What is natural? The scale and consequences of marine bioinvasions in the
North Atlantic Ocean
Datum: 18 juni 2010
Promotie: mw. D. Haydar, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: What is natural? The scale and consequences of marine bio
invasions in the North Atlantic Ocean
Promotor(s): prof.dr. W.J. Wolff
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Natuurlijke ecosystemen bestaan niet in de Noord-Atlantische Oceaan
De omvang van mariene bioinvasies is veel groter dan algemeen wordt
aangenomen, en natuurlijke ecosystemen bestaan niet in de
Noord-Atlantische Oceaan, concludeert Deniz Haydar uit haar
promotieonderzoek naar het vóórkomen van exoten in de Noordzee. We
blijken mogelijk honderden mariene bioinvasies over het hoofd te hebben
gezien. Dat kunnen ook soorten zijn die een belangrijke rol spelen in
ecosystemen.
Exoten zijn soorten die door toedoen van de mens buiten hun natuurlijk
verspreidingsgebied worden verplaatst. In de Noordzee is het aantal
exoten de laatste dertig jaar sterk toegenomen, zoals dat wereldwijd
ook het geval is. Eén van de belangrijkste transportmiddelen voor
exoten in de Noordzee is de verplaatsing van oesters voor de
oesterkweek. Deze levende oesters dragen een rijke epiflora en -fauna
op hun schelpen. Het uitzetten van een klein aantal oesters kan
resulteren in een groot aantal introducties van exoten. Dit komt
doordat op een enkele oester een groot aantal soorten en individuen
meelift, en doordat de (exotische) Japanse-oesterbanken in Nederlandse
wateren een substraat vormen voor nieuwe exoten.
Organismen worden per definitie als inheems beschouwd, tenzij er een
sterke aanwijzing is dat zij geïntroduceerd zijn. Cryptogene soorten
zijn soorten waarvoor niet is aangetoond dat zij inheems of
geïntroduceerd zijn. Dit kunnen ook onopgemerkte historische invasies
zijn. De mens bevoer de wereldzeeën lang voordat biologen begonnen te
beschrijven welke organismen aan onze kusten voorkomen. Op basis van
onderbroken distributiepatronen die niet door natuurlijke
verspreidingmechanismen kunnen worden verklaard, maakte Haydar een
schatting van het aantal cryptogene soorten en daarmee historische
introducties in de Noord-Atlantische Oceaan.
Deniz Haydar (Groenlo, 1976) studeerde biologie aan de
Rijksuniversiteit Groningen, waar zij haar promotieonderzoek uitvoerde
bij de vakgroep Marine Benthic Ecology and Evolution (MarBEE) van het
Centre for Ecological and Evolutionary Studies. Het werd gefinancierd
door NWO-ALW, en een klein deel door het Schure-Beijerinck-Popping
fonds. Haydar werkt als docent biologie en Bèta-coördinator op het H.N.
Werkman College in Groningen. Verder was zij betrokken bij het
Beagle-project van de VPRO. Het onderzoek dat dat zij aan boord van het
schip heeft gedaan, was een vervolg op het onderzoek dat deel uitmaakt
van haar proefschrift.
Laatst gewijzigd: 08 juni 2010 11:28
Rijksuniversiteit Groningen