---
PERSBERICHT
Nummer: 135 HZ
Datum: 4 juni 2010
Noorden in trek, Fryslân populair
Noordelijke toerist zoekt rust en ontspanning
Noord Nederland is in trek als toeristische bestemming. Het driejaarlijkse Consumentenonderzoek toerisme van Toerdata Noord laat zien dat de drie noordelijke provincies goed gewaardeerd worden bij zowel de dagtoeristen als de verblijfstoeristen. Fryslân scoort het hoogst met een 7,8 door de verblijfstoeristen, Groningen en Drenthe scoren beide een 7,6. De dagtoeristen geven Fryslân een 7,7 en Groningen en Drenthe beide een 7,4.
Dagjesmensen en vakantiegangers in Fryslân komen vooral voor de rust en voor de ontspanning naar de provincie. De fietsmogelijkheden en het water zijn de grote trekkers. De toeristen associëren Fryslân met rust, ruimte en natuur, maar ook gezellig, sfeervol en vriendelijk zijn eigenschappen die zij aan Fryslân toedichten. Natuur, landschap en vriendelijkheid krijgen de hoogste waardering. De Waddeneilanden hoger scoren dan de andere regio's. De toeristen blijven ook dichterbij hun verblijfplaats vergeleken met het vorige consumentenonderzoek. Verbeterpunten zijn de kwaliteit van de voorzieningen, de hoeveelheid attracties en faciliteiten en duidelijkere bewegwijzering.
Bestedingen
In de afgelopen vier jaar is de dagtoerist 3% meer gaan uitgegeven. In 2009 gaf hij in Fryslân gemiddeld 39 euro uit, iets minder dan in Groningen (40 euro) en Drenthe (45 euro). De verblijfstoeristen besteedden 44 euro in Fryslân per dag, in Groningen en Drenthe respectievelijk 39 en 48 euro. In Fryslân is de gemiddelde uitgave per persoon met 3 euro gestegen. Bij Groningen zijn de gemiddelde uitgaven gelijk gebleven, terwijl toeristen in Drenthe 8 euro meer uitgaven.
Wie is de toerist
Het grootste deel van de toeristen in Fryslân komt uit het Noorden. De helft van de dagjesmensen komen uit de provincie zelf, van de verblijfstoeristen komt een kwart uit Fryslân. Velen van hen vieren meer dan één keer vakantie in Fryslân; 73% van de dagtoeristen gaat vaker een dag eropuit in Fryslân, 61% van de verblijfstoeristen viert hier vaker vakantie. Ongeveer 60% van de toeristen is tweeverdiener, ruim 40% is ouder dan 50 jaar.
In alle sectoren geldt dat kwaliteit toeristen trekt. Jannewietske de Vries: "Fryslân is hertlik en gastfrij en biedt kwaliteit. Ik tankje ús gasten út it binnen- en bûtenlân wei foar de hege wurdearring. Ynvestearje yn de kwaliteit fan ús toeristysk oanbod, dat moatte wy dwaan bliuwe."
---- --
Consumentenonderzoek Toerisme
2009
Toerdata Noord is een samenwerkingsverband van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. De
uitvoering is in handen van het Stenden Instituut Service Management onderdeel van Stenden
Hogeschool te Leeuwarden.
STENDEN INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT
Project Toerdata Noord
Postbus 1298 M. de Haas
8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig
tel: 058 - 244 1550
fax: 058 - 244 1501
© Toerdata Noord, 2010
Samenvatting Toerdata Noord: Consumentenonderzoek Toerisme 2009
SAMENVATTING
Toeristen komen nog steeds naar Noord-Nederland voor de rust, ruimte, natuur en het
landschap.
Fietsen en wandelen blijven populair en winkelen is in opkomst
Inleiding
Het consumentenonderzoek geeft vanuit de vraagkant een beeld van de toeristische markt in de drie
noordelijke provincies op basis van een willekeurige steekproef. In het jaar 2009 zijn in Friesland,
Groningen en Drenthe 3009 toeristen ondervraagd in twaalf regio's, evenredig verdeeld over het
voor-, hoofd- en naseizoen. Dit rapport vormt tevens de eindrapportage van de vier gerealiseerde
consumentenonderzoeken in de periode 2000-2009. De data van 2009 zijn vergeleken met de
gegevens van het onderzoek uit 2005 en deels met de uitkomsten van de rapportages in 2000 en
2002. In totaal zijn in dit rapport de resultaten verwerkt afkomstig van circa 12.000 afgenomen
vragenlijsten bij de dag- en verblijftoerist.
Op grond van deze relatief grote hoeveelheid data kan de betrouwbaarheidssignificantie op 90%
gesteld worden voor het regionaal niveau. Dit percentage ligt op 95 wat betreft gegevens die
betrekking hebben op provinciaal en Noord-Nederlands niveau.
Waardering Noorden als vakantiegebied
Al jaren blijkt dat het Noorden vooral wordt gewaardeerd om de natuur, het landschap en de vele
fiets- en wandelmogelijkheden. Uit het onderzoek van afgelopen jaar blijkt dat toeristen de
vriendelijkheid van de noordelijke bevolking en het personeel dat werkzaam is in de toeristisch-
recreatieve sector, hoog waarderen. De rapportcijfers op deze onderdelen zijn net onder de acht
gemiddeld.
Zowel de dag- als verblijfstoerist is gevraagd de dagtochten en de vakanties als totaalproduct te
beoordelen. Hieruit blijkt dat zowel de dagtoeristen als verblijfstoeristen in Friesland het meest
tevreden zijn. De dagtoerist beoordeelt Friesland met een 7,7 en de verblijfstoerist geeft een 7,8 als
cijfer. Groningen en Drenthe worden door de dagtoerist met gemiddeld een 7,4 gewaardeerd.
Verblijfstoeristen in Groningen geven gemiddeld genomen een 7,6 voor de gehele vakantie. De
Drentse toerist beoordeelt het toeristisch product in Drenthe met een 7,6. In zijn algemeen geven
zowel verblijfstoeristen als dagtoeristen (iets) lagere cijfers in verhouding tot het onderzoek van 2005
Attracties, prijzen van attracties en horeca, zwemmen en zonnen, maar vooral het tekort aan
slechtweer- voorzieningen zijn voor verbetering vatbaar volgens de dag- en verblijftoerist. Musea
worden behoorlijk lager beoordeeld vergeleken met het onderzoek uit 2005. De gemiddelde scores
op deze onderdelen variëren van een 6,5 tot een 6,9. Deze items worden grotendeels ook door de
verblijfstoeristen relatief laag gewaardeerd. Alleen de prijzen van de horeca worden door de
verblijfstoeristen iets positiever beoordeeld (7,1). Opvallend is dat verblijfstoeristen de
`internetvoorzieningen van de accommodaties' relatief laag beoordelen
Methode zes of lager
Bijzonder aspect in dit rapport is de methode zes of lager. Deze methodiek refereert aan het
percentageniveau, waarbij de respondent een specifiek onderdeel van het toeristisch product met
een zes of lager beoordeelt. Over het algemeen kan worden aangenomen dat een onderdeel voor
verbetering vatbaar is, wanneer een onderdeel door ten minste 15% van de respondenten met een
zes of lager wordt gewaardeerd. De verbeterpunten zijn helder en duidelijk uit de tabellen op de
volgende bladzijde af te leiden.
Uitvoerende instantie: Instituut Service Management te Leeuwarden
Samenvatting Toerdata Noord: Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Rapportcijfers dagtoeristen 2009 (% 6)
Gemiddelde cijfers % 6
Slechtweer faciliteiten 6,6 47%
Attracties 6,9 34%
Zwemmen en zonnen 6,9 33%
Prijs attracties 6,9 32%
Musea 6,7 28%
Cultuurhistorie 7,1 28%
Prijs horeca 6,9 25%
Bewegwijzering 7,3 20%
VVV's informatievoorzieningen 7,3 19%
Horeca en uitgaan 7,3 18%
Wandelmogelijkheden 7,6 11%
Natuur 7,6 10%
Deskundigheid personeel 7,4 10%
Fietsmogelijkheden 7,6 9%
Vriendelijkheid personeel 7,5 9%
Landschap 7,6 8%
Vriendelijkheid bevolking 7,7 8%
Oordeel dagtocht totaal 7,5 4%
Rapportcijfers verblijftoeristen 2009 (% 6)
Gemiddelde cijfers % 6
Slechtweerfaciliteiten 6,5 47%
Internetvoorzieningen accommodatie 6,7 41%
Musea 6,8 36%
Attracties 6,7 34%
Prijs attracties 6,8 28%
Zwemmen en zonnen 7,1 27%
Bewegwijzering 7,3 25%
Cultuurhistorie 7,2 25%
Horeca en uitgaan 7,2 18%
Prijs horeca 7,1 18%
VVV's informatievoorzieningen 7,2 17%
Deskundigheid personeel 7,5 11%
Natuur 7,8 7%
Vriendelijkheid personeel 7,8 7%
Wandelmogelijkheden 7,8 6%
Fietsmogelijkheden 7,9 5%
Vriendelijkheid bevolking 7,8 5%
Landschap 7,8 4%
Oordeel vakantie totaal 7,7 3%
Cijfers in het rood zijn verbeterpunten (op basis van de rapportcijfers) omdat minimaal 15% van de toeristen een zes of lager geeft.
Uitvoerende instantie: Instituut Service Management te Leeuwarden
Samenvatting Toerdata Noord: Consumentenonderzoek Toerisme 2009
In dit onderzoek is gevraagd aan de toerist `welke attracties in de vakantieomgeving worden gemist'
Er is gebleken dat er met name behoefte is aan activiteiten en voorzieningen zoals zwembaden,
attracties en musea.
Type toeristen
In dit onderzoek is voor het eerst gevraagd aan de verblijfstoeristen `tot welk type toerist zij zichzelf
rekenen' Het overgrote deel van de toeristen (43%) dat een vakantie doorbrengt in Noord-
Nederland vindt zichzelf een typische `rust- en ontspanningzoeker' Eén op de vijf toeristen in Noord-
Nederland is van mening dat de vakantie vooral gericht is op de natuur. 17% van de respondenten
geeft aan dat de vakantie in Noord-Nederland juist een gelegenheid is om tijd met familie en
vrienden door te brengen. 14% beschouwt zichzelf als een sportieve en actieve toerist.
Herkomst toerist
Het merendeel van de ondervraagde dagtoeristen dat Noord-Nederland bezoekt komt uit Noord-
Nederland en Overijssel. Bijna de helft van de dagtoeristen in Friesland is afkomstig uit de eigen
provincie. Bij de verblijfstoeristen ligt deze verhouding op een kwart die uit Friesland vandaan
komen. In Drenthe en Groningen komen de ondervraagde verblijfstoeristen voor een groter deel van
buiten de eigen provincies. Er zijn weinig verschillen met het onderzoek van vijf jaar geleden.
Samenstelling vakantiegezelschap
Noord-Nederland is voornamelijk populair bij mensen die samen met partner en/of kinderen een
dagtocht ondernemen of hun vakantie doorbrengen. Ongeveer 60% van de bezoekers (zowel dag- als
verblijftoeristen) is tweeverdiener. Ruim 40 % van de ondervraagde verblijfstoeristen in Noord-
Nederland is 50 jaar of ouder. Dit is in elke provincie ongeveer hetzelfde. Bijna de helft van de
ondervraagde dagtoeristen is tussen de 19 en 50 jaar oud. Het aantal 50-plussers onder de
dagtoeristen is relatief gezien (veel) lager (23%) dan het aantal onder de verblijfstoeristen (40%).
Motieven en activiteiten toeristen
Voor de dagtoeristen zijn de meest genoemde motieven voor een bezoek aan Noord-Nederland:,
omdat "een eerder bezoek goed is bevallen, er mogelijkheden zijn om te winkelen en te fietsen en
omdat het dicht bij huis is" Dagtoeristen die gekozen hebben voor Friesland doen dat vaak vanwege
`watersportgebonden motieven' Het motief `natuur, flora en fauna' wordt minder vaak genoemd
door de dagtoeristen in Noord-Nederland vergeleken met de vorige edities van het
consumentenonderzoek.
Verblijfstoeristen bezoeken Noord-Nederland om dezelfde redenen `Rust en fietsmogelijkheden'
worden het vaakst genoemd als motief Drenthe is vooral aantrekkelijk vanwege `bos, heide en
parken' Wat betreft Friesland wordt vaker gerefereerd aan `meren, plassen en kanalen' als één van
de motieven die ervoor hebben gezorgd dat de keuze kwam te liggen op de desbetreffende regio. De
motieven om naar Groningen te komen zijn heel divers. In vergelijking met 2005 is "meren, plassen,
kanalen" twee keer zo vaak genoemd als motief om naar Groningen te komen. Ook voor
verblijfstoeristen geldt dat het motief `natuur, flora en fauna' minder vaak is genoemd in vergelijking
met vorige consumentonderzoeken.
De ondernomen activiteiten van de toeristen sluiten over het algemeen goed aan bij de
keuzemotieven voor een bepaald gebied. Er wordt door zowel dag- als verblijfstoeristen vooral veel
gefietst. Bij dagtoeristen is winkelen populairder geworden. Met name de dagtoerist in Drenthe geeft
vaker aan te winkelen als onderdeel van een dagje uit. De verblijfstoeristen geven aan dat ze (nog
steeds) veel en vaak fietsen en wandelen. Bezienswaardigheden bezoeken en wandelen in de natuur
wordt minder vaak door verblijfstoeristen aangehaald dan in het verleden.
Uitvoerende instantie: Instituut Service Management te Leeuwarden
Samenvatting Toerdata Noord: Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Informatiebronnen toeristen
Zowel de dagtoeristen als de verblijftoeristen geven het vaakst aan dat de mening en suggestie van
"familie en/of vrienden" doorslaggevend is geweest bij de keuze van het vakantiegebied Ook het feit
dat toeristen eerder in het gebied zijn geweest, is vaak doorslaggevend.
Herhalingsbezoek toeristen
Goede ervaringen, opgedaan tijdens een eerder bezoek zorgen voor herhalingsbezoek. Bijna
driekwart van de ondervraagde dagtoeristen en 80% van de verblijfstoeristen geeft aan dat ze
Noord-Nederland eerder bezocht hebben en in de toekomst van plan zijn dat weer te doen. Dit hoge
percentage is ook in vorige onderzoeken vastgesteld. Bovendien vertellen toeristen die het noorden
met veel plezier hebben aangedaan aan familie, vrienden en kennissen dat Groningen, Friesland en
Drenthe de moeite van het bezoeken waard zijn.
Internet
Het internet als informatiebron is belangrijk. Dit blijkt in eerste instantie niet uit de cijfers over de
informatiebronnen van de toeristen. Hieruit blijkt dat juist minder dagtoeristen aangeven het
internet als belangrijkste informatiebron gebruikt te hebben (2005: 7% en 2009: 5%). Ook de
verblijfstoeristen geven minder vaak "internet aan als informatiebron (2005 13% en 2009 12%)
Maar uit de vraag of toeristen zich voorafgaand aan de vakantie of een dagje uit oriënteren op de
vakantieomgeving wordt duidelijk dat het internet een belangrijke factor is in het keuzeproces. Het
blijkt dat 18% van de dagtoeristen op internet zoeken. Ongeveer 40% van de verblijfstoeristen zoekt
naar informatie op het internet.
Welke websites zijn er bezocht en hoe worden de sites gewaardeerd
De toerist is gevraagd "welke websites er bezocht zijn" Voor zowel de dagtoerist als verblijfstoerist
geldt dat er veel wordt gegoogled Vanuit "Google" wordt er verder gezocht Dit geeft tevens aan dat
een hoge positie op Google belangrijk is. De provinciale sites, de sites van evenementen,
overkoepelende sites (bijvoorbeeld Landal & ANWB) en de websites van de grotere
recreatiebedrijven worden regelmatig bezocht. Ook is er gevraagd aan de toerist om een
rapportcijfer te geven `hoe de betreffende regio zich profileert op internet' De rapportcijfers zijn
ruim voldoende tot goed: tussen de 6,5 en 7,4.
Herhalingsbezoek toeristen
Bijna driekwart van de ondervraagde dagtoeristen en 80% van de verblijfstoeristen geeft aan dat ze
Noord-Nederland eerder bezocht hebben en in de toekomst voornemens zijn de drie noordelijke
provincies wederom te bezoeken. Dit hoge percentage is ook in vorige onderzoeken vastgesteld.
Toeristen die het Noorden met veel plezier hebben aangedaan voor een vakantie of dagje uit
fungeren als doorgeefluik en vertellen aan vrienden en kennissen dat Groningen, Friesland en
Drenthe de moeite waard zijn.
Uitgaven toeristen
De gemiddelde uitgaven per persoon per dag bedragen voor de dagtoerist 41 euro en voor de
verblijfstoerist 44 euro. Zowel de dagtoerist (+ 8 euro) als de verblijfstoerist (+ 4 euro) geven meer uit
dan in het onderzoek van 2005. De bestedingen per persoon is bij bijna alle vakantiecategorieën
toegenomen, uitgezonderd de bootvakanties. In het voor- en naseizoen geeft zowel de dag- als
verblijftoerist meer uit dan in het hoofdseizoen. Toeristen die overnachten in een hotel geven het
meest uit (80 euro) per persoon per dag. Kampeertoeristen besteden per persoon per dag relatief
het minst (34 euro).
Uitvoerende instantie: Instituut Service Management te Leeuwarden
Samenvatting Toerdata Noord: Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Bezochte steden/dorpen en de actieradius van de toeristen
De gemiddelde actieradius bij een dagtocht is 66 kilometer. De actieradius is de afstand die is
overbrugd tussen de overnachtinglocatie en de locatie waar de enquête is afgenomen. De
verblijfstoerist is gevraagd `hoeveel kilometer er is afgelegd voor de verst ondernomen dagtocht ' De
gemiddelde actieradius van de verblijfstoeristen bedraagt 43 kilometer. Voor zowel de dagtoeristen
(- 5 km) als verblijfstoeristen (- 15 km) is de actieradius tussen 2005 en 2009 afgenomen. Bezoeken
aan steden zoals Groningen, Delfzijl, Leeuwarden, Sneek, Emmen en Assen vinden bij
verblijfstoeristen uit de omringende regio's gretig aftrek
Logiesaccommodaties
Net als in 2005 krijgen de logiesaccommodaties over het algemeen een goede beoordeling. Het
gemiddelde rapportcijfer voor de internetvoorzieningen bij accommodaties is een 6,7.
Imago
De toerist als `ervaringsdeskundige' is gevraagd naar het imago van de provincie waarin vakantie is
gehouden. Het imago is tweeledig. Groningen, Friesland en Drenthe hebben allen het imago van rust,
ruimte en natuur Daarnaast worden ook termen als `gezellig, sfeervol en vriendelijk' vaak genoemd
in de imagobeschrijving. Friesland wordt door veel toeristen geassocieerd met water en alles wat
met water gerelateerd is.
Nadere analyse en verkrijgbaarheid rapport
Belangstellenden kunnen naar behoefte specifieke informatie laten analyseren door de
onderzoekers. De Toerdata Noord rapporten kunnen gedownload worden vanaf de volgende
websites de website van het Instituut Service Management (ISM) (www.ismweb.nl) en de provinciale
websites (www.fryslan.nl, www.provinciegroningen.nl en www.drenthe.nl). Het
Consumentenrapport is op aanvraag beschikbaar bij ISM. U kunt hiervoor contact opnemen met de
projectleider Peter Huig via e-mail peter.huig@stenden.com.
Uitvoerende instantie: Instituut Service Management te Leeuwarden
Inhoudsopgave Consumentenonderzoek Toerisme 2005
Inhoudsopgave Consumentenonderzoek Toerisme 2005
Inhoudsopgave
1. Inleiding ................................................................................................................................... 6
Respons Consumentenonderzoek Toerisme 2009
.......................................................................... 6
Opzet onderzoek Consumentenonderzoek 2009
............................................................................ 6
Leeswijzer onderzoek ...................................................................................................................... 7
Terugblik tien jaar Toerdata Noord Consumentenonderzoek Toerisme ........................................ 7
Responscijfers Consumentenonderzoek Toerisme 2009
................................................................. 6
A. KENMERKEN VAN DE TOERISTEN ............................................................................................ 10
2. Herkomst van de respondenten .............................................................................................. 12
2.1 Dagtoeristen ................................................................................................................................ 12
2.1.1 Land van herkomst respondenten ........................................................................................ 12
2.1.2 Binnenlandse respondenten (dagtoeristen) ......................................................................... 13
2.1.3 Herkomst respondenten verdeeld naar seizoen (dagtoeristen) ........................................... 14
2.2 Verblijfstoeristen ......................................................................................................................... 15
2.2.1 Land van herkomst respondenten ....................................................................................... 15
2.2.2 Binnenlandse respondenten (verblijfstoeristen) ................................................................. 15
3. Samenstelling van het gezelschap en leeftijd ........................................................................... 18
3.1 Dagtoeristen ................................................................................................................................ 18
3.2 Verblijfstoeristen ......................................................................................................................... 19
4. Type verblijfstoeristen ............................................................................................................ 22
Alleen verblijfstoeristen .................................................................................................................... 22
5. Informatiebronnen, internet gebruik en boekingen & problemen ............................................ 24
5.1 Dagtoeristen ................................................................................................................................ 24
5.1.1 Informatiebronnen dagtoeristen Noord Nederland en per provincie
................................... 24
5.1.2 Informatiebronnen dagtoeristen per regio........................................................................... 28
5.2 Verblijfstoeristen ......................................................................................................................... 30
5.1.1 Informatiebronnen verblijftoeristen Noord Nederland en per provincie
............................ 30
5.1.2 Informatiebronnen verblijftoeristen per regio
..................................................................... 34
5.3 Vergelijking dag- en verblijfstoeristen (informatiebronnen) ...................................................... 36
5.4. Internet oriëntatie voorafgaand vakantie / dagje uit
................................................................ 38
5.4 a Dagtoeristen ............................................................................................................................. 38
5.4 b Verblijfstoeristen ...................................................................................................................... 39
5.5. Sites die geraadpleegd zijn ter oriëntatie dagje uit / vakantie .................................................. 40
Dagtoeristen ...................................................................................................................................... 40
Verblijftoeristen ................................................................................................................................ 46
5.5. Waardering bezochte internet sites voorafgaand vakantie / dagje uit ..................................... 52
Dagtoeristen ...................................................................................................................................... 52
Verblijftoeristen ................................................................................................................................ 53
5.6 Boekingen en problemen ............................................................................................................ 54
Alleen verblijftoeristen ...................................................................................................................... 54
B. MOTIEVEN, ACTIVITEITEN EN UITGAVEN ................................................................................. 56
6. Bezoekersmotieven toeristen Noord Nederland ...................................................................... 58
6.1 Dagtoeristen ............................................................................................................................ 58
6.1.2 Bezoekersmotieven dagtoeristen naar regio ........................................................................... 62
6.1 a Groningen ............................................................................................................................. 62
6.1 b Friesland ............................................................................................................................... 64
6.1 c Drenthe ................................................................................................................................. 66
6.1.3 Vergelijking top 10 motieven 2000 - 2009 ............................................................................... 67
6.2 Verblijfstoeristen ......................................................................................................................... 70
6.2.1 Bezoekersmotieven naar provincie ...................................................................................... 70
6.2.2 Bezoekersmotieven naar regio
............................................................................................. 74
6.2b Bezoekersmotieven verblijfstoeristen Groningen
............................................................. 74
Inhoudsopgave Consumentenonderzoek Toerisme 2005
6.2c Bezoekersmotieven verblijfstoeristen Friesland ............................................................... 76
6.2d Bezoekersmotieven verblijfstoeristen Drenthe ............................................................ 78
6.1.3 Vergelijking top vijf motieven verblijfstoeristen 2000 - 2009 .................................................. 79
7. Activiteiten
............................................................................................................................. 82
7.1 Dagtoeristen ................................................................................................................................ 82
7.1.1 Noord-Nederland en provincies ............................................................................................ 82
7.1.2 Activiteiten per regio ............................................................................................................ 84
7.1.3 Vergelijking top 10 activiteiten dagtoeristen 2000 - 2009 ....................................................... 87
7.2 Verblijfstoeristen ......................................................................................................................... 90
7.2.1 Noord-Nederland en provincie
............................................................................................. 90
7.2.2 Activiteiten per regio
............................................................................................................ 91
7.1.3 Vergelijking top 10 activiteiten verblijfstoeristen 2000 - 2009 ................................................ 94
8. Bestedingen van toeristen ...................................................................................................... 96
8.1 Dagtoeristen ................................................................................................................................ 96
Noord-Nederland en provincie ...................................................................................................... 96
8.2 Verblijfstoeristen ......................................................................................................................... 98
Noord-Nederland en provincie...................................................................................................... 98
9. Bezochte steden en dorpen en de actieradius van de toeristen ............................................... 00
1
8.2 Verblijfstoeristen ....................................................................................................................... 100
9.1 Bezochte plaatsen door verblijfstoeristen ............................................................................ 100
9.2 Actieradius van de toeristen in Noord-Nederland .................................................................... 106
9.2.1 Dagtoeristen ....................................................................................................................... 106
9.2.2 Verblijftoeristen.................................................................................................................. 106
C. BEOORDELING VAN DE VAKANTIE .......................................................................................... 08
1
10. Beoordelingen van het toeristisch product ........................................................................... 10
1
10.1 Beoordelingen dagtoeristen
.................................................................................................... 110
10.1.1 Noord-Nederland en provincie
......................................................................................... 110
10.2 Beoordelingen verblijfstoeristen
............................................................................................. 122
10.2.1 Noord-Nederland en provincie
......................................................................................... 122
11. Herhalingsbezoek ................................................................................................................ 32
1
11.1 Dagtoeristen ............................................................................................................................ 132
11.2 Verblijfstoeristen ..................................................................................................................... 132
12. Aanraden bij familie en vrienden
.......................................................................................... 34
1
12.1 Dagtoeristen ............................................................................................................................ 134
12.2 Verblijfstoeristen ..................................................................................................................... 136
13. Beoordeling accommodatie.................................................................................................. 38
1
13.1 Alleen verblijftoeristen ............................................................................................................ 138
13.1.1 Naar provincie .................................................................................................................. 138
13.1.2 Naar seizoen ..................................................................................................................... 139
14. Genoemde verbeterpunten door toeristen ........................................................................... 40
1
14.1 dagtoeristen ............................................................................................................................ 140
14.1.1 Groningen ......................................................................................................................... 140
14.1.2 Friesland ........................................................................................................................... 142
14.1.3 Drenthe ............................................................................................................................. 144
14.2 Suggestie verbeterpunten dagtoeristen mbt voorzieningen ............................................... 146
14.3 Verbeterpunten verblijfstoeristen .......................................................................................... 148
14.2.1 Groningen ......................................................................................................................... 148
14.2.2 Friesland ........................................................................................................................... 150
14.4 Suggestie verbeterpunten verblijfstoeristen met betrekking tot voorzieningen ............... 154
15. Imago provincie als toeristengebied ..................................................................................... 58
1
15.1 Dagtoeristen ............................................................................................................................ 158
15.2 Verblijfstoeristen ..................................................................................................................... 160
Inleiding Consumentenonderzoek Toerisme 2009
1. Inleiding
Het project Toerdata Noord
In mei 1996 is het project Toerdata Noord van start gegaan, met als doel een uniform systeem te
ontwikkelen voor registratie en analyse van het toerisme in de drie noordelijke provincies. De
uitvoering is in handen van het Instituut Service Management (ISM), onderdeel van de Stenden
Hogeschool te Leeuwarden.
De provincies Groningen, Fryslân en Drenthe zijn opdrachtgever en hebben zitting in de werkgroep
Toerdata Noord.
Toerdata Noord maakt de volgende rapporten:
Toerisme in Cijfers (jaarlijks)
Het rapport Toerisme in Cijfers geeft een overzicht van de capaciteit, bezettingsgraad en
overnachtingcijfers van de logiesverstrekkers (campings, hotels etc). Er wordt aandacht besteed aan
toeristische werkgelegenheid en bestedingen en tenslotte komen de bezoekersaantallen van
dagattracties en evenementen aan bod.
Consumentenonderzoek toerisme (één keer per vier jaar)
Het consumentenonderzoek geeft een beschrijving van het profiel, het keuze-, boekings- en
vakantiegedrag en de waardering van toeristen die hun vakantie of uitstapje in Groningen, Friesland
of Drenthe hebben doorgebracht.
Respons Consumentenonderzoek Toerisme 2009
In het jaar 2009 zijn in Noord-Nederland ruim 3000 toeristen geënquêteerd in twaalf regio's. De
enquêtes zijn afgenomen op veel verschillende plaatsen en op veel verschillende dagen. Ook alle
segmenten (hotel, camping, boot etc) zijn vertegenwoordigd. Er zijn in dit rapport een aantal tabellen
/ grafieken opgenomen die duidelijkheid verschaffen over de respons van dit onderzoek.
Opzet onderzoek Consumentenonderzoek 2009
Even als de voorgaande rapportages is er in dit rapport onderscheid gemaakt tussen dagtoeristen en
verblijfstoeristen. Beide groepen hebben eigen ideeën, motieven en waarderingen met betrekking
tot het toeristisch- recreatief product.
Definitie dagtoerist: De dagtoerist is een toerist die niet in betreffende regio overnacht of
een persoon die niet afkomstig is uit deze regio.
Definitie verblijfstoerist: De verblijftoerist is een toerist die overnacht in de regio waar de
enquête is afgenomen.
De definitie van een toerist is gelijk aan de definitie die gehanteerd wordt in andere landelijk
onderzoeken (CBS, CVO en dergelijke).
Inleiding Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Een tweede onderscheid is de regionale indeling. In de teksten worden de opvallendste zaken
omschreven. Als de resultaten verschillen per regio wordt daar in de tekst melding van gemaakt. Er is
ook een onderscheid gemaakt tussen het voorseizoen, het hoofdseizoen en het naseizoen. In
bepaalde gevallen levert deze onderverdeling relevante informatie op. Er is op een aantal
onderdelen een vergelijking gemaakt met het Consumentenonderzoek Toerisme van vier jaar
geleden en op een paar onderdelen ook nog met het onderzoek van zes jaar geleden.
In het onderzoek van dit jaar is voor het eerst gevraagd naar de leeftijd van de respondent. Tabellen
kunnen dus ook gekruist worden naar leeftijd Tevens is er in deze editie de vraag opgenomen "tot
welk type toerist" de respondent zichzelf rekent. Ook deze variabele kan ingezet worden om
specifieke informatie te destilleren.
Het rapport begint in de eerste vier hoofdstukken met de segmentatiecriteria van de toeristen in
Noord-Nederland. Vervolgens worden de bezoekersmotieven, de activiteiten en de uitgaven
geanalyseerd. In het laatste hoofdstuk worden de beoordelingen van de toeristen en de
verbeterpunten besproken.
Leeswijzer onderzoek
Betrouwbaarheid van het onderzoek
De betrouwbaarheid op regionaal niveau is 90%. Op provinciaal niveau is het aantal enquêtes zo
groot dat de betrouwbaarheid hoger is dan 95%.
Willekeurige steekproef
Het Consumentenonderzoek Toerisme is een willekeurige steekproef. Het hoofdstuk over de
herkomst van de toeristen geeft een indicatie waar de toeristen vandaan komen. Als we willen weten
waar mensen in absolute aantallen vandaan komen is een andere onderzoeksopzet vereist. De vraag
over herkost en de presentatie van de gegevens laat zien dat het onderzoek representatief is. Een
representatief onderzoek ontstaat als allerlei soorten toeristen in de steekproef zitten.
Kleurgebruik in dit rapport
Om de leesbaarheid te bevorderen zijn de tabellen en teksten van dagtoeristen in een grijstint en zijn
ze cursief. De teksten en tabellen met betrekking tot de verblijfstoeristen zijn zwart en niet cursief.
Bijvoorbeeld: Dagtoeristen Verblijfstoeristen
Terugblik tien jaar Toerdata Noord Consumentenonderzoek Toerisme
Doordat de onderzoekspopulatie nagenoeg gelijk is qua samenstelling met het onderzoek van vier
jaar geleden en in een aantal gevallen met onderzoeken van 2002 en zelfs 2000, zijn vergelijkingen
goed mogelijk. De afgelopen tien jaar (Consumentenonderzoek Toerisme 2000, 2002, 2005 en 2009
samengevoegd) zijn er in totaal ruim 12000 vragenlijsten afgenomen in Noord-Nederland.
Dit levert waardevolle informatie op voor o.a. provinciale beleidsmedewerkers ter onderbouwing van
provinciaal beleid. Ook kunnen beleidsmakers of ondernemers uit een willekeurige gemeente
relevante informatie interpreteren en gebruiken voor gemeentelijk toeristisch beleid of bedrijfsbeleid.
Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden. Zo kunnen er nog veel meer tabellen worden
samengesteld met specifieke, gedetailleerde onderzoeksresultaten. Kortom: de Toerdata Noord
onderzoeken leveren waardevolle informatie op voor diverse marketing doeleinden.
Voorbeelden toepasbaarheid van dit onderzoek
Het databestand bevat ook nog een aantal andere mogelijkheden. Branche- organisaties die
bijvoorbeeld de onderzoeksgegevens van de groep watersporters willen vergelijken met de groep
kampeerders kunnen, op basis van bestaande data, contact opnemen met het ISM voor een eventuele
nadere analyse. Hieronder een aantal voorbeelden van mogelijk nader te houden onderzoek gebaseerd
op de beschikbare data. Door bezoekersmotieven te interpreteren kunnen verschillende typen
toeristen onderscheiden worden.
Inleiding Consumentenonderzoek Toerisme 2009
De kampeerder, watersporter, rustzoeker en cultuurtoerist zijn hier enkele voorbeelden van. Verdere
opties van het rapport zijn:
Er zijn op de Friese Waddeneilanden voldoende enquêtes afgenomen om een"eilandvergelijking"
mogelijk te maken.
Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen de dagtoeristen die de steden Groningen en
Leeuwarden hebben bezocht?
Op basis van bestaand materiaal is er een analyse op intergemeentelijk niveau mogelijk.
In het rapport van 2009 is er onderscheid gemaakt op basis van leeftijd. Er kunnen dus
kruistabellen gemaakt worden waar "jongere toeristen" worden vergelekenmet"oudere
toeristen"
Achter in dit rapport bevind zich een uitklapbare kaart met daarop de regio-indeling van de drie
noordelijke provincies.
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5 Responscijfers
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Responscijfers Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 1.1: Respons per provincie
Dagtoeristen Verblijftoeristen Totaal
Groningen 463 439 902
Friesland 552 684 1236
Drenthe 460 411 871
Noord Nederland 1475 1534 3009
Bron: Toerdata Noord
De toeristen zijn, net als andere keren, rechtstreeks in het veld benadert. Vooral op straat, in de
nabijheid van toeristische trekpleisters, in de natuur en op kampeerterreinen en bungalowparken
zijn de enquêtes afgenomen.
Tabel 1.2: Respons per regio
Dagtoeristen Verblijftoeristen Totaal
West Groningen 149 143 292
Groningen- Haren 105 64 169
Eemsmond 94 100 194
Oost- Groningen 110 133 243
Waddeneilanden 95 142 237
Friese merengebied 114 153 267
Friese IJsselmeerkust 106 133 239
Zuidoost Friesland 123 135 258
Overig Friesland 119 121 240
Noord- Midden Drenthe 157 146 303
Zuidwest Drenthe 97 151 248
Zuidoost Drenthe 206 113 319
Noord Nederland 1475 1534 3009
Bron: Toerdata Noord
lleen in de regio's Groningen- Haren en Eemsmond zijn er minder dan 200 personen geënquêteerd.
Dit ondanks de extra inspanningen in deze regio's In de overige regio's is de ondergrens van 250
respondenten (nagenoeg) gehaald en in een aantal gevallen zijn er meer enquêtes binnengehaald.
Tabel 1.3: Respons per seizoen
Dagtoeristen Verblijftoeristen Totaal
orseizoen
Vo 389 375 764
Hoofdseizoen 518 596 1114
Naseizoen 568 563 1131
Totaal 1475 1534 3009
Bron: Toerdata Noord
Het aantal ondervraagde (dag- en verblijf) toeristen in het voorseizoen blijft enigszins achter en het
aantal ondervraagde toeristen in het naseizoen is (licht) oververtegenwoordigd.
6 Responscijfers
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 1.4: Respons per accommodatievorm (alleen verblijftoerisme)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
Camping 39% 55% 47% 48%
Hotel / pension 11% 12% 23% 15%
Logies & ontbijt 2% 1% 4% 2%
Boot 10% 13% 1% 9%
Groepsaccommodatie 4% 2% 6% 4%
Familie / kennissen 14% 5% 6% 8%
Tweede woningen 2% 7% 1% 4%
Recreatiewoningen 19% 6% 12% 11%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 439 684 411 1534
Bron: Toerdata Noord
Uit bovenstaande tabel blijkt dat in Noord Nederland de meeste respondenten overnachten op een
kampeerterrein. In Drenthe zijn relatief veel hotel gasten geënquêteerd.
Tabel 1.5: Respons per leeftijd
Dagtoeristen Verblijftoeristen Totaal
t 20
to 8% 4% 6%
21-40 42% 31% 36%
41-55 28% 27% 27%
55 en ouder 23% 38% 31%
Totaal 100% 100% 100%
N 1288 1490 2778
Bron: Toerdata Noord
Er zijn relatief weinig respondenten jonger dan 20 jaar onder de respondenten van dit onderzoek. De
ouderen (55 jaar en ouder) zijn goed vertegenwoordigd (38%). Onder de verblijfstoeristen is ruim
40% van de dagtoeristen tussen de 21 en 40 jaar.
Meer informatie over groepssamenstelling
Er is iedere respondent tevens gevraagd naar de groepssamenstelling Er wordt gevraagd naar "hoe
groot de groep is", "wat de leeftijd van de groepsleden is" en waaruit de groep bestaat (familie,
vrienden, collega's etc) Deze informatie komt in hoofdstuk 3 aan bod.
7 Responscijfers
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabellen 1.6: Respons ten opzichte van voorgaande edities
Dagtoeristen
2000 2002 2005 2009
West Groningen 147 165 143 149
Groningen- Haren 150 226 163 105
Eemsmond 99 225 133 94
Oost- Groningen 134 149 147 110
Totaal Groningen 530 765 586 458
Waddeneilanden 49 133 94 95
Friese merengebied 154 114 127 114
Friese IJsselmeerkust 118 153 115 106
Zuidoost Friesland 110 157 103 123
Overig Friesland 130 186 131 119
Totaal Friesland 561 743 570 557
Noord- Midden Drenthe 166 173 127 157
Zuidwest Drenthe 89 118 115 97
Zuidoost Drenthe 159 157 148 206
Totaal Drenthe 414 448 390 460
Eindtotaal 1505 1956 1546 1475
Bron: Toerdata Noord
Verblijftoeristen
2000 2002 2005 2009
West Groningen 102 64 93 143
Groningen- Haren 82 92 81 64
Eemsmond 74 70 100 100
Oost- Groningen 131 186 146 133
Totaal Groningen 389 412 420 440
Waddeneilanden 182 209 155 142
Friese merengebied 135 144 151 153
IJsselmeerkust 155 141 104 133
Zuidoost Friesland 164 168 99 135
Overig Friesland 129 142 137 121
Totaal Friesland 765 804 646 684
Noord- Midden Drenthe 162 148 130 146
Zuidwest Drenthe 137 148 125 151
Zuidoost Drenthe 100 98 131 113
Totaal Drenthe 399 394 386 410
Eindtotaal 1553 1610 1452 1534
Bron: Toerdata Noord
De responsaantallen met betrekking tot de verblijfstoeristen laten zich goed vergelijken met
voorgaande edities van dit onderzoek.
8 Responscijfers
A. KENMERKEN VAN DE TOERISTEN
Herkomst
Samenstelling gezelschap / leeftijd
Informatiebronnen
Accommodatievorm en gemiddelde verblijfsduur
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Herkomst respondenten
11
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
2. Herkomst van de respondenten
Waar komen de toeristen die zijn geënquêteerd gedurende het vakantieseizoen in de drie
noordelijke provincies vandaan?
Aan de toerist (dag en verblijf) is de volgende vraag voorgelegd:
"Waar woont u?" en vervolgens "Welke provincie, deelstaat of gewest?"
2.1 Dagtoeristen
2.1.1 Land van herkomst respondenten
Tabel 2.1 Herkomst respondenten (dag) heel Noord-Nederland (2009)
%
Nederland 94%
Duitsland 5%
België 0%
Elders 1%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Verreweg de meeste respondenten in Noord-Nederland komen uit eigen land. Daarnaast komt 5% uit
Duitsland en 1% komt elders vandaan.
Herkomst respondenten
12
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
2.1.2 Binnenlandse respondenten (dagtoeristen)
Grafiek 2.1 Herkomst binnenlandse respondenten (dagtoeristen) per provincie (2009)
Bron: Toerdata Noord
Uit grafiek 2.1 blijkt dat een aanzienlijk deel van de dagtoeristen uit de eigen provincie afkomstig is.
In Friesland geldt dit het sterkst met 45%. Overijssel is de vierde provincie waar de meeste
dagtoeristen vandaan komen. De relatief korte reistijd speelt hierin naar alle waarschijnlijkheid een
belangrijke rol.
Herkomst respondenten
13
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
2.1.3 Herkomst respondenten verdeeld naar seizoen (dagtoeristen)
Tabel 2.2 Herkomst respondenten (dagtoeristen) Noord Nederland verdeeld naar seizoen (2009)
Voorseizoen Hoofdseizoen Naseizoen Totaal seizoen
oningen
Gr 22% 16% 26% 21%
Friesland 29% 33% 17% 26%
Drenthe 12% 13% 19% 15%
Overijssel 9% 10% 11% 10%
Flevoland 3% 5% 5% 4%
Gelderland 5% 5% 3% 4%
Utrecht 3% 4% 2% 3%
Noord-Holland 8% 7% 7% 7%
Zuid-Holland 2% 4% 4% 3%
Zeeland 0% 1% 0% 0%
Noord-Brabant 5% 2% 2% 3%
Limburg 2% 1% 3% 2%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 365 504 533 1402
Bron: Toerdata Noord
De meest dagtoeristen zijn afkomstig uit Noord Nederland zelf. Dit geldt voor alle seizoenen. In
Friesland is in het hoofdseizoen één op de drie respondenten een Fries. In het voor- en naseizoen is dit
percentage lager (29% en 17%).
Herkomst respondenten
14
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
2.2 Verblijfstoeristen
2.2.1 Land van herkomst respondenten
Tabel 2.3 Herkomst respondenten (verblijftoeristen) heel Noord-Nederland (2009)
%
Nederland 97%
Duitsland 2%
België 1%
Elders 0%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Onder de respondenten bevinden zich maar relatief weinig buitenlandse verblijfstoeristen.
2.2.2 Binnenlandse respondenten (verblijfstoeristen)
Grafiek 2.2 Herkomst binnenlandse respondenten (verblijftoeristen) per provincie (in 2009)
Bron: Toerdata Noord
In tegenstelling tot Friesland en Groningen (20 en 25%) heeft Drenthe maar weinig respondenten die
voor dit onderzoek in de eigen provincie zijn ondervraagd (4%). Bijna 40% van de respondenten van
dit onderzoek is afkomstig uit Groningen, Friesland of Drenthe.
Herkomst respondenten
15
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 2.4 Herkomst respondenten (verblijfstoeristen) Noord Nederland verdeeld naar seizoen (2009)
Voorseizoen Hoofdseizoen Naseizoen Totaal seizoen
Groningen 9% 17% 13% 14%
Friesland 19% 20% 15% 18%
Drenthe 7% 7% 8% 7%
Overijssel 6% 8% 15% 10%
Flevoland 5% 2% 4% 3%
Gelderland 6% 10% 10% 9%
Utrecht 8% 6% 5% 6%
Noord-Holland 14% 13% 13% 13%
Zuid-Holland 14% 9% 8% 10%
Noord-Brabant 12% 8% 5% 8%
Limburg 1% 1% 4% 2%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 345 578 544 1467
Bron: Toerdata Noord
Per seizoen fluctueert de herkomst van de verblijfstoeristen nogal. Zo zijn er in het voorseizoen
relatief veel mensen uit de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant ondervraagd.
In het naseizoen komen relatief veel mensen uit Overijssel.
Herkomst respondenten
16
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Samenstelling en leeftijd
17
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
3. Samenstelling van het gezelschap en leeftijd
In dit hoofdstuk is aangegeven hoe het vakantiegezelschap is samengesteld. Hierbij is gekeken naar
de leeftijd en de samenstelling van het reisgezelschap.
Aan de toerist (dag en verblijf) zijn de volgende vragen voorgelegd:
Hoe is uw vakantiegezelschap samengesteld?
Hoe is uw groep samengesteld?
Wat is de leeftijd van de leden van de groepssamenstelling?
U bent hier met uw partner: Bent u één of tweeverdiener?
3.1 Dagtoeristen
Tabel 3.1 Samenstelling dagtoeristen Noord-Nederland (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
leen
Al 15% 9% 9% 11%
Alleen met kinderen 8% 5% 6% 6%
Samen met partner 23% 32% 41% 32%
Met partner en kinderen 10% 14% 11% 12%
Vrienden/bekenden 26% 24% 21% 24%
School, bedrijf, club 7% 5% 1% 4%
Familiegezelschap 9% 10% 10% 10%
Overig 1% 1% 1% 1%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 472 565 457 1494
Bron: Toerdata Noord
Vooral in Drenthe is het aantal bezoekers dat samen met partner komt relatief hoog (41%). In
Groningen is dit percentage bijna de helft minder (23%).
Tabel 3.2 Leeftijd van dagtoeristen in Noord-Nederland (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
5 plus
6 6% 11% 10% 9%
51 - 64 11% 17% 15% 14%
31 - 50 27% 23% 30% 26%
19 - 30 17% 22% 26% 21%
13 - 18 8% 12% 7% 9%
0 - 12 31% 14% 12% 20%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 1932 2003 1290 5225
Bron: Toerdata Noord
In zowel Drenthe als Friesland ligt het aantal bezoekers van 31 jaar of ouder boven 50 procent. In
Groningen is dit iets meer dan 40 procent.
Samenstelling en leeftijd
18
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 3.3 Eén of tweeverdieners onder de dagtoeristen (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
Een verdiener 41% 39% 40% 40%
Twee verdiener 59% 61% 60% 60%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 288 485 303 1076
Bron: Toerdata Noord
Van de ondervraagde dagtoeristen die hebben aangeven "met de partner" te zijn, betreft 60 procent
tweeverdieners. Per provincie is er nauwelijks sprake van verschil.
3.2 Verblijfstoeristen
Tabel 3.4 Samenstelling verblijfstoeristen Noord-Nederland (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
leen
Al 7% 4% 7% 5%
Alleen met kinderen 3% 3% 2% 3%
Samen met partner 37% 49% 44% 45%
Met partner en kinderen 23% 21% 21% 22%
Vrienden/bekenden 16% 11% 16% 14%
School, bedrijf, club 1% 1% 1% 1%
Familiegezelschap 12% 8% 6% 9%
Overig 1% 2% 2% 2%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 447 697 427 1571
Bron: Toerdata Noord
Onder de verblijfstoeristen is de groepssamenstelling "samen met partner" de groep die het meest
vertegenwoordigd is.
Tabel 3.5 Leeftijd van verblijfstoeristen in Noord-Nederland (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
65 plus 15% 14% 15% 14%
51 - 64 28% 28% 27% 28%
31 - 50 23% 24% 25% 24%
19 - 30 15% 17% 17% 16%
13 - 18 5% 5% 6% 6%
0 - 12 15% 11% 11% 12%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 1420 2255 1321 4996
Bron: Toerdata Noord
De groep mensen tussen de 31 en 64 jaar bedraagt meer dan 50% van de gehele groep ondervraagde
toeristen.
Samenstelling en leeftijd
19
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 3.6 Eén of tweeverdieners onder de verblijfstoeristen (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
n verdiener
Ee 41% 39% 40% 40%
Twee verdiener 59% 61% 60% 60%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 288 485 303 1076
Bron: Toerdata Noord
Het aantal twee verdieners onder verblijfstoeristen is even hoog als bij dagtoeristen, namelijk 60%.
Dit geldt voor alle de provincies.
Samenstelling en leeftijd
20
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Samenstelling en leeftijd
21
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
4. Type verblijfstoeristen
In dit hoofdstuk is er een onderverdeling gemaakt van de verblijfstoeristen.
Aan de verblijfstoerist is de volgende vraag voorgelegd:
"Hoe kunt u uw vakantie het beste omschrijven?"
Alleen verblijfstoeristen
Tabel 4.1 Type verblijfstoerist per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
n vakantie gericht op de natuur
Ee 19% 18% 20% 19%
Een sportieve of actieve vakantie 14% 15% 12% 14%
Een vakantie gericht op rust en ontspanning 38% 46% 42% 43%
Een cultuurvakantie 5% 2% 4% 3%
Een vakantie met vrienden/ familie/ collega's 20% 15% 16% 17%
Een zorg en welzijn vakantie 0% 1% 0% 0%
Een vakantie gericht op wellness 1% 0% 0% 1%
Anders, nl: 3% 3% 6% 4%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 643 1047 618 2308
Bron: Toerdata Noord
Opvallend is dat het grootste deel van de verblijfstoeristen zichzelf ziet als een toerist die op zoek is
naar rust en ontspanning (43%). Drie procent van de ondervraagde toeristen ziet zich zelf als een
"cultuurtoerist"
Tabel 4.2 Type verblijfstoerist per seizoen (2009)
Voor Hoofd Na Totaal
n vakantie gericht op de natuur
Ee 20% 18% 19% 19%
Een sportieve of actieve vakantie 12% 13% 15% 14%
Een vakantie gericht op rust en ontspanning 39% 49% 39% 43%
Een cultuurvakantie 5% 1% 5% 3%
Een vakantie met vrienden/ familie/ collega's 18% 14% 19% 17%
Een zorg en welzijn vakantie 1% 0% 0% 0%
Een vakantie gericht op wellness 0% 1% 1% 1%
Anders, nl: 5% 4% 3% 4%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 603 912 793 2308
Bron: Toerdata Noord
Naarmate het seizoen vordert raken vakanties gericht op natuur, ontspanning en rust steeds meer in
trek. In het naseizoen geven mensen relatief vaker aan dat ze zichzelf rekenen tot de categorie
"rustzoekers"
Samenstelling en leeftijd
22
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 4.3 Type verblijfstoerist per leeftijd (2009)
tot 20 21-40 41-55 55 plus Totaal
n vakantie gericht op de natuur
Ee 8% 15% 19% 23% 19%
Een sportieve of actieve vakantie 20% 15% 14% 11% 14%
Een vakantie gericht op rust en ontspanning 25% 39% 44% 46% 43%
Een cultuurvakantie 4% 3% 4% 4% 3%
Een vakantie met vrienden/ familie/ collega's 34% 22% 15% 12% 17%
Een zorg en welzijn vakantie 0% 1% 0% 0% 0%
Een vakantie gericht op wellness 2% 1% 1% 0% 1%
Anders, nl: 7% 4% 4% 3% 4%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 89 685 619 854 2247
Bron: Toerdata Noord
Naarmate de bezoeker ouder wordt is er meer kans dat de vakantie is gericht op rust en
ontspanning. Bij jongeren zijn juist de vakanties met vrienden, familie en collega's populair
Tabel 4.4 Type verblijfstoerist per accommodatievorm (2009)
a
g c
d / en tie en
in / & o g g
p l jt ie issen
t m il ede in in
te ies epsa n rea
tbi o e n n taal
o g m m n
ension o n
Cam H p L o Bo Gro co tie Fa ke Tw wo Rec wo To
n vakantie gericht
Ee 19% 17% 27% 20% 23% 14% 15% 20% 19%
op de natuur
Sportieve of actieve 15% 13% 8% 19% 11% 9% 12% 10% 14%
vakantie
Rust en ontspanning 46% 39% 40% 45% 42% 36% 44% 34% 43%
vakantie
Een cultuurvakantie 2% 7% 8% 3% 2% 6% 2% 4% 3%
Vakantie met 13% 15% 13% 10% 20% 29% 26% 29% 17%
vrienden/familie
Een zorg en welzijn 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%
vakantie
Een vakantie gericht 1% 1% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 1%
op wellness
Anders 4% 6% 4% 4% 2% 6% 0% 3% 4%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
N 1098 327 48 220 97 156 86 276 2308
Bron: Toerdata Noord
Uit bovenstaande tabel blijkt dat verblijfstoeristen zichzelf het vaakst (43%) identificeren als "rust
ontspanningszoekers".
Samenstelling en leeftijd
23
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5. Informatiebronnen, internet gebruik en boekingen &
problemen
In dit hoofdstuk is beschreven van welke informatiebronnen de toeristen in Noord-Nederland
gebruik hebben gemaakt bij de keuze van hun vakantiebestemming. In het tabellenboek behorend bij
dit rapport zijn gedetailleerde tabellen opgenomen over de informatiebronnen per afzonderlijke
regio. Er is ook een vergelijking gemaakt met de beide vorige onderzoeken en een vergelijking per
seizoen.
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd.
Hoe bent u op het idee gekomen deze omgeving te bezoeken voor een dagtocht / vakantie?
5.1 Dagtoeristen
5.1.1 Informatiebronnen dagtoeristen Noord Nederland en per provincie
Tabel 5.1 Informatiebronnen dagtoeristen Noord Nederland en per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
milie, vrienden
Fa 35% 34% 35% 35%
Gids van VVV 4% 5% 8% 6%
Folder van het bedrijf 2% 4% 3% 3%
Advertentie 3% 2% 3% 3%
Radio commercial 0% 0% 0% 0%
Tv commercial 0% 0% 1% 0%
Internet 3% 5% 5% 5%
Beursbezoek 1% 1% 0% 1%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 2% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 2% 2% 2% 2%
Vorig bezoek, eerder geweest 36% 32% 34% 34%
Anders, nl: 12% 13% 8% 11%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 491 604 501 1596
Bron: Toerdata Noord
Eén op de drie dagtoeristen geeft aan als informatiebron "familie en / of vrienden" geraadpleegd te
hebben. Eén op de drie toeristen geeft aan dat ze eerder in het gebied zijn geweest. En dat vooral
daardoor ze hebben gekozen om nogmaals een dagje uit in betreffende regio door te brengen. De
verschillen per provincie zijn niet groot.
24 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.2 Informatiebronnen dagtoeristen Noord Nederland (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 38% 33% 33% 35%
Gids van VVV 8% 10% 8% 6%
Folder van het bedrijf 3% 4% 3% 3%
Advertentie 5% 5% 5% 3%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 1% 5% 7% 5%
Beursbezoek 0% 0% 1% 1%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 3% 4% 3% 2%
Vorig bezoek, eerder geweest 31% 29% 30% 34%
Anders, nl: 10% 9% 8% 11%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 1535 2147 1699 1596
Bron: Toerdata Noord
Het grootste deel van de dagtoeristen dat geënquêteerd is in de drie noordelijke provincies komt op
het idee om een regio te bezoeken door tips van familie /vrienden (33%) of omdat ze ergens al eerder
zijn geweest (30%). Dit is nauwelijks veranderd ten opzichte van het vorige onderzoek. In vergelijking
tot 2005 is de rol van internet iets afgenomen (-2%).
25 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.3 Informatiebronnen dagtoeristen Groningen (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 39% 31% 35% 35%
Gids van VVV 9% 11% 10% 4%
Folder van het bedrijf 2% 4% 4% 2%
Advertentie 7% 4% 6% 3%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 0% 6% 6% 3%
Beursbezoek 0% 0% 2% 1%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 3% 5% 4% 2%
Vorig bezoek, eerder geweest 28% 27% 25% 36%
Anders, nl: 11% 11% 7% 12%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 547 842 647 491
Bron: Toerdata Noord
In bovenstaande tabel is zichtbaar dat het gebruik van de VVV gids en het internet als informatiebron
is afgenomen (-6% en- 3%). Eerdere (positieve) ervaringen zijn in toenemende mate van belang voor
het bepalen van de locatie met betrekking tot het dagje uit. "Eerdere ervaringen" en "samen met
familie en vrienden" zijn goed voor ruim 70% van de informatiewinning.
Tabel 5.4 Informatiebronnen dagtoeristen Friesland (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 40% 35% 34% 34%
Gids van VVV 8% 10% 7% 5%
Folder van het bedrijf 1% 4% 4% 4%
Advertentie 3% 5% 3% 2%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 1% 5% 7% 5%
Beursbezoek 0% 0% 0% 1%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1% 1% 2%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 2% 3% 2% 2%
Vorig bezoek, eerder geweest 35% 28% 32% 32%
Anders, nl: 9% 7% 11% 13%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 566 816 608 604
Bron: Toerdata Noord
In Friesland wordt de VVV gids eveneens minder gebruikt als informatiebron. Daarnaast wordt
"internet" en "advertentie" minder vaak genoemd vergeleken met de vorige editie (2005).
26 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.5 Informatiebronnen dagtoeristen Drenthe (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 32% 32% 30% 35%
Gids van VVV 7% 10% 9% 8%
Folder van het bedrijf 5% 4% 2% 3%
Advertentie 5% 6% 5% 3%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 1%
Internet 4% 4% 9% 5%
Beursbezoek 2% 1% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 0% 0% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 12% 6% 4% 2%
Vorig bezoek, eerder geweest 23% 31% 36% 34%
Anders, nl: 8% 7% 5% 8%
Totaal 100% 100% 100% 100%
442 489 444 501
Bron: Toerdata Noord
Ook in Drenthe is er sprake van een afname in internet als informatiebron met betrekking tot het
dagje uit. Familie en vrienden worden juist steeds meer geraadpleegd en zijn goed voor het grootste
aandeel (35%).
27 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.1.2 Informatiebronnen dagtoeristen per regio
Tabel 5.6 Informatiebronnen dagtoeristen in Groningen (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
milie, vrienden
Fa 27% 37% 47% 32%
Gids van VVV 4% 1% 11% 2%
Folder van het bedrijf 4% 1% 0% 0%
Advertentie 1% 8% 3% 3%
Radio commercial 0% 0% 1% 0%
Tv commercial 0% 0% 0% 0%
Internet 1% 6% 6% 1%
Beursbezoek 0% 3% 2% 2%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 0% 4% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 2% 2% 3% 3%
Vorig bezoek, eerder geweest 46% 27% 16% 48%
Anders, nl: 14% 17% 6% 9%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 157 115 96 117
Bron: Toerdata Noord
In Groningen is het opvallend dat in de regio Eemsmond een relatief klein deel van de dagtoeristen
aangeeft (16%) dat zij de regio bezoeken vanwege een eerder bezoek. In de overige regio's is dit
percentage een stuk hoger. In dezelfde regio valt op dat 11% van de respondenten "de VVV- gids"
aangeeft als informatiebron en 47% de familie en vrienden. Wat in vergelijking tot de andere regio's
in Groningen weer (veel) hoger is.
Tabel 5.7 Informatiebronnen dagtoeristen in Friesland (2009)
Wadden Fr. Meren Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
milie, vrienden
Fa 28% 34% 26% 39% 41%
Gids van VVV 8% 9% 2% 4% 4%
Folder van het bedrijf 4% 9% 1% 2% 4%
Advertentie 4% 4% 0% 1% 0%
Radio commercial 0% 0% 0% 0% 1%
Tv commercial 2% 0% 0% 0% 0%
Internet 8% 4% 5% 6% 3%
Beursbezoek 0% 1% 3% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 0% 1% 6% 0% 1%
Campinggids, hotelgids of
soortgelijk 2% 0% 4% 0% 2%
Vorig bezoek, eerder geweest 29% 27% 35% 32% 37%
Anders, nl: 15% 10% 18% 16% 6%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 113 117 113 133 134
Bron: Toerdata Noord
In de regio Wadden en Friese Meren wordt de VVV- gids relatief vaak genoemd als informatiebron
(8% en 9%). Internet als informatiebron wordt relatief het vaakst genoemd in het Waddengebied.
28 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.8 Informatiebronnen dagtoeristen in Drenthe (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
milie, vrienden
Fa 23% 36% 45%
Gids van VVV 9% 3% 8%
Folder van het bedrijf 1% 2% 4%
Advertentie 1% 3% 6%
Radio commercial 0% 0% 0%
Tv commercial 0% 0% 2%
Internet 7% 4% 5%
Beursbezoek 0% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 0% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 3% 4% 0%
Vorig bezoek, eerder geweest 43% 43% 22%
Anders, nl: 13% 5% 6%
Totaal 100% 100% 100%
N 183 103 215
Bron: Toerdata Noord
"Familie en vrienden" wordt in Zuidoost Drenthe, relatief gezien, het vaakst genoemd als
informatiebron (45%). In Zuidwest Drenthe en Noord Midden Drenthe wordt "een vorig bezoek /
eerder geweest" het vaakst als informatiebron geraadpleegd.
29 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.2 Verblijfstoeristen
5.1.1 Informatiebronnen verblijftoeristen Noord Nederland en per provincie
Tabel 5.9 Informatiebronnen verblijfstoeristen Noord Nederland en per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
milie, vrienden
Fa 37% 37% 40% 38%
Gids van VVV 5% 5% 4% 5%
Folder van het bedrijf 2% 1% 4% 2%
Advertentie 3% 2% 1% 2%
Radio commercial 0% 0% 0% 0%
Tv commercial 0% 0% 0% 0%
Internet 11% 12% 12% 12%
Beursbezoek 0% 0% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 4% 7% 7% 6%
Vorig bezoek, eerder geweest 27% 26% 23% 26%
Anders, nl: 10% 9% 7% 8%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 462 779 470 1711
Bron: Toerdata Noord
Er zijn er geen grote verschillen waargenomen tussen de drie noordelijke provincies met betrekking
tot de geraadpleegde informatiebronnen.
30 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.10 Informatiebronnen verblijfstoeristen Noord-Nederland (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 36% 33% 34% 38%
Gids van VVV 5% 8% 6% 5%
Folder van het bedrijf 4% 4% 1% 2%
Advertentie 4% 5% 3% 2%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 3% 9% 13% 12%
Beursbezoek 2% 1% 1% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 10% 11% 8% 6%
Vorig bezoek, eerder geweest 27% 23% 28% 26%
Anders, nl: 8% 6% 5% 8%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 1648 1835 1603 1711
Bron: Toerdata Noord
Het grootste deel van de verblijfstoeristen dat geënquêteerd is in de drie noordelijke provincies komt
op het idee om een regio te bezoeken door tips van familie /vrienden (38%) of omdat ze er al eerder
zijn geweest (26%). Dit is nauwelijks veranderd ten opzichte van het vorige onderzoek. In vergelijking
tot 2005 is de rol van internet ongeveer gelijk gebleven.
31 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.11 Informatiebronnen verblijfstoeristen Groningen (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 35% 30% 36% 37%
Gids van VVV 5% 7% 4% 5%
Folder van het bedrijf 6% 6% 2% 2%
Advertentie 6% 5% 5% 3%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 2% 14% 15% 11%
Beursbezoek 1% 0% 2% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1% 0% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 14% 12% 12% 4%
Vorig bezoek, eerder geweest 23% 16% 17% 27%
Anders, nl: 8% 8% 7% 10%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 391 463 454 462
Bron: Toerdata Noord
Uit bovenstaande tabel blijkt dat het aantal mensen dat aangeeft "vorig bezoek"als informatiebron is
toegenomen (27% ten opzichte van 17% in 2005). Verder valt op dat de campinggids / hotelgids, als
informatiebron, gedaald is (van 14% naar 4%). Ook de (lichte) daling van het internet (van 15% naar
11%) als informatiebron is opvallend te noemen.
Tabel 5.12 Informatiebronnen verblijfstoeristen Friesland (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 38% 36% 35% 37%
Gids van VVV 4% 8% 6% 5%
Folder van het bedrijf 3% 1% 1% 1%
Advertentie 3% 5% 2% 2%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 2% 8% 10% 12%
Beursbezoek 2% 0% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 0% 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 8% 11% 7% 7%
Vorig bezoek, eerder geweest 32% 25% 34% 26%
Anders, nl: 8% 6% 5% 9%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 815 901 706 779
Bron: Toerdata Noord
In tegenstelling tot de andere provincies neemt het internet gebruik juist (licht) toe in Friesland (van
10% naar 12%). De informatiebron "vorig bezoek" neemt af van 34% naar 26%.
32 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.13 Informatiebronnen verblijfstoeristen Drenthe (2002-2009)
2000 2002 2005 2009
Familie, vrienden 32% 29% 30% 40%
Gids van VVV 7% 11% 8% 4%
Folder van het bedrijf 5% 6% 1% 4%
Advertentie 5% 4% 3% 1%
Radio commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Tv commercial Nvt Nvt Nvt 0%
Internet 4% 8% 15% 12%
Beursbezoek 2% 1% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 0% 2% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 12% 12% 8% 7%
Vorig bezoek, eerder geweest 23% 25% 30% 23%
Anders, nl: 8% 5% 4% 7%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 442 471 443 470
Bron: Toerdata Noord
In Drenthe is het raadplegen van familie en vrienden als informatiebron toegenomen (van 30% naar
40%) ten opzichte van het onderzoek in 2005.
.
33 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.1.2 Informatiebronnen verblijftoeristen per regio
Tabel 5.14 Informatiebronnen verblijfstoeristen in Groningen (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
milie, vrienden
Fa 34% 29% 41% 42%
Gids van VVV 1% 10% 13% 1%
Folder van het bedrijf 1% 5% 1% 1%
Advertentie 1% 12% 6% 1%
Radio commercial 0% 0% 1% 0%
Tv commercial 0% 0% 2% 0%
Internet 12% 14% 4% 16%
Beursbezoek 0% 0% 0% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 0% 2% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 3% 3% 3% 8%
Vorig bezoek, eerder geweest 44% 19% 20% 18%
Anders, nl: 4% 8% 8% 12%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 149 66 107 141
Bron: Toerdata Noord
In West Groningen wordt een eerder bezoek als informatiebron twee keer zo vaak genoemd als in de
andere regio's Daarnaast is het opvallend dat het gebruik van internet in Eemsmond minder vaak is
genoemd als informatiebron dan de andere regio's ( 4% t.o.v. 12% en 16% ) in Groningen.
Tabel 5.15 Informatiebronnen verblijfstoeristen in Friesland (2009)
Wadden Fr. Meren IJsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
milie, vrienden
Fa 33% 41% 40% 34% 35%
Gids van VVV 1% 6% 9% 4% 4%
Folder van het bedrijf 0% 1% 0% 3% 1%
Advertentie 3% 1% 1% 3% 2%
Radio commercial 0% 0% 0% 0% 0%
Tv commercial 0% 0% 0% 0% 0%
Internet 16% 27% 5% 4% 5%
Beursbezoek 0% 0% 1% 0% 0%
Doorverwezen 0% 0% 1% 0% 1%
Camping, hotelgids 2% 7% 19% 8% 1%
Vorig bezoek, 32% 14% 20% 33% 36%
Anders, nl: 13% 3% 3% 11% 15%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 166 183 143 141 146
Bron: Toerdata Noord
Het raadplegen van internet wordt door de verblijfstoerist in het Waddengebied (16%) en vooral het
Friese Merengebied (27%) vaker aangedragen dan in de overige regio's in Friesland Bij de Friese
IJsselmeerkust wordt de "VVV- gids" (9%) en de "camping / hotelgids" (19%) relatief vaker
geraadpleegd dan in de overige Friese regio's
34 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.16 Informatiebronnen verblijfstoeristen in Drenthe (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
milie, vrienden
Fa 52% 34% 36%
Gids van VVV 1% 5% 7%
Folder van het bedrijf 3% 5% 4%
Advertentie 0% 2% 3%
Radio commercial 1% 0% 0%
Tv commercial 0% 1% 0%
Internet 12% 9% 17%
Beursbezoek 0% 1% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 0% 1% 3%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 5% 8% 9%
Vorig bezoek, eerder geweest 23% 28% 19%
Anders, nl: 4% 6% 2%
Totaal 100% 100% 100%
N 160 177 121
Bron: Toerdata Noord
In Noord Midden Drenthe geeft meer dan de helft van de respondenten aan als informatiebron
"familie en vrienden" te hebben geraadpleegd Dit is hoger dan de twee overige regio's Opvallend is
dat in de regios Noord Midden en Zuidoost- Drenthe het internet relatief vaak genoemd is als
informatiebron (12%).
35 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.3 Vergelijking dag- en verblijfstoeristen (informatiebronnen)
Tabel 5.17 Vergelijking informatiebronnen dag- en verblijfstoeristen Noord Nederland (2009)
Dagtoeristen Verblijftoeristen
milie, vrienden
Fa 35% 38%
Gids van VVV 6% 5%
Folder van het bedrijf 3% 2%
Advertentie 3% 2%
Radio commercial 0% 0%
Tv commercial 0% 0%
Internet 5% 12%
Beursbezoek 1% 0%
Doorverwezen door ander bedrijf 1% 1%
Campinggids, hotelgids of soortgelijk 2% 6%
Vorig bezoek, eerder geweest 34% 26%
Anders, nl: 11% 8%
Totaal 100% 100%
N 1596 1711
Bron: Toerdata Noord
Zowel dag- als verblijfstoeristen laten de keuze voor het vakantiegebied & dagje uit vaak afhangen
door wat familie en vrienden te melden hebben. Ook een eerder bezoek is hierin vaak
doorslaggevend. Internet wordt (relatief) vaker als informatiebron genoemd door de
verblijfstoeristen. Dat is ook logisch gezien het feit dat een overgroot deel van de dagtoeristen
afkomstig is uit Noord Nederland zelf en hierdoor automatisch "goed" op de hoogte is wat er zoal te
beleven is in Noord Nederland.
Tabel 5.18 Vergelijking internet gebruik als informatiebron (2000-2002-2005-2009)
2000 2002 2005 2009
Internet (dagtoeristen) 1% 5% 7% 5%
Internet (verblijftoeristen) 3% 9% 13% 12%
Bron: Toerdata Noord
Op zich is het vrij opmerkelijk dat het gebruik van internet als informatiebron niet is toegenomen bij
het bepalen van de keuze met betrekking tot vakantie of dagje uit. Echter: er is tevens aan de
toeristen gevraagd of ze zich voorafgaand aan de vakantie oriënteren op de vakantie omgeving of
een dagje uit. De resultaten van deze vraag zijn in de volgende paragraaf opgenomen.
36 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
37 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.4. Internet oriëntatie voorafgaand vakantie / dagje uit
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd.
Heeft u zich voorafgaand aan uw bezoek / vakantie aan deze regio georiënteerd op het internet?
5.4 a Dagtoeristen
Tabel 5.19 Oriëntatie internet door dagtoeristen Noord Nederland en per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
Ja 15% 21% 19% 18%
Nee 85% 79% 81% 82%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 461 523 443 1427
Bron: Toerdata Noord
Dagtoeristen die een dagje uit zijn in Friesland oriënteren zich relatief het vaakst (21%) op internet
voorafgaand het dagje uit.
Tabel 5.20 Oriëntatie internet door dagtoeristen per regio in Groningen (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
Ja 12% 24% 13% 12%
Nee 88% 76% 87% 88%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 148 105 94 110
Bron: Toerdata Noord
Relatief veel dagtoeristen die Groningen- Haren (24%) kijken op internet voordat ze er een dagje erop
uittrekken.
Tabel 5.21 Oriëntatie internet door dagtoeristen per regio in Friesland (2009)
Wadden Fr. Meren Fr. Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
Ja 31% 15% 18% 18% 25%
Nee 69% 85% 82% 82% 75%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 77 107 105 120 118
Bron: Toerdata Noord
Eén op de drie dagtoeristen die de Waddeneilanden bezoekt, kijkt vooraf op internet ter oriëntatie.
Dit is hoger dan in de overige Friese regio's.
38 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.22 Oriëntatie internet door dagtoeristen per regio in Drenthe (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
Ja 11% 31% 20%
Nee 89% 69% 80%
Totaal 100% 100% 100%
N 153 88 202
Bron: Toerdata Noord
Eén op de drie dagtoeristen in Zuidwest Drenthe raadpleegt internet. Dit percentage is hoger
vergeleken de andere regio's.
5.4 b Verblijfstoeristen
Tabel 5.23 Oriëntatie internet door verblijftoeristen Noord Nederland en per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
Ja 33% 41% 36% 38%
Nee 67% 59% 64% 62%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 313 553 380 1246
Bron: Toerdata Noord
De verblijfstoeristen die hun vakantie doorbrengen in Friesland oriënteren zich in vergelijking tot de
andere provincies het vaakst (41%) op één of meerdere websites.
Tabel 5.24 Oriëntatie internet door verblijftoeristen per regio in Groningen (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
Ja 30% 57% 26% 36%
Nee 70% 43% 74% 64%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 129 14 * 50 121
Bron: Toerdata Noord
Ongeveer 30% van de verblijfstoeristen in Groningen oriënteert zich op internet voorafgaand de
vakantie. Dit verschilt licht per regio.
*lage respons (14)
Tabel 5.25 Oriëntatie internet door verblijftoeristen per regio in Friesland (2009)
Wadden Fr. Meren Fr. Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
Ja 55% 44% 40% 31% 28%
Nee 45% 56% 60% 69% 73%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 124 151 92 106 80
Bron: Toerdata Noord
Meer dan de helft van de toeristen die de vakantie op de Waddeneilanden doorbrengt kijkt op het
internet om zich voor te bereiden op de vakantie. Dit is het hoogste percentage in Noord Nederland.
39 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.26 Oriëntatie internet door verblijftoeristen per regio in Drenthe (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
Ja 26% 37% 48%
Nee 74% 63% 52%
Totaal 100% 100% 100%
N 133 140 106
Bron: Toerdata Noord
Bijna de helft van de toeristen die Zuidoost Drenthe bezoekt voor een vakantie kijkt tevoren (wel
eens) op het internet In de overige regio's ligt dit percentage lager
5.5. Sites die geraadpleegd zijn ter oriëntatie dagje uit / vakantie
Dagtoeristen
Bezochte sites Noord Nederland, per provincie en per regio
Tabel 5.27 Top tien meest bezochte websites dagtoeristen Noord Nederland (2009)
%
1 google 22%
2 drentheisoke.nl 6%
2 assen.nl 6%
4 groningen.nl 3%
4 sneekweek.nl 3%
6 landal.nl 2%
6 dierenparkemmen.nl 2%
6 vvv.nl 2%
6 weekendjeweg.nl 2%
9 ameland.nl 1%
9 desmelt.nl 1%
9 drenthe.nl 1%
9 dwingeloo.nl 1%
9 rederijdoeksen.nl 1%
9 vrijbuiter.nl 1%
N Totaal 297
Bron: Toerdata Noord
Google wordt veruit het vaakst geraadpleegd als mensen zich gaan oriënteren op een dagje uit. Via
google komen ze uit bij de informatie (website) waar ze naar op zoek zijn. Ook provinciale websites,
evenementen of bedrijfswebsites worden veelvuldig geraadpleegd door dagtoeristen.
40 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.28 Top tien meest bezochte websites dagtoeristen per provincie (Groningen- 2009)
%
1 google 22%
2 groningen.nl 17%
3 hetstrandheem.nl 6%
3 lauwersoog.nl 6%
3 pagedal.nl 6%
6 appingedam.nl 4%
6 bookings.com 4%
6 debranding.nl 4%
6 groningermuseum.nl 4%
6 nienoord.nl 4%
6 portalgroningen.nl 4%
6 winschoten.nl 4%
6 zwemkasteelnienoord.nl 4%
N totaal 54
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.29 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio West-Groningen (2009)
1 hetstrandheem.nl
2 zwemkasteelnienoord.nl
3 nienoord.nl
4 lauwersoog.nl
5 Google.com
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.30 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Groningen-Haren (2009)
1 groningen.nl
2 google.com
3 debranding.nl
4 groningermuseum.nl
5 portalgroningen.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.31 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Eemsmond (2009)
1 google.com
2 groningen.nl
3 appingedam.nl
4 bookings.com
5 zeehondencreche.nl
Bron: Toerdata Noord
41 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.32 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Oost-Groningen (2009)
1 google.com
2 pagedal.nl
3 groningen.nl
4 winschoten.nl
5 bungalows.nl
5 veenkoloniaalmuseum.nl
5 deheemtuin.nl
5 start.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.33 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per provincie (Friesland- 2009)
%
1 google 30%
2 sneekweek.nl 9%
3 ameland.nl 4%
3 landal.nl 4%
3 rederijdoeksen.nl 4%
6 sansjefertier.nl 3%
7 aelolusfriesland.nl 2%
7 bedandbreakfast.nl 2%
7 dagjeuit.nl 2%
7 fletcher.nl 2%
7 googlemaps.nl 2%
7 harlingen.nl 2%
7 hotels.nl 2%
7 leeuwarden.nl 2%
7 roosduinen.nl 2%
7 terschelling.nl 2%
7 vaartips.nl 2%
7 vlechtmuseum.nl 2%
7 vvv.nl 2%
N Totaal 105
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.34 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Waddeneilanden (2009)
1 landal.nl
2 ameland.nl
3 google.com
4 vvv.nl
5 rederijdoeksen.nl
5 fletcher.nl
5 hotels.nl
5 roosduinen.nl
Bron: Toerdata Noord
42 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.35 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Friese Merengebied (2009)
1 google.com
2 dagjeuit.nl
3 vaartips.nl
4 bedandbreakfast.nl
5 sneekweek.nl
5 beleeffriesland.nl
5 boerderijkamers.nl
5 frieslandmarketing.nl
Bron: Toerdata Noord
43 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.36 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Friese IJsselmeerkust (2009)
1 google.com
2 googlemaps.nl
3 harlingen.nl
4 rederijdoeksen.nl
5 fietsroutes.net
5 dagjeweg.nl
5 balk.nl
5 anwb.nl
5 weekendjeweg.nl
5 vekabo.nl
5 campingdejerden.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.37 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Zuidoost-Friesland (2009)
1 google.com
2 sneekweek.nl
3 google.com
4 sneekweek.com
5 vlechtmuseum.nl
5 Startpagina.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.38 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Overig Friesland (2009)
1 google.com
2 sansjefertier.nl
3 leeuwarden.nl
4 aelolusfriesland.nl
5 Sneekweek.nl
Bron: Toerdata Noord
44 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.39 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per provincie (Drenthe-(2009)
%
1 google 16%
2 drentheisoke.nl 14%
3 assen.nl 13%
4 dierenparkemmen.nl 4%
5 desmelt.nl 3%
5 drenthe.nl 3%
5 dwingeloo.nl 3%
5 vrijbuiter.nl 3%
5 vvv.nl 3%
5 weekendjeweg.nl 3%
N Totaal 138
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.40 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Noord-Midden Drenthe (2009)
1 drentheisoke.nl
2 assen.nl
3 google.com
4 desmelt.nl
5 vrijbuiter.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.41 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Zuidwest-Drenthe (2009)
1 google.com
2 dwingeloo.nl
3 landal.nl
4 drenthe.nl
5 mijndeel.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.42 Top vijf meest bezochte websites dagtoeristen per regio Zuidoost-Drenthe (2009)
1 google.com
2 dierenparkemmen.nl
3 weekendjeweg.nl
4 veenpark.nl
5 museum site
5 vvvemmen.nl
Bron: Toerdata Noord
45 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Verblijftoeristen
Bezochte sites Noord Nederland, per provincie en per regio
Tabel 5.43 Top tien meest bezochte websites verblijfstoeristen Noord Nederland (2009)
%
1 google 23%
2 anwb.nl 4%
3 landal.nl 2%
3 strandheem.nl 2%
3 weekendjeweg.nl 2%
3 acsi.nl 2%
3 assen.nl 2%
3 beleeffriesland.nl 2%
3 ameland.nl 2%
3 friesland.nl 2%
N Totaal 496
Bron: Toerdata Noord
Net als dagtoeristen wordt er door verblijfstoeristen vooral "gegoogled" als men zich oriënteert op
de vakantie. Ook de "landelijke" sites van de ANWB en Landal worden veelvuldig bezocht. Verder
worden provinciale websites en lokale websites eveneens vaak geraadpleegd door de respondenten.
Tabel 5.44 Top tien meest bezochte websites verblijfstoeristen per provincie (Groningen- 2009)
%
1 google 15%
2 strandheem.nl 13%
3 acsi.nl 6%
4 bungalows.nl 5%
5 anwb.nl 4%
5 landal.nl 4%
5 emslandermeer.nl 4%
5 villapark.nl 4%
9 groningen.nl 3%
9 hofvansaksen.nl 3%
9 hotelspecials.nl 3%
N Totaal 112
Bron: Toerdata Noord
46 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.45 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio West-Groningen (2009)
1 hetstrandheem.nl
2 lauwersoog.nl
3 google.com
4 nienoord.nl
5 zwemkasteelnienoord.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.46 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Groningen-Haren (2009)
1 groningen.nl
2 google.com
3 debranding.nl
4 groningermuseum.nl
5 portalgroningen.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.47 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Eemsmond (2009)
1 appingedam.nl
2 bookings.com
3 google.com
4 groningen.nl
5 zeehondencreche.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.48 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Oost-Groningen (2009)
1 google.com
2 pagedal.nl
3 groningen.nl
4 winschoten.nl
5 bungalows.nl
5 deheemtuin.nl
5 start.nl
5 veenkoloniaalmuseum.nl
Bron: Toerdata Noord
47 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.49 Top tien meest bezochte websites verblijfstoeristen per provincie (Friesland- 2009)
%
1 google 25%
2 beleeffriesland.nl 4%
3 ameland.nl 3%
3 anwb.nl 3%
3 friesland.nl 3%
3 polboten.nl 3%
3 bergumermeer.nl 3%
3 terschelling.nl 3%
9 weekendjeweg.nl 2%
9 boomhiemke.nl 2%
9 rcn.nl 2%
9 simmerwille.nl 2%
9 vlieland.nl 2%
9 vvv.nl 2%
9 vvvameland.nl 2%
N Totaal 235
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.50 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Waddeneilanden (2009)
1 ameland.nl
2 landal.nl
3 fletcher.nl
4 google.com
5 hotels.nl
5 rederijdoeksen.nl
5 roosduinen.nl
5 terschelling.nl
5 vvv.nl
Bron: Toerdata Noord
48 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.51 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Friese Merengebied (2009)
1 google.com
2 bedandbreakfast.nl
3 dagjeuit.nl
4 vaartips.nl
5 beleeffriesland.nl
5 boerderijkamers.nl
5 frieslandmarketing.nl
5 sneekweek.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.52 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio) IJsselmeerkust (2009
1 google.com
2 campingdejerden.nl
3 googlemaps.nl
4 harlingen.nl
4 beleeffriesland.nl
5 rederijdoeksen.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.53 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Zuidoost-Friesland (2009)
1 google.com
2 sneekweek.nl
3 vlechtmuseum.nl
4 site bezoekerscentrum
beleeffriesland.nl
5 startpagina.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.54 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Overig Friesland (2009)
1 google.com
2 beleeffriesland.nl
2 sansjesfertier.nl
3 aelolusfriesland.nl
4 frieslandzoo.nl
5 leeuwarden.nl
Bron: Toerdata Noord
49 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 5.55 Top tien meest bezochte websites verblijfstoeristen (Drenthe- 2009)
%
1 google 24%
2 assen.nl 6%
3 berenkuil.nl 4%
3 weekendjeweg.nl 4%
3 westerbergen.nl 4%
3 witterzomer.nl 4%
7 anwb.nl 3%
7 landal.nl 3%
7 centerparcs.nl 3%
7 drenthe.nl 3%
7 zoover.nl 3%
N Totaal 149
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.56 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Noord-Midden Drenthe (2009)
1 assen.nl
2 drentheisoke.nl
3 google.com
4 desmelt.nl
5 vrijbuiter.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.57 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Zuidwest-Drenthe (2009)
1 google.com
2 dwingeloo.nl
3 svr.nl
4 drenthe.nl
5 landal.nl
5 mijndeel.nl
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.58 Top vijf meest bezochte sites verblijfstoeristen per regio Zuidoost-Drenthe (2009)
1 google.com
2 dierenparkemmen.nl
3 Museum website
4 veenpark.nl
5 vvv.nl
5 vvvemmen.nl
5 weekendjeweg.nl
Bron: Toerdata Noord
50 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
51 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.5. Waardering bezochte internet sites voorafgaand vakantie /
dagje uit
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd.
Welk rapportcijfer geeft u voor de kwaliteit van het aanbod van websites in deze regio? (vraag
checken op vragenlijst)
Dagtoeristen
Tabel 5.59 Waardering aanbod websites vakantieregio dagtoeristen per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
Rap kwaliteit bezochte websites 6,5 7,4 6,9 7,0
N 65 95 100 260
Bron: Toerdata Noord
Friese dagtoeristen geven voor de bezochte websites de hoogste gemiddelde rapportcijfers. Groninger
dagtoeristen geven gemiddeld genomen lagere cijfers.
Tabel 5.60 Waardering aanbod websites vakantieregio dagtoeristen Groningen (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
Rap kwaliteit bezochte websites 6,8 6,4 6,6 6,9
N * 12 28 10 13
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.61 Waardering aanbod websites vakantieregio dagtoeristen Friesland (2009)
Wadden Fr. Meren Fr.Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
Rap kwaliteit bezochte websites 7,4 7,6 7,1 7,1 7,5
N * 21 8 30 20 18
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.62 Waardering aanbod websites vakantieregio dagtoeristen Drenthe (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
Rap kwaliteit bezochte websites 6,5 7,3 7,0
N * 36 23 41
Bron: Toerdata Noord
*N: het aantal respondenten dat antwoord heeft gegeven op deze vraag is in sommige regio's aan de
lage kant.
52 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Verblijftoeristen
Tabel 5.63 Waardering aanbod websites vakantieregio verblijftoeristen per provincie (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
Rap kwaliteit bezochte websites 7,0 7,4 7,1 7,2
N 103 208 154 455
Bron: Toerdata Noord
De vakantiegangers die in Friesland de vakantie doorbrengen geven gemiddeld genomen de hoogste
rapportcijfers voor de bezochte websites (7,4).
Tabel 5.64 Waardering aanbod websites vakantieregio verblijftoeristen Groningen (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
Rap kwaliteit bezochte websites 7,2 7,1 6,2 7,0
N * 43 7 11 43
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.65 Waardering aanbod websites vakantieregio verblijftoeristen Friesland (2009)
Wadden Fr. Meren Fr.Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
Rap kwaliteit bezochte websites 7,4 7,4 6,9 7,6 7,6
N * 79 59 18 23 29
Bron: Toerdata Noord
Tabel 5.66 Waardering aanbod websites vakantieregio verblijftoeristen Drenthe (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
Rap kwaliteit bezochte websites 6,8 7,4 7,3
N * 50 48 55
Bron: Toerdata Noord
*N het aantal respondenten dat antwoord heeft gegeven op deze vraag is in sommige regio's aan de
lage kant.
53 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
5.6 Boekingen en problemen
Aan de verblijfstoerist (verblijf) is de volgende vraag voorgelegd.
Heeft het boeken van uw vakantie problemen opgeleverd? Zo ja: Wilt u deze problemen
omschrijven?
Alleen verblijftoeristen
Tabel 5.67 Problemen met boekingen voor verblijfstoeristen (2005 en 2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
2005 2009 2005 2009 2005 2009 2005 2009
Ja 3% 1% 3% 2% 8% 2% 4% 1%
N 400 320 583 553 367 400 1350 1273
Bron: Toerdata Noord
Overal in Noord Nederland is het aantal problemen met boekingen afgenomen ten opzichte van
2005.
Tabel 5.68 Problemen boekingen naar accommodatievorm voor verblijfstoeristen (2005 en 2009)
n
g n e n
- / e e i
in & s e s e at ge
p ion s ijt is d
t p li e ing in
tel / s e n
tb e n cre n
o n gie
e n ro w o o
Cam H p Lo o Boo G acco Fami ken T w Re w
5 9 5 9 5 5 9 5 9 5 9 5 9 5 9
0 0 0 0 0 09 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2 2 2 2 20 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Ja 5% 1% 7% 4% 3% 0% 1% 1% 8% 0% 1% 0% Nvt 0% 5% 1%
N 617 649 198 175 37 25 146 103 39 45 84 89 Nvt 26 181 161
Bron: Toerdata Noord
Problemen rondom de boeking treden, relatief gezien, het vaakst op bij een hotel of pension.
Vergeleken met het onderzoek in 2005 is het percentage gedaald van 7% naar 4%.
54 Informatiebronnen, internet gebruik, boekingen en problemen
B. MOTIEVEN, ACTIVITEITEN EN UITGAVEN
Bezoekersmotieven
Activiteiten
Uitgaven
Bezoek steden / dorpen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Bezoekersmotieven
57
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6. Bezoekersmotieven toeristen Noord Nederland
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd.
Wat zijn de drie belangrijkste redenen dat u voor deze omgeving heeft gekozen en niet voor een
ander gebied?
6.1 Dagtoeristen
Grafiek 6.1: Bezoekersmotieven van dagtoeristen Noord Nederland (2009)
Bron:Toerdata Noord
Onder de dagtoeristen van de noordelijke provincies zijn de "motieven van bezoek" wijd verdeeld. De
motieven die het vaakst genoemd zijn om in Noord Nederland een dagje er op uit te trekken, zijn de
mogelijkheden om te winkelen, omdat een eerder bezoek goed is bevallen, vanwege de
fietsmogelijkheden en omdat het dichtbij de eigen woonplaats is.
Per provincie zijn er een aantal verschillen geconstateerd. Deze worden op de volgende bladzijden
gepresenteerd
Bezoekersmotieven
58
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Grafiek 6.2: Bezoekersmotieven van dagtoeristen Groningen (2009)
Bron: Toerdata Noord
Dagtoeristen brengen vooral een dagje door in de provincie Groningen omdat "vrienden en familie" er
wonen, omdat het "dichtbij eigen woonplaats" is en omdat een "eerder bezoek" goed bevallen is.
Bezoekersmotieven
59
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Grafiek 6.3: Bezoekersmotieven van dagtoeristen Friesland (2009)
Bron: Toerdata Noord
Friesland wordt vooral door dagtoeristen bezocht vanwege de meren, plassen en kanalen. Ook de
"rust en eenvoud" wordt relatief vaak genoemd.
Bezoekersmotieven
60
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Grafiek 6.4: Bezoekersmotieven van dagtoeristen Drenthe (2009)
Bron:Toerdata Noord
Dagtoeristen brengen vooral een bezoek aan Drenthe vanwege het " winkel / funshoppen" en omdat
een "eerder bezoek" goed is bevallen.
Bezoekersmotieven
61
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.1.2 Bezoekersmotieven dagtoeristen naar regio
Per regio wordt in onderstaande tabellen aangegeven wat de belangrijkste redenen voor een
dagtoerist zijn om een bepaalde plaats of streek te bezoeken.
Tabellen bezoekersmotieven van dagtoeristen per regio in 2009:
6.1 a Groningen
Tabel 6.1 Bezoekersmotieven van dagtoeristen in Groningen per regio (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
rgezichten, weidsheid
Ve 0% 0% 1% 5%
Agrarisch landschap 0% 0% 2% 3%
Bos, heide, parken 0% 1% 0% 5%
Meren, plassen, kanalen 11% 1% 1% 2%
Strand, zee 3% 0% 4% 1%
Natuur, flora, fauna 7% 0% 3% 3%
Hist.stad / plaatsen, monumenten 1% 2% 5% 3%
Wandelmogelijkheden 5% 2% 7% 2%
Watersportmogelijkheden 10% 1% 0% 0%
Fietsmogelijkheden 2% 1% 10% 4%
Sportmogelijkheden 2% 3% 1% 1%
Evenementen, festiviteiten 2% 7% 1% 0%
Musea, theaters, exposities 1% 14% 7% 0%
Zorg 0% 0% 1% 0%
Welness 0% 0% 0% 5%
Horeca en uitgaan 1% 9% 3% 0%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 4% 1% 4% 2%
Gastvrije bevolking 2% 3% 4% 4%
Rust, eenvoud 5% 2% 7% 6%
Drukte, gezelligheid 3% 9% 1% 3%
Folklore, taal, authenticiteit 0% 1% 4% 1%
Het vakantie-/verblijfsadres 11% 1% 1% 1%
Eerder bezoek goed bevallen 7% 5% 5% 13%
Niet eerder geweest 2% 3% 4% 3%
Familie/vrienden wonen hier 5% 11% 8% 6%
Dichtbij eigen woonplaats 7% 6% 6% 11%
Winkels, funshoppen 0% 16% 4% 7%
Geen bijzondere reden 4% 1% 4% 4%
Andere reden 6% 1% 1% 3%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 318 273 267 237
Bron: Toerdata Noord
Bezoekersmotieven
62
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
West-Groningen
In West-Groningen zijn de "meren, plassen en kanalen" samen met de "watersport mogelijkheden"
belangrijke bezoekersmotieven met 11% en 10%. Het "vakantie / verblijfsadres" is ook van belang in
de keuze voor deze regio / plaats (11%).
Groningen-Haren
In Groningen-Haren komen de meeste bezoekers voor de winkels (funshoppen) en de musea, theaters
en exposities (16% en 14%). Het bezoeken van "familie en vrienden" is ook een veelgenoemde reden
(11%) om deze regio te bezoeken.
Eemsmond
In Eemsmond wordt in tegenstelling tot de rest van de provincie de fietsmogelijkheden vaak als reden
genoemd (10%). Net zoals in Groningen-Haren zijn "vrienden en familie" ook een belangrijke reden
voor de responderende toeristen om de regio Eemsmond te bezoeken (8%).
Oost-Groningen
In Oost-Groningen geven de meeste respondenten aan dat ze hier de vakantie doorbrengen omdat
het "vorig bezoek" goed was bevallen (13%). Het motief "dichtbij eigen woonplaats" wordt ook
relatief vaak genoemd (11%).
Bezoekersmotieven
63
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.1 b Friesland
Tabel 6.2 Bezoekersmotieven van dagtoeristen in Friesland per regio (2009)
Wadden Fr. Meren Fr. Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
Vergezichten, weidsheid 6% 3% 2% 4% 2%
Agrarisch landschap 2% 1% 1% 1% 0%
Bos, heide, parken 2% 1% 2% 4% 1%
Meren, plassen, kanalen 2% 10% 13% 8% 4%
Strand, zee 14% 4% 7% 1% 1%
Natuur, flora, fauna 10% 3% 1% 7% 3%
Hist.stad / plaatsen, monumenten 1% 1% 5% 1% 5%
Wandelmogelijkheden 3% 0% 1% 4% 2%
Watersportmogelijkheden 2% 8% 7% 5% 2%
Fietsmogelijkheden 13% 3% 7% 8% 3%
Sportmogelijkheden 1% 1% 1% 1% 1%
Evenementen, festiviteiten 1% 1% 0% 2% 1%
Musea, theaters, exposities 1% 3% 3% 2% 5%
Zorg 0% 1% 0% 0% 1%
Welness 1% 0% 0% 0% 1%
Horeca en uitgaan 1% 7% 3% 5% 3%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 6% 4% 4% 2% 6%
Gastvrije bevolking 1% 2% 4% 1% 1%
Rust, eenvoud 9% 6% 7% 8% 4%
Drukte, gezelligheid 1% 7% 3% 5% 2%
Folklore, taal, authenticiteit 1% 1% 2% 0% 0%
Het vakantie-/verblijfsadres 0% 1% 1% 2% 7%
Eerder bezoek goed bevallen 4% 9% 4% 4% 10%
Niet eerder geweest 2% 5% 4% 3% 3%
Familie/vrienden wonen hier 5% 4% 1% 4% 9%
Dichtbij eigen woonplaats 6% 6% 4% 6% 7%
Winkels, funshoppen 1% 7% 4% 7% 6%
Geen bijzondere reden 3% 2% 1% 2% 5%
Andere reden 3% 0% 6% 3% 5%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 304 312 268 322 261
Bron: Toerdata Noord
Waddeneilanden
In de regio Waddengebied wordt "strand en zee" samen met "fietsmogelijkheden" het vaakst
genoemd (14% en 13%) als voornaamste bezoekersmotief. De "natuur, flora en fauna" en de "rust en
eenvoud" zijn ook veelgenoemde motieven met respectievelijk 10% en 9%.
Bezoekersmotieven
64
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Friese Merengebied
In het Friese Merengebied zijn de "meren,plassen en kanalen" samen met de
"watersportmogelijkheden" erg populair. Een "eerder goed" bevallen bezoek wordt ook vaak als
motief genoemd.
Friese IJsselmeerkust
In de Friese IJsselmeerkust hebben de meeste respondenten aangegeven vooral te komen voor de
"meren, plassen en kanalen" (13%). "Rust en eenvoud" wordt in deze regio samen met de
"watersport"- en "fietsmogelijkheden" ook relatief vaak genoemd.
Zuidoost-Friesland
"Fietsen", de "meren, plassen en kanalen" en de "rust & eenvoud" zijn de vaakst genoemde
keuzemotieven van verblijfstoeristen uit deze regio.
Overig Friesland
In Overig Friesland is een goed bevallen "eerder bezoek" als voornaamste reden genoemd (10%).
"Familie en vrienden" zijn ook een belangrijke reden om de regio te bezoeken met 9%.
Bezoekersmotieven
65
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.1 c Drenthe
Tabel 6.3 Bezoekersmotieven van dagtoeristen in Drenthe per regio (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
Vergezichten, weidsheid 0% 3% 2%
Agrarisch landschap 0% 3% 0%
Bos, heide, parken 8% 9% 4%
Meren, plassen, kanalen 1% 1% 1%
Strand, zee 0% 2% 0%
Natuur, flora, fauna 1% 6% 5%
Hist.stad / plaatsen, monumenten 4% 1% 1%
Wandelmogelijkheden 4% 4% 5%
Watersportmogelijkheden 1% 1% 1%
Fietsmogelijkheden 7% 9% 5%
Sportmogelijkheden 1% 1% 1%
Evenementen, festiviteiten 1% 3% 3%
Musea, theaters, exposities 3% 4% 4%
Zorg 0% 0% 0%
Welness 2% 1% 0%
Horeca en uitgaan 5% 4% 3%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 3% 2% 9%
Gastvrije bevolking 2% 2% 4%
Rust, eenvoud 3% 5% 4%
Drukte, gezelligheid 5% 4% 6%
Folklore, taal, authenticiteit 0% 0% 0%
Het vakantie-/verblijfsadres 2% 1% 3%
Eerder bezoek goed bevallen 10% 11% 7%
Niet eerder geweest 1% 1% 6%
Familie/vrienden wonen hier 3% 7% 5%
Dichtbij eigen woonplaats 6% 4% 6%
Winkels, funshoppen 17% 7% 7%
Geen bijzondere reden 7% 1% 3%
Andere reden 2% 2% 6%
Totaal 100% 100% 100%
N 347 300 452
Bron: Toerdata Noord
Noord-Midden Drenthe
Dagtoeristen geven aan Noord-Midden Drenthe vooral te bezoeken om de "winkels en de
mogelijkheden tot funshoppen" (17%). Een "eerder, goed bevallen, bezoek" wordt ook relatief vaak
genoemd (10%) als motief.
Zuidwest-Drenthe
In deze regio hebben de meeste toeristen aangegeven dat een "eerder bezoek" goed is bevallen
(11%). Daarna zijn "de fietsmogelijkheden" en het "bos, heide en parken" relatief vaak genoemd als
bezoekersmotief.
Bezoekersmotieven
66
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Zuidoost-Drenthe
In Zuidoost-Drenthe zijn de uitkomsten behoorlijk divers. De "mogelijkheid tot dagtochtjes" staat
bovenaan met 9%. Op de tweede plek komen een (goed bevallen) "eerder bezoek" en de "winkels in
deze regio".
6.1.3 Vergelijking top 10 motieven 2000 - 2009
Tabel 6.4: Top 10 vergelijking bezoekersmotieven dagtoeristen (2000 2009) Noord Nederland
2000 2002 2005 2009
Eerder bezoek goed bevallen 7% 6% 7% 7%
Winkels, funshoppen 5% 5% 5% 7%
Fietsmogelijkheden 3% 6% 6% 6%
Dichtbij eigen woonplaats 6% 5% 6% 6%
Meren, plassen, kanalen 4% 3% 4% 5%
Rust, eenvoud 7% 6% 6% 5%
Familie/vrienden wonen hier 6% 4% 5% 5%
Natuur, flora, fauna 2% 6% 7% 4%
Musea, theaters, exposities 5% 5% 4% 4%
Horeca en uitgaan 3% 3% 3% 4%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 5% 8% 5% 4%
Drukte, gezelligheid 5% 5% 4% 4%
Andere reden 5% 3% 3% 4%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 6.5: Top 10 vergelijking bezoekersmotieven dagtoeristen (2000 2009) Groningen
2000 2002 2005 2009
Eerder bezoek goed bevallen 5% 5% 5% 7%
Dichtbij eigen woonplaats 6% 5% 5% 7%
Familie/vrienden wonen hier 7% 5% 6% 7%
Winkels, funshoppen 3% 6% 5% 6%
Rust, eenvoud 8% 5% 7% 5%
Musea, theaters, exposities 4% 9% 7% 5%
Andere reden 4% 3% 2% 5%
Fietsmogelijkheden 0% 3% 5% 4%
Meren, plassen, kanalen 5% 2% 3% 4%
Drukte, gezelligheid 5% 6% 4% 4%
Wandelmogelijkheden 6% 4% 4% 4%
Het vakantie-/verblijfsadres 2% 1% 1% 4%
Bron: Toerdata Noord
Bezoekersmotieven
67
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 6.6: Top 10 vergelijking bezoekersmotieven dagtoeristen (2000 2009) Friesland
2000 2002 2005 2009
Meren, plassen, kanalen 4% 6% 6% 8%
Rust, eenvoud 6% 6% 5% 7%
Eerder bezoek goed bevallen 7% 6% 7% 6%
Dichtbij eigen woonplaats 5% 5% 6% 6%
Fietsmogelijkheden 3% 7% 8% 6%
Familie/vrienden wonen hier 6% 4% 5% 5%
Winkels, funshoppen 6% 4% 5% 5%
Natuur, flora, fauna 2% 6% 6% 5%
Strand, zee 3% 6% 6% 5%
Watersportmogelijkheden 5% 6% 4% 5%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 6.7: Top 10 vergelijking bezoekersmotieven dagtoeristen (2000 2009) Drenthe
2000 2002 2005 2009
Winkels, funshoppen 7% 5% 5% 10%
Eerder bezoek goed bevallen 9% 6% 9% 9%
Fietsmogelijkheden 6% 9% 6% 6%
Bos, heide, parken 6% 6% 8% 6%
Dichtbij eigen woonplaats 8% 6% 6% 5%
Familie/vrienden wonen hier 5% 5% 5% 5%
Drukte, gezelligheid 4% 4% 5% 5%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 3% 8% 6% 5%
Wandelmogelijkheden 5% 5% 5% 5%
Rust, eenvoud 6% 7% 6% 4%
Natuur, flora, fauna 5% 8% 8% 4%
Andere reden 8% 5% 3% 4%
Horeca en uitgaan 3% 3% 3% 4%
Musea, theaters, exposities 5% 2% 2% 4%
Bron: Toerdata Noord
Bezoekersmotieven
68
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Bezoekersmotieven
69
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.2 Verblijfstoeristen
6.2.1 Bezoekersmotieven naar provincie
De tabellen hieronder en op de volgende bladzijden geven weer waarom verblijfstoeristen voor een
bepaald gebied hebben gekozen om hun vakantie door te brengen.
Grafiek 6.5 Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Noord Nederland (2009)
Bron: Toerdata Noord
In Noord-Nederland zijn "rust en eenvoud" en "fietsmogelijkheden" de belangrijkste motieven om
voor een bepaalde regio te kiezen. Tussen de provincies zijn er verschillen in keuzemotieven.
Deze motieven zijn op de volgende bladzijden gepresenteerd.
Bezoekersmotieven
70
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Grafiek 6.6 Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Groningen (2009)
Bron: Toerdata Noord
Groningen wordt vooral bezocht als vakantiegebied vanwege de "rust en eenvoud" en de
"fietsmogelijkheden".
Bezoekersmotieven
71
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Grafiek 6.7 Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Friesland (2009)
Bron: Toerdata Noord
Net als Groningen wordt Friesland ook voornamelijk bezocht vanwege de "rust en eenvoud", "de
fietsmogelijkheden"en de "meren, plassen en kanalen" die de provincie biedt.
Bezoekersmotieven
72
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Grafiek 6.8: Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Drenthe (2009)
Bron: Toerdata Noord
Drenthe wordt voornamelijk bezocht voor de "fietsmogelijkheden" en de aanwezigheid van "bos,
heide en parken" in de provincie.
Bezoekersmotieven
73
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.2.2 Bezoekersmotieven naar regio
6.2b Bezoekersmotieven verblijfstoeristen Groningen
Tabel 6.8 Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Groningen per regio (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
Vergezichten, weidsheid 2% 2% 2% 3%
Agrarisch landschap 1% 1% 4% 3%
Bos, heide, parken 3% 3% 4% 5%
Meren, plassen, kanalen 10% 4% 2% 4%
Strand, zee 4% 1% 3% 1%
Natuur, flora, fauna 8% 4% 2% 3%
Hist.stad / plaatsen, monumenten 1% 1% 5% 2%
Wandelmogelijkheden 7% 2% 8% 5%
Watersportmogelijkheden 9% 3% 1% 2%
Fietsmogelijkheden 9% 2% 5% 8%
Sportmogelijkheden 1% 0% 3% 1%
Evenementen, festiviteiten 1% 3% 0% 0%
Musea, theaters, exposities 0% 11% 5% 1%
Zorg 0% 0% 0% 0%
Welness 0% 0% 0% 0%
Horeca en uitgaan 0% 7% 3% 0%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 5% 4% 4% 1%
Gastvrije bevolking 3% 1% 4% 2%
Rust, eenvoud 11% 3% 4% 13%
Drukte, gezelligheid 2% 13% 1% 1%
Folklore, taal, authenticiteit 0% 1% 3% 0%
Het vakantie-/verblijfsadres 5% 1% 0% 5%
Eerder bezoek goed bevallen 5% 4% 3% 8%
Niet eerder geweest 3% 2% 7% 7%
Familie/vrienden wonen hier 3% 8% 7% 9%
Dichtbij eigen woonplaats 5% 6% 5% 8%
Winkels, funshoppen 1% 6% 2% 1%
Geen bijzondere reden 2% 4% 4% 3%
Andere reden 2% 5% 7% 5%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 384 157 227 317
Bron: Toerdata Noord
West-Groningen
In deze regio komen de verblijfstoeristen vooral voor de "rust en eenvoud". Hiernaast zijn de
"meren, plassen en kanalen" met de daarbij horende "watersport mogelijkheden" ook veel
genoemde motieven.
Bezoekersmotieven
74
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Groningen-Haren
In deze regio is de "drukte en gezelligheid" (13%) het meest genoemde motief. "Musea, theaters en
exposities" worden ook vaak genoemd (11%). Ook de "winkels en horeca" worden vaker als
beweegreden genoemd, vergeleken met de provinciale uitkomsten.
Eemsmond
In de regio Eemsmond laten de bezoekersmotieven een grote spreiding zien. Het meest genoemde
motief is de wandelmogelijkheden (8%).
Oost-Groningen
In Oost-Groningen geven de meeste verblijfstoeristen aan dat ze naar dit gebied komen voor de "rust
en eenvoud"(13%). Familie en vrienden zijn ook een belangrijke reden voor de toeristen om deze
regio te bezoeken.
Bezoekersmotieven
75
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.2c Bezoekersmotieven verblijfstoeristen Friesland
Tabel 6.9 Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Friesland per regio (2009)
Wadden Fr. Meren Fr. Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
Vergezichten, weidsheid 3% 3% 3% 4% 3%
Agrarisch landschap 1% 1% 0% 2% 1%
Bos, heide, parken 2% 2% 4% 10% 1%
Meren, plassen, kanalen 1% 16% 10% 2% 10%
Strand, zee 21% 3% 9% 0% 1%
Natuur, flora, fauna 9% 6% 2% 5% 6%
Hist.stad / plaatsen, monumenten 1% 1% 2% 1% 5%
Wandelmogelijkheden 5% 2% 5% 9% 2%
Watersportmogelijkheden 1% 18% 7% 1% 7%
Fietsmogelijkheden 11% 5% 7% 13% 9%
Sportmogelijkheden 0% 2% 2% 1% 1%
Evenementen, festiviteiten 0% 1% 1% 1% 1%
Musea, theaters, exposities 0% 1% 1% 1% 2%
Zorg 0% 0% 1% 0% 0%
Welness 0% 0% 1% 0% 0%
Horeca en uitgaan 2% 2% 3% 1% 1%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 2% 2% 4% 3% 4%
Gastvrije bevolking 2% 2% 7% 4% 2%
Rust, eenvoud 12% 10% 9% 15% 10%
Drukte, gezelligheid 2% 4% 3% 2% 2%
Folklore, taal, authenticiteit 0% 1% 1% 0% 1%
Het vakantie-/verblijfsadres 4% 3% 1% 3% 2%
Eerder bezoek goed bevallen 9% 5% 5% 6% 8%
Niet eerder geweest 2% 1% 3% 3% 5%
Familie/vrienden wonen hier 1% 4% 3% 3% 5%
Dichtbij eigen woonplaats 2% 5% 1% 5% 2%
Winkels, funshoppen 1% 1% 2% 1% 4%
Geen bijzondere reden 1% 1% 1% 2% 1%
Andere reden 5% 0% 2% 4% 4%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 454 451 420 394 364
Bron: Toerdata Noord
Waddeneilanden
Verblijfstoeristen geven aan dat ze in deze regio (vooral) komen voor "het strand en de zee" (21%).
"Rust en eenvoud" wordt samen met "fietsen" ook relatief vaak genoemd (12% en 11%) als
bezoekersmotief door verblijfstoeristen.
Friese Merengebied
In deze waterrijke regio komen de verblijfstoeristen voornamelijk voor de watergerelateerde
motieven "meren, plassen, kanalen" en "watersport" Ook hier is het motief "rust en eenvoud"
relatief vaak genoemd door verblijftoeristen.
Bezoekersmotieven
76
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
IJsselmeerkust
De IJsselmeerkust wordt grotendeels bezocht vanwege "het strand en de zee". Maar ook "de meren,
plassen en kanalen" trekken relatief veel verblijfstoeristen.
Zuidoost-Friesland
In Zuidoost-Friesland geven de bezoekers aan dat ze in grote mate komen voor de "rust en eenvoud"
(15%). Het percentage "rustzoekers"in deze regio is het hoogst van alle Friese regio's De
"fietsmogelijkheden" worden vaak genoemd, samen met "bos, heide en parken".
Overig Friesland
Ook deze regio wordt relatief vaak bezocht vanwege het water, de watersportmogelijkheden en
fietsmogelijkheden. Rust en eenvoud is net zoals in de overige Friese regio's een belangrijk motief
voor de bezoekers.
Bezoekersmotieven
77
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.2d Bezoekersmotieven verblijfstoeristen Drenthe
Tabel 6.10 Bezoekersmotieven van verblijfstoeristen in Drenthe per regio (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
Vergezichten, weidsheid 1% 2% 3%
Agrarisch landschap 2% 2% 1%
Bos, heide, parken 10% 17% 8%
Meren, plassen, kanalen 8% 1% 2%
Strand, zee 2% 0% 1%
Natuur, flora, fauna 6% 9% 6%
Hist.stad / plaatsen, monumenten 1% 1% 1%
Wandelmogelijkheden 4% 7% 5%
Watersportmogelijkheden 1% 1% 0%
Fietsmogelijkheden 13% 15% 8%
Sportmogelijkheden 1% 1% 1%
Evenementen, festiviteiten 3% 1% 1%
Musea, theaters, exposities 1% 1% 4%
Zorg 0% 0% 0%
Welness 0% 0% 1%
Horeca en uitgaan 2% 1% 2%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 3% 3% 6%
Gastvrije bevolking 2% 5% 5%
Rust, eenvoud 8% 10% 9%
Drukte, gezelligheid 3% 1% 3%
Folklore, taal, authenticiteit 0% 0% 2%
Het vakantie-/verblijfsadres 9% 6% 7%
Eerder bezoek goed bevallen 4% 4% 7%
Niet eerder geweest 2% 2% 5%
Familie/vrienden wonen hier 2% 3% 7%
Dichtbij eigen woonplaats 5% 1% 1%
Winkels, funshoppen 2% 2% 4%
Geen bijzondere redden 1% 0% 1%
Andere redden 4% 1% 2%
Totaal 100% 100% 100%
N 442 471 305
Bron: Toerdata Noord
Noord-Midden Drenthe
"Bos,heide en parken" zijn samen met de fietsmogelijkheden de belangrijkste motieven voor
verblijfstoeristen om Noord- Midden Drenthe te bezoeken.
Zuidwest-Drenthe
Net zoals in Noord- Midden Drenthe wordt in deze regio "bos, heide en parken" samen met de
fietsmogelijkheden het vaakst genoemd door verblijfstoeristen als bezoekmotief.
Zuidoost-Drenthe
De "rust en eenvoud" is het meest genoemde motief voor een vakantiebezoek aan deze regio.
Verder worden de fietsmogelijkheden samen met de bossen, heide en parken relatief vaak genoemd.
Bezoekersmotieven
78
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
6.1.3 Vergelijking top vijf motieven verblijfstoeristen 2000 - 2009
Tabel 6.11 Top 10 vergelijking motieven verblijftoeristen in Noord-Nederland (2000 2009)
2000 2002 2005 2009
Rust, eenvoud 11% 10% 9% 10%
Fietsmogelijkheden 9% 8% 9% 9%
Bos, heide, parken 7% 6% 5% 6%
Meren, plassen, kanalen 6% 6% 6% 6%
Natuur, flora, fauna 10% 9% 8% 6%
Eerder bezoek goed bevallen 6% 6% 6% 6%
Wandelmogelijkheden 5% 5% 5% 5%
Watersportmogelijkheden 5% 5% 4% 5%
Strand, zee 5% 4% 5% 4%
Het vakantie-/verblijfsadres 3% 4% 4% 4%
Familie/vrienden wonen hier 4% 4% 4% 4%
Dichtbij eigen woonplaats 5% 3% 3% 4%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 6.12 Top 10 vergelijking motieven verblijftoeristen in Groningen (2000 2009)
2000 2002 2005 2009
Rust, eenvoud 14% 12% 11% 9%
Fietsmogelijkheden 7% 5% 9% 7%
Meren, plassen, kanalen 5% 4% 3% 6%
Eerder bezoek goed bevallen 5% 5% 5% 6%
Wandelmogelijkheden 4% 5% 4% 6%
Familie/vrienden wonen hier 7% 6% 6% 6%
Dichtbij eigen woonplaats 5% 1% 2% 6%
Niet eerder geweest 5% 6% 7% 5%
Bos, heide, parken 2% 4% 3% 4%
Natuur, flora, fauna 8% 7% 7% 4%
Watersportmogelijkheden 4% 3% 2% 4%
Het vakantie-/verblijfsadres 4% 5% 3% 4%
Bron: Toerdata Noord
Bezoekersmotieven
79
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 6.13 Top 10 vergelijking motieven verblijftoeristen in Friesland (2000 2009)
2000 2002 2005 2009
Rust, eenvoud 10% 9% 8% 11%
Fietsmogelijkheden 8% 8% 10% 9%
Meren, plassen, kanalen 8% 8% 9% 8%
Watersportmogelijkheden 8% 6% 7% 7%
Strand, zee 7% 8% 8% 7%
Eerder bezoek goed bevallen 6% 6% 6% 6%
Natuur, flora, fauna 9% 8% 8% 6%
Wandelmogelijkheden 5% 5% 4% 4%
Bos, heide, parken 5% 5% 4% 4%
Familie/vrienden wonen hier 4% 4% 4% 3%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 6.14: Top 10 vergelijking motieven verblijftoeristen in Drenthe (2000 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsmogelijkheden 12% 13% 10% 13%
Bos, heide, parken 14% 11% 12% 12%
Rust, eenvoud 12% 10% 9% 9%
Natuur, flora, fauna 14% 10% 11% 7%
Het vakantie-/verblijfsadres 4% 5% 6% 7%
Eerder bezoek goed bevallen 5% 6% 8% 5%
Wandelmogelijkheden 5% 6% 7% 5%
Meren, plassen, kanalen 3% 2% 3% 4%
Familie/vrienden wonen hier 3% 3% 3% 4%
Mogelijkheden voor dagtochtjes 4% 6% 5% 4%
Gastvrije bevolking 1% 2% 1% 4%
Bron: Toerdata Noord
Bezoekersmotieven
80
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Activiteiten
81
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
7. Activiteiten
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd:
Wat zijn de drie belangrijkste activiteiten / dagtochtjes die u in deze omgeving heeft ondernomen /
in deze omgeving onderneemt?
7.1 Dagtoeristen
7.1.1 Noord-Nederland en provincies
Tabel 7.1 Activiteiten van dagtoeristen in Noord-Nederland en per provincie (2005 2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Ned
2005 2009 2005 2009 2005 2009 2005 2009
Fietsen 12% 10% 15% 16% 13% 12% 13% 13%
Bezienswaardigheden bezoek 15% 8% 10% 6% 9% 9% 12% 8%
Winkelen, fun shoppen 10% 11% 10% 11% 10% 17% 10% 13%
Natuurwandelen 11% 8% 9% 7% 11% 10% 10% 8%
Uitgaan, uit eten gaan 6% 11% 10% 8% 8% 8% 8% 9%
Stad / dorpswandelingen 7% 5% 11% 8% 7% 5% 8% 6%
Musea 10% 8% 5% 4% 5% 5% 7% 6%
Zonnen / zwemmen 4% 4% 6% 8% 7% 4% 6% 6%
Attr.parken, dierentuinen bezoek 4% 6% 4% 5% 12% 11% 6% 7%
Autoritjes / toeren 6% 3% 2% 4% 6% 2% 5% 3%
Evenem. bezoek (markten enz.) 5% 6% 2% 1% 7% 4% 4% 4%
Uitgaan (disco / café) 3% 4% 3% 4% 3% 4% 3% 4%
Zeilen / surfen 1% 2% 5% 3% 0% 0% 2% 2%
Toervaren met motorboot 2% 2% 3% 4% 1% 0% 2% 2%
Vissen 1% 3% 2% 2% 0% 2% 1% 2%
Paardrijden 0% 0% 1% 0% 0% 0% 1% 0%
Kanoën / roeien / fluisterboot 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 1%
Andere sporten 1% 3% 1% 1% 1% 1% 1% 1%
Andere activiteiten - 5% - 4% - 5% - 4%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
N 1232 924 1206 1139 799 849 3237 2912
Bron: Toerdata Noord
Noord-Nederland
In Noord-Nederland blijft zonder verandering fietsen de meest uitgevoerde activiteit met 13%. In
Friesland wordt relatief gezien het vaakst gefietst (16%).Het winkelen en funshoppen is in alle
provincies toegenomen (3%). De sterkste stijging is geconstateerd in Drenthe (+ 7%). Relatief veel
dagtoeristen hebben minder vaak "het bezoeken van bezienswaardigheden" als activiteit aangegeven
in Noord Nederland (- 4%).
Activiteiten
82
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Groningen
De activiteit "bezienswaardigheden bezoeken" is sterk afgenomen in 2009.Het "uitgaan / uit eten
gaan" is in Groningen bijna verdubbeld (van 6% naar 11%).
Friesland
In Friesland wordt er volgens de dagtoeristen in toenemende mate gefietst (16%). Net zoals in
Groningen is de activiteit "bezienswaardigheid bezoeken" sterk afgenomen.
Drenthe
In Drenthe wordt er volgens de dagtoeristen het vaakst gewinkeld en / gefunshopt. In tegenstelling
tot de andere noordelijke provincies is hier het bezoeken van een "bezienswaardigheid" niet
afgenomen. Het percentage dagtoeristen dat heeft aangegeven een bezoek te brengen aan een
attractiepark / dierentuin is in Drenthe twee keer zo hoog dan bij de andere provincies.
Activiteiten
83
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
7.1.2 Activiteiten per regio
Groningen
Tabel 7.2 Activiteiten van dagtoeristen in Groningen per regio (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
etsen
Fi 7% 4% 15% 15%
Paardrijden 0% 1% 1% 0%
(Stads/dorps-) wandeling 4% 3% 11% 3%
(Natuur-) wandeling 11% 2% 13% 6%
Zonnen/zwemmen 11% 1% 1% 3%
Autoritjes, toeren 1% 0% 3% 9%
Toervaren met motorboot 5% 0% 0% 2%
Kanoën, roeien, fluisterboot 2% 0% 1% 0%
Zeilen, surfen 7% 0% 1% 1%
Vissen 6% 0% 2% 3%
Andere sporten, nl: 2% 0% 1% 8%
Uitgaan (uit eten gaan) 6% 18% 10% 12%
Uitgaan (disco, café) 0% 11% 2% 4%
Winkelen, funshoppen 2% 20% 8% 13%
Evenementen bezoeken (markten enz.) 0% 11% 2% 10%
Musea 3% 15% 12% 1%
Bezienswaardigheden bezoeken 5% 11% 13% 3%
Attractieparken, dierentuinen bezoeken 21% 0% 1% 1%
Andere activiteit 8% 2% 2% 7%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 255 254 221 186
Bron: Toerdata Noord
West-Groningen
Het bezoeken van attractieparken / dierentuinen is het vaakst genoemd als ondernomen activiteit in
de regio West-Groningen. Ook "zonnen/zwemmen en "(natuur-) wandeling" zijn activiteiten die veel
door dagtoeristen zijn ondernomen in deze regio.
.
Groningen-Haren
Groningen-Haren wordt voornamelijk bezocht om activiteiten in- en rondom de stad. Zo zijn "uit eten
gaan", "stappen" en "winkelen" goed voor maar liefst 40% van de activiteiten die worden
ondernomen door de toeristen.
Eemsmond
"Fietsen" en "wandelen" hebben een belangrijk aandeel in de uitgevoerde activiteiten in Eemsmond.
Het bezoeken van "bezienswaardigheden" wordt in deze regio (veel) vaker ondernomen door
toeristen vergeleken met de overige regio's in Groningen.
Oost-Groningen
"Fietsen" is de meest uitgevoerde activiteit in Oost-Groningen. "Winkelen" en "uit eten gaan" wordt
ook veel door toeristen genoemd als ondernomen activiteit gedurende het dagje uit.
Activiteiten
84
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Friesland
Tabel 7.3 Activiteiten van dagtoeristen in Friesland per regio (2009)
Wadden Fr. Meren Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
etsen
Fi 39% 8% 13% 17% 6%
Paardrijden 0% 0% 0% 1% 0%
(Stads/dorps-) wandeling 8% 5% 8% 5% 17%
(Natuur-) wandeling 15% 3% 4% 10% 2%
Zonnen/zwemmen 11% 5% 11% 8% 8%
Autoritjes, toeren 1% 4% 3% 4% 6%
Toervaren met motorboot 0% 5% 7% 7% 2%
Kanoën, roeien, fluisterboot 0% 1% 2% 1% 1%
Zeilen, surfen 0% 7% 6% 3% 1%
Vissen 1% 5% 2% 2% 2%
Andere sporten, nl: 1% 3% 1% 1% 0%
Uitgaan (uit eten gaan) 7% 14% 9% 7% 4%
Uitgaan (disco, café) 2% 7% 1% 4% 3%
Winkelen, funshoppen 6% 13% 10% 11% 16%
Evenementen bezoeken (markten enz.) 1% 2% 2% 2% 0%
Musea 3% 4% 4% 3% 6%
Bezienswaardigheden bezoeken 3% 10% 5% 8% 4%
Attractieparken, dierentuinen bezoeken 3% 1% 2% 4% 19%
Andere activiteit 0% 3% 11% 3% 2%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 214 274 197 257 212
Bron: Toerdata Noord
Waddeneilanden
Op de Waddeneilanden wordt er veel gefietst (39%). De activiteiten "wandelen" en "zonnen /
zwemmen" zijn samen ook goed voor 34% van de voornaamste uitgevoerde activiteiten.
Friese Merengebied
In het Friese Merengebied zijn de activiteiten "uit eten gaan" en "winkelen / funshoppen" relatief
vaak door dagtoeristen ondernomen.
IJsselmeerkust
In deze regio wordt er veel gefietst (13%). Ook wordt er relatief veel gezwommen in deze regio (11%).
De bezoekers geven ook relatief vaak aan te winkelen.
Zuidoost-Friesland
In Zuidoost-Friesland wordt er veel gefietst (17%) en gewandeld in de natuur (10%). Dit geld ook voor
activiteit "winkelen / funshoppen" (11%).
Overig Friesland
In Overig Friesland is een bezoek aan een attractiepark of dierentuin de meest uitgevoerde activiteit
(19%). Ook een dorps-/stadswandeling is (relatief) vaak genoemd als ondernomen activiteit (17%).
Activiteiten
85
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Drenthe
Tabel 7.4 Activiteiten van dagtoeristen in Drenthe per regio (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
etsen
Fi 11% 20% 8%
Paardrijden 0% 2% 0%
(Stads/dorps-) wandeling 5% 4% 6%
(Natuur-) wandeling 7% 14% 10%
Zonnen/zwemmen 5% 2% 4%
Autoritjes, toeren 2% 2% 2%
Toervaren met motorboot 0% 0% 0%
Kanoën, roeien, fluisterboot 0% 0% 0%
Zeilen, surfen 0% 0% 0%
Vissen 3% 1% 1%
Andere sporten, nl: 1% 0% 1%
Uitgaan (uit eten gaan) 12% 7% 5%
Uitgaan (disco, café) 1% 8% 3%
Winkelen, funshoppen 27% 13% 12%
Evenementen bezoeken (markten enz.) 2% 8% 4%
Musea 3% 4% 7%
Bezienswaardigheden bezoeken 8% 10% 9%
Attractieparken, dierentuinen bezoeken 2% 1% 24%
Andere activiteit 11% 1% 3%
Totaal 100% 100% 100%
N 274 210 369
Bron: Toerdata Noord
Noord- Midden Drenthe
"Winkelen" (27%) en "uit eten gaan" (12%) zijn de activiteiten die de responderende toeristen het
meest ondernemen in deze regio. Ook "fietsen" is een veel ondernomen activiteit (11%).
Zuidwest-Drenthe
In deze regio wordt voornamelijk gefietst door de dagtoeristen (20%). "Wandelen in de natuur" is ook
een activiteit die veelvuldig wordt ondernomen door de toeristen (14%).
Zuidoost-Drenthe
In deze regio staat het bezoeken van een attractiepark / dierentuin (24%) ruim bovenaan. In deze
regio is het Dierenpark Emmen gevestigd en dit is al jaren een grote toeristische trekker in de regio en
provincie. "Winkelen" is populair bij de dagtoeristen in deze regio (12%).
Activiteiten
86
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
7.1.3 Vergelijking top 10 activiteiten dagtoeristen 2000 - 2009
Tabel 7.5 Vergelijking top 10 activiteiten dagtoeristen in Noord Nederland (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsen 12% 12% 13% 13%
Winkelen, fun shoppen 9% 9% 10% 13%
Uitgaan, uit eten gaan 8% 8% 8% 9%
Bezienswaardigheden bezoek 13% 13% 12% 8%
Natuurwandelen 11% 10% 10% 8%
Attr.parken, dierentuinen bezoek 7% 6% 6% 7%
Stad / dorpswandelingen 11% 9% 8% 6%
Musea 7% 7% 7% 6%
Zonnen / zwemmen 3% 5% 6% 6%
Evenem. bezoek (markten enz.) 4% 5% 4% 4%
Uitgaan (disco / café) 2% 3% 3% 4%
Bron: Toerdata Noord
"Fietsen" is al jaren de meest ondernomen activiteit door dagtoeristen. "Winkelen" als activiteit
wordt in Noord Nederland steeds meer ondernomen. "Wandelen" en "bezienswaardigheden
bezoeken" wordt daarentegen minder vaak genoemd als activiteit.
Tabel 7.6 Vergelijking top 10 activiteiten dagtoeristen in Groningen (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Winkelen, fun shoppen 6% 11% 10% 11%
Uitgaan, uit eten gaan 8% 8% 6% 11%
Fietsen 11% 7% 12% 10%
Bezienswaardigheden bezoek 13% 17% 15% 8%
Natuurwandelen 12% 9% 11% 8%
Musea 6% 12% 10% 8%
Attr.parken, dierentuinen bezoek 8% 4% 4% 6%
Evenem. bezoek (markten enz.) 4% 6% 5% 6%
Stad / dorpswandelingen 11% 9% 7% 5%
Zonnen / zwemmen 5% 3% 4% 4%
Bron: Toerdata Noord
In Groningen is een "bezienswaardigheid bezoeken" afgenomen als ondernomen activiteit door
dagtoeristen. "Winkelen" wordt, relatief gezien, het vaakst genoemd in de provincie Groningen. In
2009 is er door de dagtoeristen in toenemende mate aangeven dat ze "uit eten gaan" (11%). Het
"wandelen in de natuur" is minder ondernomen door de respondenten in Groningen vergeleken met
eerdere edities van dit onderzoek.
Activiteiten
87
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 7.7 Vergelijking top 10 activiteiten dagtoeristen in Friesland (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsen 14 14 15% 16%
Winkelen, fun shoppen 9 8 10% 11%
Uitgaan, uit eten gaan 7 8 10% 8%
Stad / dorpswandelingen 10 10 11% 8%
Zonnen / zwemmen 3 7 6% 8%
Natuurwandelen 9 11 9% 7%
Bezienswaardigheden bezoek 13 10 10% 6%
Attr.parken, dierentuinen bezoek 6 4 4% 5%
Musea 7 4 5% 4%
Uitgaan (disco / café) 2 3 3% 4%
Autoritjes / toeren 6 5 2% 4%
Toervaren met motorboot 2 3 3% 4%
Bron: Toerdata Noord
In Friesland is de nummer 1- activiteit "fietsen" relatief (nog) vaker aangedragen door dagtoeristen
vergeleken met de voorgaande onderzoeken. Hiernaast neemt het "bezoeken van een
bezienswaardigheid", relatief gezien, sterk af als ondernomen activiteit. Dit geldt ook voor het
"wandelen" in Friesland. Dagtoeristen geven, in vergelijking met de vorige edities, minder vaak aan
dat ze wandelen.
Activiteiten
88
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 7.8 Vergelijking top 10 activiteiten dagtoeristen in Drenthe (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Winkelen, fun shoppen 11% 9% 10% 17%
Fietsen 10% 16% 13% 12%
Attr.parken, dierentuinen bezoek 9% 12% 12% 11%
Natuurwandelen 11% 11% 11% 10%
Bezienswaardigheden bezoek 12% 14% 9% 9%
Uitgaan, uit eten gaan 8% 5% 8% 8%
Stad / dorpswandelingen 12% 8% 7% 5%
Musea 8% 5% 5% 5%
Zonnen / zwemmen 1% 4% 7% 4%
Uitgaan (disco / café) 1% 2% 3% 4%
Evenem. bezoek (markten enz.) 5% 5% 7% 4%
Bron: Toerdata Noord
In Drenthe is de activiteit "winkelen" behoorlijk toegenomen (10% naar 17%). Net als de Friese en
Groningse dagtoerist geeft ook de Drentse dagtoerist minder vaak "wandelen" aan.
Activiteiten
89
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
7.2 Verblijfstoeristen
7.2.1 Noord-Nederland en provincie
Tabel 7.9 Activiteiten van verblijftoeristen in Noord-Nederland (2005 2009)
Groningen. Friesland Drenthe Noord-Ned
2005 2009 2005 2009 2005 2009 2005 2009
Fietsen 18% 14% 19% 18% 19% 22% 19% 18%
Natuurwandelen 13% 12% 14% 13% 17% 16% 14% 13%
Bezienswaardigheden bezoek 11% 10% 7% 6% 9% 8% 9% 7%
Stads / dorpswandeling 7% 8% 10% 9% 5% 8% 8% 8%
Zonnen / zwemmen 5% 9% 8% 11% 8% 6% 7% 9%
Uitgaan / uit eten gaan 7% 4% 6% 7% 7% 7% 6% 6%
Winkelen / funshoppen 9% 9% 5% 6% 4% 7% 6% 7%
Autoritjes 7% 5% 3% 3% 5% 3% 5% 4%
Zeilen / surfen 2% 1% 7% 3% 0% 0% 4% 2%
Evenem. / markten e.d. bezoek 5% 5% 2% 2% 6% 5% 4% 4%
Musea 6% 4% 3% 2% 3% 3% 4% 3%
Toervaren met motorboot 2% 2% 5% 5% 0% 0% 3% 3%
Vissen 3% 5% 3% 4% 1% 2% 3% 4%
Uitgaan / disco / café 4% 3% 3% 2% 3% 3% 3% 3%
Att. parken / dierentuin bezoek 2% 3% 1% 1% 8% 3% 3% 2%
Kanoën / roeien / fluisterboot 2% 3% 2% 3% 1% 0% 2% 2%
Paardrijden 0% 2% 1% 3% 2% 1% 1% 2%
Andere sporten 0% 1% 0% 0% 1% 1% 0% 1%
Andere activiteiten - 2% - 3% - 3% - 2%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
N 1042 1042 1622 1797 901 1095 3565 3934
Bron: Toerdata Noord
Noord-Nederland
In Noord-Nederland zijn de activiteiten "fietsen" en "wandelen", de meest ondernomen activiteiten.
Deze zijn (licht) afgenomen ten opzichte van vorige onderzoeken.
Groningen
Net als Noord Nederland als geheel zijn "fietsen" en "natuurwandelen"de meest ondernomen
activiteiten. Relatief gezien zijn deze activiteiten wel minder vaak genoemd door de respondenten
van vier jaar geleden Vergeleken met 2005 is "zwemmen en zonnen" beduidend vaker als activiteit
genoemd.
Friesland
"Fietsen" en "wandelen" zijn de meest ondernomen activiteiten door verblijfstoeristen in Friesland.
Vergeleken 2005 hebben relatief meer mensen aangegeven te hebben gezwommen in de provincie.
Drenthe
In Drenthe is het opvallend dat er vergeleken de vorige editie (nog) meer is gefietst (19% naar 22%).
Minder verblijfstoeristen hebben aangegeven naar een "dierentuin / attractie" te gaan (8% naar 3%)
Activiteiten
90
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
7.2.2 Activiteiten per regio
Groningen
Tabel 7.10 Activiteiten van verblijftoeristen in Groningen per regio (2009)
West-Gron Gron-Har Eemsmond Oost-Gron
etsen
Fi 18% 1% 11% 19%
Paardrijden 0% 6% 4% 0%
(Stads/dorps-) wandeling 7% 8% 13% 5%
(Natuur-) wandeling 14% 1% 10% 16%
Zonnen/zwemmen 14% 6% 3% 10%
Autoritjes, toeren 4% 1% 5% 6%
Toervaren met motorboot 3% 1% 0% 3%
Kanoën, roeien, fluisterboot 7% 1% 3% 1%
Zeilen, surfen 3% 0% 0% 0%
Vissen 8% 2% 3% 3%
Andere sporten, nl: 2% 2% 0% 1%
Uitgaan (uit eten gaan) 1% 9% 8% 3%
Uitgaan (disco, cafe) 1% 5% 4% 3%
Winkelen, funshoppen 6% 17% 6% 9%
Evenementen bezoeken (markten enz.) 3% 10% 5% 5%
Musea 0% 12% 4% 3%
Bezienswaardigheden bezoeken 4% 17% 12% 10%
Attractieparken, dierentuinen bezoeken 4% 3% 6% 1%
Andere activiteit 3% 0% 2% 1%
Totaal 100% 100% 100% 100%
N 313 156 232 344
Bron: Toerdata Noord
West-Groningen
In West-Groningen is "fietsen" de meest uitgevoerde activiteit door verblijfstoeristen (18%). Ook
"zonnen/zwemmen" en "(natuur-) wandelingen" zijn veel genoemd, (beiden 14%).
Groningen-Haren
In Groningen-Haren zijn de activiteiten in- en rondom de stad het meest populair. Veel mensen
komen hier voor het winkelen,voor de musea, de evenementen en de bezienswaardigheden. In
tegenstelling tot de andere regio's wordt "fietsen" minder vaak genoemd.
Eemsmond
In Eemsmond wordt er vooral veel gewandeld. Dit in zowel steden en dorpen (13%) als in de natuur
(10%).
Oost-Groningen
In de regio Oost-Groningen is fietsen de meest populaire activiteit. Net zoals in West-Groningen zijn
de (natuur-) wandeling en zonnen/zwemmen veel genoemde activiteiten. De stads/dorps- wandeling
is echter een stuk minder vaak genoemd en opzichte van de vorige editie in 2005..
Activiteiten
91
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Friesland
Tabel 7.11 Activiteiten van verblijftoeristen in Friesland per regio (2009)
Wadden Fr. Meren Ijsselmeer Zuidoost Fr Overig Fr
etsen
Fi 25% 17% 9% 24% 15%
Paardrijden 3% 0% 5% 2% 4%
(Stads/dorps-) wandeling 8% 2% 13% 10% 13%
(Natuur-) wandeling 18% 10% 10% 18% 7%
Zonnen/zwemmen 14% 12% 16% 9% 5%
Autoritjes, toeren 0% 4% 4% 4% 3%
Toervaren met motorboot 0% 11% 6% 0% 8%
Kanoën, roeien, fluisterboot 0% 4% 5% 1% 2%
Zeilen, surfen 1% 10% 3% 1% 2%
Vissen 0% 10% 3% 1% 4%
Andere sporten, nl: 2% 0% 0% 0% 0%
Uitgaan (uit eten gaan) 8% 4% 10% 6% 4%
Uitgaan (disco, café) 4% 3% 3% 1% 1%
Winkelen, funshoppen 4% 6% 5% 6% 9%
Evenementen bezoeken (markten enz.) 2% 1% 1% 3% 3%
Musea 1% 0% 0% 2% 6%
Bezienswaardigheden bezoeken 5% 5% 3% 4% 11%
Attractieparken, dierentuinen bezoeken 0% 0% 0% 3% 1%
Andere activiteit 3% 0% 4% 6% 1%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
N 382 450 310 336 319
Bron: Toerdata Noord
Waddeneilanden
De Wadden zijn vooral populair om daar te gaan fietsen (25%). Het "wandelen in de natuur" wordt
ook veel beoefend in deze regio (17%). De mensen komen hier ook om te gaan "zonnen /
zwemmen".
Friese Merengebied
Het meest opvallend in de Friese Meren regio is de hoeveelheid mensen die "vissen" (10%) en het
"toervaren met motorboot" (11%), wat een stuk hoger is dan in de andere regio's
Ijsselmeerkust
In verhouding tot de andere regio's gaat men hier veel "zwemmen en zonnen". Ook wordt er veel
gewandeld Opvallend is verder dat "fietsen" veel minder vaak is genoemd als ondernomen activiteit.
Zuidoost-Friesland
Net zoals op de Wadden is het "fietsen en wandelen" erg populair in Zuidoost-Friesland.
Overig Friesland
Het meest opvallend in deze regio is dat het aantal mensen dat aangegeven heeft
"bezienswaardigheden" te hebben bezocht, relatief hoger is dan andere regio's Verhoudingsgewijs
wordt er minder vaak gewandeld.
Activiteiten
92
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Drenthe
Tabel 7.12 Activiteiten van verblijftoeristen in Drenthe per regio (2009)
N-M Drenthe Z-W Drenthe Z-O Drenthe
etsen
Fi 24% 25% 14%
Paardrijden 1% 2% 0%
(Stads/dorps-) wandeling 6% 12% 7%
(Natuur-) wandeling 11% 20% 17%
Zonnen/zwemmen 13% 2% 3%
Autoritjes, toeren 3% 3% 5%
Toervaren met motorboot 0% 0% 0%
Kanoën, roeien, fluisterboot 0% 0% 0%
Zeilen, surfen 0% 0% 0%
Vissen 4% 1% 2%
Andere sporten, nl: 3% 1% 0%
Uitgaan (uit eten gaan) 3% 9% 11%
Uitgaan (disco, cafe) 3% 2% 3%
Winkelen, funshoppen 6% 5% 10%
Evenementen bezoeken (markten enz.) 7% 5% 3%
Musea 1% 1% 7%
Bezienswaardigheden bezoeken 9% 7% 7%
Attractieparken, dierentuinen bezoeken 3% 2% 7%
Andere activiteit 3% 1% 4%
Totaal 100% 100% 100%
N 399 421 272
Bron: Toerdata Noord
Noord-Midden Drenthe
In deze regio is het fietsen de meest ondernomen activiteit (24%). Ook "zonnen / zwemmen" is vaak
genoemd als activiteit (13%). Zeker in verhouding tot de andere regio's in de provincie
Zuidwest-Drenthe
Ook in deze regio wordt, relatief gezien, veel gefietst (25%). Het meest opvallend is dat er in deze
regio (relatief) veel wordt gewandeld (20%) door de toeristen.
Zuidoost-Drenthe
"Uit eten gaan", "winkelen" en "musea bezoeken" zijn in deze regio veel ondernomen activiteiten
Daarnaast is het bezoeken van een attractiepark/dierentuin vaker genoemd dan in de andere regio's
Activiteiten
93
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
7.1.3 Vergelijking top 10 activiteiten verblijfstoeristen 2000 - 2009
Tabel 7.13 Vergelijking top 10 activiteiten verblijfstoeristen in Noord Nederland (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsen 21% 17% 19% 18%
Natuurwandelen 16% 14% 14% 13%
Zonnen / zwemmen 8% 7% 7% 9%
Stads / dorpswandeling 8% 9% 8% 8%
Bezienswaardigheden bezoek 7% 11% 9% 7%
Winkelen / funshoppen 5% 6% 6% 7%
Uitgaan / uit eten gaan 5% 5% 6% 6%
Autoritjes 5% 5% 5% 4%
Evenem. / markten e.d. bezoek 3% 4% 4% 4%
Vissen 3% 2% 3% 4%
Bron: Toerdata Noord
Over het algemeen is er niet veel veranderd in Noord-Nederland. De verschillen zijn marginaal.
Tabel 7.14 Vergelijking top 10 activiteiten verblijfstoeristen in Groningen (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsen 18% 11% 18% 14%
Natuurwandelen 15% 12% 13% 12%
Bezienswaardigheden bezoek 8% 15% 11% 10%
Zonnen / zwemmen 9% 6% 5% 9%
Winkelen / funshoppen 6 7% 9% 9%
Stads / dorpswandeling 9%% 10% 7% 8%
Autoritjes 7% 5% 7% 5%
Evenem. / markten e.d. bezoek 3% 5% 5% 5%
Vissen 4% 3% 3% 5%
Uitgaan / uit eten gaan 5% 5% 7% 4%
Musea 5% 8% 6% 4%
Bron: Toerdata Noord
"Fietsen" en "uit eten gaan' is relatief minder vaak genoemd als ondernomen activiteit in Groningen
door verblijfstoeristen ten opzichte van 2005. Respondenten geven relatief vaker aan dat er
gezwommen is en / of in de zon gelegen.
Activiteiten
94
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 7.15 Vergelijking top 10 activiteiten verblijfstoeristen in Friesland (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsen 20% 19% 19% 18%
Natuurwandelen 16% 15% 14% 13%
Zonnen / zwemmen 8% 9% 8% 11%
Stads / dorpswandeling 8% 9% 10% 9%
Uitgaan / uit eten gaan 6% 7% 6% 7%
Bezienswaardigheden bezoek 5% 8% 7% 6%
Winkelen / funshoppen 6% 5% 5% 6%
Toervaren met motorboot 4% 4% 5% 5%
Vissen 3% 3% 3% 4%
Autoritjes 4% 5% 3% 3%
Bron: Toerdata Noord
Er wordt nog volop "gewandeld en gefietst" in Friesland. Daarnaast geven toeristen in 2009 in
toenemende mate aan te hebben gezwommen en in de zon te hebben gelegen.
Tabel 7.16 Vergelijking top 10 activiteiten verblijfstoeristen in Drenthe (2000 - 2009)
2000 2002 2005 2009
Fietsen 25% 21% 19% 22%
Natuurwandelen 19% 15% 17% 16%
Stads / dorpswandeling 7% 7% 5% 8%
Bezienswaardigheden bezoek 8% 12% 9% 8%
Uitgaan / uit eten gaan 3% 4% 7% 7%
Winkelen / funshoppen 4% 8% 4% 7%
Zonnen / zwemmen 7% 6% 8% 6%
Evenem. / markten e.d. bezoek 4% 5% 6% 5%
Autoritjes 7% 6% 5% 3%
Musea 4% 4% 3% 3%
Bron: Toerdata Noord
In Drenthe wordt er al jarenlang veel gefietst door de toeristen. Relatief meer mensen hebben
aangegeven te hebben gewandeld en te hebben gewinkeld gedurende de vakantie.
Activiteiten
95
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
8. Bestedingen van toeristen
In dit hoofdstuk zijn de bestedingen van de toeristen gepresenteerd. Er is berekend hoeveel de
toeristen gemiddeld per persoon per dag uitgeven. In het tabellenboek zijn de uitgaven van de
toeristen verder uiteen gesplitst.
De totale uitgaven per persoon is de som van de gemaakte kosten voor de volgende categorieën:
eten en drinken, entreekosten, uitgaven aan cadeautjes, boodschappenkosten en tussendoortjes. Bij
verblijfstoeristen zijn de overnachtingkosten meegenomen en omgerekend per dag.
8.1 Dagtoeristen
Noord-Nederland en provincie
Tabel 8.1 Uitgaven p/p/p/d dagtoeristen per provincie (2002 2005) in euro
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
2002 23 27 27 25
2005 32 36 33 33
2009 40 39 45 41
Bron: Toerdata Noord
In 2009 is er gemiddeld per persoon per dag meer uitgegeven door dagtoeristen in vergelijking tot
voorgaande jaren. De stijging geldt vooral voor Groningen (+ 8 euro) en Drenthe (+12 euro). In
Friesland is de stijging beperkt gebleven tot 3 euro extra per persoon per dag.
Tabel 8.2 Uitgaven p/p/p/d dagtoeristen gecategoriseerd (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
Minder dan 5 9% 4% 4% 6%
5 tot / met 9 11% 6% 3% 7%
10 tot / met 19 20% 20% 18% 19%
20 tot / met 34 21% 31% 24% 26%
35 tot / met 49 12% 12% 13% 12%
50 tot / met 74 14% 15% 16% 15%
75 tot / met 99 4% 6% 8% 6%
100 tot / met 150 5% 5% 8% 6%
150 tot / met 199 2% 2% 3% 2%
200 en meer 2% 0% 3% 2%
Eindtotaal 100% 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Opvallend is dat er in Groningen in vergelijking tot de andere provincies veel kleine uitgaven (tot en
met 19 euro) worden gedaan. In Drenthe en Friesland zijn er juist meer uitgaven vanaf 20 euro. In
Drenthe worden de meeste "hoge bedragen" uitgegeven, wat ook is terug te zien in de gemiddelde
uitgaven per persoon per dag.
Bestedingen
96
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 8.3 Onderverdeling bestedingen van dagtoeristen naar toeristische categorieën (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
Eten & drinken 33% 34% 29% 32%
Entree 24% 17% 24% 21%
Boodschappen 10% 13% 11% 11%
Cadeautjes 9% 10% 9% 9%
Tussendoortjes 25% 27% 28% 26%
Totaal 100% 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Over het algemeen zijn er niet veel onderlinge verschillen per provincie. In Friesland wordt relatief
minder uitgegeven aan entreegelden.
Tabel 8.4 Uitgaven dagtoeristen p/p/p/d per seizoen (2005 2009) in euro
Voorseizoen Hoofdseizoen Naseizoen Geheel seizoen
2005 27 33 40 34
2009 44 35 45 41
Bron: Toerdata Noord
In het hoofdseizoen wordt er gemiddeld genomen minder besteed per dagtoerist.
Bestedingen
97
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
8.2 Verblijfstoeristen
Noord-Nederland en provincie
Tabel 8.5 Uitgaven p/p/p/d verblijfstoeristen per provincie (2002 2005) in euro
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
2002 34 36 34 33
2005 39 41 40 40
2009 39 44 48 44
Bron: Toerdata Noord
Ten opzichte van 2005 is er gemiddeld meer gespendeerd door de verblijfstoeristen. De gemiddelde
uitgave per persoon per dag in Noord Nederland is met vier euro gestegen ten opzichte van 2005. In
Drenthe was deze stijging het hoogst (+ 8 euro). In Groningen is het gemiddeld gespendeerd bedrag
gelijk gebleven.
Tabel 8.6 Uitgaven p/p/p/d verblijfstoeristen gecategoriseerd (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
Minder dan 5 2% 1% 1% 1%
5 tot / met 9 2% 5% 3% 4%
10 tot / met 19 28% 19% 13% 19%
20 tot / met 34 30% 28% 24% 27%
35 tot / met 49 14% 15% 15% 15%
50 tot / met 74 13% 15% 25% 18%
75 tot / met 99 3% 7% 11% 8%
100 tot / met 150 7% 6% 8% 7%
150 tot / met 199 1% 3% 0% 1%
200 en meer 0% 1% 0% 1%
Totaal 100% 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
In Groningen worden de meeste kleine bedragen uitgegeven (tot en met 19 euro). In Drenthe is het
percentage toeristen dat een bedrag per persoon per dag uitgeeft tussen de 50 en 74 euro behoorlijk
hoger dan in de overige twee provincies (25% t.o.v. 13% en 15%).
Bestedingen
98
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 8.7 Onderverdeling bestedingen van verblijfstoeristen naar toeristische categorieën (2009)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
ogies
L 50% 53% 51% 52%
Vervoer 8% 7% 8% 8%
Kado 2% 2% 2% 2%
Eten & drinken 18% 21% 15% 18%
Boodschappen 14% 13% 13% 13%
Entree 5% 2% 6% 4%
Tussendoortjes 4% 3% 5% 4%
Totaal 100% 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Het meeste geld wordt uitgegeven aan "logies" en vervolgens aan "eten en drinken".
Tabel 8.8 Uitgaven verblijfstoeristen p/p/p/d opgedeeld naar accommodatievorm (2005 - 2009)
2005 2009
Kampeerterrein 26 34
Hotel 61 80
Logies en ontbijt 46 60
Boot 59 41
Groepsaccommodatie 31 49
Familie / kennissen 29 39
Vakantiewoning 35 43
Tweede woning nvt 66
Totaal 39 49
Bron: Toerdata Noord
Er wordt gemiddeld per persoon per dag 10 euro meer uitgegeven door de toeristen vergeleken het
vorige onderzoek. Hotelgasten geven gemiddeld het meest uit (80 euro). Het is opvallend dat de
bootgasten minder uitgeven dan 4 jaar geleden.
Tabel 8.9 Uitgaven verblijfstoeristen p/p/p/d per seizoen (2005 en 2009) in Euro
Voorseizoen Hoofdseizoen Naseizoen Geheel seizoen
2005 37 39 40 39
2009 49 38 47 44
Bron: Toerdata Noord
In het hoofdseizoen wordt er minder besteed door verblijfstoeristen dan in de schouderseizoenen.
Bestedingen
99
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
9. Bezochte steden en dorpen en de actieradius van de
toeristen
In dit hoofdstuk komt aan de orde welke steden en / of dorpen worden bezocht door respondenten.
Voor de provincies Groningen, Friesland en Drenthe is de top 10 weergegeven. Per regio is de top 5
gepresenteerd. Daarnaast is in dit hoofdstuk de actieradius van de toeristen behandeld.
Aan de toerist (verblijf) zijn de volgende vragen voorgelegd:
Welke steden, dorpen, attractie heeft u bezocht of gaat u nog bezoeken?
Verblijfstoerist: Wat is uw actieradius oftewel wat is de verste dagtocht die u hebt ondernomen
vanaf uw vakantieadres?
Dagtoerist: Hoeveel kilometers heeft u moeten afleggen vanaf uw huisadres / vakantieadres om op
de plaats van bestemming te komen met betrekking tot deze dagtocht?
8.2 Verblijfstoeristen
9.1 Bezochte plaatsen door verblijfstoeristen
9.1.1 Groningen
Tabel 9.1 Top 10 bezochte plaatsen door verblijfstoeristen in de provincie Groningen (2005 2010)
2005 2009
1 Groningen Groningen
2 Delftzijl Delfzijl
3 Pieterburen Winschoten
4 Bourtange Pieterburen
5 Winschoten Bourtange
6 Lauwersoog Lauwersoog
7 Leeuwarden Leek
8 Appingedam Leeuwarden
9 Dokkum Stadskanaal
10 Schiermonnikoog Drachten
Bron: Toerdata Noord
Groningen en Delfzijl worden zowel in het onderzoek van 2005 als in het onderzoek van 2009 het
vaakst genoemd als bezochte plaats.
Bovenstaande tabel en de tabellen op de volgende bladzijde spreken voor zich. De eerstgenoemde
stad (of dorp) is door de verblijfstoerist het vaakst aangegeven als plaats waar ze een dagje geweest
zijn in de vakantie. In de provincie Groningen zijn geen grote verschuivingen waargenomen ten
opzichte van de vorige editie.
Bezochte steden / dorpen & actieradius
100
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Groningen: per regio
Tabel 9.2 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Groningen: West-Groningen (2005 2009)
2005 2009
1 Pieterburen Groningen
2 Groningen Leeuwarden
3 Dokkum Delfzijl
4 Schiermonnikoog Lauwersoog
5 Leeuwarden Sneek
Lauwersoog
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.3 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Groningen: Groningen-Haren (2005 2009)
2005 2009
1 Groningen Groningen
2 Leeuwarden Pieterburen
3 Lauwersoog Drachten
4 Delftzijl Lauwersoog
5 Sneek Schiermonnikoog
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.4 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Groningen: Eemsmond (2005 2009)
2005 2009
1 Groningen Groningen
2 Delfzijl Delfzijl
3 Appingedam Pieterburen
4 Pieterburen Eemshaven
5 Lauwersoog Lauwersoog
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.5 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Groningen: Oost-Groningen (2005 2009)
2005 2009
1 Bourtange Winschoten
2 Groningen Bourtange
3 Winschoten Groningen
4 Ter Apel Delfzijl
5 Vlagtwedde Stadskanaal
Bron: Toerdata Noord
Bezochte steden / dorpen & actieradius
101
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
9.1.1 Friesland
Tabel 9.6 Top 10 bezochte plaatsen door verblijfstoeristen in de provincie Friesland (2005 2010)
2005 2009
1 Sneek Leeuwarden
2 Leeuwarden Ameland
3 Terschelling West Sneek
4 Harlingen Terschelling
5 Heeg Harlingen
6 Dokkum Drachten
7 Lemmer Dokkum
8 Ameland Nes Heerenveen
9 Appelscha Grou
10 Grou Groningen
Bron: Toerdata Noord
Zowel Leeuwarden en Sneek worden vaak bezocht door toeristen gedurende de vakantie.
Friesland: per regio
Tabel 9.7 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Friesland: Waddeneilanden (2005 - 2009)
2005 2009
1 Terschelling West Ameland Hollum
2 Ameland Nes Ameland Nes
3 Ameland Ballum Terschelling West
4 Terschelling Midsland Ameland Ballum
5 Ameland Buren Terschelling
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.8 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Friesland: Friese Merengebied (2005 - 2009)
2005 2009
1 Sneek Sneek
2 Heeg Leeuwarden
3 Leeuwarden Burgum
4 Grou Grou
5 Stavoren Drachten
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.9 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Friesland: IJsselmeerkust (2005 - 2009)
2005 2009
1 Harlingen Sneek
2 Hindeloopen Leeuwarden
3 Sneek Harlingen
4 Makkum Terschelling
5 Workum Balk
Bron: Toerdata Noord
Bezochte steden / dorpen & actieradius
102
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 9.10 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Friesland: Zuidoost-Friesland (2005 - 2009)
2005 2009
1 Appelscha Drachten
2 Oosterwolde Leeuwarden
3 Diever Heerenveen
4 Assen Appelscha
5 Emmen Assen
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.11 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Friesland: Overig Friesland (2005 - 2009)
2005 2009
1 Leeuwarden Leeuwarden
2 Sneek Dokkum
3 Dokkum Sneek
4 Harlingen Harlingen
5 Lemmer Franeker
Bron: Toerdata Noord
9.1.3 Drenthe
Tabel 9.12 Top 10 bezochte plaatsen door verblijfstoeristen in de provincie Drenthe (2005 2010)
2005 2009
1 Assen Emmen
2 Emmen Assen
3 Borger Hoogeveen
4 Dwingeloo Borger
5 Meppel Groningen
6 Ruinen Westerbork
7 Hoogeveen Zuidlaren
8 Witten Meppel
9 Groningen Dwingeloo
10 Westerbork Ruinen
Bron: Toerdata Noord
Assen en Emmen worden veel door verblijfstoeristen bezocht tijdens de vakantie in de provincie.
Drenthe: per regio
Tabel 9.13 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Drenthe: Noord Midden Drenthe (2005 -
2009)
2005 2009
1 Assen Assen
2 Witten Groningen
3 Borger Zuidlaren
4 Groningen Borger
5 Emmen Schoonloo
Bron: Toerdata Noord
Bezochte steden / dorpen & actieradius
103
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 9.14 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Drenthe: Zuidwest-Drenthe (2005 - 2009)
2005 2009
1 Dwingeloo Hoogeveen
2 Meppel Meppel
3 Ruinen Dwingeloo
4 Hoogeveen Emmen
5 Havelte Ruinen
Bron: Toerdata Noord
Tabel 9.15 Top 5 bezochte plaatsen verblijftoeristen in Drenthe: Zuidoost-Drenthe (2005 - 2009)
2005 2009
1 Emmen Emmen
2 Borger Assen
3 Orfelte Coevorden
4 Barger-Compascuum Westerbork
5 Groningen Echten
Bron: Toerdata Noord
Bezochte steden / dorpen & actieradius
104
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Bezochte steden / dorpen & actieradius
105
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
9.2 Actieradius van de toeristen in Noord-Nederland
De actieradius geeft aan hoeveel kilometer (verblijfs) toeristen gemiddeld reizen vanaf hun huis /
vakantieadres naar de bestemming van hun verste uitstapje.
De dagtoeristen is gevraagd naar het aantal afgelegde kilometers wat is afgelegd om op de plaats
van bestemming te komen.
9.2.1 Dagtoeristen
Tabel 9.16 Gemiddelde actieradius dagtoeristen (km)
Groningen Friesland Drenthe Noord Nederland
2002 88 75 76 80
2005 80 67 63 71
2009 76 62 60 66
Bron: Toerdata Noord
Onder de dagtoeristen van alle provincies is de actieradius met gemiddeld 5 kilometer afgenomen. De
grootste afname is geregistreerd onder de Friese dagtoeristen. In Groningen leggen dagtoeristen
verhoudingsgewijs de grootste afstand af om op de plaats van bestemming aan te komen.
Tabel 9.17 Gemiddelde actieradius dagtoeristen nader uitgewerkt
Groningen Friesland Drenthe Noord-Nederland
Tot 10 kilometer 6% 9% 9% 8%
11 - 30 kilometer 27% 38% 33% 33%
31- 60 kilometer 30% 24% 28% 27%
61 - 100 kilometer 17% 12% 16% 15%
Meer dan 100 kilometer 20% 16% 14% 17%
Totaal 100% 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
9.2.2 Verblijftoeristen
De verblijfstoeristen is gevraagd naar het aantal kilometers wat is afgelegd naar het verste uitstapje
in de vakantie.
Tabel 9.18 Gemiddelde actieradius verblijfstoeristen (km)
Groningen Friesland Drenthe Noord-Nederland
2000 48 43 46 45
2002 51 43 56 49
2005 69 45 63 58
2009 47 41 43 43
Bron: Toerdata Noord
Onder de verblijfstoeristen in Noord Nederland is de actieradius (verst ondernomen uitstapje vanaf
overnachtingplaats) gemiddeld met 14 kilometer afgenomen. In Groningen en Drenthe is de
actieradius flink afgenomen ten opzichte van 2005.
Bezochte steden / dorpen & actieradius
106
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 9.19 Gemiddelde actieradius verblijfstoeristen nader uitgewerkt
Groningen Friesland Drenthe Noord-Nederland
Tot 10 kilometer 15% 18% 20% 18%
11 - 30 kilometer 40% 40% 35% 38%
31- 60 kilometer 27% 27% 27% 27%
61 - 100 kilometer 10% 11% 11% 11%
Meer dan 100 kilometer 8% 5% 6% 6%
Totaal 100% 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Bezochte steden / dorpen & actieradius
107
C. BEOORDELING VAN DE VAKANTIE
Beoordelingen
Herhalingsbezoek
Aanraden bij familie / vrienden
Beoordeling accommodatie
Genoemde verbeterpunten door toeristen
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Beoordelingen
109
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10. Beoordelingen van het toeristisch product
In dit hoofdstuk zijn de beoordelingen van de dag- en de verblijfstoeristen geanalyseerd.
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd.
Wat is uw oordeel over de volgende diverse onderdelen met betrekking tot de vakantieomgeving?
In de tabellen op de volgende bladzijden (10.1 en 10.2) staan de gemiddelde cijfers, met daarachter
de percentages, van toeristen die een zes (of lager) hebben gegeven.
Als relatief veel mensen een zes (of lager) als beoordeling geven dan is dat een aandachtspunt.
10.1 Beoordelingen dagtoeristen
10.1.1 Noord-Nederland en provincie
Tabel 10.1 Beoordelingen dagtoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Noord Nederland
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel dagtocht totaal 7,7 8% 7,5 4%
Natuur 7,8 8% 7,6 10%
Zwemmen en zonnen 7,0 32% 6,9 33%
Fietsmogelijkheden 7,8 11% 7,6 9%
Wandelmogelijkheden 7,7 9% 7,6 11%
Horeca en uitgaan 7,2 21% 7,3 18%
Slechtweer faciliteiten 6,6 42% 6,6 47%
VVV's informatievoorzieningen 7,1 23% 7,3 19%
Bewegwijzering 7,3 18% 7,3 20%
Prijspeil 7,1 25% Nvt Nvt
Landschap 7,8 7% 7,6 8%
Attracties 7,0 30% 6,9 34%
Vriendelijkheid personeel 7,5 9% 7,5 9%
Deskundigheid personeel 7,4 13% 7,4 10%
Vriendelijkheid bevolking 7,6 11% 7,7 8%
Musea 7,3 20% 6,7 28%
Cultuurhistorie 7,4 19% 7,1 28%
Prijs horeca Nvt Nvt 6,9 25%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,9 32%
Bron: Toerdata Noord
De dagtoerist geeft gemiddeld lagere rapportcijfers vergeleken met het onderzoek in 2005. Het item
"musea" scoort behoorlijk lager dan 4 jaar geleden lleen de onderdelen "VVV" en "vriendelijkheid
bevolking" scoren hoger De dagtoerist is matig tevreden over de "internetvoorzieningen van
accommodaties" Het gemiddelde rapportcijfer betreft een 6,4. Veel onderdelen scoren matig als er
gekeken wordt naar het aantal gegeven zessen en lager.
Beoordelingen
110
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.2 Beoordelingen dagtoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Groningen
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel dagtocht totaal 7,6 10% 7,4 5%
Natuur 7,7 10% 7,4 15%
Zwemmen en zonnen 6,8 39% 6,5 48%
Fietsmogelijkheden 7,7 12% 7,5 12%
Wandelmogelijkheden 7,6 9% 7,5 9%
Horeca en uitgaan 7,2 25% 7,3 25%
Slechtweer faciliteiten 6,6 41% 6,5 45%
VVV's informatievoorzieningen 6,9 28% 6,8 28%
Bewegwijzering 7,1 27% 6,9 24%
Prijspeil 7,1 26% Nvt 26%
Landschap 7,7 8% 7,4 13%
Attracties 7,0 30% 6,7 27%
Vriendelijkheid personeel 7,6 9% 7,7 9%
Deskundigheid personeel 7,5 13% 7,4 13%
Vriendelijkheid bevolking 7,6 11% 7,5 8%
Musea 7,5 20% 6,8 39%
Cultuurhistorie 7,6 19% 7,2 22%
Prijs horeca Nvt Nvt 6,9 26%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,9 26%
Bron: Toerdata Noord
De onderdelen "attracties", "cultuurhistorie" en "musea" scoren behoorlijk lagere rapportcijfers
vergeleken met het onderzoek van 2005. De horeca en vriendelijkheid van het personeel is (iets)
hoger beoordeeld door de toeristen vergeleken het vorige rapport.
Beoordelingen
111
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.3 Beoordelingen dagtoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Friesland
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel dagtocht totaal 7,7 8% 7,7 2%
Natuur 7,9 9% 7,7 6%
Zwemmen en zonnen 6,7 39% 7,2 19%
Fietsmogelijkheden 7,7 12% 7,7 8%
Wandelmogelijkheden 7,7 11% 7,6 11%
Horeca en uitgaan 7,2 20% 7,4 26%
Slechtweer faciliteiten 6,4 49% 6,6 47%
VVV's informatievoorzieningen 7,2 22% 7,9 11%
Bewegwijzering 7,4 16% 7,7 28%
Prijspeil 6,9 30% Nvt Nvt
Landschap 7,9 6% 7,7 6%
Attracties 6,7 38% 6,9 31%
Vriendelijkheid personeel 7,5 11% 7,9 8%
Deskundigheid personeel 7,3 17% 7,4 7%
Vriendelijkheid bevolking 7,5 12% 7,5 7%
Musea 7,1 28% 6,8 36%
Cultuurhistorie 7,4 24% 7,1 28%
Prijs horeca Nvt Nvt 7,0 26%
Prijs attracties Nvt Nvt 7,1 27%
Bron: Toerdata Noord
De algehele tendens in Friesland is dat er gemiddeld genomen hogere beoordelingen zijn gegeven
door dagtoeristen in Friesland Uitzonderingen hierop zijn "natuur", "landschap" en "musea"
Beoordelingen
112
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.3 Beoordelingen dagtoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Drenthe
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel dagtocht totaal 7,9 4% 7,4 6%
Natuur 8,0 3% 7,6 9%
Zwemmen en zonnen 7,6 17% 6,8 37%
Fietsmogelijkheden 8,0 6% 7,7 7%
Wandelmogelijkheden 7,9 6% 7,6 10%
Horeca en uitgaan 7,3 15% 7,0 22%
Slechtweer faciliteiten 6,7 36% 6,7 48%
VVV's informatievoorzieningen 7,2 19% 7,0 49%
Bewegwijzering 7,5 9% 7,3 20%
Prijspeil 7,2 17% Nvt Nvt
Landschap 7,9 5% 7,6 7%
Attracties 7,3 23% 7,0 32%
Vriendelijkheid personeel 7,6 6% 7,5 9%
Deskundigheid personeel 7,4 10% 7,4 11%
Vriendelijkheid bevolking 7,6 8% 7,5 8%
Musea 7,1 25% 6,6 44%
Cultuurhistorie 7,1 24% 6,9 33%
Prijs horeca Nvt Nvt 6,9 27%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,8 38%
Bron: Toerdata Noord
De Drentse dagtoeristen beoordelen de overige toeristische items lager dan in het onderzoek van
2005 Het totaalcijfer "dagtocht" is bijvoorbeeld met een halve procentpunt afgenomen en bedraagt
in 2009 een gemiddelde van 7,4. "Slechtweer faciliteiten" en "deskundigheid personeel" zijn
onderdelen die dezelfde scores hebben dan 4 jaar geleden.
Waardering dagtoeristen per regio & jaargang
Op de volgende bladzijden worden de rapportcijfers per jaargang en per editie gepresenteerd. Het
voert te ver om ieder onderdeel per regio te belichten. De lezer kan zelf de gemiddelde cijfers
interpreteren om per provincie en regio verbeterpunten vast te stellen.
Beoordelingen
113
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10.1.2 Groningen: per regio
Tabel 10.4 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Groningen 2002 2009 West-Groningen
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,6 7,6 7,5
Natuur 7,5 7,9 7,8
Zwemmen en zonnen 6,8 7,0 7,4
Fietsmogelijkheden 7,5 7,7 7,6
Wandelmogelijkheden 7,4 7,8 7,5
Horeca en uitgaan 6,8 6,3 7,1
Slechtweer faciliteiten 6,4 6,1 6,7
VVV"s infovoorzieningen 6,9 6,5 6,9
Bewegwijzering 7,2 7,1 7,0
Prijspeil 7,0 7,1 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,8
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,9
Landschap 7,4 7,8 7,5
Attracties 6,7 6,7 7,2
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,3 7,8
Deskundigheid personeel 7,2 7,3 7,8
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,5 7,7
Musea Nvt 6,5 6,7
Cultuurhistorie Nvt 6,8 7,2
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.5 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Groningen (2002 2009) Groningen Haren
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,4 7,7 7,6
Natuur 6,8 7,2 7,1
Zwemmen en zonnen 5,9 5,7 5,8
Fietsmogelijkheden 6,9 7,7 8,1
Wandelmogelijkheden 7,2 7,6 7,7
Horeca en uitgaan 7,9 8,3 8,0
Slechtweer faciliteiten 7,2 7,5 7,0
VVV"s infovoorzieningen 7,3 7,0 7,2
Bewegwijzering 7,3 7,0 7,2
Prijspeil 6,9 6,7 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,6
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7,0
Landschap 7,0 7,3 7,2
Attracties 7,3 7,4 7,1
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,7 7,4
Deskundigheid personeel 7,4 7,5 7,7
Vriendelijkheid bevolking 7,6 7,8 7,8
Musea Nvt 8,3 7,7
Cultuurhistorie Nvt 7,9 7,9
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
114
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.6 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Groningen (2002 2009) Eemsmond
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,3 7,5 7,2
Natuur 7,4 7,6 7,3
Zwemmen en zonnen 6,7 7,2 5,2
Fietsmogelijkheden 7,6 7,3 7,3
Wandelmogelijkheden 7,5 7,6 7,3
Horeca en uitgaan 6,8 6,8 7,0
Slechtweer faciliteiten 6,2 5,6 5,6
VVV"s infovoorzieningen 6,9 6,6 6,1
Bewegwijzering 7,1 7,0 6,3
Prijspeil 7,0 7,3 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,8
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,7
Landschap 7,4 7,6 7,3
Attracties 6,2 6,9 5,9
Vriendelijkheid personeel 7,6 7,7 6.9
Deskundigheid personeel 7,4 7,6 6,9
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,4 7,9
Musea Nvt 7,2 6,7
Cultuurhistorie Nvt 6,9 7,0
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.7 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Groningen (2002 2009) Oost-Groningen
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,5 7,7 7,5
Natuur 7,4 7,8 7,4
Zwemmen en zonnen 6,9 6,8 6,8
Fietsmogelijkheden 7,6 7,9 7,3
Wandelmogelijkheden 7,6 7,6 7,2
Horeca en uitgaan 6,9 7,2 7,2
Slechtweer faciliteiten 6,7 7,0 6,7
VVV"s infovoorzieningen 7,0 7,5 7,0
Bewegwijzering 7,2 7,3 6,9
Prijspeil 7,2 7,3 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,2
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7,1
Landschap 7,5 7,9 7,4
Attracties 6,5 7,1 6,6
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,6 7,4
Deskundigheid personeel 7,4 7,5 7,5
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,7 7,4
Musea Nvt 7,6 6,4
Cultuurhistorie Nvt 8,1 6,8
Bron: Toerdata Noord
.
Beoordelingen
115
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10.1.3 Friesland: per regio
Tabel 10.8 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Waddeneilanden
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,6 7,7 8,0
Natuur 8,1 8,0 8,3
Zwemmen en zonnen 7,6 7,5 7,7
Fietsmogelijkheden 8,1 8,1 8,4
Wandelmogelijkheden 8,1 8,0 8,3
Horeca en uitgaan 7,1 7,6 7,2
Slechtweer faciliteiten 5,8 6,1 6,9
VVV"s infovoorzieningen 7,1 7,4 7,4
Bewegwijzering 7,4 7,6 7,7
Prijspeil 6,7 6,9 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,4
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,2
Landschap 7,9 7,9 8,3
Attracties 6,2 6,4 6,0
Vriendelijkheid personeel 7,3 7,5 7,4
Deskundigheid personeel 7,1 7,4 7,4
Vriendelijkheid bevolking 7,2 7,4 7,4
Musea Nvt 7,0 6,2
Cultuurhistorie Nvt 7,2 7,0
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.9 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Friese Merengebied
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,6 7,8 7,7
Natuur 7,6 7,8 7,7
Zwemmen en zonnen 6,7 7,1 7,1
Fietsmogelijkheden 7,2 7,4 7,1
Wandelmogelijkheden 7,2 7,3 7,2
Horeca en uitgaan 7,4 7,2 7,5
Slechtweer faciliteiten 6,3 6,4 6,6
VVV"s infovoorzieningen 6,9 7,1 8,0
Bewegwijzering 7,3 7,4 7,4
Prijspeil 6,9 6,8 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7,7
Landschap 7,7 7,8 7,6
Attracties 6,7 6,8 6,9
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,7 7,5
Deskundigheid personeel 7,3 7,3 7,6
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,5 7,7
Musea Nvt 7,0 6,9
Cultuurhistorie Nvt 7,3 6,8
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
116
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.10 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Friese IJsselmeerkust
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,5 7,7 7,5
Natuur 7,6 8,1 7,5
Zwemmen en zonnen 7,1 5,9 7,3
Fietsmogelijkheden 7,5 7,5 7,5
Wandelmogelijkheden 7,5 7,7 7,4
Horeca en uitgaan 7,2 6,8 7,6
Slechtweer faciliteiten 6,7 6,2 6,1
VVV"s infovoorzieningen 7,2 7,0 7,2
Bewegwijzering 7,4 7,5 7,6
Prijspeil 6,9 7,0 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,8
Landschap 7,7 8,1 7,7
Attracties 6,9 6,4 6,5
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,5 7,4
Deskundigheid personeel 7,3 7,3 7,4
Vriendelijkheid bevolking 7,6 7,6 7,9
Musea Nvt 7,2 6,5
Cultuurhistorie Nvt 7,9 7,6
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.11 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Zuidoost-Friesland
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,4 7,6 7,7
Natuur 7,6 8,0 7,6
Zwemmen en zonnen 6,5 6,6 7,0
Fietsmogelijkheden 7,5 8,1 7,7
Wandelmogelijkheden 7,5 7,8 7,5
Horeca en uitgaan 7,1 7,2 7,5
Slechtweer faciliteiten 6,5 6,5 6,5
VVV"s infovoorzieningen 7,1 7,2 8,0
Bewegwijzering 7,2 7,4 7,6
Prijspeil 6,8 6,8 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7,1
Landschap 7,5 7,8 7,6
Attracties 6,9 7,3 7,2
Vriendelijkheid personeel 7,3 7,4 7,4
Deskundigheid personeel 7,2 7,2 7,5
Vriendelijkheid bevolking 7,3 7,4 7,7
Musea Nvt 6,6 6,8
Cultuurhistorie Nvt 6,4 6,8
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
117
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.12 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Overig Friesland
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,6 7,6 7,6
Natuur 7,4 7,6 7,4
Zwemmen en zonnen 6,8 6,4 6,9
Fietsmogelijkheden 7,4 7,4 7,4
Wandelmogelijkheden 7,3 7,5 7,5
Horeca en uitgaan 7,1 7,2 7,1
Slechtweer faciliteiten 6,7 6,7 6,6
VVV"s infovoorzieningen 7,1 7,4 7,1
Bewegwijzering 7,4 7,1 7,1
Prijspeil 6,9 6,9 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,9
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,8
Landschap 7,4 7,7 7,4
Attracties 6,9 6,5 7,1
Vriendelijkheid personeel 7,5 7,5 7,4
Deskundigheid personeel 7,4 7,4 7,5
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,6 7,6
Musea Nvt 7,6 7,0
Cultuurhistorie Nvt 7,7 7,3
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
118
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10.1.4 Drenthe: per regio
Tabel 10.13 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Drenthe (2002 2009) Noord-Midden Drenthe
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,8 7,8 7,3
Natuur 8,0 7,9 7,4
Zwemmen en zonnen 6,9 7,8 6,9
Fietsmogelijkheden 8,1 7,6 7,6
Wandelmogelijkheden 7,9 7,5 7,5
Horeca en uitgaan 7,2 7,1 6,9
Slechtweer faciliteiten 6,9 6,6 6,6
VVV"s infovoorzieningen 7,5 7,0 6,9
Bewegwijzering 7,5 7,5 7,3
Prijspeil 7,0 7,2 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,6
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,4
Landschap 7,9 7,7 7,4
Attracties 7,3 6,8 6,6
Vriendelijkheid personeel 7,6 7,4 7,3
Deskundigheid personeel 7,4 7,0 7,4
Vriendelijkheid bevolking 7,7 7,5 7,5
Musea Nvt 6,8 6,5
Cultuurhistorie Nvt 6,5 6,7
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.14 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Drenthe (2002 2009) Zuidwest Drenthe
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,8 8,0 7,6
Natuur 8,0 8,2 7,9
Zwemmen en zonnen 6,5 7,3 6,5
Fietsmogelijkheden 8,0 8,4 8
Wandelmogelijkheden 7,8 8,2 7,9
Horeca en uitgaan 7,2 7,4 7,7
Slechtweer faciliteiten 6,7 6,7 6,8
VVV"s infovoorzieningen 7,5 7,5 7,4
Bewegwijzering 7,6 7,6 7,7
Prijspeil 7,2 7,0 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,3
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,9
Landschap 7,9 8,2 7,9
Attracties 6,7 7,1 6,8
Vriendelijkheid personeel 7,6 7,8 7,6
Deskundigheid personeel 7,5 7,6 8
Vriendelijkheid bevolking 7,7 7,9 7,8
Musea Nvt 7,0 6,8
Cultuurhistorie Nvt 7,3 7,6
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
119
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.15 Beoordelingen dagtoeristen per regio in Drenthe (2002 2009) Zuidoost Drenthe
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,7 8,0 7,4
Natuur 7,5 8,0 7,5
Zwemmen en zonnen 6,3 7,6 6,5
Fietsmogelijkheden 7,2 7,9 7,5
Wandelmogelijkheden 7,5 8,0 7,5
Horeca en uitgaan 6,9 7,4 6,8
Slechtweer faciliteiten 6,7 6,8 6,8
VVV"s infovoorzieningen 7,1 7,2 6,9
Bewegwijzering 7,3 7,5 7
Prijspeil 6,8 7,4 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,9
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,9
Landschap 7,4 8,0 7,5
Attracties 7,1 8,0 7,3
Vriendelijkheid personeel 7,3 7,5 7,3
Deskundigheid personeel 7,1 7,5 7,4
Vriendelijkheid bevolking 7,3 7,5 7,4
Musea Nvt 7,5 6,6
Cultuurhistorie Nvt 7,6 6,7
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
120
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Beoordelingen
121
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10.2 Beoordelingen verblijfstoeristen
10.2.1 Noord-Nederland en provincie
Tabel 10.16 Beoordelingen verblijftoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Noord
Nederland
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel vakantie totaal 7,9 5% 7,7 3%
Natuur 8,0 5% 7,8 7%
Zwemmen en zonnen 7,3 27% 7,1 27%
Fietsmogelijkheden 8,1 6% 7,9 5%
Wandelmogelijkheden 7,9 8% 7,8 6%
Horeca en uitgaan 7,3 21% 7,2 18%
Slechtweer faciliteiten 6,5 45% 6,5 47%
VVV's informatievoorzieningen 7,2 19% 7,2 17%
Bewegwijzering 7,5 15% 7,3 25%
Prijspeil 7,2 21% Nvt Nvt
Landschap 8,0 5% 7,8 4%
Attracties 6,8 36% 6,7 34%
Vriendelijkheid personeel 7,7 10% 7,8 7%
Deskundigheid personeel 7,5 12% 7,5 11%
Vriendelijkheid bevolking 7,8 10% 7,8 5%
Musea 7,2 23% 6,8 36%
Cultuurhistorie 7,5 18% 7,2 25%
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,7 41%
Prijs horeca Nvt Nvt 7,1 18%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,8 28%
Bron: Toerdata Noord
De meeste toeristische onderdelen worden (iets) lager beoordeeld door de verblijfstoeristen
vergeleken met het onderzoek van vier jaar geleden. Alleen de vriendelijkheid van het personeel is
(iets) hoger beoordeeld. Het rapport cijfer voor de gehele vakantie is met 0.2 procentpunt gedaald
tot een 7,7 gemiddeld.
Beoordelingen
122
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.17 Beoordelingen verblijftoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Groningen
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel vakantie 7,8 8% 7,6 6%
Natuur 7,8 10% 7,6 9%
Zwemmen en zonnen 7,1 34% 6,9 30%
Fietsmogelijkheden 8,0 9% 7,7 8%
Wandelmogelijkheden 7,9 9% 7,6 9%
Horeca en uitgaan 7,3 28% 6,9 26%
Slechtweer faciliteiten 6,5 44% 6,6 46%
VVV's informatievoorzieningen 7,3 21% 7 25%
Bewegwijzering 7,4 19% 7,1 24%
Prijspeil 7,3 22% Nvt Nvt
Landschap 7,8 9% 7,6 8%
Attracties 7,0 34% 6,6 38%
Vriendelijkheid personeel 7,9 6% 7,6 12%
Deskundigheid personeel 7,8 7% 7,4 16%
Vriendelijkheid bevolking 7,9 9% 7,7 6%
Musea 7,5 20% 6,7 39%
Cultuurhistorie 7,3 26% 7,2 24%
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,6 46%
Prijs horeca Nvt Nvt 6,9 19%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,7 26%
Bron: Toerdata Noord
De gemiddelde beoordelingen van bijna alle toeristische items zijn (bijna) lager uitgevallen dan het
onderzoek van vier jaar geleden (2005) lleen het onderdeel "slechtweer faciliteiten" is (iets) beter
beoordeeld dan in 2005.
Beoordelingen
123
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.18 Beoordelingen verblijftoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Friesland
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel vakantie 7,8 4% 7,8 3%
Natuur 8,0 4% 7,9 6%
Zwemmen en zonnen 7,2 30% 7,2 22%
Fietsmogelijkheden 8,1 6% 7,9 4%
Wandelmogelijkheden 7,9 8% 7,8 6%
Horeca en uitgaan 7,3 20% 7,2 15%
Slechtweer faciliteiten 6,2 53% 6,3 53%
VVV's informatievoorzieningen 7,2 19% 7,4 13%
Bewegwijzering 7,5 14% 7,3 28%
Prijspeil 7,0 24% Nvt Nvt
Landschap 8,0 4% 7,9 3%
Attracties 6,3 47% 6,8 35%
Vriendelijkheid personeel 7,5 15% 7,9 5%
Deskundigheid personeel 7,3 18% 7,6 9%
Vriendelijkheid bevolking 7,6 12% 7,9 4%
Musea 7,1 27% 6,8 36%
Cultuurhistorie 7,6 12% 7,1 28%
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,8 41%
Prijs horeca Nvt Nvt 7,1 16%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,9 28%
Bron: Toerdata Noord
In Friesland fluctueren de verschillen in de gemiddelde beoordelingen per onderdeel licht. Opvallend
is dat "het toeristisch personeel" betere gemiddelde rapportcijfers scoort in vergelijking met 4 jaar
geleden De waardering voor "musea" en "cultuurhistorie" daarentegen scoort (gemiddeld genomen)
lagere cijfers.
Beoordelingen
124
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.19 Beoordelingen verblijftoeristen en het percentage 6 of lager (2005 2009) Drenthe
2005 % 6 2009 % 6
Oordeel vakantie 8,1 2% 7,7 3%
Natuur 8,2 2% 7,9 5%
Zwemmen en zonnen 7,8 15% 6,9 34%
Fietsmogelijkheden 8,2 3% 8,1 4%
Wandelmogelijkheden 8,1 5% 7,9 15%
Horeca en uitgaan 7,4 14% 7,2 15%
Slechtweer faciliteiten 6,8 37% 6,7 37%
VVV's informatievoorzieningen 7,2 15% 7 17%
Bewegwijzering 7,6 11% 7,4 20%
Prijspeil 7,3 15% Nvt Nvt
Landschap 8,2 2% 7,9 4%
Attracties 7,3 24% 6,9 28%
Vriendelijkheid personeel 7,7 7% 7,8 8%
Deskundigheid personeel 7,5 9% 7,5 11%
Vriendelijkheid bevolking 7,9 6% 7,8 4%
Musea 7,1 23% 6,9 34%
Cultuurhistorie 7,4 14% 7,3 28%
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,5 37%
Prijs horeca Nvt Nvt 7 22%
Prijs attracties Nvt Nvt 6,8 29%
Bron: Toerdata Noord
Bijna alle toeristische onderdelen worden (iets) lager door de Drentse verblijfstoeristen beoordeeld.
"Zwemmen en zonnen" wordt (veel) lager beoordeeld dan het vorige onderzoek (- 0,9 punt)
Waardering verblijfstoeristen per regio & jaargang
Op de volgende bladzijden zijn de rapportcijfers per jaargang en per editie gepresenteerd. Het voert
te ver om ieder onderdeel per regio te belichten. De lezer kan zelf de gemiddelde cijfers
interpreteren om per provincie en regio verbeterpunten vast te stellen.
Beoordelingen
125
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10.2.2 Groningen: per regio
Tabel 10.20 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Groningen (2002 2009) West-Groningen
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,8 8,0 7,7
Natuur 7,9 8,4 7,8
Zwemmen en zonnen 7,0 7,3 7,6
Fietsmogelijkheden 7,9 8,1 7,9
Wandelmogelijkheden 7,6 8,1 7,8
Horeca en uitgaan 6,8 7,0 6,8
Slechtweer faciliteiten 6,6 6,5 6,7
VVV"s infovoorzieningen 7,0 7,4 7
Bewegwijzering 7,3 7,7 7,3
Prijspeil 6,9 7,4 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7
Landschap 7,7 8,3 7,7
Attracties 7,0 7,0 7
Vriendelijkheid personeel 7,7 7,7 7,7
Deskundigheid personeel 7,7 7,8 7,6
Vriendelijkheid bevolking 7,7 7,9 7,7
Musea Nvt 7,5 6,7
Cultuurhistorie Nvt 7,3 7,2
Internet voorzieningen acco 7,0 7,0 6,7
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.21 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Groningen (2002 2009) Groningen-Haren
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,7 7,3 7,7
Natuur 7,3 7,0 7,5
Zwemmen en zonnen 7,4 6.2 6,3
Fietsmogelijkheden 6,7 7,3 7,5
Wandelmogelijkheden 7,7 7,3 7,5
Horeca en uitgaan 7,6 8,5 8,2
Slechtweer faciliteiten 7,8 7,0 7,2
VVV"s infovoorzieningen 6,8 6,6 7,5
Bewegwijzering 6,9 6,4 6,4
Prijspeil 7,5 6,4 nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,6
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7
Landschap 7,1 7,1 8,3
Attracties 6,9 6,9 7,3
Vriendelijkheid personeel 7,5 7,4 8,2
Deskundigheid personeel 7,2 7,5 8,5
Vriendelijkheid bevolking 7,6 8,0 8,4
Musea Nvt 7,9 7,7
Cultuurhistorie Nvt 7,2 7,7
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 7
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
126
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.22 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Groningen (2002 2009) Eemsmond
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,4 7,7 7,2
Natuur 7,7 7,5 6,9
Zwemmen en zonnen 6,5 6,5 5,9
Fietsmogelijkheden 7,7 7,9 7,2
Wandelmogelijkheden 8,0 7,8 7,3
Horeca en uitgaan 7,2 6,5 6,6
Slechtweer faciliteiten 6,2 5,8 6
VVV"s infovoorzieningen 7,1 7,0 6,3
Bewegwijzering 7,4 7,4 6,2
Prijspeil 7,1 7,2 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,7
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,3
Landschap 7,7 7,6 7,1
Attracties 6,9 6,3 6
Vriendelijkheid personeel 7,6 7,7 7,1
Deskundigheid personeel 7,5 7,5 6,4
Vriendelijkheid bevolking 7,8 7,6 7,6
Musea Nvt 6,9 6,5
Cultuurhistorie Nvt 7,1 6,8
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 7,3
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.23 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Groningen (2002 2009) Oost-Groningen
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,7 8,0 7,8
Natuur 7,8 8,0 7,6
Zwemmen en zonnen 7,1 7,6 7
Fietsmogelijkheden 7,6 8,3 7,6
Wandelmogelijkheden 7,7 8,1 7,6
Horeca en uitgaan 6,8 7,3 7,1
Slechtweer faciliteiten 7,0 6,8 6,6
VVV"s infovoorzieningen 7,0 7,6 7,2
Bewegwijzering 7,4 7,6 7,3
Prijspeil 7,3 7,6 nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,7
Landschap 7,7 7,9 7,7
Attracties 6,6 7,3 6,3
Vriendelijkheid personeel 7,6 8,2 7,7
Deskundigheid personeel 7,5 8,0 7,4
Vriendelijkheid bevolking 7,6 8,1 7,6
Musea Nvt 7,7 6,4
Cultuurhistorie Nvt 7,6 7,2
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,1
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
127
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
10.2.3 Friesland: per regio
Tabel 10.24 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Wadden eilanden
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,9 7,7 8,1
Natuur 8,1 8,1 8,3
Zwemmen en zonnen 7,5 7,7 7,7
Fietsmogelijkheden 8,1 8,4 8,4
Wandelmogelijkheden 8,0 8,0 8,3
Horeca en uitgaan 7,4 7,3 7,5
Slechtweer faciliteiten 6,4 5,4 6,4
VVV"s infovoorzieningen 7,3 7,2 7,4
Bewegwijzering 7,6 7,6 7,6
Prijspeil 6,8 6,5 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,7
Landschap 7,9 8,1 8,3
Attracties 6,7 5,6 6,6
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,3 8
Deskundigheid personeel 7,3 7,1 7,6
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,5 7,9
Musea Nvt 6,6 6,8
Cultuurhistorie Nvt 7,1 7,3
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,8
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.25 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Friese Merengebied
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,8 7,9 7,9
Natuur 7,7 7,9 7,8
Zwemmen en zonnen 6,9 6,9 7,4
Fietsmogelijkheden 7,5 7,8 7,9
Wandelmogelijkheden 7,3 7,6 7,8
Horeca en uitgaan 7,3 7,6 7,1
Slechtweer faciliteiten 6,4 6,2 6,6
VVV"s infovoorzieningen 7,4 7,2 7,4
Bewegwijzering 7,4 7,6 7,4
Prijspeil 6,9 7,1 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,9
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,8
Landschap 7,7 7,9 7,8
Attracties 6,5 6,5 6,8
Vriendelijkheid personeel 7,4 7,7 8
Deskundigheid personeel 7,2 7,6 7,6
Vriendelijkheid bevolking 7,8 7,8 7,9
Musea Nvt 7,3 6,6
Cultuurhistorie Nvt 7,8 6,7
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,8
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
128
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.26 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Friese IJsselmeerkust
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,8 8,0 7,6
Natuur 7,8 8,2 7,5
Zwemmen en zonnen 7,1 7,6 7,2
Fietsmogelijkheden 7,8 8,2 7,5
Wandelmogelijkheden 7,6 7,9 7,5
Horeca en uitgaan 7,2 7,4 7,1
Slechtweer faciliteiten 6,7 6,1 6
VVV"s infovoorzieningen 7,4 7,2 7
Bewegwijzering 7,7 7,8 6,9
Prijspeil 6,9 7,4 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,2
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7,1
Landschap 7,9 8,1 7,5
Attracties 6,8 6,3 6,6
Vriendelijkheid personeel 7,7 7,5 7,7
Deskundigheid personeel 7,3 7,3 7,6
Vriendelijkheid bevolking 7,8 7,8 7,8
Musea Nvt 7,3 6,7
Cultuurhistorie Nvt 8,0 7,2
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,5
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.27 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Zuidoost Friesland
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,9 8,0 7,6
Natuur 7,9 8,2 7,8
Zwemmen en zonnen 7,1 7,0 6,6
Fietsmogelijkheden 8,0 8,2 7,9
Wandelmogelijkheden 7,9 8,2 7,8
Horeca en uitgaan 7,0 6,9 7,2
Slechtweer faciliteiten 6,7 6,7 5,9
VVV"s infovoorzieningen 7,3 7,4 7,8
Bewegwijzering 7,6 7,6 7,5
Prijspeil 7,1 7,3 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,4
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 7
Landschap 7,8 8,1 7,9
Attracties 7,0 6,9 6,8
Vriendelijkheid personeel 7,5 7,7 7,9
Deskundigheid personeel 7,3 7,4 7,7
Vriendelijkheid bevolking 7,6 7,6 8
Musea Nvt 7,2 6,5
Cultuurhistorie Nvt 7,4 6,7
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 7,2
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
129
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.28 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Friesland (2002 2009) Overig Friesland
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,5 7,6 8
Natuur 7,5 7,9 7,8
Zwemmen en zonnen 6,6 6,6 6,7
Fietsmogelijkheden 7,5 7,9 7,9
Wandelmogelijkheden 7,2 7,7 7,7
Horeca en uitgaan 6,9 7,2 7,4
Slechtweer faciliteiten 6,3 6,6 6,4
VVV"s infovoorzieningen 7,2 7,2 7,3
Bewegwijzering 7,3 7,1 7
Prijspeil 7,0 7,0 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,2
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,8
Landschap 7,6 7,9 8,1
Attracties 6,9 6,4 6,9
Vriendelijkheid personeel 7,7 7,4 8
Deskundigheid personeel 7,4 7,2 7,7
Vriendelijkheid bevolking 7,6 7,6 8,2
Musea 7,2 7.3 7,3
Cultuurhistorie 7,4 7.7 7,7
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,3
Bron: Toerdata Noord
10.2.4 Drenthe: per regio
Tabel 10.29 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Drenthe (2002 2009) Noord-Midden
Drenthe
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,9 8,4 7,8
Natuur 8,1 8,3 7,9
Zwemmen en zonnen 6,7 8,4 7,6
Fietsmogelijkheden 8,1 8,1 8,1
Wandelmogelijkheden 7,9 8,1 7,8
Horeca en uitgaan 7,3 7,4 7,2
Slechtweer faciliteiten 7,0 7,1 6,4
VVV"s infovoorzieningen 7,4 7,2 7
Bewegwijzering 7,7 7,7 7,4
Prijspeil 7,1 7,6 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 6,6
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,7
Landschap 8,0 8,4 8
Attracties 7,4 7,2 7
Vriendelijkheid personeel 7,6 7,9 7,5
Deskundigheid personeel 7,4 7,5 7,3
Vriendelijkheid bevolking 7,8 7,9 7,8
Musea Nvt 6,6 7
Cultuurhistorie Nvt 7,0 7,4
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,3
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
130
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 10.30 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Drenthe (2002 2009) Zuidwest Drenthe
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,8 7,9 7,9
Natuur 8,0 8,1 7,9
Zwemmen en zonnen 6,5 7,3 6,3
Fietsmogelijkheden 8,2 8,2 8,4
Wandelmogelijkheden 8,0 8,1 8,2
Horeca en uitgaan 7,0 7,3 7,4
Slechtweer faciliteiten 6,3 6,9 6,7
VVV"s infovoorzieningen 7,4 7,3 7,3
Bewegwijzering 7,5 7,5 7,5
Prijspeil 7,1 7,1 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,1
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,9
Landschap 8,0 8,1 8,1
Attracties 6,8 7,1 6,7
Vriendelijkheid personeel 7,5 7,7 8
Deskundigheid personeel 7,2 7,5 7,7
Vriendelijkheid bevolking 7,5 7,9 8
Musea Nvt 7,1 6,8
Cultuurhistorie Nvt 7,4 7,4
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,9
Bron: Toerdata Noord
Tabel 10.31 Beoordelingen verblijfstoeristen per regio in Drenthe (2002 2009) Zuidoost- Drenthe
2002 2005 2009
Oordeel dagtocht totaal 7,6 7,9 7,4
Natuur 7,8 8,2 7,6
Zwemmen en zonnen 7,2 7,4 6,7
Fietsmogelijkheden 7,7 8,2 7,7
Wandelmogelijkheden 7,6 8,1 7,7
Horeca en uitgaan 7,0 7,7 7
Slechtweer faciliteiten 6,5 6,5 6,9
VVV"s infovoorzieningen 7,3 7,2 7
Bewegwijzering 7,2 7,6 7,2
Prijspeil 6,9 7,3 Nvt
Prijs/kwaliteit Horeca Nvt Nvt 7,2
Prijs/kwaliteit Attracties Nvt Nvt 6,9
Landschap 7,5 8,1 7,6
Attracties 7,2 7,6 7,1
Vriendelijkheid personeel 7,5 7,5 7,7
Deskundigheid personeel 7,2 7,5 7,5
Vriendelijkheid bevolking 7,4 7,7 7,6
Musea Nvt 7,6 7
Cultuurhistorie Nvt 7,5 7,1
Internet voorzieningen acco Nvt Nvt 6,5
Bron: Toerdata Noord
Beoordelingen
131
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
11. Herhalingsbezoek
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd:
Verblijftoerist Bent u al eerder in deze omgeving op vakantie geweest?
Dagtoerist Heeft u al eerder in deze omgeving een dagtochtje ondernomen?
11.1 Dagtoeristen
Tabel 11.1 Herhalingsbezoek dagtoeristen 2000 / 2002 / 2005 / 2009
2000 2002 2005 2009
Groningen 55% 62% 54% 75%
Friesland 72% 66% 61% 73%
Drenthe 61% 71% 73% 75%
Noord-Nederland 63% 66% 62% 74%
Bron: Toerdata Noord
Ruim zeventig procent van de dagtoeristen heeft al eens eerder in dezelfde omgeving een dagtocht
ondernomen. In Friesland is dit percentage lager dan in Drenthe en Groningen.
11.2 Verblijfstoeristen
Tabel 11.2 Herhalingsbezoeken verblijfstoeristen 2000 / 2002 / 2005
2000 2002 2005 2009
Groningen 57% 50% 46% 59%
Friesland 71% 62% 69% 61%
Drenthe 68% 65% 72% 67%
Noord-Nederland 67% 60% 63% 62%
Bron: Toerdata Noord
Voor de verblijfstoeristen geldt dat ruim 60 procent heeft aangegeven eerder in dit gebied op
vakantie te zijn geweest. In Groningen stijgt dit percentage terwijl in Drenthe en Friesland sprake is
van een daling vergeleken met de meting in 2005.
Herhalingsbezoek
132
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Aanraden vakantiegebied
133
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
12. Aanraden bij familie en vrienden
Aan de toerist (verblijf en dag) zijn de volgende vragen voorgelegd:
Zou u vrienden / bekenden aanraden dit gebied te bezoeken?
Zo ja: één of meerdere dagen?
12.1 Dagtoeristen
Tabel 12.1 Aanraden gebied aan familie / kennissen Noord Nederland door dagtoeristen(2002- 2009)
2002 2005 2009
Ja 82% 79% 73%
Misschien 16% 18% 24%
Nee 2% 3% 3%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.2 Aanraden gebied aan familie / kennissen Groningen door dagtoeristen (2002- 2009)
2002 2002 2009
Ja 81% 81% 69%
Misschien 17% 17% 27%
Nee 3% 3% 3%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.3 Aanraden gebied aan familie / kennissen Friesland door dagtoeristen (2002- 2009)
2002 2005 2009
Ja 81% 79% 76%
Misschien 15% 19% 22%
Nee 3% 3% 2%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.4 Aanraden gebied dagje uit / vakantiegebied aan familie / kennissen Drenthe door
dagtoeristen (2002- 2009)
2002 2005 2009
Ja 84% 84% 73%
Misschien 15% 15% 24%
Nee 1% 1% 3%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Aanraden vakantiegebied
134
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
In Noord-Nederland is het percentage van het aantal mensen, dat het gebied aanraadt, gedaald met
8%. Vooral in Groningen en Drenthe zijn er relatief meer mensen die hebben aangegeven "misschien"
het vakantiegebied aan te bevelen aan derden.
Tabel 12.5 Aanraden gebied één of meerdere dagen door dagtoeristen (2002 2009) Noord
Nederland
2002 2005 2009
Één dag 51% 50% 56%
Meerdere dagen 49% 50% 44%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.6 Aanraden gebied één of meerdere dagen door dagtoeristen (2002 2009) Groningen
2002 2005 2009
Één dag 56% 59% 65%
Meerdere dagen 44% 41% 35%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.7 Aanraden gebied één of meerdere dagen door dagtoeristen (2002 2009) Friesland
2002 2005 2009
Één dag 49% 59% 49%
Meerdere dagen 51% 41% 51%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.8 Aanraden gebied één of meerdere dagen door dagtoeristen (2002 2009) Drenthe
2002 2005 2009
Één dag 46% 42% 54%
Meerdere dagen 54% 58% 46%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
In Groningen en vooral Drenthe is een relatieve stijging geconstateerd van het aantal dagtoeristen die
de betreffende regio geschikt vindt voor een dagbezoek. In Friesland is er een stijging waargenomen
onder de toeristen die hebben aangegeven dat desbetreffende vakantieregio (vooral) geschikt is voor
een bezoek van meerdere dagen.
Aanraden vakantiegebied
135
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
12.2 Verblijfstoeristen
Tabel 12.9 Aanraden gebied aan familie / kennissen Noord Nederland door verblijfstoeristen(2002-
2009)
2002 2005 2009
Ja 84% 82% 80%
Misschien 14% 16% 16%
Nee 2% 2% 4%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.10 Aanraden gebied aan familie / kennissen Groningen door verblijfstoeristen (2002- 2009)
2002 2005 2009
Ja 78% 75% 75%
Misschien 18% 21% 19%
Nee 4% 4% 6%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.11 Aanraden gebied aan familie / kennissen Friesland door verblijfstoeristen (2002- 2009)
2002 2005 2009
Ja 85% 86% 82%
Misschien 14% 13% 15%
Nee 2% 1% 3%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.12 Aanraden gebied aan familie / kennissen Drenthe door verblijfstoeristen (2002- 2009)
2002 2005 2009
Ja 87% 83% 81%
Misschien 11% 16% 16%
Nee 1% 1% 4%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Voor zowel Noord Nederland in zijn geheel als voor de noordelijke provincies afzonderlijk geldt dat er
geen grote verschillen zijn geconstateerd in de mening van de toerist over het "aanraden van het
gebied" aan bekenden
Aanraden vakantiegebied
136
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 12.13 Aanraden gebied één of meerdere dagen door verblijftoeristen (2002 2009) Noord
Nederland
2002 2005 2009
Één dag 8% 12% 41%
Meerdere dagen 92% 88% 59%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.14 Aanraden gebied één of meerdere dagen door verblijftoeristen (2002 2009) Groningen
2002 2005 2009
Één dag 8% 11% 43%
Meerdere dagen 92% 89% 57%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.15 Aanraden gebied één of meerdere dagen door verblijftoeristen (2002 2009) Friesland
2002 2005 2009
Één dag 8% 8% 39%
Meerdere dagen 92% 92% 62%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 12.16 Aanraden gebied één of meerdere dagen door verblijftoeristen (2002 2009) Drenthe
2002 2005 2009
Één dag 9% 19% 45%
Meerdere dagen 91% 81% 55%
Totaal 100% 100% 100%
Bron: Toerdata Noord
In zowel Groningen als Friesland is er veel veranderd ten opzichte van 2002 en 2005. In 2009 raden
de mensen namelijk de provincies veel meer aan voor "één dag" De verschuiving van "meerdere
dagen" naar "één dag" is ook sterk zichtbaar in Drenthe, wat voor Noord-Nederland een verschil
oplevert van 29% ten opzichte van 2005.
Aanraden vakantiegebied
137
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
13. Beoordeling accommodatie
Aan de toerist (verblijf) is de volgende vraag voorgelegd.
Wat voor rapportcijfer zou u geven voor uw verblijfadres?
13.1 Alleen verblijftoeristen
13.1.1 Naar provincie
Tabel 13.1 Beoordeling accommodatie door verblijfstoeristen (2000 2009) Noord Nederland
2000 2002 2005 2009
Kampeerterrein 7,7 7,7 7,9 7,8
Hotel / pension 7,5 7,9 7,6 7,6
Logies & ontbijt 7,6 7,3 7,7 7,4
Boot 8,3 8,0 8,0 7,9
Groepsaccommodatie 7,2 7,2 6,9 7,9
Familie / kennissen 8,6 8,6 8,5 8,2
Recreatiewoning 8,0 7,7 8,1 7,7
Tweede woning Nvt Nvt Nvt 8,0
Bron: Toerdata Noord
Toeristen die verblijven in een groepsaccommodatie geven als rapportcijfer, vergeleken de
voorgaande editie (2005), gemiddeld een punt hoger. Voor de rest zijn er lichte dalingen
waargenomen.
Tabel 13.2 Beoordeling accommodatie door verblijfstoeristen (2000 2009) Groningen
2000 2002 2005 2009
Kampeerterrein 7,5 7,7 8,1 7,7
Hotel / pension 7,2 8,2 7,4 7,7
Logies & ontbijt 7,8 6,8 8,0 7,3
Boot 7,5 8,6 8,1 7,7
Groepsaccommodatie 7 7,5 6,9 7,8
Familie / kennissen 8,2 8,5 8,4 8,1
Recreatiewoning 7,9 7,4 8,3 7,5
Tweede woning Nvt Nvt Nvt 7,1
Bron: Toerdata Noord
In Groningen is net zoals in Noord- Nederland de beoordeling voor de "groepsaccommodatie" het
meest toegenomen. Recreatiewoning is het meest afgenomen.
Beoordeling accommodatie
138
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 13.3 Beoordeling accommodatie door verblijfstoeristen (2000 2009) Friesland
2000 2002 2005 2009
Kampeerterrein 7,7 7,7 7,6 7,7
Hotel / pension 7,7 7,8 7,8 7,8
Logies & ontbijt 7,5 7,4 7,8 7,6
Boot 8,3 8 8,0 8,0
Groepsaccommodatie 7,3 7 6,9 8,2
Familie / kennissen 8,8 8,7 8,6 8,0
Recreatiewoning 8,1 7,9 8,1 7,8
Tweede woning Nvt Nvt Nvt 7,9
Bron: Toerdata Noord
Het meest opvallende in Friesland is dat de groepsaccommodaties (veel) hoger worden beoordeeld
vergeleken met 4 jaar geleden ((6,9 naar 8,2).
Tabel 13.4 Beoordeling accommodatie door verblijfstoeristen (2000 2009) Drenthe
2000 2002 2005 2009
Kampeerterrein 7,9 7,7 7,9 7,9
Hotel / pension 7,3 7,9 7,5 7,4
Logies & ontbijt - 7,3 7,0 7,4
Boot - - - -
Groepsaccommodatie 7 7,2 7,2 7,8
Familie / kennissen 8,5 8,3 8,5 8,9
Recreatiewoning 7,8 7,6 8,0 7,9
Tweede woning Nvt Nvt Nvt 10
Bron: Toerdata Noord
De meeste accommodatievormen in Drenthe worden beter gewaardeerd vergeleken met het
onderzoek in 2005.
13.1.2 Naar seizoen
Tabel 13.5 Beoordeling accommodatie door verblijfstoeristen (2000 2009) per seizoen
Voorseizoen Hoofdseizoen Naseizoen
2000 2002 2005 2009 2000 2002 2005 2009 2000 2002 2005 2009
Kampeerterrein 7,6 7,7 7,8 7,7 7,8 7,6 7,8 7,7 7,7 7,6 8,0 7,9
Hotel / pension 7,3 7,6 7,7 7,7 7,6 8,1 7,8 7,8 7,7 7,9 7,4 7,4
Logies & ontbijt 7,2 7,3 7,8 7,3 8 7,4 7,5 7,6 7,6 6,5 7,9 7,4
Boot 8,5 8,3 7,9 7,7 7,8 7,8 8,1 8,0 8,3 8 7,7 8,2
Groepsaccommodatie 7,7 7,6 6,0 7,8 9 6,7 7,2 8,2 7 6,5 7,0 7,8
Familie / kennissen 8,4 8,4 8,7 8,1 7,2 8,4 8,8 8,0 8,8 8,9 8,2 8,9
Recreatiewoning 8,2 7,5 7,8 7,5 7,9 7,9 8,1 7,8 7,9 7,8 8,2 7,9
Tweede woning Nvt Nvt Nvt 7,1 Nvt Nvt Nvt 7,9 Nvt Nvt Nvt 10,0
Bron: Toerdata Noord
In het naseizoen worden de accommodatievormen gemiddeld het best beoordeeld en in het
voorseizoen het minst. Beoordelingen in het kader van "familie en kennissen" zijn het hoogst met
gemiddeld een 8.4.
Beoordeling accommodatie
139
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14. Genoemde verbeterpunten door toeristen
Het aanbod van toerisme sluit niet altijd aan bij de wensen en verwachtingen van de bezoekers. Voor
zowel de dagtoeristen als verblijfstoeristen worden de belangrijkste verbeterpunten gegeven. In de
enquête is aan de toerist gevraagd één aandachtspunt te noemen dat voor verbetering vatbaar is.
Per provincie worden de top 10 en per regio de top 5 van de verbeterpunten gepresenteerd. De
verbeterpunten die in onderstaande tabellen vermeld staan zijn geclusterd.
Aan de toerist (verblijf en dag) zijn de volgende vragen voorgelegd.
Wat is volgens u het belangrijkste wat verbeterd moet worden aan deze vakantieomgeving?
Mocht de uitkomst te maken hebben met het ontbreken van een toeristische voorziening / faciliteit
dan werd de volgende vraag voorgelegd.
Aan welke voorziening / faciliteit denkt u?
14.1 dagtoeristen
14.1.1 Groningen
Tabel 14.1 Top 10 verbeterpunten dagtoeristen in provincie Groningen (2009)
%
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 30%
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. ) 16%
3 Bewegwijzering 9%
4 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. ) 8%
5 Wandelen & fietsen (infrastructuur) 7%
6 Niets 6%
7 Horeca 5%
.7 Winkelen 5%
9 Parkeren 4%
10 Milieu ( afval, hondenpoep ) 3%
Bron: Toerdata Noord
De verbeterpunten per regio, zoals die op de volgende bladzijden zijn aangegeven, worden niet
toegelicht in de tekst. De tabellen spreken voor zich.
Verbeterpunten toerisme
140
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Regio's in Groningen
Tabel 14.2 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Groningen (2009) West Groningen
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
3 Milieu ( afval, hondenpoep )
4 Horeca
5 Wandelen & fietsen (infrastructuur)
5 Bewegwijzering
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.3 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Groningen (2009) Groningen- Haren
1 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
2 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
3 Parkeren
4 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
5 Wandelen & fietsen (infrastructuur)
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.4 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Groningen (2009) Eemsmond
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
3 Winkelen
4 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
5 Horeca
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.5 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Groningen (2009) Oost-Groningen
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Bewegwijzering
3 Wandelen & fietsen (infrastructuur)
4 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
5 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
141
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.1.2 Friesland
Tabel 14.6 Top 10 verbeterpunten dagtoeristen in provincie Friesland (2009)
%
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 40%
2 Niets 12%
3 Winkelen 8%
4 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc ) 7%
5 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. ) 5%
5 Horeca 5%
5 Overige 5%
8 Milieu ( afval, hondenpoep ) 4%
8 Prijspeil ( te duur ) 4%
10 Wandelen & fietsen (infrastructuur) 3%
Bron: Toerdata Noord
Regio's in Friesland
Tabel 14.7 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Friesland (2009) Waddeneilanden
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Niets
3 Winkelen
4 Horeca
5 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc.
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.8 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Friesland (2009) Friese Merengebied
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Niets
3 Promotie & informatievoorziening VVV
4 Milieu ( afval, hondenpoep )
5 Winkelen
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.9 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Friesland (2009) Friese IJsselmeergebied
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Niets
3 Milieu ( afval, hondenpoep )
4 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
5 Parkeren
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
142
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.10 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Friesland (2009) Zuidoost-Friesland
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Niets
3 Winkelen
4 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
5 Prijspeil ( te duur )
5 Wandelen & fietsen (infrastructuur)
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.11 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Friesland (2009) Overig Friesland
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
3 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
4 Winkelen
5 Horeca
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
143
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.1.3 Drenthe
Tabel 14.12 Top 10 punten voor verbetering dagtoeristen provincie Drenthe (2009)
%
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 32%
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. ) 15%
3 Wandelen & fietsen (infrastructuur) 9%
4 Parkeren 8%
5 Winkelen 6%
6 Bewegwijzering 5%
6 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. ) 5%
6 Milieu ( afval, hondenpoep ) 5%
9 Promotie & informatievoorziening VVV 4%
10 Horeca 3%
10 Niets 3%
10 Prijspeil ( te duur ) 3%
Bron: Toerdata Noord
Regio's in Drenthe
Tabel 14.13 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Drenthe (2009) Noord-Midden Drenthe
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
3 Winkelen
4 Wandelen & fietsen (infrastructuur)
5 Milieu ( afval, hondenpoep )
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.14 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Drenthe (2009) Zuidwest-Drenthe
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Wandelen & fietsen (infrastructuur)
3 Parkeren
4 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
5 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.15 Top 5 verbeterpunten dagtoeristen regio's in Drenthe (2009) Zuidoost-Drenthe
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Infrastructuur ( wegwerkzaamheden, onderhoud etc. )
3 Parkeren
4 Sfeer ( drukte / rust / cultuur gebouwen etc. )
5 Promotie & informatievoorziening VVV
5 Milieu ( afval, hondenpoep )
5 Winkelen
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
144
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Algemeen conclusie verbeterpunten dagtoeristen
Op één regio na, staat als geclusterd verbeterpunt "voorzieningen / activiteiten / attracties /
faciliteiten" op de eerste plaats. Daarnaast worden er veel opmerkingen geplaatst door dagtoeristen
met betrekking tot de infrastructuur in Groningen en Drenthe. In Friesland staat er vaak "niets" in de
lijst, wat (waarschijnlijk) inhoud dat er veel tevreden bezoekers zijn en dat er (dus) niets hoeft te
worden veranderd.
Verbeterpunten toerisme
145
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.2 Suggestie verbeterpunten dagtoeristen mbt voorzieningen
In de vragenlijst van 2009 is de vraag opgenomen "aan welke soort attractie / slechtweervoorziening
de toerist denkt als deze heeft aangegeven dat het slecht gesteld is met het aanbod van de
voorzieningen in Noord-Nederland.
Tabel 14.16 Top 10 suggesties (slechtweer) voorzieningen dagtoeristen (2009) Groningen
N
1 Attractieparken ( binnen en buitenactiviteiten ) 4
2 Slechtweervoorzieningen 4
3 Faciliteiten ( overdekt ) 3
4 Veerboot naar Duitsland 2
5 ( meer ) Winkels 2
6 Musea, activiteiten in het centrum 4
7 Bioscoop 1
8 Faciliteiten ( voor kinderen ) 1
9 Stads / dorpswandelingen 1
N totaal 22
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.17 Top 10 suggesties (slechtweer) voorzieningen dagtoeristen (2009) Friesland
N
1 Faciliteiten ( overdekt ) 4
2 Attractie pretparken 4
3 ( meer ) Winkels 2
4 Kermis 2
5 Musea en evenementen 2
6 Zwembad 2
7 Bowlingbaan 1
8 Campingfaciliteiten 1
9 Dierentuin, pretpark 1
10 Evenementen, markt 1
11 Faciliteiten ( voor kinderen ) 1
12 Faciliteiten voor het gehele gezin 1
13 Markten, live- muziek 1
14 Winkelcentrum ( overdekt ) 1
N Totaal 24
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
146
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.18 Top 10 suggesties (slechtweer) voorzieningen dagtoeristen (2009) Drenthe
N
1 Attractie pretparken 7
2 Musea en evenementen 2
3 Bioscoop 1
4 Faciliteiten ( overdekt ) 1
5 Horeca ( meer uitgaansgelegenheden ) 1
6 Koffiehuis 1
7 Kroeg, discotheken 1
8 Markten, live- muziek 1
9 Slechtweervoorzieningen 1
10 Strandfaciliteiten ( meer ) 1
N Totaal 17
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
147
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.3 Verbeterpunten verblijfstoeristen
14.2.1 Groningen
Tabel 14.19 Top 10 verbeterpunten verblijftoeristen provincie Groningen (2009)
%
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 46%
2 Wandelen & fietsen 10%
3 Infrastructuur / wegwerkzaamheden 7%
4 Bewegwijzering 6%
5 Winkels 5%
6 Sfeer ( drukte / rust / cultuur / gebouwen etc ) 4%
7 Openbaar vervoer 4%
8 Milieu ( afval & hondenpoep ) 3%
8 Parkeren 3%
8 Horeca & uitgaan 3%
Bron: Toerdata Noord
Ook voor de categorie "verblijfstoeristen"geldt dat de verbeterpunten per regio, zoals die hieronder
zijn aangegeven worden niet worden toegelicht in de tekst. De tabellen spreken voor zich.
Regio's in Groningen
Tabel 14.20 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Groningen (2009) West-Groningen
1 Bewegwijzering
2 Flora & Fauna
3 Horeca & uitgaan
4 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
5 Milieu ( afval & hondenpoep )
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.21 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Groningen (2009) Groningen-Haren
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Parkeren
3 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
4 Promotie & Informatievoorziening, VVV
5 Bewegwijzering
5 Winkels
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
148
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.22 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Groningen (2009) Eemsmond
1 Bewegwijzering
2 Flora & Fauna
3 Horeca & uitgaan
4 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
5 Milieu ( afval & hondenpoep )
5 Niets
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.23 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Groningen (2009) Oost-Groningen
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Wandelen & fietsen
3 Winkels
4 Horeca & uitgaan
5 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
149
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.2.2 Friesland
Tabel 14.24 Top 10 verbeterpunten verblijfstoeristen provincie Friesland (2009)
%
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 49%
2 Bewegwijzering 7%
3 Niets 7%
4 Promotie & Informatievoorziening, VVV 6%
5 Horeca & uitgaan 5%
5 Sfeer ( drukte / rust / cultuur / gebouwen etc ) 5%
7 Infrastructuur / wegwerkzaamheden 4%
7 Milieu ( afval & hondenpoep ) 4%
9 Flora & Fauna 3%
9 Winkels 3%
Bron: Toerdata Noord
Regio's in Friesland
Tabel 14.25 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Friesland (2009) Waddeneilanden
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Niets
3 Bewegwijzering
4 Prijspeil
5 Winkels
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.26 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Friesland (2009) Friese Merengebied
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Sfeer ( drukte / rust / cultuur / gebouwen etc )
3 Flora & Fauna
4 Horeca & uitgaan
5 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.27 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Friesland (2009) Friese IJsselmeerkust
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Promotie & Informatievoorziening, VVV
3 Milieu ( afval & hondenpoep )
4 Bewegwijzering
5 Horeca & uitgaan
5 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
150
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.28 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Friesland (2009) Zuidoost-Friesland
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Horeca & uitgaan
3 Promotie & Informatievoorziening, VVV
4 Wandelen & fietsen
5 Bewegwijzering
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.29 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Friesland (2009) Overig Friesland
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Bewegwijzering
3 Flora & Fauna
4 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
5 Promotie & Informatievoorziening, VVV
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
151
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.2.3 Drenthe
Tabel 14.30 Top 10 verbeterpunten verblijfstoeristen provincie Drenthe (2009)
%
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 33%
2 Wandelen & fietsen 12%
3 Openbaar vervoer 11%
4 Horeca & uitgaan 9%
5 Promotie & Informatievoorziening, VVV 7%
6 Niets 4%
6 Winkels 4%
7 Milieu ( afval & hondenpoep ) 3%
7 Bewegwijzering 3%
7 Infrastructuur / wegwerkzaamheden 3%
7 Parkeren 3%
7 Prijspeil 3%
7 Sfeer ( drukte / rust/ cultuur / attracties / faciliteiten ) 3%
Bron: Toerdata Noord
Regio's in Drenthe
Tabel 14.31 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Drenthe (2009) Noord-Midden Drenthe
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Openbaar vervoer
3 Horeca & uitgaan
4 Wandelen & fietsen
5 Niets
5 Sfeer ( drukte / rust / cultuur / gebouwen etc )
Bron: Toerdata Noord
Tabel 14.32 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Drenthe (2009) Zuidwest-Drenthe
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Wandelen & fietsen
3 Promotie & Informatievoorziening, VVV
4 Horeca & uitgaan
5 Infrastructuur / wegwerkzaamheden
5 Openbaar vervoer
5 Winkels
5 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
152
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.33 Top 5 verbeterpunten verblijftoeristen regio's in Drenthe (2009) Zuidoost-Drenthe
1 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten
2 Promotie & Informatievoorziening, VVV
3 Horeca & uitgaan
4 Openbaar vervoer
5 Bewegwijzering
Bron: Toerdata Noord
Algemene conclusie verbeterpunten verblijfstoeristen
Net zoals bij de dagtoeristen staat ook hier "voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten" op
de eerste plek wat betreft het meest genoemde (geclusterde) verbeterpunt. De verbeterpunten
fluctueren echter bij de verblijfstoeristen meer per regio dan bij de dagtoeristen.
Verbeterpunten toerisme
153
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
14.4 Suggestie verbeterpunten verblijfstoeristen met betrekking tot voorzieningen
In de vragenlijst van 2009 is de vraag opgenomen "aan welke soort attractie / slechtweervoorziening
de toerist denkt als deze heeft aangegeven dat het slecht gesteld is met de voorzieningen in Noord-
Nederland.
Tabel 14.34 Suggesties (slechtweer) voorzieningen verblijftoeristen (2009) Groningen
N
1 Attractie pretparken 11
2 Attractieparken ( binnen en buitenactiviteiten ) 6
3 Bewegwijzering 6
4 Parkeren 5
5 Slechtweervoorzieningen 5
6 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 5
7 Infrastructuur / wegwerkzaamheden 4
8 Musea 4
9 Openbaar vervoer 3
10 Strandfaciliteiten 3
11 Zwembad 3
12 Wandelen & fietsen 3
13 Iets voor kinderen 2
14 Sfeer ( drukte / rust / cultuur / gebouwen etc ) 2
15 Speelparadijs voor kinderen 2
16 Winkels 2
17 Winkels ( overdekt winkelcentrum ) 2
18 Bowlen 1
19 Entertainment 1
20 Faciliteiten ( overdekt ) 1
21 Flora & Fauna 1
22 Horeca & winkels 1
23 Meer activiteiten 1
24 Meer toertochten 1
25 Overdekt zwembad / tennisbaan 1
26 Prijspeil 1
27 Promotie & Informatievoorziening, VVV 1
28 Zwembad 1
N Totaal 78
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
154
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.35 Suggesties (slechtweer) voorzieningen verblijftoeristen (2009) Friesland
N
1 Slechtweervoorzieningen 11
2 Attractieparken ( binnen en buitenactiviteiten ) 6
3 Faciliteiten ( overdekt ) 6
4 Bewegwijzering 5
5 Horeca & winkels 5
6 Zwembad 5
7 Bioscoop 4
8 Musea 4
9 Promotie & Informatievoorziening, VVV 3
10 Winkels 3
11 Zwembad 3
12 Entertainment 3
13 Infrastructuur / wegwerkzaamheden 3
14 Milieu 2
15 Overdekte activiteiten 2
16 Personeel 2
17 Strandfaciliteiten 2
18 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 2
19 Zwembad ( overdekt ) 1
20 Faciliteiten 1
21 Faciliteiten 1
22 Flora & Fauna 1
23 Musea, pretpark 1
24 Overdekte faciliteiten 1
25 Prijspeil 1
26 Sfeer ( drukte / rust / cultuur / gebouwen etc ) 1
27 Sfeer (drukte / rust / cultuur / gebouwen etc ) 1
28 Verblijfsaccomodatie 1
29 Wandelen & fietsen 1
30 Winkels 1
N Totaal 89
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
155
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 14.36 Suggesties (slechtweer) voorzieningen verblijftoeristen (2009)) Drenthe
N
1 Bewegwijzering 13
2 Prijspeil 5
3 Winkels 5
4 Faciliteiten voor het gehele gezin 3
5 Overdekt zwembad / tennisbaan 2
6 Musea, pretpark 2
7 Musea 2
8 Zwembad 2
9 Slechtweervoorzieningen 2
10 Bowlen 1
11 Meer activiteiten 1
12 Parkeren 1
13 Speelparadijs voor kinderen 1
14 Faciliteiten 1
15 Overdekte activiteiten 1
16 Voorzieningen / activiteiten / attracties / faciliteiten 1
N Totaal 43
Bron: Toerdata Noord
Verbeterpunten toerisme
156
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Imago provincie
157
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
15. Imago provincie als toeristengebied
Aan de toerist is gevraagd "het imago" te omschrijven van de provincie waarin de toerist zijn
vakantie / dagje uit doorbrengt. De vele aangedragen opties zijn geclusterd en zijn in de
onderstaande tabellen gepresenteerd.
Aan de toerist (verblijf en dag) is de volgende vraag voorgelegd.
Wat is volgens u het imago van de provincie waarin u uw vakantie doorbrengt / dagtochtje
onderneemt?
In het tabellenboek zijn ook de ongeclusterde imago- omschrijvingen opgenomen.
15.1 Dagtoeristen
Tabel 15.1 Imago van de provincie per provincie dagtoeristen (2009) Groningen
%
Rust, ruimte en natuur ( flora & fauna ) 47%
Gezellig, vriendelijk, sfeervol 16%
Stad / dorp, winkel / cultuur etc. 11%
Overig 8%
Water, strand, meren, plassen, zwemmen, watersport 6%
Tevredenheid ( prima, goed, mooi etc ) 5%
Stug, saai, vlak, kaal, te rustig, ver weg 4%
Actief ( wandelen & fietsen ) 3%
Veelzijdig en divers 1%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Per provincie
Tabel 15.2 Imago van de provincie per provincie dagtoeristen (2009) Friesland
%
Rust, ruimte en natuur ( flora & fauna ) 45%
Water, strand, meren, plassen, zwemmen, watersport 22%
Gezellig, vriendelijk, sfeervol 12%
Stad / dorp, winkel / cultuur etc. 11%
Overig 5%
Actief ( wandelen & fietsen ) 2%
Stug, saai, vlak, kaal, te rustig, ver weg 1%
Tevredenheid ( prima, goed, mooi etc ) 1%
Veelzijdig en divers 1%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Imago provincie
158
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
Tabel 15.3 Imago van de provincie per provincie dagtoeristen (2009) Drenthe
%
Rust, ruimte en natuur ( flora & fauna ) 60%
Gezellig, vriendelijk, sfeervol 18%
Stad / dorp, winkel / cultuur etc. 6%
Overig 5%
Veelzijdig en divers 4%
Actief ( wandelen & fietsen ) 3%
Stug, saai, vlak, kaal, te rustig, ver weg 2%
Water, strand, meren, plassen, zwemmen, watersport 1%
Tevredenheid ( prima, goed, mooi etc ) 1%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Dagtoeristen in Groningen, Friesland en Drenthe geven aan dat het imago van de provincie het best
kan worden omschreven met de termen "rust, ruimte en natuur". Gezelligheid en vriendelijkheid
bepalen ook voor een belangrijk deel de sfeer en daarmee het imago van de drie provincies. In
Friesland speelt het volop aanwezige water, strand, meren, plassen, zwemmen en de watersport ook
een belangrijk deel in het imago van de provincie.
Imago provincie
159
Consumentenonderzoek Toerisme 2009
15.2 Verblijfstoeristen
Tabel 15.4 Imago van de provincie per provincie verblijfstoeristen (2009) Groningen
%
Rust, Ruimte en natuur ( flora & fauna ) 62%
Gezellig, vriendelijk en sfeervol 9%
Overig 7%
Stad / dorp, winkelen / cultuur etc 7%
Water ( waterrijk, strand, meren, plassen, zwemmen, watersport ( zeilen, varen )) 6%
Stug, saai, vlak, kaal, te rustig, ver weg 5%
Tevredenheid ( prima, goed, mooi etc ) 2%
Actief ( wandelen & fietsen ) 1%
Veelzijdig en divers 1%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 15.5 Imago van de provincie per provincie verblijfstoeristen (2009) Friesland
%
Rust, Ruimte en natuur ( flora & fauna ) 55%
Water ( waterrijk, strand, meren, plassen, zwemmen, watersport ( zeilen, varen )) 21%
Gezellig, vriendelijk en sfeervol 7%
Stad / dorp, winkelen / cultuur etc 7%
Tevredenheid ( prima, goed, mooi etc ) 3%
Actief ( wandelen & fietsen ) 2%
Overig 2%
Veelzijdig en divers 2%
Stug, saai, vlak, kaal, te rustig, ver weg 0%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Tabel 15.6 Imago van de provincie per provincie verblijfstoeristen (2009) Drenthe
%
Rust, Ruimte en natuur ( flora & fauna ) 74%
Gezellig, vriendelijk en sfeervol 11%
Stad / dorp, winkelen / cultuur etc 4%
Actief ( wandelen & fietsen ) 4%
Overig 4%
Veelzijdig en divers 1%
Stug, saai, vlak, kaal, te rustig, ver weg 1%
Tevredenheid ( prima, goed, mooi etc ) 1%
Water ( waterrijk, strand, meren, plassen, zwemmen, watersport ( zeilen, varen )) 1%
Totaal 100%
Bron: Toerdata Noord
Ook de verblijftoeristen associëren het Noorden met rust, ruimte en natuur. Daarnaast heeft het
Noorden een gezellig en sfeervol imago volgens de verblijfstoeristen. Logischerwijze wordt Friesland,
naast de bovengenoemde zaken, ook geassocieerd met het alom aanwezige water.
Imago provincie
160
---- --
PARSEBERJOCHT
Nûmer: 135 HZ
Datum: 4 juny 2010
Noarden skoart goed, Fryslân populêr
Noardlike toerist siket rêst en ferdivedaasje
Noard-Nederlân skoart goed as toeristyske bestimming. It trijejierlikse Konsuminte-ûndersyk toerisme fan Toerdata Noord lit sjen dat de trije noardlike provinsjes goed wurdearre wurde by likegoed de dei- as de ferbliuwtoeristen. Fryslân skoart it heechst mei in 7,8 troch de ferbliuwtoeristen, Grinslân en Drinte skoare beide in 7,6. De deitoeristen jouwe Fryslân in 7,7 en Grinslân en Drinte beide in 7,4.
Deirekreanten en fakânsjegongers yn Fryslân komme benammen foar de rêst en ferdivedaasje nei de provinsje ta. De fytsmooglikheden en it wetter binne de grutte lûkers. De toeristen assosjearje Fryslân mei rest, romte en natoer, mar ek gesellich, sfearfol en freonlik binne eigenskippen dy't sy oan Fryslân taskriuwe. Natoer, lânskip en freonlikens krije de heechste wurdearring. De Waadeilannen skoare heger as de oare regio's yn Fryslân. De toeristen bliuwe ek tichteby har ferbliuwplak neffens fjouwer jier lyn. Ferbetterpunten binne de kwaliteit fan de foarsjennings, it oantal attraksjes en fasiliteiten en dúdlikere paadwizers.
Bestegings
Yn de ôfrûne fjouwer jier hat de deitoerist 3% mear útjûn. Yn 2009 joech er yn Fryslân trochinoar 39 euro út, wat minder as yn Grinslân (40 euro) en Drinte (45 euro). De ferbliuwtoeristen bestegen alle dagen 44 euro yn Fryslân, yn Grinslân en Drinte respektivelik 39 en 48 euro. Yn Fryslân is de trochsnee útjefte mei 3 euro omheechgien. By Grinslân binne de trochsnee útjeften gelyk bleaun, wylst toeristen yn Drinte 8 euro mear útjoegen.
Wa is de toerist?
It grutste part fan de toeristen yn Fryslân komt út it Noarden wei. De helte fan de deirekreanten komme út de provinsje sels, fan de ferbliuwtoeristen komt in kwart út Fryslân wei. Dêrfan geane aardich wat faker as ien kear op fakânsje yn Fryslân; 73% fan de deitoeristen giet faker in dei deropút yn Fryslân, 61% fan de ferbliuwtoeristen hat hjir faker fakânsje. Likernôch 60% fan de toeristen is twafertsjinner, rûchwei 40% is âlder as 50 jier.
Yn alle sektoaren jildt dat kwaliteit toeristen lûkt. Jannewietske de Vries: "Fryslân is hertlik en gastfrij en biedt kwaliteit. Ik tankje ús gasten út it binnen- en bûtenlân wei foar de hege wurdearring. Ynvestearje yn de kwaliteit fan ús toeristysk oanbod, dat moatte wy dwaan bliuwe."
---- --
Provincie Friesland