Gemeente Alkmaar
Alkmaar, 7 juni 2010
Alkmaar maakt verleden inzichtelijk met bouwhistorische verwachtingskaart
Tijdens een bijeenkomst van Stichting Bouwhistorie Nederland heeft de gemeente Alkmaar haar nieuwste aanwinst gepresenteerd, de bouwhistorische verwachtingskaart. Deze verwachtingskaart is gemaakt om snel en duidelijk inzicht te geven waar en wanneer bouwhistorisch onderzoek een bijdrage kan leveren.
De afgelopen eeuw zijn monumentale inventarisaties verkenningen aan de oppervlakte van het pand geweest. Onterecht vindt de afdeling Monumentenzorg en Archeologie, omdat de gevel meestal het jongste onderdeel van een pand is. Deze is namelijk sterk onderhevig aan veranderingen van smaak en gebruik.
Bouwhistorische verwachtingskaart
Op de bouwhistorische verwachtingskaart is te zien wanneer oude gebouwen of delen hiervan op een perceel worden verwacht. Hiervoor is de huidige kadastrale kaart te vergeleken met de eerste kadastrale kaart uit 1832. De gemeentelijke afdeling Monumentenzorg en Archeologie trekt rond dit jaartal een (arbitraire) grens omdat panden van na 1850 meestal in één fase zijn gebouwd. Voor die tijd gebeurde het vaak dat men voortborduurde op de eeuwenoude bouwmassa. Dus dat er nieuwe gevels voor oudere constructies werden geplaatst. Met de invoering van de woningwet in 1901 is het verplicht om een bouwvergunning aan te vragen. Vanaf dat moment is de ontwikkeling van een pand, via de aanwezige bouwtekeningen, goed te volgen en vastgelegd.
Structureel bouwhistorisch onderzoek
Net als het archeologisch onderzoek op basis van de archeologische verwachtingskaart kan structureel bouwhistorisch onderzoek zorgen voor meer kennis en inzicht in de ontstaansgeschiedenis van Alkmaar en hoe men door de eeuwen heen heeft gebouwd. Vroegtijdig onderzoek kan verrassingen in een later stadium voorkomen. Zo kunnen historische panden, constructies en structuren behouden blijven en zorgt de kaart ervoor dat procedures en restauraties soepel kunnen verlopen.
Bouwhistorie
Bouwhistorie is de wetenschap die zich bezig houdt met het onderzoek naar hoe gebouwen zijn gebouwd en gebruikt. Niet alleen de eerste bouwfase is hierbij van belang, maar ook de ontwikkeling die het pand heeft doorgemaakt. Dit kan de bouwhistoricus aflezen aan de gebruikte materialen, constructie en de (kleurige) afwerking. Om deze in de toekomst beter te beschermen is structureel onderzoek noodzakelijk.
Besluit Ruimtelijke Ordening
De gemeente Alkmaar vindt de bouwhistorie een belangrijk onderdeel van de cultuurhistorische waarde van de stad. Daarom is bouwhistorie opgenomen in de beleidsvisie Cultuurhistorie Alkmaar 2009-2019. Ook het Rijk onderkent het belang van bouwhistorie en cultuurhistorie. In de toekomst wordt het meenemen van cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplan verplicht. Alkmaar loopt hierop vooruit door nu al cultuurhistorie en bouwhistorie op te nemen in de nieuwe bestemmingsplannen.
Binnenkort is de bouwhistorische verwachtingskaart ook terug te vinden op www.alkmaar.nl, onder het kopje 'Monumentenzorg & Archeologie.