BMO/JSM/PU 10-00842
Geacht College,
Dank voor uw brieven van 9 december 2009 (BMO/MRI/PU09-08386///) en
5 februari 2010 (BMO/JSM/PU10-00842///) waarin u mij vraagt initiatieven te nemen
om de tijdelijke Intercity-status van station Best in ieder geval voorlopig te
handhaven. Op 8 maaft 2010 heeft er overleg plaatsgevonden tussen de gemeente
Best en het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Naar aanleiding hiervan ben ik blij u te kunnen mededelen dat ik in de besluitvor-
ming over het Programma Hoogfrequent spoorvervoer, in overleg mer de regio, ook
station Best zal meenemen. Afhankelijk van de uitkomsten hiervan kan worden
bezien of de tijdelijke stop in Best opnieuw kan worden ingevoerd.
Hieronder ga ik meer specifiek in op uw beide brieven'
Algemeen
Om te beginnen ben ik blij met de positieve houding van de regio tegenover het
openbaar vervoer en heb ik begrip voor uw wens om de tijdelijke Intercity-stop in
Best te handhaven. Het is echter de NS die de dienstregeling maakt en daarmee dus
ook bepaalt welke (typen) treinen op welke stations stoppen. De dienstregeling
behoeft niet mijn formele instemming of goedkeuring. Wel moet de dienstregeling
voldoen aan de voorschriften die ik heb opgenomen in de vervoerconcessie' In dit
verband gaat het dan met name om de voorschriften over de minimale bediening
van stations. Artikel 13 van de concessie schrijft voor dat op de grote stations
minimaal twee keer per uur een trein moet stoppen (in elke richting). Voor de
overige stations is dit minimaal twee keer per uur in de spits en minimaal één keer
p"1. uur buiten de spits. De vervoerconcessie schrijft niet voor op welke stations
Intercity's stoPPen.
Bij het maken van een dienstregeling en het kiezen van stations waar Intercity's
stoppen maakt NS diverse afwegingen, zoals:
. Leidt het per saldo tot een hogere klantattractiviteit en hogere reizigers-
aantallen? Een extra stop van een Intercity is weliswaar aantrekkelijk voor de
reizigers die op het betreffende station in- en uitstappen, maar onaantrekkelijk
voor doorgaande reizigers omdat hun reis langer wordt, Over het algemeen zijn
er vele duizenden reizigers nodig om een Intercity-stop interessant te maken.
. Is het maakbaar binnen de grenzen van infrastructuur, personeel en materieel?
Pagina 1 van 4
Ministerie van verkeer en
op grond van deze afwegingen heeft NS er niet voor gekozen om op station Best Waterstaat
(structureel) Intercity's te laten stoppen' Datum
Bijzondere tijdelijke situatie
De afgelopen periode was er sprake van een bijzondere situatie als gevolg van de 9:"t.i""H'::ir Lolzzrs
ingrijpende wegwerkzaamheden aan de A2' Deze waren nodig om de doorstroming
van het verkeer te verbeteren. Werkzaamheden brengen tijdelijk extra
verkeershinder met zich mee: tijdelijk meer lange dagelijkse files, omleidingen,
afsluitingen en versmallingen. Rijkswaterstaat heeft in nauwe samenwerking met
regionale partners allerlei maatregelen genomen om die overlast te beperken'
Rijkswaterstaat bood de A2-weggebruiker ook een alternatief voor de file' Frequente
A2-reizigers kregen de mogelijkheid om de auto tijdelijk kosteloos te verruilen voor
openbaar vervoer van deur tot deur. In overleg met NS en ProRail stopten er tijdelijk
Intercity's op station Best. Dit is een tijdelijk project dat door Verkeer en Waterstaat
gefinancierd is. De kosten bedroegen ongeveer 5 miljoen voor de periode van twee
jaar. De kosten bestonden onder andere uit tijdelijke huur/aanleg van
iarkeerterreinen, tijdelijke verlenging van het perron en een vergoeding voor NS
vanwege exploitatieverlies omdat de Intercity-stop in Best niet rendabelis. Voor alle
partijen is altijd duidelijk geweest dat het project bedoeld was als tijdelijk voor een
periode van twee jaar.
In de praktijk is de overlast voor de weggebruikers gelukkig beperkter gebleven dan
vooraf was verwacht. Dankzij diverse maatregelen op het gebied van bouwfasering,
verkeersmanagement en mobiliteitsmanagement is de doorstroming op een
acceptabel niveau gebleven.
In het overleg op 8 maart jl. hebben Best en mijn ministerie gezamenlijk vastgesteld
dat de dienstregelingswijziging waarbij de Intercity-stop in Best op 12 april 2010 zou
verdwijnen, door NS niet meer was terug te draaien. De regio wil graag de
mogelijkheid houden om in overleg met NS opnieuw een Intercity-stop in Best te
realiseren. VenW heeft met de verhuurders van de parkeerterreinen afgesproken dat
deze tot na de zomer gehandhaafd blijven, en met ProRail dat het tijdelijke perron
de komende maanden niet zal worden verwijderd. Zoals hierboven aangegeven zal ik
in de besluitvorming over het Programma Hoogfrequent Spoor, in overleg met de
regio, ook station Best meenemen. Afhankelijk van de uitkomsten hiervan kan
worden bezien of de tijdelijke stop in Best al dan niet opnieuw kan worden
ingevoerd.
Reactie op uw argumenten
In uw brief van 5 februari geeft u de belangrijkste argumenten om te pleiten voor
handhaving van de (tijdelijke) Intercity-status van station Best. Ik zal hieronder
toelichten waarom ik het met uw argumenten niet eens ben (waarbij ik uw punten
cursief weergeef).
1. Sinds begin 2008 wordt Best ats (tijdetijk) Intercitystation gebruikt' Duidelijk is
constateerbaar dat het tegemoet komt aan een behoefte in de regio, die ook
b t ij kt u i t ve rsch i I I e n d e a d hesi e betu i g i ng en'
Uit de cijfers die mij bekend zijn, blijkt dat de Intercity-stop in Best per dag
ongeveer 250 weggebruikers van de A2 heeft gehaald. Dit aantal is de gehele
periode stabiel geweest en vertoonde geen groei. Het effect op de
verkeersdrukte is hiermee minimaal geweest' De andere instappers in Best
Pagina 2 van 4
reisden voorheen met de stoptrein of stapten op een ander station in de Ministerie van Verkeer en
Waterstaat
Intercity.
Datum
2. AIle infrastructurele voorzieningen (het verlengde perron, 475 extra ons kenmerk
parkeerplaatsen) zijn aanwezig. Extra kosten hoeven bii de (voorlopige) VenWDGMo-20 L0l22L9
handhaving van het intercitystation niet meer gemaakt te worden. Het nu
opheffen van een aantal van die voorzieningen zou bovendien onnodige
kapitaalvernietiging met zich meebrengen.
De tijdelijke voorzieningen zijn vanaf het begin als tijdelijk bedoeld geweest.
Vanuit die optiek is er dus geen sprake van kapitaalvernietiging.
Voor de extra parkeerplaatsen heeft Rijkswaterstaat tijdelijk terreinen gehuurd.
Het is zeer de vraag of Rijkswaterstaat de terreinen langer kan huren en zo ja of
dit tegen dezelfde voorwaarden kan. Waarschijnlijk zouden de kosten aanzienlijk
stijgen.
De door ProRail gerealiseerde perronverlening is altijd bedoeld geweest als
tijdelijk; deze voldoet niet aan de eisen voor een structurele perronverlenging.
Het aanpassen van het perron zou aanzienlijke extra investeringen vergen'
3. Met het oog op de optimate ontsluiting van Eindhoven Airport, mede in het licht
van de geprognosticeerde passagiersgroei, is een nieuw Intercitystation
Acht/Eindhoven Noord in combinatie met een HOV-netwerk in ontwikkeling. Deze
nieuwe OV-knoop dient tevens ter vertichting van de nu al overbelaste centrale
stationsknoop in Eindhoven. Ter overbrugging van de definitieve realisatie
hienran in uitertijk 2015 zal verlenging van tijdelijke Intercitystatus van station
Best - met gebruikmaking van shufule'bussen naar en van Eindhoven Airport -
direct het vergroten van het OV-aandeel in de passagiersstromen van en naar
het vtiegvetd bevorderen en daarmee biidragen aan een duurzame exploitatie
van Eindhoven Airport.
Zoals gezegd is de Intercity-stop in Best altijd bedoeld geweest als een tijdelijke
maatregel voor de korte termijn. Uw argument betreft echter de lange termijn'
Voor die lange termijn is VenW met de spoorsector en de regionale overheden
druk bezig met het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Dit houdt in
dat we proberen op de drukste delen van enkele belangrijke corridors,
waaronder de corridor Eindhoven-Utrecht-Amsterdam elk uur zes Intercity's en
daarnaast zo mogelijk zes Sprinters per uur te bieden ('spoorboekloos rijden',
'elke tien minuten een trein'). ProRail en NS melden dat een structurele
Intercity-stop in Best dit streven aanzienlijk zou compliceren. Als alle Intercity's
zouden stoppen in Best is er belemmering voor'iedere 10 minuten een trein'; als
een deel van de Intercity's er zou stoppen (zoals nu) dan wordt de strakke
cadans van elke tien minuten een trein aangetast wat tot logistieke knelpunten
leidt in Eindhoven en Den Bosch. De door u gewenste Intercity-stop is tot nu toe
niet opgenomen in de PHS-studies en maakt geen onderdeel uit van de (bestuur-
lijk vastgestelde) dienstregelingplannen voor PHS op de A2-corridor. Voor de
zomer zal, na de regionale overleggen met betrokken overheden, duidelijk
worden welke ambitie het kabinet nastreeft, passend binnen de beschikbare
middelen en mogelijkheden. Zoals ik hiervoor al heb aangegeven zal station Best
hier ook bij betrekken.
Ik ken en begrijp de wens van de regio om een station Eindhoven Noord/Acht
aan te leggen. Echter, over de eventuele aanleg en bediening van dit station is
nog geen besluit is genomen.
Ik heb met de regio afgesproken (in het kader van de Alders-tafel over de
luchthavenontwikkeling) dat er een planstudie-opdracht wordt gegeven voor dit
Pagina 3 van 4
mogelijke nieuwe station. Daaruit moeten ook de marktomvang en de benodigdeMinisterievanverkeeren
investeringen blijken, om op basis daarvan te komen tot besluitvorming. Hierbij wateÍstaat
worden de spelregels gehanteerd omtrent de opening van nieuwe stations, zoals
weergegeven in mijn beleidsbrief aan deTweede Kamer (Kamerstuk 31 801 nr. 7D"tu'
d.d.4 december 2009). De mogelijkheid van een nieuw station in de regio is
voortopig dus reëel. Net als voor het huidige station Best geldt voor het mogelijk il;,i"#i::ir nlzzrs
toekomstige station Eindhoven Noord/Acht dat de vervoerder bepaalt of er
Intercity's zu llen stoppen.
4. Het zou vanuit het mitieubeleid en het beleid tot bevordering van het openbaar
vervoer voor de burgers volstrekt onbegrijpelijk zijn indien door het opheffen van
Intercitystation Best een groot aantal openbaar veruoer-gebruikers weer "de
auto in en de weg opgeiaagd worden".
Zoals u bekend, is de Intercity-status van station Best altijd als tijdelijk bedoeld
geweest, voor een periode van twee jaar. In de vergunningen die Rijkswaterstaat
van de gemeente heeft verkregen werd expliciet uitgegaan van een tweejarig
project. Bovendien heeft de tijdelijke Intercity-stop op station Best niet meer dan
ongeveer 250 weggebruikers van de A2 gehaald, waardoor het milieu-effect dus
zeer genng rs.
In uw brief van 9 december 2009 stelde u dat NS, ProRail en Rijkswaterstaat positief
zouden staan tegenover het verlengen van de tijdelijke Intercity-status van station
Best. Uit navraag hierover bij deze organisaties is mij gebleken dat zij er, net als ik,
altijd van uitgegaan zijn dat er sprake is van een tijdelijke Intercity-stop in Best'
Conclusies
De Intercity-stop op station Best is altijd bedoeld geweest als een tijdelijke
oplossing. Doordat de werkzaamheden aan de A2 (nagenoeg) zijn afgerond, zijn ook
de omstandigheden die reden waren voor een financiële bijdrage vanuit Verkeer en
Waterstaat aan de tijdelijke Intercity-stop in Best, niet langer meer aanwezig'
Daarnaast kan ik het voortzetten van een financiële bijdrage vanuit Verkeer en
Waterstaat niet langer rechtvaardigen, gezien het beperkte aantal automobilisten dat
de afgelopen twee jaar is'overstapt'.
Wel zal ik, naar aanleiding van het overleg van 8 maart j.1., de wens van de regio
over station Best meenemen in de besluitvorming over het Programma Hoogfrequent
Spoorvervoer. En door de tijdelijke voorzieningen nog een aantal maanden te
handhaven, heeft de regio de mogelijkheid om in overleg met NS eventueel opnieuw
een Intercity-stop in Best te realiseren.
Een afschrift van deze brief zend ik aan de provincie Noord-Brabant, de Stadsregio
Eindhoven, de gemeente Eindhoven, NS, ProRail en aan de Tweede Kamer.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 4 van 4
Ministerie van Verkeer en Waterstaat