Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Slimmer dan Google
11 feb 2010
Nummer: R
Wiskundige Nicole Koenderink promoveerde 8 februari op een
computerprogramma dat slimmer is dan Google. Dit programma stelt
wedervragen en gebruikt de kennis van experts. Tomatenscheuten zijn nu
beter te selecteren dankzij een model dat dergelijke
deskundigenkennis gebruikt.
Wie 'appel' googelt, krijg sites met fruit te zien, maar ook
zoekresultaten met de kunstenaar Karel Appel en anderen met die
achternaam. Veel resultaten die je niet zocht dus. Dat komt omdat
Google alleen tekst leest; een rijtje letters zonder betekenis. Een
zoekmachine die gebruikmaakt van de kennis over een bepaald onderwerp,
is slimmer. Dan krijgt het rijtje letters opeens betekenis, zodat de
zoekmachine een wedervraag kan stellen: 'Zoek je de kunstschilder of
fruit?'
'Druif'
Promovendus Nicole Koenderink heeft samen met haar promotoren prof.
Jan Top (VU en Wageningen UR) en prof. Lucas van Vliet (TU Delft) een
kennismodel ontwikkeld die kennis van deskundigen benut. Dat heeft ze
toegepast in een zoekmachine. Daartoe start de expert met het noemen
van belangrijke begrippen op zijn terrein, zoals 'druif'. Vervolgens
zoekt het programma in bestaande begrippenlijsten naar 'druif', om
verwante begrippen te vinden zoals 'wijnbouw' of 'druivenpitolie'.
Door de resultaten al dan niet goed te keuren, krijgt de expert een
steeds betere verzameling van relevante termen en de relaties
daartussen. En dat in gewone mensentaal, een groot pluspunt volgens
Koenderink. 'Dit is veel gebruiksvriendelijker dan bestaande methoden,
en daar vraagt de praktijk om.'
Tomaten
Koenderink promoveert vandaag in Delft maar ze werkt bij Food &
Biobased Research, een onderdeel van AFSG, onderdeel van Wageningen
UR. Daar heeft ze haar expertmodel, de zogeheten Reusebased Ontology
Construction, ook toegepast in de tomatenveredeling.
Ze bekeek hoe je de selectie van tomatenkiemplantjes kunt
automatiseren. Veredelaars en kwekers willen graag in een vroeg
stadium kunnen voorspellen hoeveel tomaten een volwassen plant
oplevert. 'Die kwaliteitscontrole gebeurt nu door goed getrainde
experts. Met een grote onderlinge variatie; ze bleken wel zestig
verschillende criteria te gebruiken bij hun beoordelingen. Ze keken
bijvoorbeeld naar bladoppervlak en steellengte, maar ook naar de kans
dat de plant geen vrucht zal dragen. De kennis en ervaring die deze
experts - vaak onbewust - in hun hoofd hebben, heb ik vertaald naar
een bruikbaar kennismodel.'
Praktijkrijp
Met het expertmodel heeft ze een techniek ontwikkeld die de
beoordelingsregels combineert met driedimensionale opnames van de
kiemplantjes. De techniek is in de loop van dit jaar praktijkrijp.
'Een belangrijk voordeel is de inzichtelijkheid van deze methode. Door
kennis expliciet te maken, kun je er bijvoorbeeld ook nieuwe mensen
mee opleiden.' | Maaike Breedveld
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer
informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR,
e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl.