Peroxisome biosynthesis and function in Penicillium chrysogenum
Datum: 11 juni 2010
Promotie: dhr. W.H. Meijer, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: Peroxisome biosynthesis and function in Penicillium
chrysogenum
Promotor(s): prof.dr. M. Veenhuis, prof.dr. I.J. van der Klei, prof.dr.
R.A.L. Bovenberg
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Peroxisomen belangrijk bij productie penicilline
Het antibioticum penicilline wordt op industriële schaal geproduceerd
met behulp van de schimmel Penicillium chrysogenum. De eerste twee
enzymatische reacties van de biosynthese van penicilline vinden plaats
in het cytosol, de laatste in een organel, de peroxisoom. Het
promotieonderzoek van Wieb Meijer toont aan dat deze peroxisomen erg
belangrijk zijn voor de penicillineproductie. Zo blijkt er een
correlatie te bestaan tussen de hoeveelheid peroxisomen per cel en de
mate van penicillineproductie. Verder leiden defecten in de vorming van
peroxisomen tot een sterke afname in penicillineproductie.
Fenylazijnzuur of fenoxyazijnzuur wordt veelal gebruikt als nieuwe
zijketen voor industriële penicillineproductie. Met behulp van
microscopische technieken werd vastgesteld dat het enzym dat
verantwoordelijk is voor de activatie van fenylazijnzuur of
fenoxyazijnzuur, phenylacetyl CoA ligase (PCL) genaamd, is
gelokaliseerd in peroxisomen. Dit enzym is erg belangrijk voor
penicillineproductie, omdat een P. chrysogenum stam die zo
geconstrueerd is dat die het PCL-enzym niet meer maakt, een sterk
verlaagde penicillineproductie liet zien. Er werden door deze stam
echter nog wel lage concentraties penicilline gevormd, wat aangeeft dat
er naast PCL nog een of meer andere enzymen bestaan die
fenylazijnzuur/fenoxyazijnzuur kunnen activeren.
Niet alleen het aantal en de enzymatische inhoud van peroxisomen is
belangrijk voor effectieve penicilline biosynthese, ook de stabiliteit
van de organellen is van groot belang. Om inzicht te krijgen in de
genen die mogelijk betrokken zijn bij afbraak van peroxisomen
(autofagie) in P. chrysogenum, heeft Meijer een gedetailleerde
in-silico-analyse uitgevoerd. Hieruit bleek dat de diverse genen die
een rol spelen in autofagie sterk geconserveerd zijn en ook voorkomen
in P. chrysogenum.
Wieb Meijer (Dalen, 1979) studeerde biotechnologie aan de Noordelijke
Hogeschool Leeuwarden. Zijn promotieonderzoek deed hij aan de
Rijksuniversiteit Groningen bij de afdeling Moleculaire Celbiologie.
Laatst gewijzigd: 02 juni 2010 14:09
Rijksuniversiteit Groningen