Erasmus Universiteit Rotterdam

Promotie Mw. M.J. van Meeteren

Titel proefschrift
Life Without Papers

---

Promotors:
Prof.dr. G.B.M. Engbersen

---

Datum
24 juni 2010 11:30

---

Locatie:
Woudestein, senaatszaal

---

Faculteit
Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW)

'De' illegaal bestaat niet

Illegale migranten streven verschillende doelen na

Het stereotype beeld van illegale immigranten als slachtoffers van uitbuiting, die niet of nauwelijks in staat zijn om hun positie te verbeteren, is veel te eenzijdig. Dit stelt Masja van Meeteren in haar proefschrift Life Without Papers. Aspirations, incorporation and transnational activities of irregular migrants in the Low Countries. Zij laat zien dat illegale migranten in de Lage Landen afhankelijk van wat ze hier willen bereiken, hun leven op uiteenlopende manieren inrichten. Masja van Meeteren promoveert donderdag 24 juni 2010 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Masja van Meeteren onderzocht hoe illegale migranten leven in de Lage Landen, en laat zien dat hun levenswijze niet alleen kan worden verklaard door de belemmeringen die zij ondervinden door hun illegale status. De doelen die illegale migranten nastreven spelen een cruciale rol in hoe zij hun leven inrichten. Van Meeteren keek niet naar bepaalde etnische groepen, maar bestudeerde migranten uit 26 verschillende herkomstlanden. Zij concludeert dat de illegale migranten in drie groepen te verdelen zijn, en bewust hun leven vormgeven.

'Investeringsmigranten' zijn in de Lage Landen om geld te verdienen waarmee ze investeringen kunnen doen in hun land van herkomst. Ze willen gedurende hun verblijf zoveel mogelijk werken zodat ze snel voldoende hebben gespaard om terug te keren. Ze zijn daarom vaak bereid om slechte werkomstandigheden en een relatief laag loon voor lief te nemen. Om kosten te besparen wonen investeringsmigranten vaak zeer eenvoudig en brengen zij hun schaarse vrije tijd veelal binnenshuis door. Omdat zij willen terugkeren onderhouden zij nauw contact met familie en vrienden in het herkomstland.

'Verblijfsmigranten' zijn daarentegen gericht op het opbouwen van een bestaan in de Lage Landen. Voor hen is het leven in de Lage Landen dus geen middel maar het doel. Hun leven is daarom minder eenzijdig gericht op werk. Om een bestaan op te bouwen willen verblijfsmigranten vooral stabiel werk doen dat een betrouwbare stroom van inkomsten garandeert. Omdat verblijfsmigranten een bestaan willen opbouwen zijn zij bovendien bereid meer geld te besteden aan hun woning dan investeringsmigranten, hechten ze meer waarde aan vrije tijd en proberen ze deze te vullen door leuke dingen te doen. Verblijfsmigranten onderhouden slechts af en toe contact met het herkomstland maar zijn wel vaak lid van culturele organisaties die activiteiten organiseren rond hun herkomstland.

'Legalisatiemigranten' willen net als verblijfsmigranten in de Lage Landen verblijven, maar dan wel legaal. Hun leven staat daarom in het teken van het bemachtigen van een legale verblijfsstatus. Zij willen zo min mogelijk werken omdat zij informele arbeid als een groot risico beschouwen: een aanhouding voor informele arbeid verkleint hun kans op legalisatie. Zij werken vaak alleen voor zover het noodzakelijk is om in hun basisbehoeften te voorzien.

Legalisatiemigranten die verwikkeld zijn in juridische procedures kloppen voor materiële en financiële steun aan bij organisaties en bij Belgen en Nederlanders. Zij zoeken deze bovendien vaak op om aan hun `integratie' te werken. Door goed te integreren hopen zij sneller in aanmerking te kunnen komen voor een verblijfsvergunning. Legalisatiemigranten die hun verblijf proberen te legaliseren door iemand te vinden om mee te trouwen worden vaak ondersteund door familieleden. Familieleden bieden kost en inwoning en ondertussen zoekt de hele familie mee naar een huwelijkskandidaat. Zij besteden veel van hun vrije tijd aan deze zoektocht naar potentiële partners op straat of op internet.