Kunstenaars en hun tussenpersonen: conferentie en debat
10/02/2010 17:36
Smartbe
Kunstenaars en hun tussenpersonen: conferentie en debat
SMartBe heet u welkom op dinsdag 23 februari 2010, tussen 14 en 18 uur, in het Volkshuis van Sint-Gillis voor de voorstelling van het boek "Kunstenaars en hun tussenpersonen".
Uitnodiging: conferentie en debat
Kunstenaars en hun tussenpersonen
SMartBe heet u welkom op dinsdag 23 februari 2010, tussen 14 en 18 uur, in het Volkshuis van Sint-Gillis voor de voorstelling van het boek "Kunstenaars en hun tussenpersonen".
Programma
14u > 14u30
Waarom het boek "Kunstenaars en hun tussenpersonen"?
Marc Moura, directeur SMartBe, Professionele Vereniging voor Creatieve Beroepen.
14u30 > 15u15
De rol van de producer. Kunstenaars en hun tussenpersonen binnen de sector van de cinema .
Geert Van Goethem, regisseur en producer, docent productie aan het Rits en filmanalyse aan de Media en Design Academie.
15u15 > 15u30
Koffiepauze
15u30 > 16u15
De sociaaleconomische functies van de tussenpersonen van het artistieke werk.
Wenceslas Lizé, Delphine Naudier et Olivier Roueff van het Laboratoire de Recherches en Sciences Humaines et Sociales (Frankrijk).
16u15 > 16u45
Dialoog tussen het publiek en de sprekers.
16u45 > 18u
Receptie & mogelijkheid om de sprekers te interviewen.
Tussenpersonen zijn een missende schakel in de kunstsector
De artistieke creatie en de verspreiding van kunstwerken is een proces dat verloopt via een complexe keten van functies: productie, uitgave, verspreiding, enzovoort. Al deze functies zijn noodzakelijk om het artistieke oeuvre te bestendigen. Ze worden uitgeoefend door zowel publieke als private tussenpersonen, in de commerciële of de non-profitsector. Samen vormen ze een keten, waarvan sommige schakels zwak zijn of zelfs ontbreken. In een aantal artistieke sectoren bestaan er inderdaad leemtes: bepaalde functies, die nochtans essentieel zijn voor het creatieproces, worden niet ingevuld. Dit heeft een remmend effect op de ontwikkeling van de cultuureconomie.
Elke sector en deelsector heeft zijn specifieke eigenheden, die bepalend zijn voor de te ontwikkelen tussenfuncties. Sommige functies zijn transversaal: ze bestrijken meerdere artistieke sectoren (boekhouding, sociaal secretariaat, opnamestudio's, enz.). Andere functies vereisen een grondige kennis van de betrokken sector, zoals promotie, verspreiding, legitimering. Deze functies staan niet altijd los van elkaar: tussenpersonen kunnen simultaan of opeenvolgend verschillende taken op zich nemen voor een beperkt aantal projecten.
De kunstenaar doorloopt gedurende zijn carrière verschillende fases, die al dan niet tot de publieke erkenning van zijn oeuvre leiden. In het begin van hun carrière trachten kunstenaars vaak zelf de taken van de tussenpersonen te vervullen, vaak eerder uit noodzaak dan uit vrije keuze. Dit vereist een grote veelzijdigheid: ze moeten dan immers uiteenlopende vaardigheden ontwikkelen, wat vaak tot het onaangename gevoel leidt voortdurend te moeten schipperen tussen de meest verschillende functies.
In een tweede fase gaat de kunstenaar op zoek naar personen en structuren die hem kunnen helpen bij een aantal specifieke taken. In bepaalde gevallen zal hij bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe functies of zal hij bestaande functies bijsturen indien ze niet zijn afgestemd op de kunstvormen die hij creëert. Het grootste struikelblok is hier dat hij vaak over onvoldoende middelen beschikt om deze tussenpersonen te bezoldigen en/of dat de uiteindelijke financiële winst in veel gevallen onbestaande of verwaarloosbaar is. De eerste samenwerkingsverbanden, vaak op vrijwillige basis, tonen aan dat de kunstenaar in staat is derden te overtuigen van zijn potentieel. Dit soort vrijwillige samenwerkingscontexten hebben uiteraard hun beperkingen: de geïnvesteerde tijd, het professionalisme en de financiële input zijn niet optimaal. Dat heeft een remmend effect op de ontwikkeling van het artistieke oeuvre.
Ten slotte zijn ook de erkenning en de faam die de kunstenaar en de tussenpersoon genieten bepalend voor de aard van de samenwerking. Voor beide partijen is het een voortdurende zoektocht naar een goed evenwicht. Uiteindelijk streven zowel de kunstenaar als de tussenpersoon naar een samenwerking die is gebaseerd op een vertrouwensrelatie. Er is een vorm van kruisbestuiving in het spel: de reputatie van de ene heeft een impact op die van de andere.
Elke artistieke discipline moet zelfredzaam zijn, zijn ontwikkeling kunnen sturen en daarvoor de nodige middelen kunnen verzamelen, met name door de creatie van vertegenwoordigende beschermingsstructuren. Het is ook van groot belang dat de financiële middelen worden gemutualiseerd via op zich rendabele tussenschakels. De winst kan dan opnieuw worden geïnvesteerd in andere activiteiten, die vanuit financieel oogpunt minder rendabel zijn maar onontbeerlijk voor de ontwikkeling van de artistieke creatie.
Creatieve beroepen: een wetenschappelijke collectie om de sector te doorgronden
De uitgave "Kunstenaars en hun tussenpersonen" is de tweede uitgave in de collectie "Creatieve Beroepen". Deze collectie past binnen de missie van SMartBe, Professionele Vereniging voor Creatieve Beroepen, dat de belangen van haar leden wil vertegenwoordigen en verdedigen. Een eerste stap om dit te doen is het opstellen van een tot op heden in België ontbrekende stand van zaken.
In dit boek geven onderzoekers, specialisten en spelers uit het terrein hun visie over dit onderwerp weer. Dit wordt aangevuld met de ervaring die SMartBe tijdens haar dagelijkse terreinwerking heeft opgedaan en de onderzoeken die het studiebureau van SMartBe uitvoert.
Kunstenaars en hun tussenpersonen is de tweede uitgave uit deze collectie en geeft een stand van zaken van de verhoudingen tussen de kunstenaar en zijn medewerkers binnen verschillende culturele sectoren. Dit brede overzicht maakt duidelijk welke verschillen en gelijkenissen er bestaan tussen de manier van werken binnen de verschillende sectoren en de evoluties waaraan die onderhevig zijn: het grote aantal functies, dat een en dezelfde persoon op zich moet nemen, of die net over een oneindig groot aantal andere personen verspreid worden; de rol van de verschillende overheden; het sociaal-economische model; het verband tussen cultuur en economie; werkgeversgroeperingen; nieuwe manieren om projectmatig te werken; uiteenlopende lonen; nieuwe diensten, etc. Het onderwerp wordt langs verschillende invalshoeken bekeken: economisch, sociologisch, socio-economisch, juridisch en politiek.
Wie is SMartBe?
SMartBe is een beroepsorganisatie zonder winstoogmerk die kunstenaars en tijdelijke werknemers vertegenwoordigt en hun belangen verdedigt. Wij werken binnen het kader van de sociale economie en dragen onze basiswaarden zoals respect voor iedereen, een democratische en participatieve geest en een open houding tegenover alle disciplines dan ook hoog in het vaandel.
Om aan de specifieke eisen van deze arbeidsmarkt tegemoet te komen verleent SMartBe administratieve, juridische, fiscale en financiële diensten aan haar leden. Dankzij de schaalvoordelen die de mutualisering van de werkingsmiddelen oplevert is het mogelijk om deze diensten aan een lage prijs aan te bieden en de instrumenten om aan contract- en activiteitenbeheer te doen voortdurend verder uit te bouwen. Het mutualiseringsprincipe verzekert onze financiële onafhankelijkheid waardoor de vereniging de belangen van haar leden op alle niveaus ongebonden kan verdedigen.
Onze doelstelling is om er voor te zorgen dat kunstenaars en tijdelijke werkkrachten van een duidelijk en legaal statuut kunnen genieten bij de uitoefening van hun beroepsactiviteit.
Praktische informatie
"Kunstenaars en hun tussenpersonen" is een gezamenlijke uitgave van Lannoo Campus en SmartBe, 2010. Vanaf 23 februari 2010 is dit boek te verkrijgen in de betere boekhandel (29,95 euro) en op de website van SMartBe (ledenprijs 15 euro)
* Persdienst en inschrijvingen voor de conferentie en het debat van 23 februari
Annelies De Brabandere
Studiebureau SMartBe, bra@ubik.be - 02/542.10.91
Voor eventuele hyperlinks en bijlagen:
Zie het origineel