VNG boos over korting van 200 miljoen euro op Wmo
01.06.2010
Het rijk wil maar liefst 200 miljoen euro bij gemeenten weghalen, geld
dat bestemd is voor de huishoudelijke hulp. De argumentatie waarom
gemeenten opeens deze taken voor de Wet maatschappelijke ondersteuning
(Wmo) met 200 miljoen minder zouden kunnen uitvoeren ontbreekt
volstrekt. Daarbij is deze maatregel in strijd met eerder gemaakte
afspraken. Voor de VNG is bezuinigen op de Wmo dan ook onacceptabel en
deze handelswijze schaadt het vertrouwen van de gemeenten in het rijk.
Het ministerie van VWS is als gevolg van tekorten op de begroting op
zoek naar geld. De tekorten worden veroorzaakt door overschrijdingen
bij de Zorgverzekeringswet, de AWBZ en de medisch specialisten. Wetten
die gemeenten niet uitvoeren, maar het rijk zelf. Het is opmerkelijk
dat VWS ervoor kiest om over de rug van gemeenten en dus de burgers 200
miljoen euro te willen bezuinigen op de huishoudelijke hulp. Omgekeerd,
als gemeenten te kort komen is het rijk niet bereid bij te springen.
Het rijk gaat er van uit dat de gemeenten dezelfde taken blijven
uitvoeren en dat nog efficiënter zullen kunnen en moeten doen.
Gemeenten zijn voor de Wmo verantwoordelijk en dat betekent ook dat
tekorten op de Wmo door de gemeenten zelf moeten worden gedragen. Veel
gemeenten komen tekort op de Wmo en hebben dat uit eigen middelen
bijgelegd. Het rijk schendt daar bovenop nog een bestaande afspraak
over de uitvoeringskosten. In plaats van die per 2010 geheel te
vergoeden, zoals was afgesproken, geeft het rijk nu aan de vergoeding
pas in 2011 te willen voldoen en met een lager bedrag. Bij de invoering
van de Wmo zijn tussen het rijk en de gemeenten afspraken gemaakt over
de financiën en beleid. Wij constateren dat het rijk zich bij
voortduring niet of beperkt aan deze afspraken heeft gehouden.
Terwijl gemeenten volgens de evaluatie van de Wmo door het SCP de
afgelopen jaren goed hebben gepresteerd, worden ze nu afgestraft.
Gemeenten hebben aangetoond efficiënter en kostenbewuster dan het rijk
maatschappelijke ondersteuning te kunnen verzorgen. Maar het idee dat
gemeenten het voortdurend nog goedkoper kunnen blijven doen, is een
fictie. De jaren van kostendalingen zijn echt voorbij, er valt geen
'vet' meer weg te snijden. Allerlei ontwikkelingen leiden nu juist tot
kostenverhogingen. Zo interpreteren beroepsrechters in hun uitspraken
de compensatieplicht van gemeenten steeds breder. Viel bijvoorbeeld het
vervoer naar een huisarts of ziekenhuis voorheen nooit onder de Wet
voorzieningen gehandicapten of de Wmo, de rechter oordeelt tegenwoordig
dat het tot de compensatieplicht van gemeenten behoort. Ook de meest
recente initiatieven van de Tweede Kamer rondom de aanbesteding van de
thuiszorg (de basistarieven, de specifieke uitkering) leiden tot hogere
kosten voor de gemeenten zonder dat het rijk deze compenseert. Tel
daarbij de toekomstige vergrijzing en de financiële risico's die de
gemeenten daarbij lopen. Als het rijk volhardt met welke korting dan
ook, schiet het rijk zichzelf in de voet en is het voor gemeenten
onmogelijk de Wmo zodanig uit te voeren dat een beroep op de veel
duurdere zorgverzekeringswet en AWBZ door burgers wordt voorkomen of
uitgesteld.
Het komend jaar worden cruciale beslissingen genomen over de
houdbaarheid van ons zorgstelsel. Iedereen is het erover eens dat grote
veranderingen in hoe we de zorg georganiseerd hebben onvermijdelijk
zijn. We kunnen als burgers en overheid niet langer uitgaan van
individuele verzekerde rechten zoals bij de oude AWBZ. Om de zorg
betaalbaar te houden, moeten we toe naar het oplossen en compenseren
van beperkingen via algemeen beleid en collectieve voorzieningen.
Volgens het SCP zijn de mensen die deze compensatie krijgen via de
gemeenten over het algemeen tevreden. Gemeenten zijn samen met cliënten
en aanbieders bezig deze omslag te maken. In het verlengde daarvan
hebben gemeenten aangegeven grote delen van de AWBZ over te kunnen
nemen mits er voldoende middelen en handelingsvrijheid aan de gemeenten
geboden worden. Gemeenten moeten daarbij echter kunnen rekenen en
vertouwen op het Rijk. Dat vertrouwen wordt niet bevorderd door welke
korting dan ook. Als gemeenten op voorhand worden gekort worden zij in
een lekke roeiboot de zee op gestuurd.
Vereniging Nederlandse Gemeenten