Nivel
Afschaffen vergoeding geen reden om met slaappillen te stoppen
19 februari 2010 | Mensen die
benzodiazepines gebruiken tegen slapeloosheid of angststoornissen
moeten de middelen tegenwoordig zelf betalen. Bijna niemand noemt dit
als reden om met de middelen te stoppen, ook al worden er inmiddels
wel minder slaappillen gebruikt.
Benzodiazepines zijn bedoeld om korte periodes van slapeloosheid of
angststoornissen te overbruggen. Bij langdurig gebruik raken mensen
eraan gewend en is de werking twijfelachtig, zo staat ook in de
NHG-standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen. Bovendien neemt door
bijwerkingen zoals spierverslapping, coördinatie- en
concentratieproblemen en sufheid de kans op ongelukken in het verkeer
of thuis toe. Ouderen vallen bijvoorbeeld vaker door
benzodiazepine-gebruik en breken dan nogal eens hun heup.
Terugdringen
Het Ministerie van VWS besloot per 1 januari 2009 benzodiazepines niet
meer te vergoeden, om chronisch gebruik te voorkomen en terug te
dringen. In Nederland gebruiken veel mensen de middelen te lang, met
kans op verslaving. Omdat de middelen niet bedoeld zijn voor chronisch
gebruik, scheelt dit bovendien onnodige kosten. Het gebruik van
benzodiazepines is in 2009 wel enigszins afgenomen: één op de tien
chronische gebruikers is ermee gestopt. Maar de afschaffing van de
vergoeding is slechts voor een kleine minderheid van de stoppers de
belangrijkste reden om de middelen niet meer te gebruiken, zo blijkt
uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van
de gezondheidszorg) en de Universiteit Utrecht.
Heroverweging
NIVEL-programmaleider Liset van Dijk: Dat het gebruik van
benzodiazepines is afgenomen, komt wellicht doordat de afschaffing van
de vergoeding mensen wel triggert om hun gebruik te heroverwegen
hebben ze de middelen inderdaad nog wel nodig al zien ze die maatregel
niet als reden om te stoppen. Of dat ze hierover nog eens met hun arts
gaan praten.
Niet meer nodig
De onderzoekers vroegen de leden van het Consumentenpanel
Gezondheidszorg en het Nationaal Panel Chronisch zieken en
Gehandicapten (NPCG) van het NIVEL naar hun benzodiazepine-gebruik.
Van de algemene bevolking (Consumentenpanel) gebruikt 6% een
benzodiazepine en van de chronisch zieken en gehandicapten 19%. Van de
mensen die na aankondiging van de maatregel stopten, deed het
merendeel dit omdat ze de middelen niet meer nodig hadden en een flink
aantal op advies van de arts. Slechts 3% van de voormalig gebruikers
uit het Consumentenpanel en 14% uit het NPCG noemde de afschaffing van
de vergoeding als reden om te stoppen. De helft van de huidige
gebruikers vindt de eigen bijdrage van ongeveer 12 euro per maand
redelijk, terwijl 42% de middelen te duur vindt.
Consumentenpanel en NPCG
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit 2800 mensen en is
representatief voor de Nederlandse bevolking. De panelleden worden
sinds oktober 2005 regelmatig bevraagd over het zorgstelsel. Het
Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) bestaat uit
3800 mensen met een chronische aandoening of handicap. Het panel
verzamelt twee keer per jaar gegevens over hun zorg- en leefsituatie,
waarbij de eigen ervaring van de deelnemers centraal staat. Beide
NIVEL-panels worden gefinancierd door het Ministerie van VWS.
Samenwerkingspartner
- Universiteit Utrecht
Publicaties
* Boheemen, C. A.M. van; Geffen, E.C.G. van; Reitsma-van Rooijen,
M.; Heijmans, M.; Dijk, L. van Afschaffen vergoeding
benzodiazepines voor minderheid reden om te stoppen. www.nivel.nl:
NIVEL, 2010.
Fulltext pdf or DOI |
* Geffen, K. van; Boheemen, C. van; Dijk, L. van; Hulten, R. van;
Bouvy, M. Afschaffing vergoeding heeft beperkt effect: slechts 1
op 10 stopt na benzomaatregel. Pharmaceutisch
Weekblad, vol. 144, (2009), nr. 49, p. 28-31.
Fulltext pdf or DOI |
Expert/contactpersoon
* Dr. ir. L. (Liset) van Dijk
Onderzoeksthema
* Het voorschrijven en gebruiken van geneesmiddelen
Betrokken NIVEL-project
* LINH
Zie ook
* Oratie: ook migrant is klant in de gezondheidszorg
* Huisartspraktijk nog vrij van MRSA
* Samenwerkingsovereenkomst NIVEL en disciplinegroep
Farmaco-epidemiologie en Farmacotherapie, Universiteit Utrecht
* Achterstandswijken: vaker en korter naar de huisarts
* Chronisch zieken en gehandicapten blij met de dokter
* Verpleegkundige steeds belangrijker voor chronisch zieke
* Toezicht op geneesmiddelenreclame moet beter