PH.Nieuwsbrief 400

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht

KETENZORG BREEKT INTERNATIONAAL DOOR

In 2011 verschijnen de resultaten van twee grote studies naar de effecten van geïntegreerde zorg. De eerste is een randomized clinical trial onder circa 30.000 chronische zieken die via het internet zorg, advies en educatie ontvangen. Deze studie richt zich op patiënten met COPD, hartfalen, CVA en dementie. De tweede studie betreft de relatie tussen ziekenhuis en thuiszorg. Die gaat over de eerste drie groepen genoemde patiënten. De onderzoekspopulatie betreft tienduizenden patiënten in zes verschillende Europese landen. De onderzoeksopzet? Dat is een vergelijkende, prospectieve cohortstudie. Elders in deze 400ste nieuwsbrief lees je meer over deze grote studies. Reeds nu vormen deze een doorbraak. Want tot nu toe vindt onderzoek naar geïntegreerd zorg niet op grote schaal en op robuuste wijze plaats. Er zijn meer doorbraken te melden. In Singapore komen 800 Aziatische en Australische onderzoekers en beleidsmensen bijeen om te congresseren over ketenzorg. Dat gebeurt op 25 en 26 februari 2011. Het motto van het congres luidt: the sum is greater than its parts. (zie: www.aicconference.sg) Organisator is het Agency for Integrated Care (AIC), een groep die is voortgekomen uit het Europese International Network of Integrated Care(INIC), dat de afgelopen dagen in Finland haar tiende congres hield. In Singapore staat de ketenzorg sinds een jaar hoog op de politieke agenda. Het is een doorbraak dat ook in Azië Europese ideeën over ketenzorg aanslaan. Hartverwarmend is het enthousiasme waarmee andere landen INIC-congressen voorbereiden. Die vinden plaats in Denemarken (2011), Italië (2012) en Singapore (2013). Al deze goede ontwikkelingen stimuleren ondergetekende om door te gaan met deze wekelijkse nieuwsbrief en het stimuleren van ketenzorg en zorginnovatie. Tien jaar geleden zijn 25 wetenschappers met mij begonnen in Almere om geïntegreerde zorg neer te zetten als derde beleidsoptie. De vraag is niet of er meer concurrentie in de zorg moet komen (optie 1). De vraag is evenmin of er meer overheidssturing moet komen (optie 2). De vraag is hoe we preventie en samenhang in de zorg kunnen terugbrengen (optie 3). Tot zover dit bericht. Op vrijdag 2 juli congresseren bijna 300 collega's over recente ontwikkelingen in zorgprogramma's, ketenzorg en geïntegreerde zorg in Nederland en elders ter wereld. Drie plenaire inleiders (Minister Klink, Kaiser permanente's directeur zorginnovatie Paul Wallace en grondleggers van Duitse zorgprogramma's Lutz Altenhoven en Evert Jan van Lente) openen het congres. Daarna vinden zo'n 20 workshops plaats over vele chronische aandoeningen en aspecten van ketenzorg. Wil ook jij in één dag heel veel nieuwe kennis(sen) op doen? Wil je afloop van het congres om 16.00 uur kijken in een collegezaal naar de Oranje-wedstrijd in de kwart finale? Klik dan hier, lees de uitvoerige brochure en meld je aan.

TELEZORG EN E-HEALTH TOEPASSINGEN IN LONDEN OP 2 EN 3 MAART 2011

In Engeland vindt sinds enkele jaren een grote studie plaats naar de effecten van telezorg zoals online afspraken maken, het op afstand monitoren van patiënten, het patiëntenconsult via interactieve televisie (screen-to-screen contact), het bieden van gezondheidseducatie via het internet in samenhang met klassieke zorg en het bieden van spoedeisende hulp via telefoon of internet. De grote studie heet UK's Whole System Demonstrator Pilots. Voor de telezorg is 30 miljoen pound beschikbaar en voor de evaluatie ervan drie miljoen pound. Projectleider is prof. Chris Ham, directeur van het beroemde Londense zorginnovatie instituut, het King's Fund Centre. De te meten effecten betreffen onder meer: 1. De technische uirvoering, bijvoorbeeld de kwaliteit van de beeldverbindingen 2. Klinische uitkomsten van de telezorg voor chronische zieken met COPD, hartfalen, CVA en dementie 3. Het zorggebruik en de (bespaarde) kosten en 4. Het gedrag en de attitude van patiënten en professionals als zij omgaan met tele-zorginnovaties. Op 2 en 3 maart organiseren het King's Fund Centre, het Julius Centrum en het International Network on Integrated Care (INIC) een congres in Londen rond deze grote studie. De onderzoekers presenteren dan hun resultaten. Vergelijkbare, meestal kleinere studies komen eveneens aan de orde. Er bestaan mogelijkheden om voorstellen in te dienen voor te houden lezingen. De call for abstracts komt binnenkort uit. Wij verwachten 250 deelnemers, waarvan de helft uit Engeland, tientallen uit Nederland en de rest van elders. Software bedrijven, automatiseerders, zorgverzekeraars en andere bedrijven of instellingen die congresdeelnemers willen attenderen op hun producten en prestaties zijn welkom als exhibitors. Wil je een abstract indienen, een advertentie plaatsen in de congresmap, een flyer uitdelen of een stand inrichten? Neem dan contact op met Inge Kuurman via I.P.Kuurman@umcutrecht.nl

NOG VIER PLAATSEN BESCHIKBAAR IN MASTERCLASS OVER INNOVATIE

Op 16 september start een opleiding met een lange naam: Masterclass Geïntegreerd Management van Kwaliteit en Financiën van Patiëntenzorg. In wezen gaat deze Masterclass, op dertien donderdagen van 1500 -1900 uur, over zorginnovatie binnen academische ziekenhuizen, andere ziekenhuizen, eerstelijn en verpleeghuizen. Thema's die aan de orde komen betreffen onder meer: inkopen van (innovatieve) zorg door zorgverzekeraars, het maken van en sturen met prestatie indicatoren, leiding geven aan professionals, onderhandelen, verandermanagement, een business case maken, een eindopdracht over een innovatieve ontwikkeling en persoonlijke effectiviteit. Wij gaan ervan uit dat je al een paar jaar ervaring hebt met leiding geven. Je hebt al een reorganisatie en diverse conflicten achter de rug. Je kunt al een vergadering leiden, functioneringsgesprekken voeren en financiële verslagen lezen. Mocht je toch blinde vlekken hebben, dan inventariseren wij die aan het begin via een educatieve diagnose en krijg je een advies, een bijspijker gesprek of cursus of een studieboek aangereikt. De masterclass vindt voor de vijfde maal plaats. Deelnemers van eerdere cursussen roemden de kwaliteit van docenten en de felle, geestige, onderlinge discussies. Op dit moment hebben zich twaalf ervaren professionals en managers ingeschreven. Er zijn nog vier plaatsen beschikbaar. Wil jij meedoen en na dertien bijeenkomsten innovaties volleerd aansturen? Klik dan hier, lees de brochure en meld je aan.

TRANSMURALE ZORG IN EUROPA STAAT CENTRAAL OP 31-3 EN 1-4-2011

Op donderdag 31 maart en vrijdag 1 april vindt het elfde congres plaats van het International Network of Integrated Care (INIC). Naar verwachting circa 200 deelnemers komen bijeen op de Universiteit van Zuidelijk Denemarken te Odense. Tijdens het congres worden de resultaten van een grote studie naar somatische, transmurale zorg bekend gemaakt. Zie ook het eerste bericht van deze Nieuwsbrief. De transmurale studie vindt plaats onder leiding van de genoemde universiteit in Portugal, Spanje, Nederland, Denemarken, Zweden en Polen. Drie aandoeningen staan centraal: hartfalen, COPD en beroerte. Onderzocht worden de effecten van geïntegreerde thuiszorg na ziekenhuisontslag. Uitkomsten maten zijn: klinische uitkomsten, patiëntervaringen, (bespaarde) kosten en het aantal gereduceerde organisatorische en financiële belemmeringen. Aan het congres nemen circa tachtig onderzoekers uit de genoemde landen deel die bij de studie betrokken zijn. Graag nodigt ondergetekende Nederlandse onderzoekers, beleidsmakers en projectleiders die eveneens betrokken zijn bij zorgprogramma's bij mensen met hartfalen, COPD of een beroerte uit om deel te nemen aan dit congres. Zij kunnen een samenvatting van een presentatie indienen bij congres organisator Clarine Sies (C.P.Sies@umcutrecht.nl) en dan een deel van een parallelsessie vullen. Je krijgt dan veel feed back en troost van collega's elders uit Utrecht. Wie aan dit congres wil deelnemen zonder een lezing te geven, is natuurlijk ook welkom. Wil je meer weten over de genoemde Europese studie? Klik dan hier en bezoek de prachtige website van de Deense en andere onderzoekers. Wil je een presentatie geven of je alvast aanmelden? Klik dan hier, stuur een voorstel voor je lezing in en deel op 31 maart en 1 april jouw ervaringen met die van anderen. Ook projectbeschrijvingen zonder evaluatie uitkomsten zijn welkom.

KLINK STEUNT ONDERZOEK NAAR ZWANGERSCHAP EN GEBOORTE

Op donderdag 17 juni ontving Minister Klink van ZonMw directeur Henk Smid een voorstel voor onderzoeken (ofwel een onderzoeksagenda) naar de zorg rond zwangerschap en geboorte. De vragen zijn: 1. Hoe kan deze zorg beter en 2. Hoe zijn goede initiatieven landelijk in te voeren. Klink steunde deze onderzoeksagenda op 17-6, maar moet nog zoeken naar financiële middelen. De perinatale sterfte is in Nederland relatief hoger dan in de ons omringende landen. Een door de minister ingestelde stuurgroep zwangerschap en geboorte adviseerde in december 2009 om het veld gezamenlijk een onderzoeksagenda op te laten stellen. Hierbij bleek dat het veld het belang van de onderzoeksagenda onderschrijft en graag gezamenlijk, lijn- en beroepsoverstijgend, aan de slag wil. Het opstellen van de onderzoeksagenda werd door ZonMw gecoördineerd. Wil je meer weten over deze agenda? Klik dan hier. De onderzoeksagenda is mede gebaseerd op een signalementstudie Zwangerschap en Geboorte 2010 die door het Erasmus MC is uitgevoerd in opdracht van ZonMw. De heer Claessens stuurt jou graag dat stuk toe. Zijn emailadres is j.claessens@erasmusmc.nl Op 17 september vindt het tiende congres over geïntegreerde spoedzorg plaats. Daar krijgt de acute verloskunde grote aandacht. Want vele vrouwen die voor het eerst zwanger worden, willen graag thuis bevallen. Groot is dan de teleurstelling en hevig de stress, als soms tijdens de baring toch een spoedverplaatsing nodig is. En af en toe gaat het dan (bijna) mis. Op dit onderwerp gaan Julius onderzoeker dr. Leontien Sturms en ondergetekende in tijdens de workshop preventie van spoedzorg. Wil jij naar deze workshop en naar dit congres? Wil je in één dag op de hoogte komen van alle recente binnen- en buitenlandse ontwikkelingen in de ambulancezorg, de acute obstetrie, de huisartsenposten, de spoedeisende hulpafdelingen en de crisisdiensten GGz? Klik dan hier, lees de uitgebreide brochure en meld je aan. En als dat niet genoeg vindt, neem dan deel aan de masterclass Geïntegreerde Spoedzorg die op 31 augustus start. Er zijn nog zes van de zestien plaatsen beschikbaar. Vele aspecten en goede voorbeelden komen aan de orde. Klik hier, lees de brochure, meld je aan en doe veel nieuwe kennis(sen) op.

KIJK OOK NAAR FINANCIËLE BEDREMPELING VAN HUISARTSENPOSTEN

In de Nieuwsbrief van vorige week stond het bericht dat Juliusonderzoeker dr. Leontien Sturms een literatuurstudie start naar preventie van spoedzorg. De ervaren huisarts Rob Schonk uit het dorp Velden nabij Venlo en voorzitter van de Stichting de Vrije Huisarts (zie www.devrijehuisarts.org) spreekt de hoop uit dat Sturms ook de financiële bedrempeling van de huisartsenposten onderzoekt. Hij mailt: Onderzoek naar preventie van spoedzorg doe je om de druk op het systeem te reduceren.

Mijn indruk is dat de consumptie in de spoedzorg met name een vlucht heeft genomen vanaf het moment dat patiënten gedefinieerd zijn als zorgconsument in een markt waar de klant koning is en de overweging van de patiënt leidend voor de beslissing of een vraag om spoedzorg gehonoreerd dient te worden. De anonimiteit van de Huisartsenpost net als voorheen de Spoedeisende Hulpafdeling dat al had, heeft ook bijgedragen. Je kent die dokter toch niet, dus wat maakt het uit, zo lijken vele patiënten buiten kantoortijd te denken. Dat was vroeger in de oude HAGRO-waarneming wel anders. Zou een zij-arm van de studie van Sturms kunnen zijn: preventie van gebruik van spoedzorg door financiële bedrempeling. Dit is in onze regio al eens geopperd door zorgverzekeraar VGZ en Het Huis voor de Zorg, de Limburgse patiëntenkoepel, die best wilden experimenteren met een bedrempeling van de Huisartsenpost. Grappig, want het was niet het idee van de huisartsen.

Tot slot mag de rol van werkgevers niet onderbelicht blijven. Toenemend wordt niet geaccepteerd dat werknemers onder werktijd de dokter bezoeken. Ook daar was de moraal vroeger anders. De Huisartsenpost is de avondsupermarkt voor de 7x24-uurs consument, althans, steeds meer landgenoten gedragen zich zo. De huidige radioreclames van Zorg voor de Zaak haken hier ook op in. Zeer onwenselijke versnippering van het integrale huisartsgeneeskundige zorgaanbod, dat naar ik vrees zal leiden tot overdiagnostiek en versneld insluiten in de tweedelijn, waar dat veelal niet nodig zou zijn geweest. Gelukkig gaan de meeste Nederlanders overigens wél zorgvuldig om met het beroep dat zij op de spoedvoorzieningen doen. Dat laatste mag ook wel eens gezegd. Het zal wel, als zo vaak, een kleine groep zijn die relatief groot aandeel heeft in de toenemende zorgconsumptie. Vast staat dat ik om mij heen veel huisartsen hoor die enerzijds vinden dat zij belangrijk werk doen in de dienst . Werk dat zij rekenen tot hun specifieke kennisdomein en taak. Anderzijds hebben zij toenemende kritiek tegen de laagdrempelige toegang die wordt geboden waardoor zij oneigenlijk werk op spoedtijden moeten doen. De patiënt die écht de aandacht verdient komt zo ook in de knel, druk als het soms is. Julius onderzoeker Sturms is thans met vakantie. Ik vraag om een reactie op Schonk's mail. Op 17 september vindt het tiende congres over geïntegreerde spoedzorg plaats. Op het onderwerp financiële bedrempeling gaan Julius onderzoeker dr. Leontien Sturms en ondergetekende in tijdens de workshop Preventie van spoedzorg. Wil jij naar deze workshop en naar dit congres? Wil je in één dag op de hoogte komen van alle recente binnen- en buitenlandse ontwikkelingen in de ambulancezorg, de acute obstetrie, de huisartsenposten, de spoedeisende hulpafdelingen en de crisisdiensten GGz? Klik dan hier, lees de uitgebreide brochure en meld je aan. En als dat niet genoeg vindt, neem dan deel aan de masterclass Geïntegreerde Spoedzorg die op 31 augustus start. Er zijn nog zes van de zestien plaatsen beschikbaar. Vele aspecten en goede voorbeelden komen aan de orde. Klik hier, lees de brochure, meld je aan en doe veel nieuwe kennis(sen) op.

SPREKERS GEZOCHT VOOR CONGRES KETENZORG COPD OP 14 OKTOBER

Recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek van de geïntegreerde zorg bij COPD patiënten, dat is de titel van het 4e nationale congres op donderdag 14 oktober 2010, 9.00 - 17.00 uur in het Educatorium van de Universiteit Utrecht. Het Julius Centrum organiseert dat congres samen met de Longalliantie Nederland en het Astmafonds. Op dat congres spreken tal van nationaal bekende en internationaal gerenommeerde sprekers. Er is ruimte voor twee sprekers voor de sessie praktijkprojecten. Ben jij in jouw regio betrokken bij een ketenzorgprogramma voor COPD patiënten? Ben jij bezig met internetzorg of zelfmanagement? Wat is jouw innovatieve keten DBC? Wij bieden de mogelijkheid jouw innovatie te presenteren. Je kunt je kennis, ervaringen en creativiteit delen door een poster op te hangen. De twee beste projecten krijgen spreektijd tijdens het congres in de sessie praktijkprojecten. Wij nodigen jou uit een samenvatting in te dienen voor een presentatie tijdens het congres. De samenvatting dient vóór 19 juli 2010 bij ons binnen te zijn. Klik hier voor verdere instructie voor het indienen van de samenvatting van je lezing. Noteer alvast de datum van het congres. De definitieve brochure komt in augustus uit.

PALLIATIEVE ZORG VOOR PATIËNTEN MET HARTFALEN IN HELMOND

In de Nieuwsbrief van 30 mei (klik hier) stonden berichten op basis van het congres Samen innoveren loont, dat op 28 mei plaatsvond. Ingrid van Asseldonk werkt als beleidsmedewerker palliatieve zorg bij de stichting Quartz die voor de regio Helmond werkt. De naam staat voor glasheldere ondersteuning en voor Qualiteit van regionale en transmurale zorg. Asseldonk attendeert de Nieuwsbrieflezers op het Helmondse initiatief om hartfalen patiënten bij te staan in hun terminale fase. Zij mailt: Als stafmedewerker en programmaleider houd ik me bezig met verbeteringen, en wel op het gebied van palliatieve zorg. Zo is in het Elkerliek ziekenhuis te Helmond sinds vorig jaar een arts palliatieve zorg toegetreden tot de medische staf. Hiermee wordt de palliatieve zorg in het ziekenhuis meer structureel en proactief vormgegeven. Tevens vervult deze een echte 'brugfunctie' tussen tweede en eerste lijn: Als een palliatieve patiënt naar huis ontslagen wordt, wordt de huisarts door haar gebeld en blijft zij als back-up bereikbaar. Een echte verbeterslag dus, niet alleen in het ziekenhuis, maar zeker ook in de hele regio! Een ander (pilot-) project waar ik enthousiast over ben, is het project Palliatieve zorg bij hartfalen. Dit project beoogt de kwaliteit van zorg voor terminale hartfalenpatiënten te verbeteren, deze mensen zoveel mogelijk thuis te laten overlijden en onnodige heropnames in het ziekenhuis te voorkomen. Het Integraal Kankercentrum Zuid noemt dit project een best practice!!! Overigens houdt Quartz niet alleen bezig met palliatieve zorg, maar ook met andere ketenzorgprojecten en transmurale samenwerking in het algemeen. Zie ook onze website www.quartztransmuraal.nl Bij 'programma's en projecten' vinden nieuwsbrieflezers informatie over palliatieve zorg. Op donderdag 4 november houdt het Julius Centrum samen met alle Ros'sen, het Jan van Es Instituut en de Landelijke Vereniging voor Georganiseerde Eerstelijn (LVG) een congres over recente ontwikkelingen in de eerstelijn. Ook palliatieve zorg komt daar aan de orde. Noteer alvast de datum van 4-11 of mail naar congres organisator Inge Kuurman dat je van dit congres de brochure wilt ontvangen. Haar email adres is I.P.Kuurman@umcutrecht.nl

VERANTWOORDING

Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356