Persbericht van de Universiteit Utrecht
9 juni 2010
De 'badkuip' van Nederland dreigt vol te lopen
Randstad zakt door inklinken veenlagen
Door het inklinken van veenlagen zijn sommige delen van West-Nederland de afgelopen paar duizend jaren al meer dan drie meter gezakt. Volgens fysisch-geograaf Sanneke van Asselen van de Universiteit Utrecht zal deze daling in de toekomst doorzetten en levert het onherroepelijk grote overstromingsrisico's voor de dichtbevolkte Randstad op. Van Asselen promoveert op 16 juni aan de Universiteit Utrecht.
'De snelheid van de bodemdaling loopt op tot 15 millimeter per jaar', aldus Van Asselen, die promotieonderzoek deed naar het inklinken van veenlagen (veencompactie). Deze veenlagen liggen tot tien meter diep. 'Vooral de combinatie van bodemdaling met de stijgende zeespiegel is gevaarlijk voor Nederland. Daarbovenop voorspellen klimaatwetenschappers een grotere kans op extreme hoeveelheden neerslag en smeltwater die onze rivieren moeten verwerken, maar niet aankunnen', aldus Van Asselen. 'Verder kan het inklinken van veen onder dijken leiden tot verzakking van de dijken, met een dijkdoorbraak tot gevolg.'
Gecultiveerd polderlandschap
In haar onderzoek heeft Van Asselen de Nederlandse delta vergeleken met meer natuurlijke riviersystemen in Canada en Polen. De snelheid van bodemdaling blijkt onder meer afhankelijk te zijn van de dikte van de veenpakketten, de samenstelling van het veen en het gewicht van bovenliggende zand- en kleilagen. 'In het sterk gecultiveerde Nederlandse polderlandschap wordt de bodemdaling bovendien versneld door het verlagen van de grondwaterstand ten behoeve van de landbouw', benadrukt Van Asselen.
Risico's inschatten
Grote delen van de provincies Zuid-Holland en Utrecht zijn erg vatbaar voor bodemdaling door veencompactie. Het onderzoek van Van Asselen levert daarom belangrijke kennis voor het beheer van het Nederlandse polderlandschap. Een door Van Asselen ontwikkeld computermodel kan door provincies en waterschappen worden gebruikt om het risico op bodemdaling in te schatten en het landschapsbeheer daarop af te stemmen. Ook voor oliemaatschappijen is het werk van Van Asselen interessant. Bodemdaling door veencompactie beïnvloedt namelijk de sedimentatiepatronen van rivieren. De kennis over de invloed van bodemdaling op de geologische opbouw van delta's kan worden gebruikt bij de zoektocht naar olie- en gasvoorraden in de grond.
Dit promotieonderzoek is mede gefinancierd door NWO.
Promotie
Sanneke van Asselen (faculteit Geowetenschappen) promoveert op 16 juni om 12.45 uur aan de Universiteit Utrecht, Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht. Proefschrift: 'Peat compaction in deltas - Implications for Holocene delta evolution'.
Universiteit Utrecht
Universiteit Utrecht