Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Werken aan een betere samenleving

Toespraak, 5 februari 2010

"Prachtig dat particuliere organisaties zich inzetten voor een betere samenleving en dat ze geld ontvangen van de Sponsor Bingo Loterij. Maar laten we niet vergeten dat deze organisaties steunen op vrijwilligers. Zij geven daadwerkelijk inhoud aan een beter Nederland". Dat zei Annet den Hoed, waarnemend directeur Maatschappelijke Ondersteuning van VWS, namens staatssecretaris Bussemaker tijdens een bijeenkomst van de Sponsor Bingo Loterij.

Dames en heren,

De staatssecretaris vindt het zeer spijtig dat zij er vandaag niet bij kan zijn én heeft mij gevraagd de speech namens haar uit te spreken.

Het is geweldig om te horen dat er zoveel geld naar organisaties en verenigingen gaat die zich inzetten voor een betere samenleving. Die zich bekommeren om de gezondheid van mensen en hun welzijn.De heer Poelmann had het zojuist in zijn toespraak over helden, over mensen die ander mensen inspireren. Hij noemde met name topsporters die jongeren stimuleren meer te bewegen.De staatssecretaris vindt het een prima ontwikkeling dat mensen als Johan Cruijff, Richard Krajicek en Esther Vergeer zich zo inzetten voor andere mensen.En gelukkig zijn zij niet de enige en beseffen steeds meer sporters dat ze een belangrijke rol in de samenleving kunnen vervullen.

Zo heeft tegenwoordig elke betaald voetbalclub in Nederland een sociaal-maatschappelijk programma. Alle Nederlandse topclubs gaan de wijk in. Ze willen onder meer ouderen stimuleren meer te sporten en te bewegen en ze betrekken bij de samenleving. Bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk bij de club aan te bieden.En jongeren worden door laagdrempelige acties geprikkeld te gaan voetballen en tegelijkertijd gestimuleerd hun schoolopleiding af te maken.

FC Twente is al jarenlang heel actief in wijken en scholen. Maar de andere clubs zijn bezig met een inhaalslag. Ook zij organiseren samen met hun topspelers, de helden, activiteiten gericht op mensen in een achterstandspositie en jongeren.

Mo Allach, oud voetballer en nu technisch directeur van RKC Waalwijk zei vorige week in een interview tegen De Volkskrant: `Het bereik van de club en de kracht van voetbal is enorm'. En hij voegde er aan toe: `Je moet bewust zijn van je omgeving en daarvoor de club inzetten. Samen met de gemeenten en samen met de welzijnsinstellingen.'

Het zal u niet verbazen dat de staatssecretaris het daar mee eens is. Zij is dan ook blij dat de jeugdopleidingen van de eredivisieclubs geld ontvangen van de Sponsor Bingo Loterij, zodat ze zich kunnen inzetten voor jongeren. Met als resultaat dat jongeren meer gaan bewegen en zich betrokken voelen bij de samenleving.

Maar als we het over helden hebben, denkt de staatssecretaris niet alleen aan bekende voetballers en andere BN'ers. Zij denkt vooral ook aan al die mensen die het mogelijk maken dat er organisaties zijn die zich kunnen inzetten voor het welzijn en de gezondheid van Nederlanders. De organisaties die geld krijgen van de Sponsor Bingo Loterij leveren een bijdrage aan een beter Nederland.Een Nederland waar men omkijkt naar elkaar, elkaar helpt om te blijven meedoen aan de samenleving. Van al deze organisaties vormen vrijwilligers de ruggengraat. De heer Poelmann noemde ze ook. Terecht!

De staatssecretaris denkt bijvoorbeeld aan de vrijwilligers die het werk van De Zonnebloem mogelijk maken, die zich inzetten voor het Epilepsiefonds, voor Doe een Wens en voor scouting en sportverenigingen. Kortom, alle vrijwilligers die werken voor organisaties die geld ontvangen van de Sponsor Bingo Loterij en voor organisaties die er geen geld voor ontvangen. En zij denkt aan de haast ontelbare vrijwilligers die zieke mensen helpen, boodschappen doen voor een ander, of zich anderszins belangeloos inzetten voor mensen die het nodig hebben.

In de ogen van de staatssecretaris zijn dat allemaal helden.

De staatssecretaris was, zoals de heer Poelmann al zei, eind vorig jaar te gast bij het Nationaal Ouderenfonds toen ze tien nieuwe busjes kregen. Busjes die worden ingezet om eenzame ouderen een onvergetelijke dag te bezorgen. Ze gaan bijvoorbeeld in een klein groepje winkelen of naar een mooie tentoonstelling. Onvergetelijke Dagbussen worden de busjes genoemd. De komende jaren gaan er 24.000 ouderen mee opstap en zij hoorde net dat alle bussen al zijn volgeboekt. Daaruit blijkt wel wat voor een geweldig initiatief dit is. Hiermee doe je daadwerkelijk iets aan de situatie van eenzame mensen. De Sponsor Bingo Loterij steunt dit initiatief. Maar daarnaast zijn er natuurlijk honderden vrijwilligers door heel Nederland bij betrokken om deze mensen een onvergetelijke dag te bezorgen.

Vrijwilligerswerk is in de ogen van de staatssecretaris en in de ogen van het gehele kabinet, het cement van de samenleving.Zonder vrijwilligerswerk zou een samenleving koud en saai zijn. Iedereen zou zich alleen maar bezighouden met zijn eigen leventje en alleen als er financieel een voordeeltje te behalen is, iets voor een ander doen. Gelukkig zijn de meeste mensen in Nederland niet zo.Dat blijkt duidelijk uit de ongeveer 4,5 miljoen mensen die vrijwilligerswerk verrichten.Dat is een enorm aantal; bijna de helft van de Nederlanders van 18 en ouder is vrijwilliger. Daarmee staan we internationaal aan de top.

De meeste vrijwilligers in Nederland doen iets in de sport of op school of helpen ouderen. Maar ook het organiseren van een buurtfeestje of het schrijven voor een buurtkrantje is vrijwilligerswerk en draagt bij aan een betere samenleving.

Dames en heren, natuurlijk laten we in Nederland de maatschappelijke ondersteuning niet alleen over aan het particulier initiatief en vrijwilligers. De overheid speelt hierin wel degelijk een belangrijke rol. Veel van de organisaties die geld ontvangen van de Sponsor Bingo Loterij ontvangen ook via de een of andere weg steun van de overheid.Zo subsidieer VWS bijvoorbeeld zogenaamde school-sportmedewerkers die een schakel vormen tussen sportverenigingen en scholen.Een aantal van de eerder genoemde voetbalverenigingen maakt gebruik van een school-sportmedewerker die hun project professioneel begeleidt.

Een andere belangrijke speler is de gemeente. Gemeenten hebben de opdracht op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wmo, mensen te helpen deel te nemen aan de samenleving. Meer specifiek zijn zij verantwoordelijk voor een goede ondersteuning van vrijwilligers; ook de lokale vrijwilligers van de organisaties die de Sponsor Bingo Loterij ondersteunt. Vrijwilligers kunnen bijvoorbeeld een beroep doen op een vrijwilligerssteunpunt. Bijna alle gemeenten in ons land beschikken hier over.

Daarnaast stimuleer de staatssecretaris gemeenten hun verantwoordelijkheid voor vrijwilligers goed op te pakken via het ondersteuningstraject `Goed voor elkaar' van Movisie (kennisinstituut op het terrein van maatschappelijke ontwikkeling). Hiermee wil de staatssecretaris bereiken dat alle gemeenten in Nederland serieus werk maken van vrijwilligersbeleid.

Maar de overheid kan en wil niet alles financieren en organiseren.Er moet ook ruimte blijven voor het particulier initiatief. Mensen moeten zelf kunnen aangeven wat ze belangrijk vinden en hoe ze problemen willen aanpakken. Het is belangrijk dat mensen zelf kunnen meewerken aan het verbeteren van onze samenleving. Daardoor ontstaan prachtige ideeën en verbintenissen tussen mensen.En gelukkig geven daar de miljoenen vrijwilligers in ons land invulling aan. Dat willen we ook zo houden, zeker met het oog op het Europees jaar van de vrijwilliger in 2011.

Maar we moeten ook verder kijken en er voor zorgen dat er in de jaren daarna vrijwilligers zijn. De staatssecretaris wil daarom organisaties, zoals degene die geld ontvangen van de Sponsor Bingo Loterij, uitdagen innovatieve manieren te bedenken om vrijwilligers te binden en te behouden.

Dames en heren, het is prachtig dat we in ons land zoveel organisaties hebben die zich inzetten voor betere welzijn en zorg in Nederland en dat deze organisaties geld kunnen ontvangen van de Sponsor Bingo Loterij. Maar laten we niet vergeten dat deze organisaties steunen op vrijwilligers want zij geven daadwerkelijk inhoud aan een beter Nederland.