Nederlands
Gedrag is te regelen
Datum: 01 juni 2010
Oratie: dhr. prof.dr. H.L. Trentelman, 16.15 uur, Academiegebouw,
Broerstraat 5, Groningen
Titel: Gedrag is te regelen
Leeropdracht: Systeem- en Regeltechniek
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Wiskundige systeem-en regeltheorie is het gebied binnen de toegepaste
wiskunde en de theoretische ingenieurswetenschappen dat zich bezighoudt
met de analyse van wiskundige modellen van dynamische systemen die
interacteren met hun omgeving, en met het ontwerpen van regelaars en
schatters voor dergelijke systemen. In het Engels spreken we over
'Systems and Control'.
Systems and Control houdt zich bezig met dynamische systemen. Onder een
dynamisch systeem verstaan we een verschijnsel, bijvoorbeeld fysisch,
chemisch, biologisch, economisch, waarvan het gedrag van de tijd
afhangt, vaak mede door externe invloeden of beïnvloeding. Bijvoorbeeld
het verloop in de tijd van de AEX-index onder invloed van
stimuleringsmaatregelen door de overheid, of het temperatuurverloop in
een huiskamer als gevolg van de instelling van de thermostaat. Het
woord dynamisch refereert aan het feit dat we kijken naar het verloop
in de tijd van deze grootheden. Onder een wiskundig model van een
dynamisch systeem verstaan we een beschrijving van het systeem in
wiskundige taal en in termen van wiskundige concepten. Deze
beschrijving zegt welke functies van de tijd in het systeem voorkomen.
Een van de centrale probleemstellingen in de systeem- en regeltheorie
is de volgende: gegeven een dynamisch systeem, samen met een lijst van
gewenste eigenschappen waaraan de functies in het systeem zouden moeten
voldoen (deze lijst noemen we: de specificaties), bepaal een regelaar
zodat het geregelde systeem aan de gegeven specificaties voldoet. Het
probleem is dus om voor een gegeven dynamisch systeem een geschikte
regelaar te ontwerpen.
In deze oratie wordt wordt het vakgebied nader toegelicht. Haar
geschiedenis wordt geschetst aan de hand van enkele belangrijke
ontwikkelingen in de technologie. Aandacht wordt besteed aan de
uitvinding van de stoommachine tijdens de industriële revolutie, de
ontwikkeling van de feedback versterker in de eerste helft en de 'Space
Race' in de tweede helft van de vorige eeuw.
Laatst gewijzigd: 21 mei 2010 10:43
Rijksuniversiteit Groningen