Erasmus Universiteit Rotterdam

Promotie J. van der Waal

Titel proefschrift
Unravelling the Global City Debate

---

Promotors:
Prof.dr. J.P.L. Burgers
Prof.dr. D. Houtman

---

Datum
04 juni 2010 11:30

---

Locatie:
Woudestein, senaatszaal

---

Faculteit
Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW)

Meer kans op laaggeschoold werk in steden met grote dienstensector

Weinig tolerant cultureel klimaat vergroot weerstand tegen migranten

Niet internationale arbeidsdeling maar immigratie zorgt voor verschillen in werkloosheid onder laaggeschoolden tussen Nederlandse steden. Dit stelt Jeroen van der Waal in zijn proefschrift Unravelling the Global City Debate. Economic Inequality and Ethnocentrism in Contemporary Dutch Cities. De werkloosheid in de voormalige industriesteden waar weinig vraag naar laaggeschoolde arbeid is, loopt namelijk sterker op door de vestiging van migranten. Van der Waal promoveert vrijdag 4 juni 2010 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Van der Waal onderzocht de invloed van mondialisering van de economie op stedelijke arbeidsmarkten in Nederland. Hij toont aan dat de kansen van laaggeschoolden op de arbeidsmarkt sterk verschillen per Nederlandse stad. Zo is de werkloosheid onder laagopgeleiden in voormalige industriesteden als Heerlen, Enschede en Sittard-Geleen veel hoger dan in steden als Utrecht en Amersfoort die op diensten zijn georiënteerd.

De economische mondialisering speelt hierbij echter een heel andere rol dan doorgaans wordt gedacht. De gangbare gedachte is dat de verschillen komen door de internationale arbeidsdeling die is ontstaan door het verplaatsen van productiecapaciteit naar het buitenland. Maar het is de sterkere groei van de dienstensector in de meest op diensten georiënteerde steden die veroorzaakt dat daar veel minder werkloosheid is dan in voormalige industriesteden. Omdat een uitgebreide dienstensector veel meer banen voor laaggeschoolden oplevert, zorgt dit voor verschillen in stedelijke arbeidsmarktkansen.

Dat wil niet zeggen dat economische mondialisering helemaal geen invloed heeft op stedelijke arbeidsmarkten. De instroom van laaggeschoolde migranten versterkt namelijk de werkloosheidsverschillen tussen steden. Laaggeschoolden migranten vestigen zich vaak in voormalige industriesteden, waar tegenwoordig weinig vraag is naar laaggeschoolde arbeid. Het gevolg daarvan is dat de werkloosheid in die steden verder oploopt. De arbeidsmarkt in de steden met veel werkgelegenheid in de dienstensector is wel in staat om werk te bieden aan laaggeschoolde migranten.

Van der Waals onderzoek wijst voorts uit dat weerstand tegen immigranten onder laaggeschoolde autochtone stedelingen niet wordt veroorzaakt door competitie op de arbeidsmarkt, zoals vaak wordt verondersteld. Een laag opleidingsniveau zorgt namelijk niet alleen voor een zwakke positie op de arbeidsmarkt, maar ook voor een conservatieve culturele oriëntatie.
Een afkeer van culturele diversiteit is de achtergrond van de weerstand die laaggeschoolden hebben tegen immigranten, aldus Van der Waal. Deze weerstand blijkt bovendien het sterkst in steden met een weinig tolerant cultureel klimaat.