VU medisch centrum
Doctor2Doctor
Doctor2Doctor: Diagnostiek nieraandoeningen braakliggend terrein in Kenia
25 februari 2010
Kindernefroloog Ans van Wijk en kinderuroloog Eric van der Horst
bezochten in het kader van het project Doctor2Doctor, het Moi Referral
and Teaching Hospital in Eldoret Kenia. Voor beiden een bijzondere
ervaring en wat hen betreft zal de samenwerking zich niet tot dit ene
bezoek beperken.
Eric van der Horst heeft samen met een kinderuroloog van het Moi
ziekenhuis drie dagen geopereerd Voor Ans van Wijk was het de tweede
keer dat zij het ziekenhuis bezocht. "In juli vorig jaar ben ik voor
het eerst in Kenia geweest. Het doel van dat eerste bezoek was om de
problematiek rond nier- en urinewegaandoeningen in kaart te brengen."
In de week van 23 tot 31 januari ging Van Wijk niet alleen met Eric
van der Horst naar Kenia, maar ook met radioloog Jonathan Verbeeke,
kinderpatholoog Paul van de Valk en nefroloog Piet Ter Wee. Een aantal
zaken viel direct op. Volgens Van der Horst zijn de omstandigheden
waaronder de Kenianen moeten werken uiterst primitief.
"Het gaat om een academisch ziekenhuis met een verwijsfunctie, waarbij
je zou verwachten dat er toch het nodige aan apparatuur aanwezig is.
Dat viel dus flink tegen." Van Wijk vond de ernst van de aandoeningen
opvallend. "De patiënten hebben eigenlijk maar twee mogelijkheden: of
je wordt toch Het Moi Referral and Teaching Hospital is een academisch
ziekenhuis, maar de omstandigheden zijn primitief uit jezelf beter, of
je nieren zijn zodanig slecht dat je moet dialyseren. Dat laatste is
in Kenia zeer moeizaam, zodat je er uiteindelijk toch dood aan gaat.
In Kenia gaat men uit van het probleem van de dag, dat moet opgelost
worden. Het proces van de voorfase, de diagnostiek en eventueel te
treffen maatregelen, is nog een braakliggend terrein."
Scheiding
De benadering van kinderen zou volgens Van der Horst flink kunnen
verbeteren. "In Kenia bestaat geen duidelijke scheiding tussen jonge
en volwassen patiënten. Sterker nog, er wordt helemaal geen rekening
mee gehouden dat het kinderen zijn. Je moet je voorstellen dat
kinderen soms al om acht uur 's ochtends nuchter en alleen op een
houten bankje zitten te wachten, en dat de operatie pas om drie uur 's
middags plaatsvindt. En niemand die de kinderen daarbij begeleidt."
Van der Horst heeft samen met een kinderuroloog van het Moi ziekenhuis
drie dagen geopereerd. "Het ging veelal om forse afwijkingen. Zo was
er een jongen van twaalf die constant nat was. Hij was geboren met een
open blaas, die weliswaar gesloten werd na geboorte. Maar omdat zijn
sluitspier onvoldoende werkte heb ik bij hem een continent stoma
gemaakt. Je bent echt teruggeworpen op de naald en draad, maar met wat
praktische tips heb ik de Kenianen verder kunnen helpen."
Samenwerking is een ander punt dat volgens Van Wijk zou kunnen
verbeteren. "Iedereen gaat uit van zijn eigen expertise, er zijn geen
samenwerkingsverbanden. Dat vraagt om een heel andere manier van
werken en dat is iets dat je niet in een week verandert."
Basis
Van Wijk heeft tijdens haar bezoek aan Kenia veel lesgegeven. Ondanks
de primitieve omstandigheden viel het niveau van de Keniaanse
studenten haar in positieve zin op. "De basis is prima, maar de meeste
studenten volgen hun specialisatie in het buitenland omdat er in Kenia
geen mogelijkheden zijn. En zij blijven daar meestal hangen omdat er
meer geld te verdienen valt.
Wat Van Wijk en Van der Horst betreft komt er een vervolg. Van Wijk:
"Misschien dat we nog een keer naar Kenia gaan, bijvoorbeeld met een
anesthesioloog en een patholoog of dat een Keniaanse afvaardiging hier
naar toe komt." Van der Horst heeft nu goed contact met zijn Keniaanse
collega. "Hij kan bij mij terecht met vragen en ik stuur hem de nodige
literatuur toe. Wat dat betreft is internet echt een uitkomst."
Pauline Diemel
bron: Tracer