Vrije Universiteit Amsterdam
Persbericht
16-04-2010
Samenstelling ejaculaat poelslak ontcijferd
VU-ecologen ontdekken eerste hermafrodiete sekseiwit
Een international onderzoeksteam, geleid door bioloog Joris M. Koene van de Vrije
Universiteit Amsterdam, publiceerde deze week in PLoS ONE de eerste studie naar de
samenstelling van het ejaculaat van een simultaan hermafrodiet dier: de poelslak
(Lymnaea stagnalis). Een van de nieuwe peptiden en proteïnen die zij in de
prostaatklier identificeerden bleek eileg te onderdrukken. Zij doopten dit eiwit
Ovipostatine. Daarmee is voor het eerst een component uit de seminale vloeistof van
een hermafrodiet opgehelderd. Dit geeft aan dat zulke manipulatieve stoffen in
hermafrodiete dieren hebben kunnen evolueren, ondanks dat ze mannetje en vrouwtje
tegelijk zijn.
Seminale vloeistof is een belangrijk onderdeel van het ejaculaat van dieren met
interne bevruchting. Deze vloeistof bevat stoffen die spermacellen activeren en lang
genoeg in leven houden om de plaats van bevruchting te bereiken. Daarnaast bevat
het ejaculaat stoffen die een effect hebben op de vrouwelijke fysiologie met als doel
om de bevruchtingskans van de spermadonor verder te verhogen. Aangezien dit de
optimale voortplanting van de spermaontvanger kan verstoren kan hierdoor een
conflict tussen de seksen ontstaan.
Ondanks dat er vele studies zijn die de aanwezigheid van zulke stoffen hebben
aangetoond, is in zeer weinig gevallen ook de identiteit van die stoffen opgehelderd.
Bovendien heeft de focus tot nu toe gelegen op dieren waar de seksen gescheiden
zijn.