TNO

08 februari 2010

Kruiscontaminatie van voedingsmiddelen met allergenen

Allergenen kunnen onbedoeld in voedsel terechtkomen door kruiscontaminatie tijdens de productie. TNO heeft aangetoond, dat de concentratie allergenen in voedingsmiddelen door kruiscontaminatie risico's voor de volksgezondheid kan veroorzaken. Voor de risicobeoordeling van allergenen gebruikt TNO een probabilistisch model om het aantal consumenten te kwantificeren dat allergisch reageert op een bepaalde concentratie van een allergeen in voedsel. Risico's voor allergische consumenten na kruiscontaminatie van voedingsmiddelen

In januari 2010 hebben TNO en UMC Utrecht een studie gepubliceerd in Food Additives and Contaminants waarin wordt aangetoond dat kruiscontaminatie van producten met allergenen kan leiden tot allergische reacties. Een vrouw allergisch voor melk moest in het ziekenhuis worden opgenomen na het eten van pure chocoladehagelslag. De (mogelijke) aanwezigheid van melkeiwit was niet vermeld op het etiket, maar werd na analyse toch gevonden. TNO heeft de etikettering en de aanwezigheid van melkeiwit in pure chocoladehagelslag van diverse merken onderzocht, en het risico hiervan voor de allergische populatie beoordeeld. Geen van de merken was vrij van melkeiwit. Met behulp van een risicobeoordeling, waarbij consumptiepatronen van hagelslag worden gecombineerd met de gevoeligheid van de melkallergische populatie, werd aangetoond dat de concentratie onbedoeld aanwezig melkeiwit in sommige gevallen zo hoog was dat dit tot een allergische reactie kan leiden bij een groot deel van deze populatie.

'May contain' etikettering

Naar schatting heeft 1 tot 3% van de bevolking een voedselallergie. Het vermijden van het allergeen is de beste manier om een allergische reactie te voorkomen. In de praktijk betekent dit een zorgvuldige voedselkeuze door de allergische patiënt of diens verzorgers. Omdat allergenen ook door kruiscontaminatie onbedoeld in voedingsmiddelen terecht kunnen komen, lijkt het uit voorzorg etiketteren een nuttig middel om allergische consumenten te waarschuwen. Er bestaan echter geen richtlijnen voor zogenaamde 'may contain' etikettering. Producenten lijken ervoor te kiezen om uit voorzorg te etiketteren, wanneer zij de afwezigheid van allergenen niet kunnen garanderen. Er liggen ook producten in de winkel die niet voorzien zijn van een 'may contain' waarschuwing, die echter wel allergenen bevatten. Onderzoek door de EU en de Nederlandse overheid heeft aangetoond, dat onjuiste etikettering een wijd verbreid probleem is. Het gevolg is dat allergische consumenten een beperkte voedingskeuze hebben.

Kwantificeren risico

TNO heeft een methode ontwikkeld voor het kwantificeren van het aantal allergische consumenten dat allergisch kan reageren op specifieke concentraties van een allergeen in voeding. Deze geautomatiseerde probabilistische methode combineert de consumptie van een groot divers aantal voedingsmiddelen met de gevoeligheid van allergische patiënten voor bepaalde voedselallergenen. Deze probabilistische methode is onlangs, tijdens een internationale workshop over voedselallergie, uitgeroepen tot de meest veelbelovende aanpak van risicobeheersing van allergenen op bevolkingsniveau.