Rijksoverheid
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag
De Voorzitter van de Tweede Kamer Bezoekadres:
der Staten-Generaal Parnassusplein 5
2511 VX Den Haag
Postbus 20018 T 070 340 79 11
2500 EA DEN HAAG F 070 340 78 34
www.rijksoverheid.nl
Ons kenmerk
PG/CI-3.007.789
Bijlagen
Datum 18 juni 2010 Uw brief
Betreft VSO NVI
Correspondentie uitsluitend
richten aan het retouradres
met vermelding van de datum
en het kenmerk van deze
Geachte voorzitter, brief.
De Vaste commissie voor VWS heeft mij, naar aanleiding van een schriftelijk
overleg, vragen gesteld over de toekomst van het Nederlands Vaccin Instituut. In
deze brief beantwoord ik deze vragen.
Vragen en opmerkingen van de CDA-fractie
De leden van de CDA-fractie vragen naar de oorzaak voor de vertraging bij de
uitwerking van de nieuwe koers van het Nederlands Vaccin Instituut (NVI). Bij de
nadere uitwerking van de organisatorische vormgeving van de publieke functies
"Inkoop, opslag en distributie"(IOD) en "Onderzoek en ontwikkeling" (O&O) is
gebleken dat er zoveel raakvlakken van die functies met het RIVM zijn, dat een
nadere studie daarvan noodzakelijk werd. Ook achtte ik het noodzakelijk eerst een
beeld te verkrijgen van de omvang van de interesse van marktpartijen in
onderdelen van het NVI om de feitelijke verkoop te kunnen voorbereiden. Zowel
het naar de markt brengen van onderdelen van het NVI als de integratie van de
IOD en O&O-functies met het huidige RIVM, hebben gevolgen voor het personeel.
Zorgvuldigheid ten aanzien van het personeel acht ik belangrijker dan snelheid in
het reorganisatieproces.
Ik ben van mening dat het belangrijk is om poliovaccinproductie te blijven
voortzetten. Voorwaarde die ik daaraan verbind is dat de Staat zelf niet langer de
investeringen en risico's voor de productie draagt. De reden om de polioproductie
niet in een PPS-constructie te plaatsen maar te privatiseren is dat marktonderzoek
uitwijst dat de belangstelling vanuit de private sector in overname van de
productie groot is. Bij de verkoop van polioproductie staat de behartiging van
(inter)nationale publieke gezondheidsbelangen centraal.
De CDA-fractie vraagt naar de afwegingscriteria over al dan niet privatisering van
het Gemeenschappelijk Proefdierenlaboratorium (GPL).Besluitvorming hierover zal
plaatsvinden mede aan de hand van een business case. Bij de uitwerking van de
businesscase zal niet alleen gekeken worden naar de voorwaarden waaronder het
GPL in een private markt levensvatbaar is, maar ook naar de behartiging van
bijzondere publieke belangen die bij het werken met proefdieren spelen.
Er zijn door de CDA fractie ook vragen gesteld over de integratie van het RIVM en
het NVI. Ook de fracties van de PvdA en de VVD stelden hierover vragen. Het Pagina 1 van 5
RIVM werkt sinds najaar 2009 aan een heroriëntatie op de kerntaken. In het Ons kenmerk
kader van de heroriëntatie zal het RIVM functies centraliseren, uitbesteden of naar PG/CI-3.007.789
de markt brengen. Dit, gekoppeld aan de integratie van het RIVM en het NVI,
betekent dat het RIVM dus ook zelf in transitie is. De functies van het NVI zijn
medebepalend voor het formuleren van de kernfuncties van het vernieuwde RIVM
en zij sluiten er goed op aan. De organisatorische integratie van beide
organisaties wordt nog in dit jaar afgerond. De inhoudelijke integratie van beider
kerntaken vergt fundamentele discussies. Deze zijn nog niet afgerond. Uiterlijk in
2012 moet het vernieuwde RIVM operationeel zijn.
Beide instituten hebben een taakstelling. De integratie van de publieke functies
van het NVI met het huidige RIVM heeft geen extra gevolgen voor deze
taakstellingen. Mogelijke synergievoordelen van de integratie zullen worden
gebruikt ter versterking van de kernfuncties van het vernieuwde RIVM.
De CDA-fractie vraagt zich af hoe het zit met de verantwoordelijkheid voor het
tijdig beschikbaar zijn van vaccins nu de productie van vaccins overgelaten wordt
aan de private sector. Bestaat er geen gevaar voor het opdrijven van de prijzen in
tijden van eventuele schaarste? Ook nu al koopt het NVI het grootste deel van de
vaccins voor het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en het Nationaal Programma
Grieppreventie (NPG) in bij marktpartijen. Dankzij de sterke inkoopfunctie van het
NVI gebeurt dat tegen scherpe prijzen. Leverzekerheid is in de private markt niet
volledig gegarandeerd. In tijden van schaarste is er inderdaad een gevaar voor
het opdrijven van prijzen. Ik ben van mening dat het in stand houden van
productie onder verantwoordelijkheid van de Staat geen oplossing biedt voor de
niet gegarandeerde leveringszekerheid en dat de kosten die hiermee gemoeid zijn
niet opwegen tegen het risico van prijsopdrijving. Ik verwacht dat met de
krachtige inkooporganisatie van het NVI en met het aanhouden van
veiligheidsvoorraden mogelijke leveringsproblemen kunnen worden voorkomen en
de gevolgen van prijsopdrijving tot een minimum beperkt zullen kunnen worden.
De beslissing tot privatisering kan tot gevolg hebben dat vaccinproductiecapaciteit
uit Nederland verdwijnt. Ik zou dat een onwenselijke ontwikkeling vinden. Het zijn
echter de fabrikanten die hun productielocaties kiezen. Daarop heb ik geen
invloed.
Vragen en opmerkingen van de PvdA-fractie
De leden van de PvdA-fractie vragen naar de wijze waarop de functies IOD en
O&O zullen worden versterkt. De verkenning van de raakvlakken tussen het NVI
en het RIVM in het najaar van 2009 heeft uitgewezen dat een hechtere
samenwerking de functies kan versterken. Veel NVI en RIVM activiteiten op het
terrein van IOD en O&O blijken complementair.
De leden van de PvdA-fractie stellen een aantal vragen over de vaccins tegen
Nieuwe Influenza A(H1N1). Details van de aanschaf van vaccins zijn in overleg
met de fabrikanten geregeld. Ik kon geen invloed uitoefenen op de
verpakkingsgrootte. De vorm en inhoud van de verpakking maakt deel uit van het
registratiedossier. Via een variatie kunnen andere, kleinere, verpakkingen
geregistreerd worden. Dit is een langdurig traject, waarvoor op het moment van
uitbreken van de pandemie geen tijd was.
In de eerste bestelronde voor huisartsen en zorginstellingen had het NVI de
mogelijkheid om Pandemrix (500 doses verpakking) en Focetria (100 doses
verpakking) te leveren. Het NVI heeft huisartsen en zorginstellingen alleen
beleverd met Focetria. Bij de tweede bestelronde kon het NVI ook verpakkingen
met 10 prefilled syringes (10x1 dosis) inzetten, waardoor vanaf dat moment veel
Pagina 2 van 5
nauwkeuriger beleverd kon worden. Artsen konden bij hun bestelling voor de Ons kenmerk
tweede ronde rekening houden met de voorraad vaccins die achtergebleven was PG/CI-3.007.789
na de eerste ronde. Daarmee hebben artsen en het NVI de verspilling tot een
minimum beperkt.
Ook de leden van de PvdA-fractie stellen vragen over de integratie van het RIVM
en het NVI. Ik verwijs voor de antwoorden hierop kortheidshalve naar de
antwoorden op de CDA-vragen terzake.
Omdat de integratie van beide agentschappen nog in volle gang is kan ik op dit
moment geen uitsluitsel geven over de werkplekken van alle medewerkers. Voor
meer duidelijkheid dient het verkoopproces van het private deel van het NVI in
een meer vergevorderd stadium te zijn.
Vragen en opmerkingen van de SP-fractie
Ik ben het met de leden van deze fractie eens dat op het terrein van de
infectieziektebestrijding het herkennen, opsporen, bestrijden en voorkomen van
de oorzaken van infectieziekten publieke taken zijn. Het RIVM en het NVI hebben
op dit terrein internationaal een positie verworven die ook na integratie van beide
instituten behouden blijft. De ontwikkelingslanden dienen hiervan te kunnen
blijven profiteren. Deze internationale functie kan het vernieuwde RIVM blijven
spelen omdat nog sterker dan voorheen het instituut in zal zetten op
samenwerking met zowel de wetenschap als de industrie bij de ontwikkeling van
vaccins. Financiering van internationale projecten kan van diverse organisaties
komen, waar onder het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.
De SP-fractie vraagt naar het effect van privatisering van de kernproductie, de
pilot plant en andere ondersteunende functies op de overeenkomsten met de
WHO. Ik heb u bij brief van 10 februari 2009 medegedeeld dat de kernproductie
naar de markt wordt gebracht. Een definitief besluit over de pilot plant en andere
ondersteunende functies heb ik nog niet genomen. Een kopende partij zal
contracten van het NVI, dus ook die met de WHO, onverkort dienen te honoreren.
De leden van deze fractie vragen tevens hoe een onomkeerbare
sterfhuisconstructie voorkomen kan worden. Zij maken zich zorgen dat er bij de
verkoop voor altijd wetenschappelijke en technologische kennis en ervaring
verloren gaat. In mijn brief aan u van 10 februari 2009 en hiervoor ben ik
uitgebreid ingegaan op de redenen voor mijn besluit met de vaccinproductie te
stoppen. Het is financieel en inhoudelijk niet langer verdedigbaar om deze functie
in overheidshanden te houden. Slechts een enkel land produceert nog een deel
van zijn vaccins in publieke handen. Vrijwel alle landen die ooit vaccins in publieke
handen produceerden, hebben deze functie afgestoten. Door behoud van de
vaccinonderzoeks- en ontwikkelingsfunctie, een nog hechtere samenwerking met
wetenschap en industrie en versterking van de internationale rol van het
vernieuwde RIVM op vaccingebied zullen de kennis en kunde van het vernieuwde
RIVM op peil blijven.
Mijn besluit te stoppen met de publieke vaccinproductiefunctie staat geheel los
van een mogelijke verhuizing van het RIVM naar een andere locatie. Finale
besluitvorming daarover moet nog plaatsvinden.
De SP-fractie stelt een aantal vragen over het verkoopproces Ook vraagt zij naar
mijn visie op de continuïteit van de werkgelegenheid van de NVI-medewerkers.
Pagina 3 van 5
Het verkoopproces zal in lijn met geldende regelgeving uitgevoerd worden. In Ons kenmerk
verband met die regelgeving en de marktgevoeligheid ga ik hier verder niet op in. PG/CI-3.007.789
Ik verzeker u dat daarin de publieke belangen en mijn zorg voor het betreffende
personeel grote aandacht hebben.
Voor een antwoord op de vragen over de mogelijke verkoop van het
Gemeenschappelijk Proefdierenlaboratorium verwijs ik u naar mijn eerdere
antwoorden op de vragen van de CDA-fractie.
Tot slot wenst deze fractie gedetailleerde informatie over resterende publieke
functies die bij een slechte invulling de continuïteit van de vaccinkennis en
verkrijging kunnen verstoren. Ik ga ervan uit dat alle publieke functies zoals ook
nu het geval is naar behoren worden uitgevoerd, ook na privatisering van de
kernproductie en mogelijk ondersteunende functies. Ik voorzie dan ook geen
achteruitgang in de uitvoering van de publieke functies.
Vragen en opmerkingen van de VVD-fractie
De leden van deze fractie stellen enkele vragen gerelateerd aan de
marktverkenning en het verkoopproces. In de marktverkenning, die aan een
onafhankelijk bureau is uitbesteed, is actief contact gezocht met potentieel
geïnteresseerde partijen. Ook hebben zich geïnteresseerde partijen bij het
ministerie op eigen initiatief aangemeld. Met alle partijen zijn gesprekken gevoerd
om het object en de reikwijdte van hun interesse te peilen. Op het resultaat van
de marktverkenning en op het verkoopproces ga ik om redenen van
marktgevoeligheid niet in.
De VVD-fractie vraagt naar de redenen van het in publieke handen houden van de
IOD resp. O&O-functies. Inkoop en distributie van vaccins zijn bij uitstek taken die
ik niet aan de markt wil overlaten. Door diepgaande kennis van vaccins en de
vaccinmarkt, ook verankerd in de O&O functies binnen de overheid, kan ik vaccins
tijdig en tegen een goede prijs aan de Nederlandse bevolking garanderen. Voor
deze functie is voldoende opslagruimte belangrijk evenals een zorgvuldig op de
uitvoering afgestemd distributieproces. Het belang van een goede inkoopfunctie in
publieke handen zal bovendien alleen maar toenemen gezien het stopzetten van
de eigen productie en de toekomstige introductie van nieuwe vaccins in het RVP.
Ik wil onderzoek en ontwikkeling van vaccins ook in overheidshanden houden om
in staat te zijn activiteiten uit te voeren die niet of onvoldoende door de private
sector en academia worden opgepakt. Daarbij zou u kunnen denken aan het
ontwikkelen van vaccins ten behoeve van het RVP die niet op de wereldmarkt
verkrijgbaar zijn en zonder publiek geld niet tot ontwikkeling dreigen te komen.
Daarnaast kan het onderzoek zich richten op verbeteringen van het RVP
waaronder onderzoek en ontwikkeling op het terrein van werkzaamheid van
vaccins, vaccinatieschema's en toedieningsvormen.
Tot slot stellen de leden van de VVD-fractie vragen over het toekomstige instituut
dat opgebouwd zal zijn uit het huidige RIVM en het publieke deel van het huidige
NVI. De komende maanden zal de integratie van beide instituten nader inhoudelijk
en organisatorisch worden uitgewerkt. Daarbij zal bijzondere aandacht worden
geschonken aan de versterking van de samenwerking op beide vlakken met Pagina 4 van 5
wetenschap en industrie, met name op het gebied van O&O. De samenwerking Ons kenmerk
met beide zal naar mijn verwachting intensiever worden dan voorheen. PG/CI-3.007.789
Zoals de leden van deze fractie terecht constateerden, liggen het huidige
RIVM/NVI en het Science Park "de Uithof" dicht naast elkaar. Hier kunnen
mogelijkheden liggen voor een breder Science Park. Initiatieven vanuit de private
sector op dit vlak zie ik met belangstelling tegemoet.
Ik ga ervan uit u hiermee voldoende geinformeerd te hebben.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Pagina 5 van 5
---- --