Provincie Overijssel
Q Koorts in Overijssel

26 februari 2010

Sinds 2007 hebben we in Nederland te maken met een jaarlijkse Q koorts epidemie. Sindsdien neemt deze in omvang en intensiteit toe. Ook geografisch breidt de ziekte zich uit. In 2007 werden nog alleen Brabant en Gelderland getroffen. Nu zijn er ook in Overijssel besmette bedrijfslocaties. Voor Provinciale Staten van Overijssel was dit de reden om een voorbereidingsbesluit te nemen waarmee voor maximaal zes maanden de vestiging en uitbreiding van geiten- en schapenhouderijen in Overijssel zijn stilgelegd.

Q koorts breidt zich uit

Het aantal gevallen van Q koorts neemt toe in Nederland. Vooral Noord Brabant is zwaar getroffen door de ziekte. Maar ook Overijsselse bedrijven en burgers zijn door de ziekte getroffen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) spreekt van een epidemie. Voor 2007 kwam Q koorts alleen sporadisch voor. Na die tijd nam het aantal besmettingsgevallen jaarlijks toe van 168 in 2007, 1.000 in 2008 tot 2.300 in 2009. De patiënten zijn vooral woonachtig in de provincies Noord Brabant en Gelderland. Van de 2.300 besmettingsgevallen in 2009 waren er circa 10 patiënten afkomstig uit Overijssel. In Nederland zijn er in 2009 6 met Q koorts besmette personen overleden. Bij alle overleden personen was al sprake van een ernstige ziekte.

Melkgeiten en melkschapen zijn in Nederland de belangrijkste bron van Q koorts. Vooral tijdens de lammerperiode (februari tot en met mei) komt de bacterie van besmette dieren in lucht. Vooral vruchtwater en de moederkoek van besmette dieren bevatten grote hoeveelheden bacteriën. De bacterie kan ook in melk, mest en urine zitten, maar niet in het vlees van de geit of het schaap. Geitenmelk en -kaas die in de winkel te koop zijn, zijn bewerkt en kunnen veilig worden gegeten.

Nagenoeg alle besmettingsgevallen in 2009 betroffen geiten. In maart 2009 werd het eerste geval van Q koorts op een Overijssels bedrijf geconstateerd. Het betrof een geit op een boerderij in de buurt van Deventer. In januari 2010 werd voor het eerst Q koorts aangetoond bij een schapenhouderij in Kraggenburg (provincie Flevoland).

Aantallen schapen en geiten in 2009

In 2009 werden er op landbouwbedrijven in Overijssel circa 80.000 schapen en 50.000 geiten gehouden. Het aantal schapen is gemiddeld in vergelijking met andere provincies. Opvallend is dat Overijssel de derde positie inneemt ten aanzien van het aantal geiten. Alleen in Noord-Brabant en Gelderland worden meer geiten gehouden.

Figuur 1: aantal geiten en schapen op landbouwbedrijven per provincie in 2009

Bron: Statline, CBS


Zie het origineel