PERSBERICHT
Den Haag, 9 juni 2010
KB verwerft en digitaliseert Wapenboek Beyeren (1405) Who's who van de Middeleeuwen na 600 jaar volledig digitaal doorzoekbaar
De KB, nationale bibliotheek van Nederland, presenteert vandaag op haar website de gedigitaliseerde versie van het Wapenboek Beyeren. Dit middeleeuwse handschrift werd haar onlangs in eeuwigdurend bruikleen gegeven en bevat meer dan duizend tekeningen van wapenschilden waaraan ridders en andere edellieden in hun harnas op het slagveld herkend konden worden. De auteur, een hoge diplomaat aan het hof van de graaf van Holland, voltooide het handschrift in 1405 in Den Haag. De KB biedt nu iedereen toegang tot het bijzondere stuk op
Who's who van de Middeleeuwen
Het Wapenboek Beyeren is geschreven door Claes Heynenzoon, die rond 1400 een van de belangrijkste diplomaten was aan het hof van de graaf van Holland. Het belang van de heraldiek (wapenkunde) was in de loop van de middeleeuwen steeds groter geworden. Zowel op toernooien als op het slagveld waren edelen in helm en harnas volledig onherkenbaar, tenzij zij zich onderscheidden met een wapenschild. Bovendien werden de wapens gebruikt om aan te geven bij welke heer men hoorde, op het slagveld ook geen onbelangrijk gegeven. De heraut beheerde de informatie over de wapenschilden en introduceerde de dragers ervan bij toernooien en wapenschouwen. Een gedegen kennis van de internationale ridderschap behoorde dus tot zijn taak. Op bijgaande afbeelding is in het midden de standaard van Albrecht van Beieren te zien.
Claes Heynenzoon
Naast het Wapenboek Beyeren zijn ook andere werken van Claes Heynenzoon in autograaf (eigenhandig geschreven) bewaard gebleven, wat heel bijzonder is voor een middeleeuwse auteur. Hij was eerst heraut geweest van de hertog van Gelre en schreef toen het Wapenboek Gelre, dat nu in de KB Brussel wordt bewaard. Aan het begin van de vijftiende eeuw kwam hij in dienst van de Hollandse graaf Albrecht van Beieren en schreef toen het Wapenboek Beyeren dat nu dus in de KB in Den Haag bewaard wordt. De nationale bibliotheek van Nederland heeft ook andere werken van zijn hand, waaronder een handschrift met voornamelijk historiografische geschriften (het 'Haagse handschrift') en een kladboek voor zijn Hollandse kroniek.
Particuliere handen
Het wapenboek dook in de eerste helft van de negentiende eeuw op in het bezit van particuliere verzamelaars. In 1875 schreef de toenmalige eigenaar er een artikel over in een heraldisch tijdschrift. In 1933 was het handschrift te zien op een tentoonstelling in Den Haag en werd er opnieuw over gepubliceerd door de nieuwe eigenaar jhr. dr. W.A. Beelaerts van Blokland. Bewust van de bijzonderheid van het manuscript, hebben zijn kinderen, na zijn vroege dood in 1935, het boek steeds met veel respect behandeld. Zo werd het als een van de weinige bezittingen meegenomen op een hondenkar tijdens de evacuatie van hun huis bij Arnhem in 1944 en ontsnapte daardoor aan vernietiging. Het was de uitdrukkelijke wens van de laatste eigenaar, jhr. mr. J.A. Beelaerts van Blokland, zoon van W.A. Beelaerts, dat het Wapenboek Beyeren na zijn overlijden in het publieke domein zou terugkeren, bij voorkeur in de Koninklijke Bibliotheek, en daarmee toegankelijk zou worden voor de wetenschap en het geïnteresseerde publiek. Met de integrale presentatie op de website van de KB is deze wens nu werkelijkheid geworden.
Het handschrift is vanaf 29 juli te zien in de Verdieping van Nederland, de topstukkententoonstelling van de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief (zeven dagen per week geopend, toegang gratis).
KB, nationale bibliotheek van Nederland
De KB (Koninklijke Bibliotheek) is de nationale bibliotheek van Nederland en heeft als missie om mensen en informatie samen te brengen. De KB spant zich in om alle Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften en haar bijzondere collecties te digitaliseren.
---