Maandag, 15 februari 2010
positie architecten blijft kwetsbaar
De architectenbranche is nog niet uit de crisis, zo blijkt uit nieuw
onderzoek van de BNA. De in 2009 ingezette daling in de werkvoorraad
en verwachte omzet, zet zich in 2010 verder voort. Door een
prijzenslag bij het verwerven van nieuwe opdrachten staan de honoraria
onder druk. De BNA vindt dit een zorgelijke ontwikkeling.
De werkvoorraad van architectenbureaus is begin 2010 gemiddeld 12%
kleiner dan in september 2009. Vergeleken met 2008 is deze zelfs
gehalveerd. De kleine bureaus hebben in de helft van de gevallen maar
voor maximaal 3 maanden werk in voorraad, bij grotere bureaus ligt er
gemiddeld nog voor een halfjaar werk op de plank.
Ruim een derde (35%) van de bureaus voorziet dit jaar een daling van
de omzet van meer dan 10%. Nog eens 15% verwacht dat de omzet zal
dalen met 5-10%. 27% verwacht dat de omzet ongeveer gelijk zal
blijven. Ruim een vijfde (22%) van de bureaus denkt in 2010 wel meer
omzet te realiseren dan in 2009. Een vergelijkbare ontwikkeling
verwachten de architectenbureaus voor nieuwe opdrachten.
Het honorarium van architectenbureaus staat onder druk: 30% van de
ondervraagden verwacht dat dit zal dalen met 10%, 22% voorziet een
daling van 5-10%.
Het overgrote deel van de architectenbureaus (68%) verwacht dat het
qua personeelsbestand even groot blijft, 21% verwacht krimp. Een
tiende van de bureaus verwacht in 2010 een uitbreiding van het aantal
medewerkers.
Voor het soort opdracht verwachten bureaus een toenemend belang van
transformatie/renovatie, hergebruik/herontwikkeling en
verbetering/verduurzaming: respectievelijk 50%, 51% en 47% verwacht
hier een stijging. 46% van de respondenten verwacht een afname in de
nieuwbouw van woningen. Bijna een tiende van de architectenbureaus
verwacht in 2010 nieuwe markten op het gebied van planvorming,
onderzoek, gebiedsontwikkeling en advieswerk aan te boren.
Verwachtingen lange termijn
In het onderzoek is de architectenbureaus ook gevraagd naar hun
verwachtingen voor de periode na de crisis - in de bouwwereld
waarschijnlijk pas na 2011. Hier valt op dat veel bureaus bij de aard
van de projecten een verschuiving verwachten van nieuw naar vernieuwd:
transformatie, renovatie, hergebruik en verduurzaamheid zullen verder
in belang toenemen volgens de bureaus.
De BNA lobbyt samen met andere partijen voor het vlottrekken van
stilgevallen projecten. Verder laat de BNA het Economisch Instituut
voor de Bouwnijverheid marktonderzoek doen naar de concrete gevolgen
van de economische crisis. De BNA gaat hiermee zijn leden ondersteunen
bij het maken van ondernemingsplannen voor de langere termijn. De
resultaten worden in april verwacht.
Aan het BVO verdiepingsonderzoek 2009, waarmee de Bond van Nederlandse
Architecten jaarlijks de verwachtingen over het komend boekjaar
onderzoekt, namen 353 BNA-bureaus deel en had een respons van 28%. Het
is representatief voor de Nederlandse architectenbranche.
Bond van Nederlandse Architecten