beantwoording vragen van het lid Peters over de gewelddadige
Israëlische inname van de humanitaire vloot voor Gaza
Kamerbrief inzake beantwoording vragen van het lid Peters over de
gewelddadige Israëlische inname van de humanitaire vloot voor Gaza
Kamerbrief | 31 mei 2010
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen
gesteld door het lid Peters over de gewelddadige Israëlische inname van
de humanitaire vloot voor Gaza. Deze vragen werden ingezonden op 31 mei
2010 met kenmerk 2010Z.
Bijgaande vragen strekken mede ter beantwoording van de vragen van de
leden Peters en Van Bommel over het Gaza Freedom Flotilla, ingezonden
op 27 mei 2010 met kenmerken 2010Z08849, resp. 2010Z08851.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken op
vragen van het lid Peters (Groen Links) over de gewelddadige
Israëlische inname van de humanitaire vloot voor Gaza, mede ter
beantwoording van de vragen van de leden Peters (Groen Links) en Van
Bommel (SP) over het Gaza Freedom Flotilla .
Vraag 1
Hoe beoordeelt u de gewelddadige inname door het Israëlische leger
hedenochtend in internationale wateren van de internationale vloot met
10.000 ton aan humanitaire goederen voor Gaza, waarbij 16 doden en
tientallen gewonden zijn gevallen onder de ca. 600 internationale
civiele activisten, Nederlandse en andere EU-onderdanen,
parlementariërs en een Nobelprijswinnaar ^^1 ?
^
^Antwoord
^Het bericht dat de maritieme actie van de Israëlische strijdkrachten
tegen het Gaza Freedom Flotilla heeft geleid tot een nog onbekend
aantal dode en gewonde slachtoffers heeft mij zeer geschokt. Ik heb
mijn gevoelens overgebracht aan de Israëlische ambassadeur in Den Haag
en hem duidelijk gemaakt dat Nederland van Israël verwacht dat het een
onderzoek zal instellen naar de gebeurtenissen voorafgaand aan en
tijdens de actie tegen het konvooi.
^Vraag 2
Bent u bereid deze inname in de scherpste bewoordingen te veroordelen
als disproportioneel?
^
^Antwoord
^Zolang niet meer bekend is over de precieze toedracht van dit incident
is het niet mogelijk om een gefundeerd oordeel uit te spreken over de
mate van proportionaliteit van het Israëlische optreden. Dit onderzoek
zal uitgevoerd moeten worden door Israël; ook de betrokken
vlaggenstaten zijn bevoegd onderzoek uit te voeren, want het zijn
primair hun rechten die in het geding zijn.
^
^Vraag 3
Hoe beoordeelt u het verweer van de Israëlische autoriteiten dat de
vloot met humanitaire goederen een bedreiging voor de veiligheid van
Israël vormde en dat zij daarom onder het internationale zeerecht
gemachtigd wonen tot de gewelddadige inname op internationale wateren
^^2 ?
^
^Vraag 4
Hoe beoordeelt u, in het licht van UNCLOS, de VN Zeerechtconventie, de
eenzijdige verklaring van Israel dat het de wateren voor Gaza
geblokkeerd mag houden? Onder welke omstandigheden staat het zeerecht
dit toe en in welke gevallen is dit aanvechtbaar?
^
^Antwoord
^In het kader van de Oslo-akkoorden is Israël verantwoordelijk voor de
veiligheid in de kustwateren van Gaza en mag het in dit kader
maatregelen nemen tegen schepen. De Israëlische regering heeft verleden
week verklaard dat het hiertoe alle middelen die tot haar beschikking
staan zal aanwenden. Israël heeft tevens aangeboden dat de goederen van
het scheepskonvooi kunnen worden gelost in een Israëlische haven en
dat, na een veiligheidscontrole, de VN de goederen naar Gaza kan
vervoeren.
^
^Israëlische woordvoerders hebben de bevoegdheid om op te treden
gebaseerd op de aanname dat er sprake is van een gewapend conflict met
Hamas, hetgeen betekent dat het zeeoorlogsrecht van toepassing is. Dit
rechtsgebied is onder andere terug te vinden in de Haagse
Vredesverdragen van 1899 en 1907, en is gezaghebbend bijeengebracht in
het San Remo Manual on International Law applicable to Armed Conflict
at Sea (1994). Het VN Zeerechtverdrag bevat geen rechtsregels voor de
zeeoorlog.
^
^Regels 93 ev. van het San Remo Manual geven rechtsregels weer met
betrekking tot de blokkade in de zeeoorlog. Blokkades zijn eenzijdige
maatregelen van een strijdende partij die aan alle andere strijdende
partijen en aan neutralen bekend moeten worden gesteld. Schepen die een
blokkade breken mogen opgebracht worden.
^
^Het zeeoorlogsrecht brengt ook met zich mee dat de strijdende
partijen, i.c. Israël, bevoegd zijn neutrale schepen op volle zee te
controleren op hun neutraliteit: de strijdende partijen mogen
controleren of er tussen de lading mogelijk goederen bestemd voor de
militaire inspanningen van de vijand zitten. Neutrale schepen, en
neutrale vlaggenstaten moeten deze controles gedogen anders verliest
het schip de neutraliteit.
^
^De feiten en omstandigheden zoals zij nu bekend zijn, leiden tot de
conclusie dat Israël op zich bevoegd was op te treden in de vorm van
een inspectie van de schepen om hun neutraliteit vast te stellen, en
dus de lading te controleren. Ook is Israël bevoegd een blokkade af te
kondigen; het risico van het breken van een blokkade ligt bij degenen
die dat doen, ervan uit gaande dat de blokkade deugdelijk is
afgekondigd. Een vervolgvraag is of de wijze waarop is opgetreden juist
is geweest. Dienaangaande is vooralsnog onvoldoende bekend om tot een
oordeel te komen. Het onderzoek van Israël en van de vlaggenstaten zal
meer duidelijkheid moeten verschaffen.
^
^Vraag 5
^Is het waar dat Israël nu ook alle toegangen tot Gaza vergrendeld
heeft ^^3 , terwijl de inwoners van Gaza volgens de VN in grote
humanitaire nood verkeren?
^
^Antwoord
^Ja, Israël heeft inderdaad aangekondigd de grensovergangen met Gaza
tijdelijk af te sluiten vanwege mogelijke spanningen en
veiligheidsdreigingen als gevolg van het incident met het konvooi.
^
^Vraag 6
^Bent u bereid deze hermetische blokkade scherp te veroordelen en in
navolging van de oproep van EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton tot een
onmiddellijke beëindiging van de blokkade van Gaza ^^4 de druk op
Israël op te voeren om hieraan opvolging te geven? Zo ja, hoe?
^
^Antwoord
^Ik heb de Israëlische ambassadeur duidelijk gemaakt dat Nederland
voorstander is van onmiddellijke en onvoorwaardelijke toegang voor
humanitaire hulp, en van de heropening van de grensovergangen voor het
normale personen- en goederenverkeer. De verklaring van de EU Hoge
Vertegenwoordiger is daarmee geheel in lijn.
^
^Vraag 7
^Bent u bereid op te roepen tot een onafhankelijk internationaal
onderzoek naar de gebeurtenissen?
^
^Antwoord
^Allereerst dienen Israël en eventueel de betrokken vlaggenstaten uit
te zoeken wat er is gebeurd. Of er een rol is voor de VN of andere
internationale instanties is pas daarna aan de orde.
^
^Vraag 8
^Wat is de situatie van de Nederlandse passagier aan boord van de vloot
en hoe zult u erop toezien dat al haar rechten worden gerespecteerd
door de Israëlische autoriteiten?
^
^Antwoord
^Er waren twee Nederlanders aan boord waren van schepen in het konvooi.
Zij zijn aangehouden met de overige opvarenden en bevinden zich nu in
vreemdelingendetentie in Israël. Betrokkenen zullen de gebruikelijke
bijstand krijgen en met de familieleden van betrokkenen wordt nauw
contact onderhouden.
^
^Vraag 9
^Kunt u, gelet op de snelle ontwikkeling van de gebeurtenissen, deze
vragen vandaag beantwoorden?
^
^Antwoord
^Ja
^1 O.a. Telegraph.co.uk, 31 mei 2010, "Israeli troops attack ships
carrying aid to Gaza killing 16"
^2 Persconferentie IDF woordvoerder, Al Jazeera TV, 31 mei 2010
^3 BBC World TV, 31 mei 2010
^4 EU Business 28 mei 2010, " EU's Ashton calls for immediate end to
Gaza embargo"
^
Ministerie van Buitenlandse Zaken