Universiteit Leiden

Graven naar de âonderbouwâ van het Nieuwe Testament

Tussen 20 juni en 16 juli gaat theoloog Jürgen Zangenberg met zijn studenten weer archeologisch onderzoek doen op een heuvel aan het Meer van Galilea. Waar stond de olijfpers? Hoe zat een huis in elkaar? Waar kon je kletsen met de buurvrouw? En waar kwam het drinkwater vandaan?

Landelijk Galilea

Tien vrijwilligers uit Leiden - studenten Godsdienstwetenschappen en Archeologie - gaan met studenten van andere Nederlandse universiteiten en collega-vrijwilligers uit Zwitserland, Finland en Roemenië âbij elkaar ruim 35 mensen - onder leiding van de hoogleraar Nieuwe Testament op zoek naar het landelijke Galilea in de Grieks-Romeinse periode. Het is op dit moment de enige Nederlandse opgraving in Israel.

Horvat Kur

De ambiance is niet slecht; de studenten wonen in het luxe Guest House Karei Deshe praktisch aan het strand van het Meer van Galilea. Het dorp dat ze gaan opgraven ligt op de heuvel en heet Horvat Kur, twee kilometer verwijderd van het meer. Het ligt iets ten westen van de plek waar Jezus zijn vijf broden en twee vissen op wonderbaarlijke wijze vermenigvuldigde. Nog ietsje verder oostelijk ligt de Berg van de Zaligsprekingen. Voor bijbelvaste theologiestudenten geen onbekend terrein dus. Dat moet wel een feest van herkenning worden.

Terra Incognita

Maar daar is het Zangenberg niet om te doen. âWetenschappelijk is het juist van belang dat we vrijwel helemaal niets van het leven op het Galilese platteland weten. We weten niet in welke perioden het dorp precies bewoond is geweest. We weten niet of de dorpen in de eerste eeuw voor Christus net zo gehelleniseerd waren als de steden, waarover veel meer bekend is. We weten niet hoe de architectuur van de huizen in elkaar zat. Het doorsnee dorpje op Horvat Kur is een ideale plek om deze vragen op wetenschappelijke manier te benaderen.â

Ruïne

Zangenberg leidt de opgraving nu voor het derde jaar. In 2007 koos hij de plek uit op basis van een oude kaart van 1888, waarop het dorp als ruïne stond aangemerkt. Een korte pilot in 2008 deed vermoeden dat een opgraving zinvol zou zijn. Vorig jaar, in 2009 reisde de eerste groep van een kleine 15 studenten af naar Bijbelse bodem.

Infrastructuur

Zangenberg: âToen hebben we op twee plekken van drie bij zes meter testopgravingen gedaan,â We hebben veel munten en aardewerk gevonden. Nu gaan we uitbreiden. We gaan op zoek naar de infrastructuur van het dorp in de omgeving van de heuvel.â

Drie lagen

Het is al duidelijk dat er drie lagen zijn: een vroeg-Romeinse uit de eerste eeuw voor Christus, een laat-Romeinse en Byzantijnse uit de vierde en vijfde eeuw na Christus, en een latere Byzantijnse laag die waarschijnlijk doorliep naar de vroeg-islamitische periode. In het midden van de achtste eeuw maakte een zware aardbeving een einde aan de bewoning.

Omgeving van het dorp

Komende maand is het de bedoeling de architectuur van de woningen bloot te leggen. Maar ook de omgeving van het dorp wordt bij het onderzoek betrokken. âWe weten nog niet hoeveel mensen er woonden. Hoeveel land er nodig was om de bewoners te verzorgen. Hoe ver het volgende dorp was. Daar hebben we overigens wel een kandidaat voor, op twee kilometer afstand.â

Watermanagement

De studenten gaan op zoek naar wijn- en olijfpersen, maar moeten zich ook verdiepen in het Grieks-Romeinse watermanagement. âHorvat Kur had geen eigen waterput. Dus waar haalden ze hun water vandaan? Regenwater was er alleen in de winter en de lente. We hebben het idee dat het water van heuvels via kanalen naar het dorpje werd geleid. Er zijn kanalen en cisternen gevonden.â

Links


* Kinneret Regional ProjectÂ

* Theologie studeren in Leiden

* Archeologie studeren in Leiden

* Master Archeology of the Near East

* MA in Religious StudiesÂ

* Prof dr. Jürgen Zangenberg

* Onderzoek New testament and Material Culture
* Leids Instituut voor Godsdienstwetenschappen

Eerder in de Universitaire Nieuwsbrief:

Was er honger in Galilea in Jezusâ tijd? (6 mei 2008)