Eerste Kamer vraagt regering alternatieven te onderzoeken voor Hedwigepolder
15 juni 2010
Een meerderheid van de Eerste Kamer wil dat de natuurherstelmaatregelen
in het Westerscheldegebied nog eens zorgvuldig worden afgewogen tegen
mogelijke alternatieven. Dit werd dinsdag 15 juni duidelijk tijdens een
plenair debat over de Westerscheldeverdragen (30.862, 30.863, 30.864,
30.866en 30.867). Deze verdragen, gesloten tussen Nederland en het
Vlaams Gewest, voorzien in de verdieping van de vaarroute voor de
scheepvaart en compensatie van de ecologische gevolgen hiervan door
aanleg van nieuwe natuurgebieden. Een van de alternatieven die volgens
een Kamermeerderheid zorgvuldig moet worden overwogen, is de aanleg van
een buitendijks natuurgebied, waarbij de Hedwigepolder zijn huidige
functie van landbouwgebied zou kunnen behouden. Dinsdag 22 juni stemt
de Eerste Kamer over twee moties die er op zijn gericht deze polder te
ontzien.
Crisis en herstelwet
In een motie, ingediend door PvdA-lid Meindertsma en gesteund door de
fracties van CDA, ChristenUnie, D66, SGP en Partij van de Dieren (samen
met 44 zetels vertegenwoordigd in de Eerste Kamer), vraagt de senaat de
regering om eerder ingediende zienswijzen van belanghebbenden alsnog
zorgvuldig te overwegen en af te zien van een snelle realisatie van de
landschappelijke ingrepen. Minister Verburg van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit (LNV) die de diverse wetsvoorstellen voor de
ontwikkeling van het Schelde-estuarium in de senaat verdedigde, houdt
echter vast aan een voortvarende aanpak zoals mogelijk is met een
beroep op de Crisis- en Herstelwet. In een andere motie, ingediend door
SP-Kamerlid Slager, wordt de regering zonder omwegen gevraagd om af te
zien van ontpoldering van de Hedwigepolder, en te kiezen voor één van
de buitendijkse alternatieven die door een regionaal waterschap zijn
aangedragen. De SP-motie wordt gesteund door de VVD-fractie en de
Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF), die samen over 26 zetels
beschikken.
De dreigende ontpoldering van het landbouwgebied de Hedwigepolder stuit
al jaren op groot verzet in de provincie Zeeland, wat ook tot
uitdrukking kwam in de aanwezigheid van een grote delegatie van Zeeuwse
burgers en andere belanghebbenden tijdens het debat. De woordvoerders
Slager van de SP en Schaap van de VVD toonden zich in het debat met
minister Verburg het meest uitgesproken in de kritiek op de
voorgestelde plannen van het inmiddels demissionaire kabinet in het
Westerscheldegebied. Ook de fracties van SGP, D66 en ChristenUnie
verwoordden teleurstelling over de keuzes die het kabinet heeft gemaakt
bij het scheppen van compenserende natuurwaarden in het
Westerschelde-estuarium.
Natura 2000
De afweging tussen de ecologische waarden, het landbouwbelang en de
ontwikkelingsbehoefte van de Antwerpse haven was op 1 juli 2008 reeds
onderwerp van diepgaand debat in de Eerste Kamer, waar eveneens
minister Verburg de voorgestelde ingrepen in het landschap verdedigde.
Een meerderheid van de Eerste Kamer stemde toen onder voorwaarden in
met de Westerschelde-verdragen. De fracties van VVD, SP, SGP, OSF en
Partij voor de Dieren stemden toen tegen de verdragen tussen Nederland
en Vlaanderen. Die voorzien enerzijds in verdieping van de
Westerschelde tot 16 meter ten behoeve van zeeschepen die de haven van
Antwerpen aandoen en verplichten anderzijds tot het scheppen van
vervangende natuurgebieden volgens de Europese regels van Natura 2000.
Hoewel de Eerste Kamer zich destijds al verzette tegen het prijsgeven
van de Hedwigepolder aan de getijdenbeweging, ging de Kamer
uiteindelijk akkoord met de Westerschelde-verdragen na een drievoudige
belofte van minister Verburg. Deze hield in dat de adviescommissie
Nijpels carte blanche kreeg bij het zoeken naar alternatieven voor
ontpoldering, ook buiten het Westerschelde-gebied. Tevens stelde de
minister na een telefoongesprek met de Vlaamse minister-president
Peeters dat verdragspartner Vlaanderen `serieus en welwillend' naar
mogelijke alternatieven kijkt. Verder verklaarde de minister destijds
dat zij zich maximaal zou inzetten voor het vinden van alternatieven
voor het ontpolderen van de Hedwigepolder. De fractie van D66 leidde
hier destijds uit af dat de kans op ontpoldering zeer gering zou zijn.
Beschaamd
PvdA-senator Meindertsma verklaarde in het nieuwe debat over het
besluit om toch te ontpolderen, dat `het vertrouwen dat wij hadden door
de regering is beschaamd'. Namens de fracties van SGP en ChristenUnie
zei senator Van den Berg dat `de Eerste Kamer om de tuin is geleid en
de minister wat heeft uit te leggen'. VVD-woordvoerder Schaap drong er
namens de VVD-fractie op aan dat de minister blijft zoeken naar
alternatieven, ook nu de Westerscheldeverdragen in werking zijn
getreden. SP-senator Slager wees in een motie op twee alternatieven
voor ontpoldering: het voor getijdenwerking open stellen van het
Haringvliet en het ophogen tot schorren van de bestaande slikken in de
Westerschelde zelf. Dit laatste alternatief is aangedragen door de
Zeeuwse waterschappen. Ook senator Ten Hoeve van de Onafhankelijke
Senaatsfractie is voor nader onderzoek naar alternatieven, al wees hij
er wel op dat Nederland door de verdragen over de Westerschelde te
ratificeren in principe vastzit aan het besluit de Hedwigepolder onder
water te zetten ten behoeve van natuurherstel.
Het Rijksinpassingsplan Hedwigepolder is inmiddels gereed en klaar voor
uitvoering. De motie-Meindertsma die wordt ondersteund door een
Kamermeerderheid verlangt van de regering dat zij bij de behandeling
van zienswijzen op dit inpassingsplan alsnog de mogelijkheid open laat
dat van ontpoldering wordt afgezien. De PvdA-woordvoerder vindt deze
benadering via de uitvoering van de Wet Ruimtelijke Ordening kansrijker
dan de motie Slager c.s. waarin zonder meer wordt gevraagd aan de
regering om af te zien van ontpoldering. Minister Verburg wijst beide
moties echter af. De minister bestrijdt de suggestie in de motie
Meindertsma dat het overstromingsgevaar onvoldoende aandacht heeft
gekregen en dat het buitendijks alternatief van het waterschap
onvoldoende beargumenteerd afgewezen is. Minister Verburg stelt dat de
regering alle alternatieven voor ontpoldering heeft onderzocht. Nu dit
niet is gelukt is het volgens haar tijd om knopen door te hakken.
Veiligheid
Alle sprekers in de Eerste Kamer wezen op het gevaar van verdere
verdieping van de Westerschelde. Daardoor zou de veiligheid in gevaar
kunnen komen. In dit verband werd gewezen op zowel de waterveiligheid
als op rampen die kunnen ontstaan door steeds grotere schepen met
gevaarlijke lading, die dicht langs bebouwde zones varen.
Met nadruk stelde woordvoerder Schaap dat de VVD-fractie in de Eerste
Kamer bezwaar heeft tegen eventuele nog verdere verdieping van de
Westerschelde. `Het is nu al de vraag of het Westerschelde-stroomgebied
voldoende veilig is tegen overstroming.' De noodzaak van een
afsluitbaarheid door een beweegbare kering is zeker niet denkbeelding,
oordeelde Schaap. Volgens hem zal de huidige en eventuele toekomstige
verdiepingen de veiligheidssituatie verslechteren. De VVD is
voorstander van een alternatief voor het aanmeren van zeeschepen met
steeds meer diepgang. Dit kan volgens senator Schaap door samenwerking
tussen de havens van Antwerpen, Zeebrugge, Vlissingen en Rotterdam.
---
stenogram 15 juni 2010 pdf icoon
Eerste Kamer der Staten Generaal