Radboud Universiteit Nijmegen
Nieuwe, dwarse vertaling van Tacitusâ Historiën
Datum bericht: 17 februari 2010
Deze week verschijnt een nieuwe vertaling van Tacitusâ Historiën.
Vincent Hunink, docent Latijn en Vroegchristelijk Latijn en Grieks aan
de Radboud Universiteit Nijmegen, vertaalde de beroemde en onder
vertalers beruchte klassieker.
Oorlog! Moord! Andere rampen! De Romeinse geschiedschrijver Tacitus
(ca. 55-120) schreef met zijn Historiën zijn eerste grote werk, over
de verwikkelingen in het âVierkeizerjaarâ 69-70, toen het Romeinse
rijk toneel werd van een reeks verwarrende burgeroorlogen om de macht.
De keizers Galba, Otho en Vitellius volgden elkaar snel op; de laatste
werd uiteindelijk verslagen door Vespasianus.
Â
Immens sombere stijl
Tacitusâ Historiën is onder lezers en vertalers geliefd én berucht
om zijn immens sombere stijl. Nooit eerder werd Romes verval zo
inktzwart beschreven. Tacitus doet dat in uiterst compact Latijn;
Vincent Hunink wilde dan ook geen woord te veel in zijn nieuwe
Nederlandse vertaling.
Â
Wrokkig en bijtend Nederlands
De laatste Nederlandse vertaling van Tacitusâ Historiën was van J.W.
Meijer uit 1958. Een nieuwe vertaling was al enige tijd gewenst.
Huninks weergave is er een die hoekig en dwars wÃl zijn, bondig en
poëtisch, juist om Tacitus' woordkunst te laten zien. De kwaadheid en
bitterheid van de auteur keren terug in een wrokkig, bijtend
Nederlands, zoals in klassieke vertalingen nog niet is vertoond. De
vertaling is, in Huninks eigen woorden, dus geen vlot leesbare tekst
om bij achterover te leunen. Maar wel, letterlijk, de moeite
waard. Â
Uit de opening van Tacitusâ Historiën:
âIk aanvaard een werk rijk aan rampen, bol staand van strijd en
verscheurende opstanden, en zelfs bij vrede grimmig: het bevat vier
vermoorde keizers, drie burgeroorlogen en tal van buitenlandse
oorlogen, veelal beide tegelijk. Voorspoed in het oosten, tegenslagen
in het westen.â
(â¦)
âNee, nooit eerder viel het Romeinse volk aan zo verschrikkelijke
rampen ten prooi en nooit waren de aanwijzingen zo overtuigend en
onmiskenbaar: de goden zijn er niet op uit ons te beschermen, wel om
ons te bestraffen.â
Tacitus, Historiën
Vertaald door Vincent Hunink
Amsterdam: Athenaeum - Polak & Van Gennep
ISBN 978 90 253 6715 2
Over de vertaler
Vincent Hunink is docent Latijn en Vroegchristelijk Latijn en Grieks
aan de Radboud Universiteit Nijmegen en zeer actief als vertaler uit
het Grieks, maar vooral het Latijn. Het toeval wil dat deze maand
diverse van zijn vertalingen uitkomen. Zo verscheen begin februari
Liegen en leugens uit, een vertaling van Augustinus' De mendacio &
contra mendacium (verschenen bij Damon, Budel). Eind deze maand komt
de vertaling van De diligendo deo van Bernardus van Clairvaux uit, God
liefhebben (bij Kok, Kampen). En daar blijft het niet bij in 2010.