Nederlands
Koninklijke Onderscheiding voor Léon Janssen
Datum: 15 juni 2010
Op 14 juni 2010 ontving prof.dr.ir. L.P.B.M. Janssen op voordracht van
de Rijksuniversiteit Groningen een Koninklijke Onderscheiding bij zijn
afscheid als hoogleraar Technische Scheikunde, in het bijzonder de
Fysische Technologie, bij de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.
Hij bekleedde deze functie sinds 1983. Janssen krijgt de onderscheiding
uit handen van burgemeester Van der Laan van de gemeente Noordenveld.
Hij is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.
Léon Janssen (Tegelen, 1945) begon zijn indrukwekkende loopbaan aan de
Technische Universiteit van Delft waar hij studeerde en promoveerde en
tot 1983 als wetenschappelijk medewerker werkzaam was. In 1983 werd hij
aangesteld als hoogleraar in de Technische Scheikunde, in het bijzonder
de Fysische Technologie, aan de Rijksuniversiteit Groningen, een
functie die hij tot op heden vervult.
Top-onderzoeker
Janssen wordt nationaal en internationaal erkend als een
top-onderzoeker op het gebied van de extrusie van synthetische en
biologische kunststoffen. Dit is een proces om kunststoffen (polymeren)
te smelten, goed te mengen en daarna vorm te geven en is een belangrijk
'groen' vakgebied binnen de scheikundige technologie. Voorbeelden van
extrusieproducten zijn de plastic omhulling van elektriciteitskabels en
kozijn- en dakgootprofielen. Extrusie wordt ook veel in de
voedingsindustrie gebruikt. Een belangrijke ontwikkeling in de
afgelopen decennia is het gebruik van de extruder als chemische
reactor. Dit proces leidt tot een sterke reductie in de
productiekosten. Daarnaast kunnen de hoeveelheden benodigde
oplosmiddelen sterk gereduceerd worden, wat een positief effect heeft
op het milieu en deze processen een meer groen label geeft.
Janssen wordt internationaal gezien als een pionier op het gebied van
de reactieve extrusie waarbij het gebruik van grote hoeveelheden
giftige organische oplosmiddelen vermeden of sterk gereduceerd kan
worden en vergroening van chemische processen mogelijk is.
Verschillende van de door Janssen ontwikkelde processen worden
tegenwoordig in de chemische industrie gebruikt.
De wetenschappelijke excellentie van Janssen blijkt onder andere uit
een groot aantal publicaties in internationale tijdschriften, bijdragen
op nationale en internationale congressen en een aantal
patentaanvragen. Janssen heeft naast wetenschappelijke boeken ook
veelgebruikte leerboeken geschreven voor het vak fysische
transportverschijnselen, een kernvak binnen het universitaire onderwijs
in de scheikundig technologie. Deze leerboeken worden ook nu nog in
Groningen en op andere universiteiten gebruikt en geven op een
gestructureerde en goed opgebouwde wijze de beginselen van het
vakgebied aan.
Indonesië
De onderzoekactiviteiten van Janssen beperken zich niet alleen tot
Nederland. Hij is vanaf 2000 actief bezig met het ondersteunen van
chemisch-technologisch onderzoek in Indonesië. Zo is hij betrokken bij
de double degree master-opleiding Chemical Engineering van de RUG met
het Institut Teknologi Bandung. Ook heeft hij in de afgelopen jaren
diverse lezingen gegeven aan een groot aantal universiteiten in
Indonesië. Een voorbeeld van zijn ondersteunende rol is de samenwerking
met de Universitas Sam Ratulanghi in Manado (Sulawesi) waar in een naar
hem vernoemd extrusielaboratorium onderzoek gedaan wordt naar het
verwerken van Indonesische zetmelen tot biodegradeerbare plastics.
Tevens is hij nauw betrokken bij een project van de Universiteit van
Surabaya voor kleinschalige waterzuivering in de kampongs.
Onderwijs en bestuur
Janssen heeft jarenlang een belangrijke bijdrage geleverd aan de master
en bachelor opleidingen chemie en chemische technologie. Zijn
hoorcolleges worden op de door hem karakteristieke wijze gegeven,
enthousiast, met humor doorspekt en met vele mooie voorbeelden uit het
dagelijks leven. Hij heeft zich vele jaren actief ingezet voor de
ontwikkeling van een meer producttechnologisch gericht curriculum van
de studie Scheikundige Technologie en deze in 2002 ingevoerd. Hij is
bovendien vele jaren voorzitter geweest van de onderwijscommissie van
de afdeling Scheikunde en Scheikundige Technologie en heeft de
technische wetenschappen toegankelijk gemaakt buiten de universitaire
wereld door voor diverse organisaties externe cursussen en
in-company-trainingen te verzorgen.
Janssen is ook actief betrokken bij bestuurlijke activiteiten binnen
diverse gremia in Nederland. Hij is jarenlang voorzitter geweest van
het cluster scheikundige technologie en voorzitter van het Stratingh
onderzoeksinstituut van de RUG. Ook buiten de universiteit heeft hij
vele functies vervuld, zoals bijvoorbeeld lid van het managementteam
van de landelijke onderzoekschool procestechnologie Nederland. Ook was
hij betrokken bij de promotie van scheikundig technologisch onderzoek
in Nederland.
Technology Consultancy Center
Janssen heeft veel van zijn onderzoekactiviteiten uitgevoerd in nauwe
samenwerking met het bedrijfsleven en heeft zodoende veel voor het
bedrijfsleven in Noord Nederland betekend. Zo was hij in 1987
mede-oprichter en sindsdien voorzitter van het aan de RUG gelieerde
Technology Consultancy Center (TCC). Het TCC ondersteunt bedrijven met
universitaire kennis en helpt mee deze te vertalen naar concrete
producten. Daarnaast is hij bestuurslid geweest van het Innovatie
Centrum Groningen en lid van de raad van advies van Syntens Groningen
(de opvolger van het Innovatie Centrum).
Internationalisering
Naast wetenschappelijke activiteiten is hij ook actief betrokken bij de
internationaliserings-activiteiten van de RUG met Indonesië waaronder
deelname aan diverse reizen van RUG-delegaties naar Indonesië. Mede
door zijn goede reputatie en kennis van het Indonesische academische
systeem is hij door een aantal universiteiten gevraagd om na zijn
pensionering gedurende langere tijd een aantal projecten op te zetten
en ook mede uit te voeren. Een goed voorbeeld hiervan is het opzetten
van een nieuwe studie variant producttechnologie voor de studierichting
agricultural engineering van de universiteit in Manado. Recentelijk is
Janssen aangesteld als vaste gasthoogleraar aan de Technische
Universiteit van Harbin, China.
Lidmaatschappen
Janssen is lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der
Wetenschappen, het oudste wetenschappelijk genootschap van Nederland.
Benoeming geschiedt door ballotage waarbij het belangrijkste criterium
de wetenschappelijke verdienste is. Verder is Janssen Fellow van het
Plastics en Rubber Institute in Londen vanwege zijn `Achievements for
the Plastics and Rubber Industries'. Daarnaast is hij commissielid van
de Poolse Academie van Wetenschappen.
Rijksuniversiteit Groningen