`Kroes moet laaggeletterdheid bestrijden, niet vergroten'


Kartika Liotard: `Doe wat aan digitale deprivatie'

STRAATSBURG, 20100615 -- Europarlementslid Kartika Liotard (Verenigd Links) heeft vanmorgen tijdens een werkontbijt in Straatsburg een petitie overhandigd aan Neelie Kroes. De EU-commissaris voor de `digitale agenda' heeft de opdracht om het internetgebruik te propageren. 250 miljoen EU-burgers doen dat dagelijks, maar één op drie heeft nog nooit geïnternet.

Liotard voorspelt dat Kroes' plannen averechts uitpakken voor mensen met leesproblemen. "Europa telt 100 miljoen laaggeletterden en analfabeten. In Nederland zo'n anderhalf miljoen. Mensen, voor wie een stembiljet, ANWB-bord of een etiket al lastig is, om maar niet te spreken over beeldschermen bij een pinautomaat of tankstation. Kroes bevordert met haar `digitale agenda' vooral de goed opgeleide Europeanen en zet laaggeletterden op een nog grotere achterstand. Ik noem dat digitale deprivatie."

Kroes heeft onlangs in Brussel van de Europese ministers toestemming gekregen voor het uitvoeren van zeven digitale agendapunten. Neelie Kroes over haar actieplan: "Aangezien commerciële transacties, openbare, sociale en zorgdienstverlening, opleiding en het politieke leven zich toenemend online afspelen, heeft iedereen, ongeacht leeftijd of sociale achtergrond, recht op verwerving van de kennis en de vaardigheden die hij nodig heeft om deel uit te maken van het digitale tijdperk". Liotard: "Mooie uitspraken, maar Kroes' plannen staan bijna allemaal in het teken van economie en markt. Ik zie amper aandacht voor de digitale kloof. Kroes erkent weliswaar het recht op kennis en vaardigheden, maar een papieren recht is voor laaggeletterden betekenisloos."

Kartika Liotard: "Kroes moet zich niet richten op de markt. Daar geldt het recht van de sterkste. Mijn advies aan haar: zorg dat er als eerste voor dat niemand wordt uitgesloten. Ik adviseer Kroes: pas computertechniek aan aan mensen in plaats van andersom. Investeer in slimme toepassingen die het laaggeletterden maar ook digibeten en andere computergebruikers makkelijker maakt om digitaal te communiceren, stimuleer de vereenvoudiging van interactie via aanraakschermen en stemherkenning, bevorder laagdrempeliger websites en steun experimenten die de logica van de gebruiker voorrang geven boven het perspectief van de aanbieder. Dat marktpartijen zich richten op de `gemiddelde' burger mag nooit het excuus zijn voor Europese instellingen en voor overheden dat ook te doen: uw digitale agenda hoort zich te richten op het voorkomen van sociale uitsluiting." Mevrouw Kroes nam de petitie vanmorgen met dank in ontvangst, ze deelde de zorgen van Liotard en wees er op dat zij in haar nieuwe EU-taak al bezig was met een project voor alzheimerpatiënten.


integrale tekst:
"Petitie over de bestrijding van digitale deprivatie."

Functioneel analfabeten, anderhalf miljoen Nederlanders, hebben dagelijks problemen bij het uitoefenen van hun burgerrechten en plichten. Tweederde van onze laaggeletterden is geboren Nederlander, eenderde is migrant. Een adres, een briefje, een recept, een stembiljet of een etiket lezen bezorgt ze een praktisch probleem.

Digitalisering zorgt tot dusver helaas niet voor oplossingen: pinnen, parkeerautomaat, tanken en het opladen van je OV-chipkaart bezorgt laaggeletterden stress. De oprukkende beeldschermcultuur bezorgt ruim 10 % van de Nederlanders een groeiend gevoel van achterstelling. Elke dag opnieuw draagt digitalisering helaas méér bij aan sociale uitsluiting dan aan de oplossing ervan.

"Analfabetisme leidt tot een groeiende kloof tussen degenen die een bevoorrechte positie innemen en in relatieve zekerheid leven en de minder begunstigde individuen die buitenspel staan, geen toegang hebben tot de arbeidsmarkt en gebukt gaan onder financiële onzekerheid, sociaal isolement en uitsluiting van het maatschappelijk leven," stelde het Europees Parlement al in 2002 vast. In Europa gaat het over de sociale uitsluiting van 100 miljoen laaggeletterde burgers...

De digitale ambities van de EU richten zich tot dusver op snelheid, op de markt, op vermogen, op wat heet een dynamische kenniseconomie: de Europese digitale agenda lijkt zich vooral te richten op de haves, niet op de have-nots.

Mevrouw Kroes, ik vraag via deze papieren petitie geen woorden, maar daden tegen digitale deprivatie. Ik roep u op, doe wat aan de positie van analfabeten, laaggeletterden en mensen met dyslexie. Door digitale technieken te bevorderen kunt u ze helpen hun achterstand in te lopen. Ik vraag u voorrang te verlenen aan het verkleinen van die kloof, bóven het vergroten ervan door grootse vergezichten na te jagen.

Elke keten is zo sterk als haar zwakste schakel. Ik roep u op: investeer in slimme toepassingen die het laaggeletterden (maar ook digibeten en andere computergebruikers) makkelijker maakt om digitaal te communiceren, pas computertechniek aan aan mensen in plaats van andersom, stimuleer de vereenvoudiging van interactie via aanraakschermen en stemherkenning, bevorder laagdrempeliger websites en steun experimenten die de logica van de gebruiker voorrang geven boven het perspectief van de aanbieder. Dat de marktpartijen zich richten op de `gemiddelde' burger mag nooit het excuus zijn voor Europese instellingen en voor overheden dat ook te doen: uw digitale agenda hoort zich te richten op de positie van de zwakste groep.

Straatsburg, dinsdag 15 juni 2010
Kartika Liotard, lid Europees Parlement
fractie Verenigd Linkscursief