Blueports
11 juni 2010 - kamerstuk
Kamerbrief over innovatie en verduurzaming van de visserij. De minister
schrijft dat Blueport een mogelijkheid is. Net als de Greenports in de
landbouw, komen hier verschillende ketenschakels bij elkaar.
Geachte Voorzitter,
In het debat over de LNV-begroting 2010 is met uw Kamer gesproken over het
belang van het stimuleren van ondernemerschap en innovatie in de visserij. De
aanleiding hiervoor waren de activiteiten van het Visserij Innovatieplatform (VIP)
zoals die sinds 2007 plaatsvinden en de voorziene beëindiging van deze
activiteiten eind 2010 als gevolg van het aflopen van het VIP-mandaat.
In het genoemde debat heb ik het idee gelanceerd om in een zogenaamde
Blueport de activiteiten van het VIP voort te zetten. Daarmee kan in het kader van
innovatie en verduurzaming het ondernemerschap in de visserij blijvend worden
bevorderd en de afzetkracht versterkt. In het debat heb ik genoemd dat het
netwerk van Greenports model kan staan voor de Blueport. Een model dat tot doel
heeft het bij elkaar brengen en versterken van de verschillende ketenschakels.
Hierbij informeer ik de Kamer over mijn uitgangspunten, enkele van de belangrijkste
vragen die voor de ontwikkeling van een Blueport-model beantwoord
moeten worden en een tijdpad voor de komende periode.
Keuze voor innovatie en ondernemerschap
Versterking van het ondernemerschap in de visserij en de bijbehorende keten, is
één van de belangrijke doelstellingen van het visserijbeleid. De afgelopen jaren
zijn via een innovatiebeleid dat is gebaseerd op drie pijlers, ondernemers
gesteund in de te maken omslag naar een meer duurzame en rendabele visserij.
De pijlers worden gevormd door:
- de activiteiten van het Visserij Innovatieplatform
- een structuur van kenniskringen in de visserij, en
- een gerichte benutting van het Europees Visserij Fonds.
Het is de gecombineerde inzet van deze instrumenten, middelen en menskracht
die een belangrijke impuls heeft gegeven aan de versterking van het ondernemerschap
in de visserij. In nauwe samenwerking met het InnovatieNetwerk van LNV
is gewerkt aan het tot stand brengen van zowel systeeminnovaties als
verbeteringen in de bestaande bedrijfsvoering.
Zo zijn er vele innovatie- en samenwerkingsprojecten gestart, zijn er 13 kenniskringen
van vissers actief, zijn vissers gestart met de certificering van hun
visserij, hebben vissers individuele businessplannen opgesteld en wordt collectief,
vanuit de kenniskringen, gewerkt aan een zogeheten 'masterplan' voor de gehele
visserij. De sector is in beweging gekomen en het is van belang hier ook in de
toekomst op aan te sluiten.
Ik acht het van groot belang dat in de visserijsectoren en -ketens kennis en
wetenschap, praktijk en verschillende stakeholders samen worden gebracht om
een duurzame toekomst te verzekeren.
Een vergelijk met de Greenports
Greenport(s) Nederland is voornamelijk een ruimtelijk netwerk waarin bedrijfsleven,
belangenorganisaties en overheden samenwerken aan een sterk tuinbouwcluster.
Nederland kent vijf Greenports, die gezamenlijk worden aangeduid als
'Greenport Nederland'. In dit netwerk werken idealiter alle ketenschakels in de
tuinbouw gezamenlijk aan de (internationale) versterking van de concurrentiepositie
van de Nederlandse tuinbouw.
In een Greenport wordt gezamenlijk geopereerd door het bedrijfsleven, belangenorganisaties
en de (lokale, provinciale en landelijke) overheid. Dat gebeurt zowel
binnen de afzonderlijke Greenports als ook landelijk waar de landelijke stuurgroep
Greenport activiteiten agendeert en ontwikkelt op het gebied van kennis en
innovatie, economie en ruimte, infrastructuur en logistiek en Europese
aangelegenheden.
Naar analogie van de Greenports zou een te ontwikkelen model voor een Blueport
zich naar mijn mening primair moeten toespitsen op innovatie en ondernemerschap
met als resultaat de bedrijfseconomische versterking van de visserij en
bijbehorende keten. Ook het verkrijgen van kennis, in samenwerking met de
kennisinstellingen, en vervolgens het delen van die kennis, zal een belangrijk doel
moeten zijn. Kernopgave van de Blueports is het over de grenzen van bedrijven
en de verschillende schakels van de keten heen, blijven aanjagen van de
innovatie. Dat vraagt capaciteit en betrokkenheid van individuele ondernemers die
vernieuwing nastreven, als ook van het georganiseerde bedrijfsleven als geheel,
ook in financiële zin.
Waar in de Greenports ruimtelijke vraagstukken en infrastructuur een dominante
rol spelen, speelt in de visserij met name de vraag hoe de werking van de gehele
visketen kan worden verbeterd.
Hoe kunnen, door een bundeling van activiteiten en organisaties in een Blueport,
de verschillende visketens renderend en ook duurzaam opereren. Hoe kan een
Blueport bijdragen aan de versterking van het innovatie- en investeringsklimaat in
de visserij en de overige schakels in de keten zoals afslagen, verwerkers, handel
en retail. Een versterking gericht op duurzaam beheer, een duurzame en
rendabele vangst, verwerking en vermarkting van vis. Dit alles in samenspraak en
afstemming met kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties.
Blueports
Er blijkt in verschillende delen van Nederland interesse te bestaan voor het
opzetten van regionale blueports. Ik blijf regionale initiatieven waar mogelijk
ondersteunen.
Zo zijn bijvoorbeeld in Zeeland initiatieven gestart voor een regionale blueport.
Naar mijn mening dienen deze regionale initiatieven aan te sluiten bij de
bestaande visserij-economische bedrijvigheid in de verschillende regio's.
Daarnaast is het voor een nationale, Europese en internationale uitstraling van
belang om één nationale blueport tot stand te brengen. Een nationale blueport
bundelt, ontwikkelt, coördineert, stimuleert, brengt innovatie en praktijk bij
elkaar, traint, adviseert, informeert. Een nationale blueport brengt alle spelers in
de visserij bij elkaar waar en wanneer dat nodig is. Met een nationale blueport
kunnen we een Europese en internationale uitstraling krijgen van allure. En dat is
nodig om een vooraanstaande rol te blijven spelen in het Europese en
internationale visserijbeleid van de toekomst.
Kernopgave van de nationale blueport wordt het aanjagen van innovatie en
ondernemerschap binnen de hele visserijketen en tussen de verschillende
visserijsectoren. Anders dan de greenports, waar ook ruimtelijke vragen en
infrastructuur een rol spelen, gaat het bij de blueports aan de ene kant om een
innovatie- en investeringsklimaat voor vissers en andere partners zoals afslagen,
verwerkers, handel en retail, en aan de andere kant om effectief en duurzaam
bestandsbeheer, een duurzame en rendabele vangst, verwerking en vermarkting
van vis. Kennis en wetenschap zijn daarbij van cruciaal belang. Om die reden is de
participatie van de WUR-kennisinstituten als Imares onontbeerlijk.
Naast economie staat de ecologische draagkracht voorop. Om die reden zullen
milieu- en andere maatschappelijke organisaties betrokken worden bij de
blueports. Ook in de nationale blueport werken het visserijbedrijfsleven, belangenorganisaties,
kennisinstituten als WUR-Imares, milieu- en andere maatschappelijke
organisaties en overheden nauw samen aan een krachtige economische en
ecologische toekomst.
Bij de opening van het project 'Zeeuwse tong' op 1 juni jl. heb ik de regionale
initiatieven in Zeeland aangehaald en aangegeven goede kansen voor de provincie
Zeeland te zien bij de verdere ontwikkeling van het concept van de nationale
blueport. Ik ben bereid het proces van de totstandkoming hiervan financieel te
ondersteunen.
Procedure en tijdpad
Het is van belang dat de activiteiten die nu via het Visserij Innovatie Platform
lopen, in een nationale blueport worden voortgezet. Ik heb het VIP dan ook
gevraagd een visie met betrekking tot de Blueports te ontwikkelen en mij hierin te
adviseren. Deze visie, die integraal onderdeel zal zijn van de meer algemene
'erfenis' waaraan het VIP werkt, zal een belangrijke basis zijn voor mijn
voorstellen voor de periode vanaf eind 2010. Ik zal u deze voorstellen in het
najaar presenteren.
Voor de komende periode ligt mijn aandacht op het gebied van innovatie en
versterking van het ondernemerschap in de visserij bij het voortzetten van de
activiteiten van het VIP, waarbij markt- en keteninnovatie, het goed laten
functioneren van de kenniskringen en een inzet van het Europees Visserij Fonds
gericht op innovatie, verduurzaming en samenwerking centraal staat.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit