Groen!
Strijd voor transparante financiën
door Bart Staes (Europese fractie) op 23 februari 2010 in "Democratie en
overheid", "Internationaal"
Heeft het Europees Parlement zijn jaarbudget in 2008 op een voldoende
correcte en transparante manier uitgegeven?
Dat is de centrale vraag die rapporteur voor de kwijting van het
Europees Parlement Bart Staes (Groen!) zich in zijn rapport stelde.
Het rapport wordt vandaag besproken in de commissie budgetcontrole
(Cocobu) waarvan Staes tevens ondervoorzitter is. Wordt het later
goedgekeurd, dan komt het over enkele weken ter stemming in de
plenaire vergadering van het EP. "Het wordt spannend, want ik kraak
wel enkele kritische noten in het rapport," aldus Staes.
Het is de derde keer dat Staes rapporteur is voor de kwijting - de
goedkeuring van de jaarrekeningen - van het Europees Parlement. En
hoewel Staes adviseert dat het bestuur van dat EP inderdaad die
kwijting krijgt, is dit het rapport dat het meeste weerstand opriep in
eigen huis. In eerdere rapporten becijferde Staes kritische aspecten
als de milieu(wan)prestaties van het EP en wat er aan verbeterd kon
worden. De transparantie van benoemingen wordt aan de kaak gesteld.
Ook kwamen zaken als de kosten van de maandelijkse zitting in
Straatsburg aan de orde.
Staes: "Dit rapport is toch anders. Ik vraag het parlement om een
aantal zaken op het vlak van management en transparantie te
verbeteren. Wat in de private sector al lang bekend staat als
`corporate governance', zou ook in een publieke instelling als het EP
nog veel meer voorop moeten staan."
Staes: "Tegelijkertijd wil ik wel opmerken dat sommige nationale
parlementen, wellicht een desastreuze sfeer van scandalitis hadden
kunnen vermijden als ze het EP als voorbeeld hadden genomen. Het EP
doet effectief al veel aan procedures om het correct besteden van de
financiële middelen te waarborgen. Maar veel van de huidige regels
hierover dateren van 2002, het is dus wel tijd voor een update. Ik
stel me de vraag wat anders het nut van een kwijtingsprocedure is,
wanneer het EP niet zelf in staat of bereid is om het financiële
management ter verantwoording te roepen en wanneer het EP niet
volmondig `ja' zegt tegen een maximale transparantie. Dit
kwijtingsproces moet een oefening zijn waarbij de instelling bereid is
zichzelf kritisch tegen het licht te houden en openlijk te leren van
fouten."
Belastinggeld
Staes: "Het EP had in 2008 een budget van ongeveer 1,5 miljard euro.
Dat is -anders dan sommige eurosceptische media mensen soms willen
doen geloven - geen buitensporig budget voor een parlement dat bijna
500 miljoen Europese burgers vertegenwoordigt. Het staat voor goed één
procent van de totale EU-begroting. Maar het is wel belastinggeld van
die miljoenen EU-burgers. En daar moeten we te allen tijde
verantwoording voor willen afleggen."
Daarom bepleit Staes in zijn rapport het versterken van een aantal
interne controlemechanismen en standaarden: "Een prioriteit is
bijvoorbeeld de openbare aanbesteding. Dat proces moet transparant en
duidelijk zijn om een betrouwbare overheidsinstelling te garanderen en
iedereen in het economische krachtenveld een eerlijke kans te geven.
Er was iets te vaak sprake van speciaal onderhandelde procedures,
bijvoorbeeld als het gaat om de gebouwenpolitiek, en ik wil daar
klaarheid over."
Voorts zijn er praktische verbeteringen mogelijk op het vlak van
interne audits, het standaard maken van `risicomanagement' en het
duidelijk maken van politieke verantwoordelijkheid voor besluiten met
serieuze financiële gevolgen. "Ik volg daarin een aantal opmerkingen
van de Europese Rekenkamer en het interne Auditrapport van het EP.
Sommige van die aanbevelingen worden niet snel genoeg opgevolgd."
Volgens Staes moet het Engelse woord accountability voorop staan: "Dat
staat voor twee zaken. Een, de bereidheid om uit te leggen hoe je bent
omgegaan met de verantwoordelijkheid die je werd gegeven. En twee, de
verplichting om de eventuele gevolgen van je gedrag te aanvaarden.
Iemand zal dat moeten controleren en die moet onafhankelijk zijn van
degene die verslag uitbrengt en dus verantwoording moet afleggen. Het
kan niet zo zijn dat de budgetcommissie van het EP het budget
goedkeurt en dat Cocobu dan maar moet geloven dat alles goed verlopen
is. Dit is de kern van politiek leiderschap. Dat je tolereert dat er
in een publieke instelling als het EP ook dingen kan zeggen die nodig
zijn en die de top van zo'n instelling niet altijd even graag wil
horen."
"Het is niet door mogelijke fouten weg te moffelen omdat je bang bent
voor kritische media en imagoschade, dat je het vertrouwen van burgers
zult winnen. Integendeel zelfs, en het is dit inzicht en die
transparante mentaliteit dat ik met dit rapport wil stimuleren."
Extra informatie
Website Bart Staes
Contact: Bart Staes -
Deel Deel
Bart Staes
Europees Volksvertegenwoordiger
www.bartstaes.eu