Groen!

Overheidsmandaten: onduidelijkheid troef

door Stefaan Van Hecke (federaal parlementslid) op 13 februari 2010 in "Democratie en overheid"

Uit een rondvraag van Kamerlid Stefaan Van Hecke aan alle ministers en staatssecretarissen over overheidsmandaten leidt tot één conclusie: er is dringend nood aan objectieve criteria waarop bestuursmandaten, voorzitterschappen, e.d. worden vergoed. Tevens zouden kabinetsmedewerkers die een bestuursmandaat uitoefenen enkel voor hun bewezen kosten vergoed mogen worden. Bij de aanstelling moet belangenvermenging worden vermeden en alle personen die mandaten opnemen moeten ook een mandatenlijst indienen.

Ruim een jaar geleden stelde Kamerlid Stefaan Van Hecke (Groen!) aan alle ministers en staatssecretarissen die toen in de regering zaten, dezelfde vraag: "Wie zetelt er in instellingen die onder uw bevoegdheid vallen en hoe worden ze vergoed?" De vraag is blijkbaar moeilijk te beantwoorden, want meer dan een jaar na het indienen van de vragen, hebben nog niet alle ministers deze eenvoudige vraag beantwoord. Maar de antwoorden die hij wel al ontving, zijn soms zeer interessant.

Sommige bestuursmandaten lopen heel lang, soms tot 6 jaar. Dit betekent dat voor belangrijke functies de bevoegde minister `zijn' bestuurder(s) voor heel lange periode kan benoemen. Belangrijke bestuursmandaten worden soms opgenomen door kabinetschefs of gewezen kabinetschefs. Treffend is de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM) waar de huidige (Olivier Henin) en de gewezen kabinetschef (Koenraad Van Loo) van minister Reynders zetelt, naast de gewezen kabinetschef van Wathelet (Jean Courtin) en de voormalige kabinetschef van premiers Leterme en Van Rompuy (Hans D'Hondt). Maar ook andere kabinetsmedewerkers krijgen mandaten toegewezen.

Sommige van die mandaten worden zonder vergoeding uitgeoefend. Anderen leveren een zitpenning op, nog andere mandaten hebben forfaitaire jaarbedragen. Er is werkelijk geen lijn in te trekken, ook niet naar belangrijkheid. Zo krijgen de leden van de Raad van Bestuur van het Zilverfonds een zitpenning van 40 euro, terwijl de bestuurders van BIO (Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden) een zitpenning van 500 euro krijgen. De leden van "het Instituut voor veteranen - Nationaal instituut voor oorlogsinvaliden, oud-strijders en oorlogsslachtoffers", moeten het dan weer stellen met een schamele 6,62 euro als zitpenning. Al krijgt hun voorzitter toch nog 11,03 euro per zitting. Dat is belachelijk laag.

Heel wat minder laag is de vergoeding die de voorzitter van de Raad van Bestuur van de Belgische Technische Samenwerking (BTC) ontvangt: EUR 7 000 per jaar met een maandelijkse onkostenvergoeding van EUR 309,87. Dit wordt nog vermeerderd met een zitpenning van 150 euro per vergadering.

Dit systeem leidt uiteraard tot sterke politieke samenstelling. In de Raad van Bestuur van Belgocontrol is dat heel opvallen, al zullen de hoge vergoedingen daar niet vreemd aan zijn. De voorzitter van de raad van bestuur krijgt jaarlijks 52.057,64 euro. Dat is nu Charles-Louis d'Arenberg, gewezen kabinetschef van Rik Daems (Open VLD). Bij de bestuurders vind je ondermeer Jean-Claude Fontinoy (MR, voorzitter Raad van Bestuur NMBS Holding), Luc Mabille (gewezen medewerker op het kabinet van D. Reynders en L. Michel), Jean-Claude Tintin (PS, gewezen medewerker Kabinet Daerden), Vincent Urbain (Directeur-Generaal TEC, neef van Robert Urbain, oud PS-minister), Raf Vermeire (gewezen voorzitter jong-CD&V), Luc Laveyne (kabinetschef van de Vlaams-Brabantse gouverneur De Witte).

Nog opmerkelijk, een van de leden van de Raad van Bestuur van de FPIM is Ilse Van de Mierop. Zij is advocaat en naaste medewerker van curator en gekend zakenadvocaat Christian Van Buggenhout. Deze is op zijn beurt advocaat van de Belgische staat in de Fortis-zaak, terwijl de FPIM van heel nabij betrokken was in deze procedure en net voor het Hof van Beroep zijn berucht arrest zou vellen, nog in extremis de heropening der debatten vroeg...

Dit hele relaas maakt kan maar tot één conclusie leider: er is dringend nood aan objectieve criteria waarop bestuursmandaten, voorzitterschappen, e.d. worden vergoed. Tevens zouden kabinetsmedewerkers die een bestuursmandaat uitoefenen enkel voor hun bewezen kosten vergoed mogen worden. Bij de aanstelling van bestuursmandaten moet elke mogelijke vorm van belangenvermenging worden vermeden.

Tot slot vindt Groen! dat alle personen die mandaten opnemen in economische overheidsbedrijven, de naamloze vennootschappen, de parastatalen en de andere instellingen die afhangen van de overheid, ook een mandatenlijst moeten indienen. Zo krijgen we eindelijk helder zicht op de vele functies en vergoedingen die rond de Wetstraat zweven.

Contact: Stefaan Van Hecke -
Deel Deel
Stefaan Van Hecke

Federaal Volksvertegenwoordiger