Symmetrie als kosmische code
Afscheidscollege Natuurkunde
woensdag 16 juni, 14.40 uur
Dhr. prof. dr. F.A. Bais, hoogleraar Theoretische natuurkunde: Symmetrie als kosmische code.
Symmetrie is een beginsel waarmee de mens door de eeuwen heen heeft getracht begrip, orde, schoonheid en perfectie te scheppen in de wereld van de ons omringende natuurlijke verschijnselen. Sander Bais bespreekt in zijn afscheidscollege hoe het concept van symmetrie, maar ook dat van symmetriebreking, in veel gedaanten op alle schaalniveaus van de natuurkunde een belangrijke rol heeft gespeeld. Parallel hiermee heeft de wiskunde een rijk spectrum van algebraïsche en meetkundige structuren ontwikkeld. Dan gaat het bijvoorbeeld om de theorie van groepen, representaties en bijvoorbeeld vezelbundels, met daarbij een onafzienbare verzameling algebraïsche instrumenten die een nauwkeurige definitie en analyse van natuurverschijnselen heeft mogelijk gemaakt. Bais stapt met zevenmijlslaarzen door een fascinerende begrippenwereld en de toepassingen ervan en bespreekt daarbij niet alleen de symmetrieën van objecten, zoals sneeuwkristallen of kerstballen maar ook over die van ruimte en ruimtetijd. De nadruk ligt op de meer abstracte realisaties van de notie van symmetrie zoals die verborgen ligt in de fundamentele vergelijkingen die ten grondslag liggen aan ons begrip van de ons omringende natuur. Dat zijn de klassieke vergelijkingen zoals die van Newton en Einstein maar ook die op het kwantumniveau, dat wil zeggen de vergelijkingen van Heisenberg, het standaardmodel tot aan die van de snaartheorie toe.
Voorafgaand aan de afscheidsrede van Sander Bais is er in de ochtend een populair-wetenschappelijk programma. Op dinsdag 15 juni is er bovendien een wetenschappelijke bijeenkomst ter gelegenheid van zijn vertrek. Voor het programma van deze bijeenkomsten zie:
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.
Universiteit van Amsterdam