Datum 12 februari 2010
Inventarisatie leeftijdsgrenzencontrolesystematiek detailhandel
Geachte voorzitter,
In de brief van 13 juli 2009, kenmerk VGP/ADT 2939720, heb ik u toegezegd naar
aanleiding van de motie Voordewind (27 565, nr. 89) de Voedsel en Waren
Autoriteit te vragen mij op korte termijn een overzicht te leveren van de vóór- en
nadelen van leeftijdscontrole op afstand en andere leeftijdscontrolesystemen.
In de brief van 14 september 2009, kenmerk VGP/ADT-2954255, heb ik
vervolgens aangegeven het opportuun te achten de Voedsel en Waren Autoriteit
meer tijd te geven voor het uitvoeren van een dergelijk onderzoek, om zodoende
een compleet beeld te kunnen krijgen van de vóór- en nadelen van
leeftijdscontrole op afstand en andere leeftijdscontrolesystemen.
Op 18 december 2009 heb ik van de VWA twee documenten ontvangen, te weten:
1. Het rapport "Inventarisatie werkwijze leeftijdsgrenzencontrole bij
supermarkten".
2. De notitie "Kansen en aandachtspunten van het Ageview-systeem van de
Hollandse Exploitatie Maatschappij".
Hierbij stuur ik u een kopie van de hierboven genoemde documenten. Deze treft u
aan als bijlagen bij deze brief. Hieronder volgt een korte beschrijving van de
inhoud van deze documenten.
Ad 1. Het rapport "Inventarisatie werkwijze leeftijdsgrenzencontrole bij
supermarkten".
Het rapport "Inventarisatie werkwijze leeftijdsgrenzencontrole bij supermarkten"
is opgesteld door Berenschot, dat op verzoek van de VWA een onderzoek heeft
uitgevoerd bij 25 supermarktformules. Naast een bezoek aan de hoofdkantoren is
ook een aantal supermarkten bezocht en heeft er een gesprek plaatsgevonden
met het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL).
De algehele tendens van dit onderzoek was dat de maatregelen die het CBL in het
kader van de actie "Nog geen 20? Laat je legitimatie zien!" in 2009 in gang heeft
gezet in brede zin zijn opgepakt door de verschillende supermarktformules. In het
kader van dit onderzoek was er geen zicht op harde cijfers omtrent naleving, maar
Pagina 1 van 3
Berenschot kreeg wel de indruk dat er op een constructieve manier werd gewerkt Ons kenmerk
door de verschillende supermarktformules. VGP/GL 2979370
Inmiddels zijn er wel cijfers omtrent de naleving beschikbaar. De Stichting
Alcoholpreventie (STAP) heeft in samenwerking met de Universiteit Twente eind
2009 een nalevingsonderzoek uitgevoerd, waarbij is nagegaan in welke mate
supermarkten zich 8 maanden na invoering van de actie "Nog geen 20? Laat je
legitimatie zien!" houden aan de in de Drank- en Horecawet vastgestelde
leeftijdsgrens van 16 jaar voor de verkoop van zwak-alcoholhoudende dranken.
Toetsing heeft plaatsgevonden met behulp van de "mystery shopping" methode,
waarbij jongeren van 15 jaar, onder begeleiding van onderzoekers van de
Universiteit Twente, aankooppogingen hebben gedaan bij 105 supermarkten van
alle Nederlandse supermarktketens, verspreid over 3 regio's in Nederland.
Het nalevingsonderzoek heeft aangetoond dat de naleving van de leeftijdsgrens
van 16 jaar voor de verkoop van alcohol op dit moment 24.8% bedraagt. Het
gemiddelde nalevingspercentage voor de invoering van de supermarktmaatregel
was 14.9%. De naleving zoals in dit onderzoek is vastgesteld is dus 9.9% hoger
dan de gemiddelde naleving in de periode eind 2005 tot en met februari 2009.
Maar een score van 24,8% betekent wel dat in ruim drie kwart van de gevallen
nog steeds alcohol wordt verstrekt aan te jonge kopers.
Ad 2. De notitie "Kansen en aandachtspunten van het Ageview-systeem
van de Hollandse Exploitatie Maatschappij".
De notitie "Kansen en aandachtspunten van het Ageview-systeem van de
Hollandse Exploitatie Maatschappij" is opgesteld door de VWA. In deze notitie is de
werking van het Ageview-systeem beschreven en is een overzicht opgenomen van
de kansen en aandachtspunten.
De VWA komt tot de conclusie dat de Hollandse Exploitatie Maatschappij (HEM)
heeft aangetoond dat het Ageview-systeem technisch mogelijk is. Onderzoek van
de Universiteit Twente heeft uitgewezen dat de huidige toepassing van de
systematiek een hoge mate van naleving tot gevolg heeft (96%).
Duidelijk moet worden of verstrekkers mogelijkheden zien om een dergelijk
systeem in gebruik te nemen als onderdeel van een totaal systeem en dat ze het
niet steekproefsgewijs gaan inzetten. Maximaal effect zal alleen behaald worden
indien er sprake is van een 100%-check. Tot slot zal de capaciteit en kwaliteit van
de medewerkers in de controlekamer moeten worden geborgd door de HEM.
Conclusie
Het beeld dat uit de hierboven genoemde documenten naar voren komt is dat de
actie "Nog geen 20? Laat je legitimatie zien!" zeker tot enige verbetering van de
naleving van de voor de verkoop van zwak-alcoholhoudende dranken geldende
leeftijdsgrens heeft geleid, maar dat de leeftijdsgrens van 16 jaar nog steeds
onvoldoende wordt nageleefd door de supermarkten.
Zoals ik in mijn brief van 10 december 2008, kenmerk VPG/ADT 2890341, al heb
aangegeven, ligt de verantwoordelijkheid voor de controle van de voor het
verstrekken van alcoholhoudende dranken geldende leeftijdsgrenzen bij de
ondernemer die deze dranken verkoopt.
Pagina 2 van 3
Bepaalde bedrijven, zoals de HEM, hebben innovatieve systemen ontwikkeld die Ons kenmerk
een significante bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van de naleving van VGP/GL 2979370
de leeftijdsgrenzen. Inmiddels wordt het Ageview-systeem ingezet in een aantal
slijterijen en supermarkten, met als doel de naleving te verbeteren van de voor
het verstrekken van alcoholhoudende dranken geldende leeftijdsgrenzen.
In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen juicht het kabinet
deze ontwikkeling toe. Het kabinet is van mening dat het inzetten van dergelijke
systemen een bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de
leeftijdsgrenzencontrole. Het ligt echter niet in de rede dat het kabinet één
specifiek systeem aanbeveelt. Ik ga er hoe dan ook van uit dat ondernemers hun
verantwoordelijkheid zullen nemen om de naleving van de leeftijdsgrenzen te
verbeteren.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Pagina 3 van 3
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport