De Bloesem van Limburg
Nu het voorjaar in Zuid-Limburg al haar registers opentrekt, liggen de
Limburgse hoogstamboomgaarden de komende weken weer als Brussels kant
in het landschap. Voor de liefhebber van wandelen of fietsen is het in
Zuid-Limburg dan één groot voorjaarsfeest. In de afgelopen twee
decennia is in Limburg enorm hard gewerkt als aan behoud en herstel
van de authentieke boomgaarden met hoogstamfruit. In de periode
1989-2010 werden maar liefst 38.800 karakteristieke fruitbomen
aangeplant door de stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen
in Limburg, IKL. Een herstelactie die nergens zijn weerga kent.
Op zondag 25 april organiseert IKL in totaal maar liefst 13 excursies
langs de mooiste boomgaarden in het Nationaal Landschap Zuid-Limburg.
Deskundige gidsen van het IVN en het Pomologisch Genootschap Limburg
en IKL geven toelichting op de betekenis van deze karakteristieke
boomgaarden, het landschap, de historie van de hoogstamfruitteelt en
de planten en dieren die in de boomgaarden kunnen voorkomen. De
tochten duren gemiddeld twee uur.
Al wandelend krijgend de deelnemers aan deze tochten een goede indruk
van de boomgaarden en de inspanningen die IKL en plaatselijke bewoners
verrichten voor het behoud van de hoogstam voor Limburg. Zo werkt de
stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg al 20
jaar aan het eerherstel van de boomgaarden. In totaal knapten
professionele snoeiers van IKL in deze periode middels meer dan 1500
boomgaarden op. Aangezien de bomen niet het eeuwige leven hebben,
plant IKL ook volop nieuwe bomen. De teller voor de aanplant van jonge
bomen staat momenteel op 38.800 bomen. Een groot aantal boomgaarden is
eveneens voorzien van hagen, met een totale lengte van 183 kilometer.
Bovendien draagt IKL de zorg voor het onderhoud van de boomgaarden via
cursussen ook over op eigenaren en vrijwilligers. Inmiddels volgden
2500 mensen snoeicursussen bij IKL.
Gaandeweg ontdekt de wandelaar de betekenis van de boomgaarden in het
landschap. Tot voor veertig jaar terug waren de boomgaarden niet
alleen bepalend voor de ruimtelijke beleving, maar evenzeer voor de
Limburgse cultuur. Nagenoeg alle dorpen gingen schuil achter de groene
gordels van de boomgaarden. Deze gaarden bepaalden in belangrijke mate
ook het microklimaat en waren ook heel bepalend voor de handel en
nijverheid: het stoken van stroop, de massale pluk van het fruit die
wekenlang doorging, het veilingwezen en de karakteristieke
plaatselijke fruitsoorten als de Herfstpeer van Geulle, Gronsvelder en
Eijsdener Klumpkes, Reymerstokker kroonreinetten en Puther Dikke, maar
natuurlijk ook de vlaai: zonder de verbondenheid van de mensen met de
boomgaarden zou de Limburgse vlaai nooit zulk een hoge vlucht hebben
kunnen nemen. Overigens zijn de bloesemtochten al een begrip uit de
jaren vijftig.
Bloesemtochten 25 april
Terworm (Heerlen): 6 km. Start bij Weltermolen, achter kerk van Welten
Mechelen (Gulpen-Wittem) 7.5 km Start achter de kerk in Mechelen
Camerig-Epen (Gulpen Wittem) 7 km Parkeren bij Buitenlust Vijlenerbos
Vijlen (Vaals) 8 km Start parkeerplaats Pastorijweg
Sint Geertruid (Margraten) 8 km Start bij de kerk
Eckelrade (Margraten) 8 km Start tegenover de kerk
Slenaken (Gulpen-Wittem) 8 km Start tegenover de kerk
Alle wandeltochten (gratis) beginnen om 14.00 uur. Wandelschoenen
aanbevolen. Meer informatie : www.bloeseminlimburg.nl
Gemeente Eijsden