelen beschikbaar gesteld.
Het Actieplan Jeugdwerkloosheid bevat een veelheid van extra maatregelen die worden
genomen om de jeugdwerkloosheid te bestrijden. Deze maatregelen zijn gericht op het
beschikbaar komen van extra leerwerkbanen en stages, op het bereiken en bemiddelen van
jongeren op deze plekken en op het langer doorleren van jongeren. Daarnaast zijn sinds
november 2009 tussen de VNG, sectoren en het UWV zeven landelijke sectorarrangementen
tot stand gekomen. In deze arrangementen worden met de betrokken actoren afspraken
gemaakt over het door onderlinge samenwerking creëren en invullen van extra plekken voor
jongeren binnen de betreffende sector. U bent over de voortgang van het Actieplan in mijn
brief van 13 april 2010 geïnformeerd (TK 2009-2010, 29544. nr 245). Eind augustus ontvangt
u de tweede voortgangsrapportage over 2010, waarin u over de laatste stand van de
ontwikkelingen bij het Actieplan Jeugdwerkloosheid wordt geïnformeerd.
FNV en CNV en hun jongeren organisaties maken net als werkgeversorganisaties deel uit van
het sponsorteam Jeugdwerkloosheid. Het kabinet acht het van belang om in nauw gesprek te
blijven met deze partijen over de ontwikkeling van de jeugdwerkloosheid.
5
Welke actie gaat het u ondernemen zodat meer werkloze jongeren zich melden bij de
gemeente?
Antwoord 5
Zoals eerder gezegd geeft de WIJ de gemeenten een instrument in handen om te bevorderen
dat de werkloze jongere die een beroep doet op een inkomensvoorziening van de gemeente zo
mogelijk een baan, een stage of een opleiding gaat volgen in plaats van thuis te blijven met
een uitkering. Uit dien hoofde is bekendheid met de WIJ niet een doel op zich. De werkloze
jongere die een aanvraag indient wordt automatisch bekend met de WIJ. Via de `ik-kan'
campagne worden jongeren geïnformeerd dat ze zich kunnen melden bij de werkpleinen bij
(dreigende) werkloosheid.
Iets anders is de actieve benadering van werkloze jongeren om langdurige werkloosheid te
voorkomen. Het kabinet wil deze actieve benadering bij gemeenten ondersteunen. Dit doet zij
onder anderen met een onderzoek naar goede voorbeelden van het bereiken van niet-melders
onder gemeenten. Dit onderzoek zal medio 2010 gereed zijn. De uitkomsten van het
onderzoek zullen actief verspreid worden onder alle gemeenten. Verder wordt gewerkt aan het
juridisch en praktisch mogelijk maken van bestandsvergelijking om deze groep op te sporen.
1) Nu.nl, 1 juni 2010: "Jeugdwerkloosheid niet verholpen met Wet WIJ"
http://www.nu.nl/economie/2259543/jeugdwerkloosheid-niet-verholpen-met-wet-wij.html
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid