ChristenUnie
Een breekpunt op tafel leggen is politiek cowboygedrag
zaterdag 29 mei 2010 20:00 Het klinkt kordaat om voor de verkiezingen
al breekpunten te formuleren. De ervaringen van SP en PVV laten echter
zien dat hierop geen zegen rust. In een opinieartikel in De Volkskrant
legt lijsttrekker André Rouvoet uit wat er mis is met de Haagse
breekpuntenmode.
Dit artikel is gepubliceerd in De Volkskrant van 29 mei 2010.
Als de PVV iets bereikt heeft door haar deelname aan de
gemeenteraadsverkiezingen in Almere en Den Haag, dan is het wel dat ze
landelijk school gemaakt heeft met het fenomeen `breekpunt'. De
PVVlijsttrekkers in beide steden maakten een halszaak van het
hoofddoekjesverbod. En het onvermijdelijke gevolg was dat de PVV -
hoewel ze in Almere de grootste en in Den Haag de tweede partij werd -
tijdens de coalitiebesprekingen buiten de boot viel. Hoewel: misschien
is het zuiverder te constateren dat ze al overboord gesprongen was voor
de onderhandelingen begonnen waren. Want daar komt het in een
coalitieland als Nederland toch op neer wanneer je een breekpunt
formuleert. Er wordt een mes op de onderhandelingstafel gelegd in
plaats van het verkiezingsprogramma. Ik vind dit zeer onverantwoord,
juist in tijden dat coalitievorming door de politieke situatie in ons
land al zo moeilijk is zónder breekpunten. Het brengt de regeerbaarheid
van ons land in gevaar, en het is ronduit slecht het kiezersvertrouwen
wanneer partijen na de verkiezingen op zulke groter beloften terug
moeten komen.
Het is nu een week geleden dat mijn CDA-collega Jan Peter Balkenende
tijdens het lijsttrekkersdebat van Radio 1 zijn breekpunt formuleerde:
geen aanpassing van de hypotheekrenteaftrek, anders doet hij niet mee
in een nieuw kabinet. Het CDA heeft zo het aantal potentiële
bondgenoten met één fors gebaar teruggebracht tot twee: VVD en PVV.
Aanvankelijk leek Mark Rutte zich daarvan terecht te distantiëren, maar
tijdens het Carrédebat liet hij zich verleiden om in iets andere
bewoordingen toch hetzelfde te doen: hij verbond zijn woord van eer aan
de hypotheekrenteaftrek. En toen gebruikte ook Alexander Pechtold het
verkeerde wapen: hij poneerde dat juist een hervorming van de gehele
woningmarkt voorD66 een breekpunt is.
Formuleer een breekpunt: het lijkt een destructief lesje uit Bluff your
way in politics. 'Breekpunten maken het vormen van een coalitie
onmogelijk', wist het CDA een maand geleden nog te vertellen bij monde
van Jack de Vries aan de tafel van Moraalridders; hij geloofde op dat
moment kennelijk nog in het oude CDA-adagium dat je voor de
verkiezingen álles moet openhouden.
De ChristenUnie heeft geen breekpunten. Dat klinkt misschien wat
slapjes uit de mond van een partij die toch om haar heldere standpunten
bekend staat. Maar aan die helderheid ontlenen we juist een
zelfvertrouwen én een kiezersvertrouwen dat spierballenvertoon
overbodig maakt. De ChristenUnie gelooft in de kracht van haar
verkiezingsprogramma. Een programma dat bouwstenen biedt voor een
beleid met perspectief voor Nederland. Daarvoor zoeken we eerst de
steun van zoveel mogelijk kiezers, en vervolgens zijn we bereid onze
bouwpunten aan te dragen voor een nieuwe coalitie.
Hoe constructief deze stijl van politiek bedrijven is, hebben we drie
jaar geleden bewezen. De SP, met 25 zetels de grote winnaar van
november 2006, stond binnen de kortste tijd buiten de deur. Misschien
is dat wel de zuurste erfenis die Emile Roemer van zijn voor-voorganger
Jan Marijnissen heeft meegekregen. Daarna wilde ook GroenLinks een
beurt overslaan. En toen kwam de ChristenUnie aan tafel. Niet met een
lijstje dictaten en breekpunten zoals sommige commentatoren
veronderstelden, maar met een visie voor Nederland, vertaald in een
stevig pakket programmapunten. Veel daarvan kwam in het
coalitieakkoord; het gezin weer op de Haagse agenda, inzet op
duurzaamheid en zorg voor kwetsbaren. We kunnen naar eer en geweten
zeggen dat dit akkoord het ChristenUnie-stempel droeg. Natuurlijk waren
er programmapunten die CDA en PvdA óók wilden.
Deze constructieve stijl van politiek bedrijven heeft de ChristenUnie
geen schade berokkend. Niemand kan in ernst beweren datde ChristenUnie
flets geworden is; nog altijd is duidelijk waarvoor we staan. Tegelijk
was het dit keer niet de kleinste coalitiepartij die door onhandigheid
of profileringsdrift een coalitie vroegtijdig aan haar einde hielp.
Want breken, dat doe je uit angst en bij gebrek aan zelfvertrouwen.
Maar bouwen, dat doe je in vertrouwen.
Deze verkiezingen gaan over zoveel meer dan de hypotheekrenteaftrek.
Het gaat om vooruitziende keuzes versus behoudzucht, om het versterken
van sociale verbanden versus kiezen voor individuen, solidariteit naar
draagkracht versus de rekening bij de meest kwestbaren neerleggen, om
ruimte voor culturele en religieuze verschillen versus inperking van de
klassieke grondrechten. Mijn pleidooi is: stop met het opwerpen van
barrières en taboes, vertel gewoon het verhaal waarvoor je staat.
André Rouvoet