NEN
Gesproken ontruimingsalarmering werkt beter
vrijdag 4 juni 2010, 13:00
Er zijn sterke aanwijzingen dat een ontruimingsalarmsysteem met een
gesproken bericht het meest serieus wordt genomen ten opzichte van een
alarm met alleen een toonsignaal. Dat stellen Margrethe Kobes, senior
onderzoeker bij het NIFV en Kees van Toer, divisiemanager bij Protec
Brandbeveiliging BV.
De meeste dodelijke slachtoffers bij brand zijn te wijten aan inhalatie
van rook en giftige verbrandingsgassen. Een snelle start van de
ontvluchting is dan ook essentieel. Een situatie van ontvluchting bij
een brandalarm leidt echter veelal tot een verhoogd stressniveau. Het
verhoogde stressniveau bij brand kan veroorzaakt worden door een
overschrijding van de informatieverwerkingscapaciteit of een
confrontatie met een onbekende situatie. Maar ook het doordringende
geluid van het alarmsignaal kan tot stress leiden. Te veel psychische
stress heeft een negatief effect op de besluitvorming en de reactie van
mensen. Daarom is het van belang om bijkomende stress - veroorzaakt
door een onduidelijke ontruimingssituatie - te vermijden.
Eisen voor ontruimingsalarminstallaties
Volgens het Gebruiksbesluit 2008 moet een ontruimingsalarminstallatie
voldoen aan de NEN 2575 'Brandveiligheid van gebouwen -
Ontruimingsinstallaties - Systeem- en kwaliteitseisen en
projecteringsrichtlijnen' en aan een door burgemeester en wethouders
goedgekeurd programma van eisen. Een installatie kan zijn uitgevoerd
met stil alarm (met attentiepanelen en optische signaalgevers), luid
alarm (met akoestische signaalgevers) of een combinatie van stil en
luid alarm. In een gebouw waarin veel mensen aanwezig zijn is een
omroepinstallatie voor gesproken mededelingen, een zogeheten A-systeem,
vereist. Bij een A-systeem is de ontruimingsalarminstallatie gekoppeld
aan een brandmeldinstallatie, waarbij de voeding van beide installaties
gescheiden van elkaar moeten worden uitgevoerd. Een B-systeem is een
standaardsysteem met uitsluitend toonsignalen en is tegenwoordig
meestal geïntegreerd in een brandmeldsysteem.
Uit diverse onderzoeken blijkt dat een ontruimingssignaal geen
duidelijke aanwijzing voor brand is. Zo blijken sommige mensen
(ongeveer 30 procent) het signaal niet te herkennen. Verder negeert de
ruime meerderheid (ongeveer 61 procent) het signaal of gaat eerst op
zoek naar aanvullende informatie. Dit komt onder andere doordat slechts
weinig mensen het signaal als een echte brandsituatie interpreteren.
Uit een Amerikaans onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat slechts 15
procent een brandalarm ook als zodanig opvat. Terwijl 42 procent het
alarm doorgaans interpreteert als ontruimingsoefening, 24 procent als
een test van het alarmsysteem en 18 procent als een 'loos alarm'.
Gesproken mededeling noodzaak of niet?
Er zijn sterke aanwijzingen dat een ontruimingsalarmsysteem met een
gesproken bericht, of informatie van een persoon die gerichte
aanwijzingen geeft, het meest serieus wordt genomen ten opzichte van
een alarm met alleen een toonsignaal. Een ontruimingsalarmsignaal met
gesproken mededeling kan daarom niet alleen in grote gebouwen, waarvoor
een type A-systeem verplicht is, maar ook in andere typen gebouw
wenselijk zijn. Het verdient dan ook aanbeveling om de noodzaak van
gesproken mededeling in ontruimingsalarmsignalen nader te verkennen.
zie ook de volgende gerelateerde onderwerpen:
NEN Bouwmail (Publicatie)