De opening van de tentoonstelling Terra Nova
Toespraak | 11-06-2010 | De Kunsthal, Rotterdam | Minister Camiel
Eurlings
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Sinds ik wereldkundig heb gemaakt dat de politiek het binnenkort een
tijdje zonder mij moet doen, word ik opvallend vaak gevraagd voor
culturele aangelegenheden. Ik weet niet zeker of er een causaal verband
is, maar het lijkt erop alsof de buitenwereld zich inspant om mij
alvast een beetje te laten wennen aan mijn post-ministeriële leven.
Waarvoor dank!
Serieus: van alle uitnodigingen die ik de afgelopen tijd kreeg, was dit
de mooiste. Omdat deze prachtige tentoonstelling op werkelijk
magnifieke wijze Hollands glorie, verbindt met kunst met een grote K.
De Koos van Oord collectie is pure chemie. Het resultaat van het
samenspel tussen de opdrachtgever - het prachtbedrijf Van Oord - en de
opdrachtnemer - de virtuoze kunstenaar Jeroen Hermkens. Hermkens: een
eigentijdse Van Gogh. Hoewel... Vincent van Gogh heeft nooit een cent
verdiend aan zijn schilderijen. Ik neem aan dat het in dit geval wat
anders is geregeld.
Eerst wil ik nog iets kwijt over de opdrachtgever. Dames en heren, wat
een fantástisch bedrijf, dat Van Oord. Dát is nou iets waar we in
Nederland met recht trots op mogen zijn. Het songfestival werd dit jaar
weer een drama, en of we zullen presteren op het WK voetbal moet nog
blijken, maar Nederland is in ieder geval wel wereldkampioen
waterwerken. Met familiebedrijf Van Oord in de spits!
Het was betrokken bij de bouw van de Afsluitdijk, bij de
Oosterscheldekering, bij de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Er wordt
geen kust versterkt, geen strand verbreed, geen duin verhoogd, of Van
Oord is van de partij.
En dan heb ik alleen nog maar het binnenland genoemd. Over de hele
wereld wordt Van Oord erbij gehaald als er echte vakmensen nodig zijn.
In India, in Singapore, in Hongkong. Ik denk aan de eilanden voor de
kust van Dubai. Ik heb gezien wat u doet in Rusland, ik ben twee keer
met Van Oord in Brazilië geweest. Dan merk je dat je op reis bent met
een mondiale koploper.
En ook nu weer, met die vreselijke olieramp in de Golf van Mexico,
draagt Van Oord samen met Deltares bij aan het vinden van werkbare
oplossingen. Van Oord praat een beetje en doet heel veel. Dit bedrijf
werkt echt aan een betere wereld. De mensen van Van Oord weten waar ze
het over hebben. Wat een deskundigheid, wat een betrokkenheid. Daar
moet Nederland het van hebben. Ik heb daar groot respect voor.
En ook deze tentoonstelling laat zien wat een bijzonder bedrijf Van
Oord is. Nog nooit eerder heeft een Nederlands bedrijf zo'n
uitzonderlijke opdracht gegeven. Natuurlijk zijn er in de maritieme
sector in de loop der eeuwen veel rederijen geweest die trots een schip
aan de vloedlijn lieten schilderen. En natuurlijk hebben de Rotterdamse
havenbaronnen een grote naam opgebouwd als kunstverzamelaars. Denk
alleen maar aan Van Beuningen, van het museum hier vlakbij. En
natuurlijk bestaan er losse schilderijen van grootse waterprojecten,
zoals de Deltawerken.
Maar dit, wat hier is neergezet, is nog niet eerder vertoond. Jeroen
Hermkens kreeg de opdracht om alle activiteiten van Van Oord vast te
leggen. Gewoon, op z'n Rotterdams. `Schilder maar gewoon wat we doen.'
En verder kreeg hij de vrije hand. Want bij Van Oord begrijpen ze dat
kunst alleen maar in vrijheid tot stand kan komen. En ook dat zegt me
veel over de kracht van de opdrachtgever.
Ik hoorde dat Hermkens onmiddellijk heeft gewaarschuwd: ,,Denk erom, ik
doe géén schepen aan de vloedlijn.'' Maar dat was ook helemaal niet de
bedoeling.
En Hermkens heeft woord gehouden. Het is robuust, het is industrieel en
het is artistiek tegelijkertijd wat we hier zien. Hij heeft anderhalf
jaar lang dag en nacht keihard gewerkt aan deze verzameling
schilderijen, tekeningen en litho's. De kunstenaar heeft zich laten
inspireren door de innovatieve kracht van Van Oord. Hij heeft zelf ook
iets geheel nieuws neergezet.
Met verf, met houtskool en met de litho-pers heeft hij een
indrukwekkende reportage gemaakt in die aantrekkelijke Nederlandse
maritieme sector.
Dit is een tijdsbeeld dat energie en vooruitgang uitstraalt. Als ik de
schilderijen zie, dan ruik ik de smeerolie en de zee, ik hoor de
motoren zoemen en ik voel de wind. De Koos van Oord collectie moet wel
elke Nederlander in het hart raken: het sterkste dat ons land te bieden
heeft, is vastgelegd door een van de beste kunstenaars die we in huis
hebben.
Dames en heren,
Ik wil graag Koos van Oord en Jeroen Hermkens van harte geluk wensen
met deze prachtige en vernieuwende verzameling. Ik spreek hier graag de
hoop uit dat de Van-Oord-vonk bij heel veel mensen zal overslaan en dat
deze prachtige kunstverzameling steeds weer nieuwe toeschouwers
inspiratie zal geven.
Verwante onderwerpen
* Minister
Ministerie van Verkeer en Waterstaat