Wageningen Universiteit en Researchcentrum

23 jun 2010

Onderdeel: Wageningen UR

'Witte olifanten' in ontwikkelingslanden zijn in overvloed aanwezig. Zulke dure, maar mislukte westerse ontwikkelingsprojecten in arme landen hebben als kenmerk dat de betrokken specialisten en adviseurs geen oog hadden voor de lokale omstandigheden en kennis uit andere vakgebieden negeerden. Resultaat: de niet aangepaste innovatie blijft roerloos liggen: een 'witte olifant'.

Dat moet anders, dachten tien jaar geleden Wageningse onderzoekers die daartoe de sleutel vonden in een nieuw onderzoeksprogramma INREF dat samenwerking met de lokale bewoners en het over de grenzen heenkijken van onderzoekers tot leidmotief verhieven. De effecten zijn meetbaar. In een zojuist verschenen boekje doen Wageningse met lokale onderzoekers uit tientallen ontwikkelingslanden verslag van hun interactieve onderzoek.

Â

INREF staat voor het Interdisciplinary Research and Education Fund van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR. Het internationale onderzoeksprogramma richt zich op complexe maatschappelijke en ontwikkelingsgerichte problemen die een interdisciplinaire onderzoeksaanpak vragen. Elk programma dat INREF sinds 2000 runde, is een samenwerking tussen lokale partnerinstituten en de Wageningse universiteit. Jonge doctoraalstudenten uit arme landen, die reeds een redelijke positie hebben verworven in het partnerinstituut in hun regio, komen naar Wageningen voor een promotie (PhD) studie en om hun onderzoeksvoorstel te schrijven. Het plan voeren zij uit in hun eigen land en schrijven hun proefschrift ten slotte weer in Wageningen. Deze sandwichconstructie moet garant staan voor een maximale interactie tussen vakmensen in Wageningen en lokale betrokkenheid. Na hun promotie keren de jonge doctors terug naar hun instituut waar zij hun aan invloed gewonnen positie gebruiken om het geleerde verder in de praktijk te brengen.

Â

Hun onderzoek en de praktijk daarna moeten het verschil gaan maken in de kwaliteit van het bestaan van lokale gemeenschappen. Het succes van deze aanpak toont zich wellicht het best in de belangstelling die de Nederlandse overheid toont voor het programma Competing claims, waarin de probleemstelling zich richt op aanspraak die meerdere partijen maken op dezelfde grondstoffen, ruimte of rechten, zoals landgebruik langs de Nederlandse rivieren: Zijn die voor veehouders, voor natuurontwikkeling of scheepvaart en economische activiteiten? In veel ontwikkelingslanden met een groeiende bevolking, claimen eveneens steeds meer groeperingen de rechten voor het gebruik van hulpbronnen en land. Wie heeft de voorhand in grensoverschrijdende wildparken in Zuid-Afrika, Zimbabwe en Mozambique, als het gaat om het levensonderhoud van lokale gemeenschappen en het daarmee concurrerende ideaal van natuur- en soortenbehoud, bijvoorbeeld.

Â

Binnen INREF zijn twaalf grote onderzoeksprogrammaâs gefinancierd (.... euro), met activiteiten in 23 landen in Azië, Afrika, en Latijns Amerika. 53 PhD-studenten rondden met succes hun thesis af. Nog eens 65 PhD-studenten zijn betrokken in lopende projecten. Voor de toekomst tot 2017 is nog eens 1,67 miljoen euro gereserveerd uit eigen middelen van Wageningen University.

Â

Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van INREF zijn de ervaringen en resultaten van de eerste twee fases samengebracht in âJourney into Interdisciplinarity â Ten years of INREF experienceâ.