Gemeente Onderbanken
Minima ISD BOL-gemeenten hebben relatief meer te besteden
De meeste huishoudens met een minimum-inkomen zijn in de gemeenten
Brunssum, Onderbanken en Landgraaf beter af dan vergelijkbare
huishoudens gemiddeld in Nederland. Vooral minima met kinderen hebben
duidelijk meer te besteden.
Voor echtparen zonder kinderen is het voordeel minder groot. Deze
financiële gunstige positie wordt onder meer veroorzaakt door de
verschillende gemeentelijke inkomensondersteunende maatregelen.
Dat staat te lezen in de tweede minima-effectrapportage die door het
Nibud is opgesteld, in opdracht van ISD BOL (Intergemeentelijke
Sociale Dienst Brunssum, Onderbanken en Landgraaf) en de deelnemende
gemeenten.
Â
Minima-effectrapportage
Gemeenten beschikken over mogelijkheden om invloed uit te oefenen op
de financiële positie van inwoners met lage inkomens. Dat kan
bijvoorbeeld door het kwijtschelden van gemeentelijke heffingen of
door bijzondere bijstand. Het is echter niet direct zichtbaar wat in
de praktijk de effecten van die maatregelen zijn op het budget van
verschillende groepen huishoudens. Het doel van een
minima-effectrapportage is inzicht te geven in de koopkracht van de
armste groepen in de gemeente en in de effecten van landelijke en
gemeentelijke maatregelen daarop.
De eerste minima-effectrapportage in de ISD BOL-gemeenten vond plaats
in 2006. In het vervolgonderzoek werden, naast inzicht in de huidige
koopkracht van de drie gemeenten, ook de resultaten vergeleken met die
uit het onderzoek van drie jaar geleden. De resultaten van de
rapportage vormen de basis voor de verdere ontwikkeling van het
minimabeleid van de gemeenten Brunssum, Landgraaf en Onderbanken en
van ISD BOL.
Â
Resultaten
Uit de tweede minima-effectrapportage blijkt onder meer dat minima in
de drie gemeenten Brunssum, Onderbanken en Landgraaf over het algemeen
meer te besteden hebben dan tijdens de vorige minima-effectrapportage,
in 2006. Vooral de huishoudens die een lage huur betalen, zijn erop
vooruitgegaan in de afgelopen drie jaar. Een belangrijke reden
hiervoor is dat de huur voor huishoudens met een lage huur niet boven
de kortingsgrens uitkomt, zodat de huur volledig gecompenseerd wordt
door huurtoeslag. Bij de gemiddelde huur in Nederland is dit niet het
geval. Minima in de ISD BOL-gemeenten zijn dan ook vaak beter af dan
vergelijkbare huishoudens gemiddeld in Nederland.
Huishoudens met een hoge huur profiteren, net als andere minima, wél
van de gunstige gemeentelijke tegemoetkomingen. Dat geldt dan met name
voor de huishoudens met kinderen. Deze huishoudens profiteren, naast
de korting op de zorgverzekering en het internetabonnement, ook van de
schoolkostenregeling (met oudere kinderen) of van kwijtschelding van
de kosten van de peuterspeelzaal (met jongere kinderen).
Echtparen hebben ten opzichte van alleenstaanden het voordeel dat twee
personen profiteren van de collectieve zorgverzekering en de
bijbehorende korting.
Â
De minima-effectrapportage stelt vast dat sommige groepen minima
(echtparen zonder kinderen, alleenstaanden met een hoge huur) in de
gemeenten Landgraaf en Onderbanken relatief meer te besteden hebben
dan in Brunssum. Dat heeft te maken met het verschil in gemeentelijke
lasten. De kwijtschelding in Brunssum geldt alleen voor de
afvalstoffenheffing, in Onderbanken en Landgraaf is de kwijtschelding
daarnaast ook van toepassing op het rioolrecht.
Â
Armoedeval
In de rapportage wordt geconstateerd dat het grootste verschil met 3
jaar geleden de armoedeval is. De huidige inkomensondersteunende
regelingen veroorzaken op meerdere inkomensniveaus een armoedeval, zo
stellen de onderzoekers vast.
Armoedeval houdt in dat wanneer huishoudens er in inkomen op vooruit
gaan, het uiteindelijk te besteden bedrag niettemin afneemt omdat
inkomensondersteunende maatregelen wegvallen (in de ISD BOL-gemeenten
ligt die grens bij een inkomen dat hoger ligt dan 115 procent van de
bijstandsnorm). De onderzoekers adviseren de ISD BOL-gemeenten dan ook
om minimaregelingen geleidelijk af te bouwen, waarmee een armoedeval
wordt voorkomen.
Het Dagelijks Bestuur van ISD BOL heeft inmiddels besloten om deze en
andere aanbevelingen uit de rapportage over te nemen. Na de
gemeenteraadsverkiezingen (3 maart) zal het nieuwe bestuur hiermee aan
de slag gaan.
De minima-effectrapportage is opgesteld door het Nationaal Instituut
voor Budgetvoorlichting (Nibud). Nibud is een onafhankelijke stichting
die tot doel heeft particuliere huishoudens inzicht te laten
verkrijgen in hun inkomsten en uitgaven, en vaardigheid aan te leren
om planmatig met geld om te gaan.
Â
ISD BOL effectenrapportage
Jos Janssen, voorzitter van het Dagelijks Bestuur van ISD BOL (links),
overhandigt de minima-effect rapportage aan Desirée Durinck en Jan
Ulaga van de Cliëntenraad ISD BOL. Foto: Chantalle Keulers