verslag conferentie Jemen, Londen 27 januari jl.
Kamerbrief inzake verslag conferentie Jemen, Londen 27 januari jl.
Kamerbrief | 1 maart 2010
Op 27 januari jl. had in Londen, voorafgaand aan de
Afghanistanconferentie een door het Verenigd Koninkrijk (VK)
georganiseerde bijeenkomst over de ontwikkelingen in Jemen plaats.
Nederland werd hierbij vertegenwoordigd door de ministers Verhagen en
Koenders. Naast Nederland waren de zes leden van de Gulf Cooperation
Council (GCC) en het GCC-secretariaat, Egypte, Jordanië, Turkije, de
VS, Canada, Rusland, Japan, China, Frankrijk, Duitsland, Italië, het
Spaanse EU-voorzitterschap, EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton, een
vertegenwoordiger van Verenigde Naties, de Wereldbank, het
Internationaal Monetair Fonds en uiteraard Jemen bij de ministeriële
bijeenkomst aanwezig.
Tijdens de bijeenkomst werd onder meer gesproken over de huidige
situatie in Jemen, het gevaar van radicalisering en de noodzaak van
een alomvattende benadering van de internationale gemeenschap. Ook is
gesproken over de noodzakelijke politieke en economische hervormingen
in Jemen en mogelijkheden voor versterkte internationale coördinatie
en betrokkenheid. Jemen en de internationale gemeenschap dienden
aandacht te houden voor de grondoorzaken van het fragiele karakter van
Jemen. Het opdrogen van de olie-inkomsten die zo'n 80% van de
overheidsinkomsten vormen terwijl er nauwelijks sprake is van
economische diversificatie, in combinatie met toenemende
waterschaarste, een explosieve bevolkingsgroei, uitsluiting van
vrouwen uit het openbare leven, de opkomst van terroristische
groeperingen en de grote vluchtelingenstroom uit Afrika, baarde de
internationale gemeenschap grote zorgen.
In mijn interventie refereerde ik aan het langjarige Nederlandse
ontwikkelingsprogramma in Jemen, dat met een inzet op onderwijs,
reproductieve gezondheid en water geënt is op een aantal van deze meer
structurele oorzaken van de instabiliteit in het land. Ook pleitte ik
voor een alomvattende aanpak, waarbij naast maatregelen op het gebied
van veiligheid ook aandacht bestaat voor de nodige economische,
sociale en politieke hervormingen in Jemen. Er zijn geen nieuwe
plannen nodig. Het gaat nu om implementatie van bestaande plannen.
Betrokkenheid van Arabische partners is hierbij van groot belang. Ik
sprak mijn zorg uit over het toenemend aantal Jemenieten die vatbaar
blijken voor radicalisering en de boodschap van Al Qaida. Nederland is
bereid de Jemenitische regering bij te staan bij het implementeren van
beleid op het gebied van terrorismebestrijding en radicalisering.
Terrorisme en radicalisering dienen echter te worden bestreden met
inachtneming van mensenrechten en de rule of law. Tevens riep
Nederland de Jemenitische regering op de nationale dialoog zo snel
mogelijk te starten. Ook een eerlijke verdeling van welvaart en
grondstoffen was noodzakelijk om tot een duurzame vrede in Jemen te
komen.
Ook andere westerse landen wezen op de noodzaak van politieke, sociale
en economische hervormingen en de nauwe betrokkenheid van Arabische
partners. Hoewel de Jemenitische regering kan rekenen op westerse
steun, is een en ander in eerste instantie toch de
verantwoordelijkheid van de Jemenitische regering zelf. Ook Arabische
landen spraken steun uit voor de nodige hervormingen. Door vrijwel
alle Arabische landen werd het belang van respect voor soevereiniteit
en nationale integriteit van Jemen onderstreept.
De twee uur durende bijeenkomst heeft geresulteerd in een verklaring,
afgegeven door het Britse voorzitterschap, waarin onder meer wordt
aangegeven dat aanwezige landen zich hebben verenigd in een groep
`Friends of Yemen'. Hoewel de verijdelde aanslag op het Delta Airlines
toestel op 25 december 2009 de directe aanleiding vormde voor de
bijeenkomst, bestaat eensgezindheid over het feit dat een alomvattende
aanpak nodig is om de problemen van Jemen het hoofd te bieden.
Hiervoor waren geen extra fondsen nodig. Er werden dan ook geen
fondsen toegezegd. Aanwezigen gaven aan bereid te zijn Jemen bij te
staan in diens strijd tegen Al Qaida op het Arabisch Schiereiland
(AQAS). Veiligheidsmaatregelen dienen echter hand in hand gaan met een
diplomatieke inzet en activiteiten gericht op stabilisering en
ontwikkeling.
De Jemenitische regering is opgeroepen naast een politieke dialoog met
de oppositie in het noorden en met de oppositie in het zuiden, ook de
nodige politieke, sociale en economische hervormingen door te voeren.
De Friends hebben hierbij hun steun aangeboden. Het IMF zal met de
Jemenitische regering besprekingen starten over een IMF-programma in
Jemen.
De Secretaris Generaal van de GCC zal in Riyad, op 27-28 februari 2010
een vergadering van GCC-donoren en Jemen organiseren waarbij gesproken
zal worden over effectievere hulp en nodige hervormingen in Jemen. Ook
een nog niet nader gedefinieerd aantal andere donoren zal hierbij
aanwezig zijn.
De volgende vergadering van de Friends zal waarschijnlijk in maart in
de Golf-regio plaatsvinden. Om de vergaderingen van de Friends voor te
bereiden, zijn twee werkgroepen opgericht. Een werkgroep inzake
`justice and rule of law' zal worden voorgezeten door Nederland, met
Jordanië als vice-voorzitter. De Verenigde Arabische Emiraten zullen
het voorzitterschap van de werkgroep `economy and governance' op zich
nemen, met Duitsland als vice-voorzitter.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Ministerie van Buitenlandse Zaken