Universiteit van Tilburg

Persbericht 3 februari 2010

Rechtstoerisme dient burger en staat

Inaugurele rede hoogleraar Jan Smits over recht als product

Burgers en bedrijven zijn steeds meer in staat om voor een ander rechtssysteem te kiezen dan dat van hun eigen land. Het recht is een product geworden. Volgens hoogleraar Jan Smits van de Universiteit van Tilburg is dat een goede zaak. In zijn inaugurele rede op vrijdag 5 februari bepleit hij zelfs een verruiming van de mogelijkheden voor rechtskeuze.

Drie eeuwen lang is het recht vooral door nationale parlementen en rechters vormgegeven. Maar sinds enkele tientallen jaren is dat wezenlijk veranderd. Het Europese recht speelt een steeds grotere rol, maar ook zijn burgers en bedrijven in staat om het recht van een ander land te kiezen. Zo kunnen bedrijven zelfs zonder zich te verplaatsen kiezen voor buitenlands contracten- of ondernemingsrecht. Sommige staten stimuleren dat door met hun wetten bedrijven te trekken. Burgers kunnen op hun beurt ervoor kiezen om in een ander land te trouwen, bijvoorbeeld als ze van dezelfde sekse zijn. Het recht is een product geworden.

Hoogleraar Jan Smits betoogt dat de ontwikkeling van een markt voor recht niet verkeerd is. Integendeel: het kan leiden tot een vorm van directe democratie. Burgers die ontevreden zijn met hun 'eigen' recht kunnen met hun voeten stemmen. Maar staten profiteren ook als zij door middel van hun wetgeving buitenlandse partijen aantrekken.

Volgens Smits zijn er geen goede redenen meer om rechtskeuze tegen te houden. Rechtstoerisme stelt de burger juist op de eerste plaats. Hij pleit dan ook voor meer mogelijkheden om rechtskeuze mogelijk te maken.

Prof. dr. Jan Smits sinds 1 januari 2008 hoogleraar European Private Law and Comparative Law bij de Faculteit Rechtswetenschappen en directeur van het Tilburg Institute of Comparative and Transnational Law (TICOM) van de UvT. Hij studeerde rechten aan de universiteiten van Leiden en Poitiers (1986-1991) en promoveerde in 1995 aan de Universiteit Leiden. Van 1999 tot 2008 was hij hoogleraar European Private Law aan de Universiteit Maastricht. Hij publiceerde veel over Europees privaatrecht, rechtstheorie en Nederlands recht. Ook was hij gastdocent aan onder meer de KU Leuven, Université de Liège, Louisiana State University en Dickinson School of Law.