De Commissie van advies inzake de Waterstaatswetgeving (verder: de Commissie)
is een onafhankelijk adviesorgaan van de Minister van Verkeer en Waterstaat en
het parlement zoals bedoeld in de Kaderwet adviescolleges.1
De Commissie heeft tot taak het geven van gevraagd en ongevraagd advies aan de
regering en beide kamers der Staten-Generaal over de inhoud en structuur van de
wetgeving op het gebied van de waterstaatszorg.2 Het werkterrein beslaat zowel de
,,droge als de ,,natte waterstaat.
Dit werkprogramma is tot stand gekomen in overleg met medewerkers van het
Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Overeenkomstig de Kaderwet adviescolleges
heeft de Commissie het voorliggende werkprogramma 2010 aan de Minister en
Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat aangeboden (hierna: VenW). De
Staatssecretaris heeft het werkprogramma vervolgens vastgesteld. Het
werkprogramma wordt overigens niet ,,in beton gegoten; de bewindspersonen van
VenW en/of het parlement kunnen de Commissie tussentijds om advies vragen over
een niet in dit werkprogramma voorzien onderwerp. Het is ook mogelijk dat de
Commissie uit eigen beweging advies uitbrengt over een ander (actueel) onderwerp,
zij het dat de Commissie bij voorkeur adviseert naar aanleiding van gespecificeerde
adviesvragen. Tevens is de werkwijze van de Commissie flexibel: zij brengt niet alleen
schriftelijke adviesrapporten en briefadviezen uit, maar is ook beschikbaar voor
klankbordgesprekken (mondelinge advisering).
In hoofdstuk 2 zijn de adviesonderwerpen genoemd waaraan de Commissie in 2010
voorrang wil geven. Hoofdstuk 3 bevat enkele onderwerpen waarover de Commissie
mogelijk zal adviseren. Afhankelijk van de adviesaanvragen aan de Commissie én de
adviescapaciteit van de Commissie zullen gedurende het jaar prioriteiten gesteld
worden. Bij elk adviesonderwerp staat kort aangegeven: de aanleiding voor het
advies, in welke vorm geadviseerd gaat worden en een grove indicatie van de
planning. De vraagstelling zal afhankelijk van de voortgang van het betreffende
traject en de adviesbehoefte van VenW op een later moment geconcretiseerd
1 Kaderwet adviescolleges: wet van 3 juli 1996, Stb. 1996, 378. De Commissie is in januari 2001 als
tijdelijk adviesorgaan bij wet ingesteld als opvolger van de in 1892 in het leven geroepen
Staatscommissie voor de Waterstaatswetgeving. Zie de wet van 16 maart 2001, Stb. 2001, 167: met
horizonbepaling van 1 januari 2005; en de wet van 15 december 2004, Stb. 2005, 9: verlenging tot 1
januari 2007. Vanaf 1 januari 2007 gold het Interim-besluit Commissie van advies inzake de
waterstaatswetgeving (Stcrt. 5 december 2006, nr. 237, p. 25).
2 Zie artikel 10.3 van de Waterwet (Stb. 2009, 490; de inwerkingtreding is geregeld in Stb. 2009, 549).
3
worden. Ten slotte volgt een overzicht van reeds uitgebrachte adviezen (hoofdstuk 4)
en de samenstelling van de Commissie (hoofdstuk 5).
2. Adviesonderwerpen 2010
2.1 Wet werken van algemeen belang
- Aanleiding: in 2004 heeft het CAW geadviseerd over de modernisering van de
belemmeringenwetgeving. De belemmeringenwetgeving is, naast de
onteigeningswetgeving, voor de aanleg van infrastructuur ook van belang. Reeds
in september 2006 is een wetsvoorstel aangekondigd waarin de onderscheiden,
verouderde belemmeringenwetten worden vervangen door één gemoderniseerde
wet.3 De modernisering van deze wetgeving heeft door omstandigheden enige
jaren stilgelegen. Op dit moment wordt er gewerkt aan de voorbereiding van een
voorontwerp van wet. De CAW kan adviseren over een voorontwerp van een
,,Wet werken van algemeen belang (in 2004 werd nog gesproken over een ,,Wet
opheffing juridische belemmeringen voor werken van algemeen belang).
- Vorm: briefadvies of adviesrapport.
- Planning: voor de zomer.
2.2 Intrekking Ontgrondingenwet
- Aanleiding: De Commissie heeft in het verleden meermalen geadviseerd over de
Ontgrondingenwet (2002, 2004 en 2006). Het laatste advies betrof een
verkenning van mogelijkheden van intrekking van de Ontgrondingenwet (maart
2006). Het kabinet heeft het voornemen om de Ontgrondingenwet in te trekken
en de betreffende regelgeving onder te brengen in de Wet algemene bepalingen
omgevingsrecht (Wabo) en de Waterwet.4 Momenteel werkt het Ministerie van
Verkeer en Waterstaat samen met het ministerie van VROM en in overleg met
betrokken partijen aan een voorontwerp. De Commissie kan adviseren over het
voorontwerp dat de intrekking van de Ontgrondingenwet regelt.
- Vorm: briefadvies.
- Planning: voor de zomer.
3 Kamerstukken II 2005-2006, 29 362, nr. 105, p. 5.
4 Kamerstukken II 2007-2008, 31 200 XII, nr. 93, p. 3. Zie recentelijk ook het Actieplan
Aanbevelingen Commissie Dekker, 6 augustus 2009, p. 12 (bijlage bij Kamerstukken II 2008-2009,
29515, nr. 296).
4
2.3 Waterwet
2.3.1 Wijziging Waterwet
- Aanleiding: De Waterwet treedt naar verwachting in werking op 22 december
2009. In 2010 zal een wetsvoorstel voorbereid worden waarin deels technische
wijzigingen en deels inhoudelijke aanvullingen op de Waterwet zijn opgenomen.
Onder meer zal de reeds lang beoogde intrekking van de Wrakkenwet in dit
wetsvoorstel worden geregeld. De Commissie kan adviseren over een
voorontwerp van het wetsvoorstel tot wijziging van de Waterwet.
- Vorm: briefadvies of adviesrapport.
- Planning: voor de zomer.
2.3.2 Juridische aspecten van waterveiligheid
- Aanleiding: In de loop van het project Waterveiligheid 21e eeuw (WV21) zal de
Staatssecretaris een besluit nemen over al dan niet aanpassing van het wettelijke
systeem van veiligheidsnormering. In 2011 wordt een principebesluit genomen
over nieuwe veiligheidsnormen; naar verwachting worden de nieuwe
veiligheidsnormen pas in 2017 juridisch verankerd.5 Het departement heeft
aangegeven behoefte te hebben aan een juridisch klankbord gedurende het
project (voorbereiding besluitvorming en wettelijk verankering).
Onder meer wordt nagedacht over differentiatie van waterveiligheidsnormen.
Overigens bestaat ook nu reeds bij primaire waterkeringen een zekere
normdifferentiatie (1:10.000, 1:1250 etc.). Hierbij bestaat er een spanningsveld
tussen enerzijds de verscheidenheid aan waterstaatkundige gebieden en
anderzijds het beginsel van rechtsgelijkheid.
- Vorm: klankbordgesprekken en eventueel een briefadvies.
- Planning: na de zomer.
2.3.3 Review waterwetgeving
- Aanleiding: De Commissie heeft de afgelopen jaren op verschillende moment
geadviseerd over verschillende onderdelen van de nieuwe waterwetgeving
(Waterwet, Invoeringswet Waterwet, Waterbesluit en Waterregeling). In
september 2009 heeft de Commissie geadviseerd over de Deltawet, die onder
meer tot enige aanpassingen (aanvullingen) van de Waterwet zal leiden. In 2010
wil de Commissie de waterwetgeving in zijn geheel bezien, mede in het licht van
het beoogde doel van de Waterwet, te weten: integraal watersysteembeheer. In
het kader van deze review kan ook de relatie van de Waterwet met aanpalende
wetgeving worden bezien, zoals de Wabo en de Wro.
- Vorm: adviesrapport.
- Planning: na de zomer of pas in 2011.
5 Zie: Kamerstukken II 2007-2008, 31 710, nr. 1, pagina 5. Zie ook pagina 75 van het ontwerp van het
Nationaal Waterplan (NWP).
5
2.4 Waterschapsverkiezingen
- Aanleiding: In april 2009 heeft de Commissie de Staatssecretaris geadviseerd over
enige juridische aspecten van geborgde zetels binnen waterschapsbesturen
(,,Belangenrepresentatie in het waterschapsbestuur). De Staatssecretaris heeft bij
brief van 19 juni 2009 aan de Tweede Kamer aangekondigd dat zij een aantal
alternatieve mogelijkheden voor de waterschapsverkiezingen wil verkennen om
eventueel verbetering aan te brengen in het verkiezingsproces.6 Onder meer wil
zij nader onderzoek doen naar de mogelijkheid van indirecte verkiezingen en de
mogelijkheid om de gereserveerde (geborgde) zetels verder uit te breiden of juist
af te schaffen. De uitkomst van deze verkenning wordt in 2010 naar verwachting
neergelegd in een voorontwerp van wet, waarover de Commissie kan adviseren.
- Vorm: adviesrapport.
- Planning: na de zomer 2010.
3. Mogelijke adviesonderwerpen 2010
3.1 Grensoverschrijdend waterbeheer
- Aanleiding: Eind 2007 heeft de Commissie, samen met de Adviescommissie
Water, het adviesrapport: "Bruggen bouwen. Nederlands waterbeheer in
Europees en grensoverschrijdend perspectief" uitgebracht. De commissies
hebben onder meer aanbevolen om de grensoverschrijdende samenwerking te
versterken. Met het oog op die noodzakelijke versterking is het kabinet
geadviseerd een aantal pilots te stimuleren en te ondersteunen, gericht op
verdergaande (geïnstitutionaliseerde) samenwerking met buitenlandse partners in
het grensgebied. In het kader van die pilots kan (onder meer) een verkenning
uitgevoerd worden naar de bruikbaarheid van de nieuwe figuur van de Europese
Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS). In 2008 is bij het parlement
een wetsvoorstel ingediend ter implementatie van de EGTS-verordening.7 In de
memorie van toelichting bij het wetsvoorstel Uitvoeringswet EGTS-verordening
wordt vermeld dat het waterschap De Dommel de figuur van EGTS in beeld
heeft als een mogelijke vorm van samenwerking met zijn Vlaamse partners.8
- Vorm: adviesrapport.
- Planning: na de zomer of pas in 2011.
6 Kamerstukken II 2008-2009, 31 986, nr. 1.
7 Kamerstukken II 2008-2009, 31 926, nrs. 1 e.v.
8 Kamerstukken II 2008-2009, 31 926, nr. 3, p. 10.
6
3.2 Modernisering Wegenwet
- Aanleiding: In december 2006 heeft de Commissie haar advies "Oude waarden,
Nieuwe wegen. Advies inzake de heroverweging van de Wegenwet" uitgebracht.
De vorige Minister van Verkeer van Waterstaat heeft in haar reactie toegezegd te
werken aan het opstellen van een conceptwetsvoorstel ter vervanging en
modernisering van de huidige Wegenwet. 9 De huidige Minister van Verkeer en
Waterstaat heeft richting de Tweede Kamer aangegeven dat hij op basis van het
CAW-advies in overleg zal treden over dit conceptwetsvoorstel.10 Het advies van
april 2008 van de Commissie versnelling besluitvorming infrastructurele
projecten (Commissie Elverding) gaf aanleiding om eerst uitvoering te geven aan
de aanbevelingen op het terrein van de Spoedwet wegverbreding en Tracéwet,
alvorens vorm te geven aan het voorontwerp tot modernisering van de
Wegenwet. De Commissie kan op termijn adviseren over een voorontwerp tot
modernisering van de Wegenwet.
- Vorm: adviesrapport, eventueel voorafgegaan door een klankbordgesprek.
- Planning: na de zomer.
3.3 Verenwet
- Aanleiding: In het kader van de VenW-wetgevingsoperatie Beter Geregeld die
strekt tot stroomlijning, vereenvoudiging en modernisering van de wetgeving is
onder meer de vraag gerezen of de Verenwet niet ingetrokken kan worden. In
het najaar van 2006 heeft de commissie geadviseerd ten behoeve van de
heroverweging van de Wegenwet. Voortbouwend op de kennis en ervaring die is
opgedaan met de Wegenwet kan de Commissie adviseren over mogelijkheden tot
intrekking van de Verenwet. Wellicht is het mogelijk om het onderwerp van de
Verenwet mee te nemen bij het advies over de Wegenwet.
- Vorm: adviesrapport.
- Planning: na de zomer.
3.4 Waterstaatsrechtelijke aspecten van de AmvB Ruimte (2e tranche)
- Aanleiding: In augustus 2009 heeft de Commissie geadviseerd over hoofdstuk
Water van de eerste tranche van de Amvb Ruimte. In de eerste helft van 2010 zal
een tweede tranche van de Amvb Ruimte in concept aan de Tweede en de Eerste
Kamer worden aangeboden.11 In de loop van 2010 zal een ontwerp van de
tweede tranche van de Amvb Ruimte gepubliceerd worden. De tweede tranche
bevat onder meer een juridisch bindende vertaling van kernelementen uit het
Nationaal Waterplan, bijvoorbeeld met betrekking tot het IJsselmeergebied. De
Commissie kan adviseren over het voorontwerp van de tweede tranche van de
Amvb Ruimte.
9 Kamerstukken II 2006-2007, 29 892, nr. 17, p. 3. Het CAW-advies is als bijlage bij dit kamerstuk
opgenomen.
10 Kamerstukken II 2006-2007, 29 892/29893, nr. 18, p. 5.
11 Zie het ontwerp van het Nationaal Waterplan, p. 163; zie ook p. 40, 149, 150.
7
- Vorm: briefadvies, eventueel voorafgegaan door een klankbordgesprek.
- Planning: voor de zomer 2010.
4. Uitgebrachte adviezen vanaf 2002
4.1 Schriftelijke adviezen
1. Adviesrapport inzake de Fundamentele Herziening van de Mrt. 2002
Wet op de Ruimtelijke Ordening
2. Adviesrapport "Die op water is, moet varen... Naar integratie Mei 2002
van waterwetgeving"
3. Briefadvies Wijziging Ontgrondingenwet Juni 2002
4. Adviesrapport "Veilig keren, ruim bergen. Herziening Wet op Juli 2002
de waterkering"
5. Adviesrapport "Waarborgen voor een samenhangend beleid April 2003
voor de Noordzee"
6. Briefadvies Evaluatie Tracéwet in relatie tot schadevergoeding April 2003
en nadeelcompensatie
7. Briefadvies Bespoediging van infrastructuurprocedures vanuit Juli 2004
wetgevingsperspectief
8. Adviesrapport "Zicht op grondwater. Een juridisch Aug. 2004
perspectief op grondwaterbeheer in bebouwd gebied"
9. Briefadvies Nut en noodzaak Ontgrondingenwet Aug. 2004
10. Adviesrapport "De kost gaat voor de baat uit. Juridische Nov. 2004
instrumenten om ruimte te reserveren voor waterstaats-
doeleinden"
11. Adviesrapport "Samenwerking over grenzen. Relatie tussen Nov. 2004
Europese Kaderrichtlijn Water en internationale verdragen"
12. Briefadvies Voorontwerp Wet opheffing juridische Dec. 2004
belemmeringen
13. Briefadvies Toepassing methode Delfland in het Westland Sep. 2005
14. Briefadvies Concept wetsvoorstel Waterschapswet Okt. 2005
15. Adviesrapport "Voorontwerp Waterwet: voldoende Nov. 2005
waarborgen voor een duurzaam en samenhangend
watersysteembeheer?"
16. Briefadvies Verkenning mogelijkheden van intrekking Mrt. 2006
Ontgrondingenwet
17. Adviesrapport "Oude waarden, Nieuwe wegen. Advies inzake Nov. 2006
de heroverweging van de Wegenwet"
18. Adviesrapport "Kaderrichtlijn mariene strategie: kansen voor Mrt. 2007
het mariene milieu"
19. Briefadvies "Schadevergoeding bij dijkverlegging" Juni 2007
20. Adviesrapport "Bruggen bouwen. Nederlands waterbeheer in Nov. 2007
Europees en grensoverschrijdend perspectief"
8
21. Adviesrapport "Juridische versterking van de watertoets" April 2008
22. Briefadvies Voorontwerp Invoeringswet Waterwet Aug. 2008
23. Briefadvies Voorontwerp Waterbesluit Nov. 2008
24. Adviesrapport "Belangenrepresentatie in het
waterschapsbestuur" April 2009
25. Briefadvies Implementatie Kaderrichtlijn mariene strategie Juni 2009
26. Briefadvies Ontwerp Amvb Ruimte Sep. 2009
27. Briefadvies Concept wetsvoorstel Deltawet waterveiligheid en
zoetwatervoorziening Sep. 2009
28. Briefadvies Voorontwerp wijziging Tracéwet Nov. 2009
4.2 Mondelinge adviezen (klankbordgesprekken)
1. Schaderecht in relatie tot noodoverloopgebieden Juni 2003
2. Waterschapswet: bestuurssamenstelling, taakgebieden en Sep. 2004
classificatie, verkiezingen
3. Waterwet Sep. 2004
4. Waterschapswet: m.n. de taak van de waterschappen, de trits, April 2005
bestuurssamenstelling, verkiezingen en financiering
5. Waterwet April 2005
6. Waterwet Juni 2005
7. Wetsvoorstel gemeentelijke watertaken Sep. 2005
8. Waterwet Nov. 2005
9. Kaderrichtlijn mariene strategie Okt. 2006
10. Waterbesluit Jan. 2007
11. Waterschapsbesluit Juni 2007
12. Waterbesluit Okt. 2008
13. Amvb Ruimte (1e tranche) Jan. 2009
14. Wijziging Tracéwet Mrt. 2009
15. Implementatie Kaderrichtlijn mariene strategie Mei 2009
5. Samenstelling Commissie
Mr. A. (Alfred) van Hall - voorzitter
Mr. dr. J.T. (Koos) van den Berg
Prof. mr. P.J.J. (Peter) van Buuren
Prof. dr. P.P.J. (Peter) Driessen
Prof. dr. E. (Ellen) Hey
Prof. mr. drs. B.P.M. (Bruno) van Ravels
Prof. mr. H.F.M.W. (Marleen) van Rijswick
Mr. dr. P. (Pieter) Jong - secretaris
Mevr. S.L.D. Bhansing - waarnemend commissieassistent
9